Κοινωνική Αλληλεγγύη στον καιρό της κρίσης

άρθρο του Γιώργου Νικολαΐδη

στο RedNotebook 

Το πρώτο νομοσχέδιο της νέας κυβέρνησης υπήρξε εκείνο της αλληλεγγύης στους περισσότερο πληττόμενους από ό,τι τελευταία αποκαλείται «ανθρωπιστική κρίση», δηλαδή τη νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος. Η υποδοχή του χαρακτηρίστηκε από αντιφατικές αντιδράσεις.

Στην πλευρά της θετικής του αποτίμησης κάποιοι υπογράμμισαν τη σημειολογική του πλευρά ως αφετηρία του κυβερνητικού έργου, άλλοι επισήμαναν την αναγνώριση της «ανθρωπιστικής κρίσης» και την πρώτη έπειτα από πολύ καιρό ψήφιση ενός νόμου που δεν περιέχει περικοπές, ενώ ορισμένοι τόνισαν την κοινωνική του ωφελιμότητα για κάποια εξουθενωμένα στρώματα εντός των ασφυκτικών πλαισίων της παρούσας οικονομικής κατάστασης του δημόσιου κορβανά.

Από την άλλη, αρκετοί στηλίτευσαν το γεγονός ότι ακριβώς λόγω αυτού του σεβασμού των δημοσιονομικών περιορισμών της δανειακής σύμβασης με τους θεσμούς το πακέτο διάσωσης των πληττόμενων λαϊκών στρωμάτων περιορίστηκε από 1,9 δισ. ευρώ που προϋπολογιζόταν στο Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης σε ένα πενιχρό 0,2-0,3 δισ. ευρώ που σίγουρα μπορεί να θεραπεύσει πολύ λιγότερες κοινωνικές πληγές από τον αρχικό στόχο. Στο κριτικό στρατόπεδο απέναντι στο νομοσχέδιο δημοσιεύτηκαν και κάποιες λίγες, μάλλον πιο ενδιαφέρουσες κριτικές που εστίαζαν τα πυρά τους στη γενικευμένη χρήση του λεγόμενου «εισοδηματικού κριτηρίου» στις πρόνοιες του νομοσχεδίου, κατονομάζοντας τη μεθοδολογία αυτή ως νεοφιλελεύθερη πολιτική στο χώρο της πρόνοιας. Και θεωρητικά, πράγματι, η αντίληψη αυτή της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αναδιανομής του κοινωνικού πλούτου, με βάση το υφιστάμενο εισόδημα και την αρχή της συμπληρωματικότητας, έλκει την καταγωγή της από το φιλοσοφικό έργο του Αμερικανού φιλελεύθερου διανοητή Τζον Ρωλς και αντιδιαστέλλεται συχνά στην καθολικότητα που χαρακτήρισε τα σοσιαλδημοκρατικά και σοσιαλιστικά συστήματα κοινωνικής αλληλεγγύης.

Υπάρχει ωστόσο ένα ερώτημα που, παρότι εύλογο, οι κριτικές φωνές του χώρου δεν φαίνεται να απαντούν, ούτε καν να πραγματεύονται. Το ερώτημα αυτό αφορά τη μάλλον πιθανότατη προοπτική δημιουργίας μιας κατάστασης οικονομικής ασφυξίας από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις σε οποιαδήποτε χώρα επέλεγε ένα διαφορετικό, εναλλακτικό προσανατολισμό, ακόμα κι αν δεν προϋπήρχε κρίση. Να το πούμε διαφορετικά: ακόμα και προ οικονομικής κρίσης, στους καιρούς που συχνά χαρακτηρίζονται «των παχιών αγελάδων» (αλήθεια, «παχιών» για ποιους άραγε;), αν ο λαός εξέλεγε μια κυβέρνηση η οποία θα εννοούσε να χαράξει διαφορετικό δρόμο για την κοινωνία και τις διεθνείς εξαρτήσεις της, πάλι, πολύ σύντομα, η προβλεπόμενη αντίδραση των μεγάλων δυνάμεων του πλανήτη θα την οδηγούσε σε κατάσταση οικονομικού στραγγαλισμού ίσως πολύ χειρότερου από τον σημερινό της παρούσας κυβέρνησης. Άρα, και η πιο αριστερίστικη κυβέρνηση να είχε αναλάβει και στους πιο ανθηρούς οικονομικά καιρούς, το πιθανότερο είναι πως πάλι δεν θα είχε την ευχέρεια της πασοκικής επταετίας του 1980 που νοσταλγούν κάποιοι. Aντιθέτως, θα είχε αναγκαστεί σε χρόνο ρεκόρ να διαχειριστεί ελάχιστους πόρους, βασικά εγχώριους, και πλήθος αναγκών.

Άρα η κριτική περί «μικρού» οικονομικού «πακέτου» είναι μάλλον άστοχη και μερική τουλάχιστον από τη σκοπιά μιας αριστερής πολιτικής. Γιατί η λογική προϋπόθεση μιας τέτοιας κριτικής αφ’ εαυτού της θα ήταν ότι μια πιο αριστερή διακυβέρνηση θα διέθετε ακόμα μεγαλύτερο «πακέτο» στην κοινωνική αλληλεγγύη, πράγμα αρκετά αμφίβολο: στην πραγματικότητα, πιο πιθανό φαίνεται το γεγονός ότι όσο πιο αριστερή θα ήταν μια κυβέρνηση τόσο ασφυκτικότερος θα ήταν ο διεθνής οικονομικός της αποκλεισμός και άρα λιγότερα τα κονδύλια που θα είχε να διανείμει. Και πραγματικά, μια ειλικρινής ματιά στην ιστορία των κοινωνιών τον 20ό αιώνα επιβεβαιώνει ακριβώς αυτό: ότι ο ιμπεριαλισμός δεν δίνει κανένα περιθώριο ανάσας στις κυβερνήσεις που τον απειλούν.

Δείχνει όμως και κάτι ακόμα: πως όλα τα καθεστώτα που προσπάθησαν να αποτινάξουν από την κοινωνία τους την καπιταλιστική βαρβαρότητα και τον ιμπεριαλιστικό ζυγό, από τη νεοσύστατη Σοβιετική Ένωση ως την Κούβα του Κάστρο και από τη Χιλή του Αλιέντε έως τη σημερινή Λατινική Αμερική, βιώνοντας εξαρχής την επιθετική πολιτική του διεθνούς παράγοντα, αποφάσισαν για να αντιμετωπίσουν τις εκρηκτικές ανάγκες των λαών να αλλάξουν το ερώτημα: από το «πόσα» στο «πώς». Αποφάσισαν, λοιπόν, και ακριβώς για να τα καταφέρουν παρά την οικονομική ασφυξία, να δοκιμάσουν κοινωνικούς πειραματισμούς, αναδιατάξεις ρόλων και σχέσεων εξουσίας, νέους θεσμούς και μοντέλα που κοινό τόπο είχαν την αξιοποίηση κυρίως των υφιστάμενων στις κοινωνίες πόρων, ήταν «έντασης εργασίας» και όχι «έντασης κεφαλαίου», βασίζονταν στη λαϊκή κινητοποίηση και ως εκ τούτων ήταν φθηνότερα αλλά και αποτελεσματικότερα των όσων προϋπήρξαν. Η κίνηση αυτή όμως τις περισσότερες φορές είχε μια παρενέργεια: η μεταφορά της διαπάλης από το γενικό, πανκοινωνικό επίπεδο στο επίπεδο της δομής των θεσμών και στο εσωτερικό τους όξυνε τις αντιθέσεις και οδήγησε βήμα προς βήμα στη ριζοσπαστικοποίηση όσων κοινωνικών στρωμάτων στήριζαν τις τομές αυτές, δημιουργώντας επιπλέον και μια στρατιά λυσσαλέων αντιπάλων από τους «χαμένους», από όσους έβλεπαν τα μικροπρονόμια και τις μικροεξουσίες τους να απειλούνται ή και να εξαφανίζονται, από τα υποσυστήματα της εξουσίας που δρουν σε κάθε θύλακα της κοινωνικής ζωής και δέχονταν πια σοβαρότατα πλήγματα.

Αν όλα τα παραπάνω είναι ιστορική πραγματικότητα, τότε με βάση αυτά η κατεύθυνση την οποία κανείς μπορεί να προτείνει στην παρούσα διακυβέρνηση από μια αριστερή, ριζοσπαστική σκοπιά δεν μπορεί να συγκεφαλαιώνεται στο «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά». Φυσικά, και πόροι θα χρειαστούν. Και φυσικά για μια αριστερή οπτική οι δαπάνες της κοινωνικής αλληλεγγύης αποτελούν προτεραιότητα. Ωστόσο το σημαντικότερο είναι ο τρόπος αξιοποίησης των όποιων πόρων τους οποίους μπορεί σήμερα να διαθέσει η κοινωνία, ιεραρχώντας μεν την ανάγκη στήριξης των πλέον αδυνάτων, βιώνοντας δε μια πραγματική κατάσταση αποστέρησης πόρων και ιμπεριαλιστικής «περικύκλωσης». Και ο τρόπος αυτός δεν είναι πολιτικά ουδέτερος.

Και βέβαια, σε γενικές γραμμές, στο παρόν νομοσχέδιο δύσκολα κανείς αναγνωρίζει στοιχεία κοινωνικού πειραματισμού ή ριζοσπαστικοποίησης των θεσμών. Αυτό ωστόσο δεν είναι παράλογο για το πρώτο νομοσχέδιο μιας οποιασδήποτε κυβέρνησης. Ένα πράγμα όμως μέλλει να φανεί στη συνέχεια: αν η κυβέρνηση δεν ριζοσπαστικοποιήσει τα μέσα και τα κοινωνικά υποκείμενα με τα οποία ελπίζει να επιτύχει μια κοινωνική αναδιανομή προς όφελος των πλέον αδυνάτων, σύντομα θα διαπιστώσει πως οι ούτως ή άλλως λιγοστοί πόροι προς διάθεση δεν επαρκούν. Θα είναι σαν «να κουβαλάει νερό με τρύπιο λαγήνι»: θα δίνει ό,τι μπορεί με βάση την ασφυξία της δημοσιονομικής πειθαρχίας και ούτε θα φτάνει ούτε ουσιαστική διαφορά θα κάνει στην εξέλιξη της κοινωνικής διαπάλης. Αν πάλι αντιληφθεί πως μια άλλη κίνηση είναι η μόνη ρεαλιστική, τότε θα πρέπει να αναλάβει το κόστος της σύγκρουσης με τα υποσυστήματα εξουσίας που θα πρέπει να γκρεμίσει. Και άρα να τερματίσει με δική της πρωτοβουλία την επί του παρόντος κατάσταση στην οποία όλοι λίγο-πολύ μπορούν να είναι με την κυβέρνηση και αντιθέτως να μορφοποιήσει την πολιτική και κοινωνική αντιπολίτευση προς αυτή την ίδια.

Στο ιδιαίτερο πεδίο της κοινωνικής αλληλεγγύης, όμως, αν επιλέξει τον δεύτερο αυτό δρόμο, θα έχει να αντιμετωπίσει και μια πρόσθετη πρόκληση. Στα περισσότερα σχετικά ιστορικά παραδείγματα το διαφορετικό «πώς», η ριζοσπαστική κατεύθυνση για την αναδιαμόρφωση των θεσμών, έχει προκύψει από μια προηγούμενη πορεία κοινωνικών κινημάτων που διαμόρφωσαν εν πολλοίς και τις αδρές γραμμές μια άλλης πορείας ως στοχοθεσία. Στη χώρα μας, η ανάλογη παράδοση στον τομέα της αλληλεγγύης είναι μάλλον ισχνότερη του απαιτούμενου: η αιτηματολογία των κινημάτων συχνά εξαντλούνταν στην προάσπιση των μισθολογικών όρων των εργαζομένων του χώρου αυτού, ενίοτε έφθανε και στην υπεράσπιση της παρούσας κατάστασης έναντι πλέον νεοφιλελεύθερων αναδιαρθρώσεων, ενώ στο επίπεδο των επωφελουμένων η επιδοματική λογική υπήρξε μάλλον η κυρίαρχη και εντός των κοινωνικών υποκειμένων. Αυτό ίσως ερμηνεύει και την σχετική υστέρηση σε αριστερές κριτικές για το «πως» και την επικέντρωσή τους στο «πόσα». Άρα, αν τυχόν μια κυβέρνηση για να λύσει τον Γόρδιο Δεσμό αποφασίσει να προχωρήσει με μέτρα θεσμικής ριζοσπαστικοποίησης του εν λόγω χώρου, θα πρέπει μάλλον να αναλάβει και το δύσκολο, όχι όμως ακατόρθωτο έργο, της ανασυγκρότησης των κινηματικών διαδικασιών και των κοινωνικών υποκειμένων που θα ενστερνιστούν και θα υλοποιήσουν μια τέτοια τομή. Κι αυτό θα πρέπει να γίνει σε ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο, με μεγάλα ρίσκα. Οποιαδήποτε άλλη ωστόσο επιλογή μοιάζει να είναι «χαμένη από χέρι».

Οι δρόμοι είναι δημόσιο κοινωνικό αγαθό-Δρόμοι ελεύθεροι για όλους χωρίς διόδια

Συμπεράσματα της πανελλαδικής ημερίδας που έγινε 

σχετικά με το ζήτημα των διοδίων, στις 28/3/15.  

Παλεύουμε για ριζική ανατροπή της σημερινής κατάστασης με καταγγελία των συμβάσεων παραχώρησης και έλεγχο και διαχείριση των αυτοκινητοδρόμων από δημόσιο φορέα

Αμεσα μέτρα: Απόσυρση Αστυνομίας από σταθμούς διοδίων
Κατάργηση νομοθετικών ρυθμίσεων Ρέππα – Βορίδη
Αμνήστευση ποινικών αδικημάτων και αστικών υποχρεώσεων για αγώνες ενάντια στα διόδια
Κατάργηση του εικοσαπλάσιου
Κανένας νέος σταθμός διοδίων. Άμεση διακοπή εργασιών σε υπό κατασκευή σταθμούς και μη λειτουργία τους
Άμεσο πέρασμα της Αττικής Οδού στο δημόσιο
Διακοπή των διαδικασιών παραχώρησης της Εγνατίας Οδού.

ΠΡΟΧΩΡΑΜΕ ΣΕ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΩΝ ΔΙΟΔΙΩΝ 

ΣΤΙΣ 5 ΑΠΡΙΛΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ 

Το μαγνητοσκοπημένο ντοκουμέντο της ημερίδας βρίσκεται εδώ:
https://www.youtube.com/watch?v=6IrcQMHqkRM

«Το σκάνδαλο των διοδίων στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στη χώρα»

Θέματα ημερίδας- εισηγητές

Α΄κύκλος Οι συμβάσεις παραχώρησης των εθνικών οδών - οι ελληνικές ιδιαιτερότητες των έργων • Χρήστος Παναγής – Μηχανικός
• Ηλίας Τσολακίδης – Εκπαιδευτικός
• Χρήστος Καραμάνος – Μηχανικός, Αντιπεριφερειάρχης Αττικής

Β΄κύκλος Η νομική πλευρά των συμβάσεων - νομιμότητα και δίκαιο
• Κώστας Παπαδάκης – Δικηγόρος 
• Δημήτρης Σιανίδης – Δικηγόρος
• Παναγιώτης Χασιώτης – Δικηγόρος

Γ΄ κύκλος Οι Επιτροπές Αγώνα κατά των Διοδίων από όλη την Ελλάδα στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στη χώρα
• Πέτρος Θωμάς – Εκπαιδευτικός 
• Ηλίας Τσολακίδης – Εκπαιδευτικός & Δημήτρης Σιανίδης – Δικηγόρος

Η γέννηση της αυτονομίας στον ελληνικό χώρο (αναδημοσίευση)

από Mpalothia

Απλά πράγματα…

Τώρα και πάντα…

Τάξη εναντίον Τάξης..

Το βασικό μειονέκτημα όλων εμάς είναι ότι δεν τα πάμε καλά με την ιστορία. Δεν εννοούμε προφανώς ότι αγνοούμε τα ιστορικά γεγονότα του απώτερου παρελθόντος – όχι. Η μεγάλη μας πληγή είναι η αδυναμία κατανόησης των βαθιών κοινωνικών αλλαγών που συντελέστηκαν τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες. Υπάρχουν βέβαια σοβαρά ελαφρυντικά. Οι περισσότεροι από μας γεννήθηκαν στις δεκαετίες του ’70 και του ’80, εκ των πραγμάτων λοιπόν δεν βίωσαν, παρά μόνον ίσως σα θολή ανάμνηση, τη μετάβαση του ελληνικού κράτους από δικτατορία σε δημοκρατία δυτικού τύπου. Προσθέστε εδώ το δυστύχημα ότι οι πολιτικές οργανώσεις της εποχής στην ουσία φυτοζωούσαν• ότι τα σχολικά εγχειρίδια τελείωναν την ιστορική τους αφήγηση με την “τραγωδία της Κύπρου”• κι ότι σε γενικές γραμμές η ελληνική κοινωνία ήταν απασχολημένη με οτιδήποτε άλλο (βασικά να περνάει καλά), πλην του να μελετάει την ιστορία της και τα ελαφρυντικά μοιάζουν να οδηγούν σε αθώωση.

Από την άλλη, ελαφρυντικά – ξεελαφρυντικά, η κατάσταση ήταν πολύ σοβαρή. Το ελληνικό κράτος της δεκαετίας του ’80 έπαιρνε μια εξόφθαλμα διαφορετική μορφή απ’ αυτήν που το συνόδευε σε όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Δε μιλάμε εδώ για διαφορές επουσιώδεις: μια τεράστια αλλαγή στρατηγικού προσανατολισμού ωρίμαζε στο συλλογικό νου της ελληνικής αστικής τάξης, αλλαγή που ξεκίναγε από τη λειτουργία που θα πρέπει να διαδραματίζει το πολιτικό σύστημα και τελείωνε στη φύση που θα πρέπει να αποκτήσει η ελληνική κοινωνία. Σειρά “αδιανόητων” εξελίξεων ακολούθησε έκτοτε. Ο Καραμανλής ο Α νομιμοποίησε το Κομμουνιστικό Κόμμα. Ο Παπανδρέου ο Β αναγνώρισε την “εθνική αντίσταση”. Η χώρα ύστερα από δεκαετίες ακροδεξιών πολιτικών σχηματισμών στην κορυφή της, απέκτησε “σοσιαλιστική” κυβέρνηση. Και τελικά, στα τέλη της “ακατανόητης” δεκαετίας του ’80 το ελληνικό compromesso storico έγινε κι αυτό πραγματικότητα: το δεξί κομμάτι του ελληνικού πολιτικού συστήματος αγκάλιασε το αριστερό, ο καρπός της αγάπης τους ονομάστηκε “οικουμενική κυβέρνηση” και οι άλλοτε μισητοί εχθροί ενώθηκαν εις σάρκαν μία.

Όποιος μπορούσε να καταλάβει τη σημασία εκείνων των αλλαγών, λογικά δε θα νιωθε και ιδιαίτερα ευχάριστα. Η συνειδητοποίηση ότι το ελληνικό κράτος ολοκληρωνόταν, ότι εγκόλπωνε στο modus vivendi του το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων, δεν ήταν απ’ τις συνειδητοποιήσεις που λυτρώνουν, εκτός βέβαια αν υιοθετεί κανείς την αριστερή οπτική. Αυτό που οι Ιταλοί αυτόνομοι περιέγραψαν ως το κράτος των κομμάτων χτιζόταν με τον ειδικό του τρόπο και στα καθ’ ημάς. Και φυσικά δεν περιελάμβανε ομόνοια και κοινούς στόχους μοναχά στις ανώτερες βαθμίδες, αλλά απαιτούσε εξίσου συστράτευση και άμβλυνση των ταξικών αντιθέσεων στο επίπεδο της ελληνικής κοινωνίας. Ίσως πια σήμερα να μας φαίνεται ασήμαντο, ωστόσο η ενσωμάτωση της αριστεράς και των πολιτικών της οργανώσεων στο σκληρό πυρήνα του ελληνικού κράτους υπήρξε η πιο κομβική στιγμή των τελευταίων σαράντα χρόνων. Κι αυτό γιατί μετά από περίπου έξι δεκαετίες διαρκούς εμφυλίου πολέμου, μετά από ποταμούς αίματος και μίσους απύθμενου, μετά από ανταρτοπόλεμο και τάγματα ασφαλείας, μετά από εθνικό διχασμό και παρολίγον διάσπαση, το ελληνικό κράτος απέκτησε εσωτερική συνοχή, κοινούς (ή περίπου κοινούς…) στόχους για την εξωτερική του πολιτική, κοινή (ή περίπου κοινή…) γνώμη για την ταξική εκμετάλλευση, κοινές (ή περίπου κοινές…) προοπτικές. Και επίσης άλλαξε στελεχικό δυναμικό. Τα φρεσκοξυρισμένα μάγουλα των χουντικών συνταγματαρχών αντικαταστάθηκαν από τριχωτές κεφαλές, τα κλαρίνα από ροκ συναυλίες με κρατική επιχορήγηση και ο υποχρεωτικός εκκλησιασμός από πρωτόγνωρη σεξουαλική απελευθέρωση.

Βέβαια αυτά ήταν απλώς τα επιφαινόμενα. Γιατί κατά τα άλλα, η ολοκλήρωση του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού σήμαινε επίσης καθολική επίθεση στις δυνατότητες αυτονομίας του προλεταριάτου. Πράγματι, με την ταξική ειρήνη να δίνει αέρα στα πανιά του, το ελληνικό κράτος μπόρεσε για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο να θέσει σε κίνηση τις ιμπεριαλιστικές του βλέψεις στα βόρεια και στα ανατολικά του σύνορα. Η ομογενοποίηση της ελληνικής κοινωνίας έδωσε μορφή και περιεχόμενο στο καταναλωτικό όνειρο και δόξασε το lifestyle ως Θεό. Ο ταξικός ανταγωνισμός ανετέθη επί μισθώ στις επίσημες συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι οποίες σαν ανταπόδοση κοιτούσαν να τον κατευθύνουν σε ανώδυνες ατραπούς. Η εργασία κατασυκοφαντήθηκε, το τέλος της δοξάστηκε σαν την έλευση του Θεανθρώπου, την ίδια στιγμή που η καθολική εκμετάλλευση των μεταναστών εργατών μετατράπηκε στην ανομολόγητη προϋπόθεση ευμάρειας και πλουτισμού. Εντωμεταξύ, ο ρατσισμός και η μικροαστικοποίηση κάλπαζαν, η απουσία εργατικού κινήματος έβγαζε μάτι, η μεταφυσική πεποίθηση ότι το μέλλον μας θα βαίνει από το καλό στο καλύτερο είχε αποκτήσει ισχύ αυτονόητου.

Τολμούμε να πούμε ότι αυτή η no way out προοπτική, η ολοκλήρωση δηλαδή του ελληνικού κράτους ταυτόχρονα με την ομογενοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, υπήρξε η γενέθλια συνθήκη για τις ιδέες και τiς πρακτικές της αυτονομίας, όπως αυτές εκφράζονται σ’ αυτό και σε άλλα περιοδικά κι όπως εκφράζονται στο δρόμο από μας και από δεκάδες άλλους συντρόφους και συντρόφισσες. Τολμούμε να πούμε ότι οι πρώτες απόπειρες εναντίωσης στη μετάλλαξη του ελληνικού κράτους και της ελληνικής κοινωνίας, από τις αρχές του ’90 και μετά, ήταν στην ουσία τους τα πρώτα ανεπεξέργαστα σκιρτήματα της ανάγκης για αυτονομία. Για να το πούμε αλλιώς, μας φαίνεται ότι ήταν η ίδια η καπιταλιστική ολοκλήρωση αλά ελληνικά που γέννησε τον εχθρό που της αντιστοιχούσε. Και μάλιστα σε μια ιστορική συγκυρία που η εκμηδένιση του εσωτερικού εχθρού είχε πανηγυριστεί σα θρίαμβος. Για να προλάβουμε τυχόν παρανοήσεις: δεν εννοούμε τις αυτόνομες ιδέες και πρακτικές σα μια μετωπική σύγκρουση δίχως αύριο. Κάθε άλλο. Στο μυαλό μας οι αυτόνομες ιδέες και πρακτικές των αρχών της δεκαετίας του ’90 ήταν μια διάχυτη και ενστικτώδης άρνηση εγκλωβισμού, μια ασχεδίαστη αναζήτηση διεξόδου κινδύνου απέναντι σε ένα κράτος και μια κοινωνία που έκλεινε κάθε πόρο αυτονομίας. Ήταν ένα μείγμα διαίσθησης και εμπειρισμού, που όσο εύκολα μπορούσε να καταλάβει τους εχθρούς του, άλλο τόσο δύσκολα ήταν σε θέση να εξηγήσει τον εαυτό του: την ιστορική του προέλευση και την πολιτική του κατεύθυνση.

Έτσι όπως εξετάζουμε την ιστορία, νομίζουμε ότι η αυτονομία στην Ελλάδα δεν ήταν άνθρωποι. Ήταν ένα σώμα ιδεών γύρω απ’ το οποίο συγκεντρώθηκαν οι πρώτοι αυτόνομοι. Μπορεί να μην ήταν σχεδιασμένο, αλλά οι βασικές θεωρητικές και πρακτικές κατευθύνσεις των αυτόνομων στρέφονταν, στο μέτρο που τους αναλογούσε, ακριβώς ενάντια στο τέρας που παρήγαγε η κρατική ολοκλήρωση και η κοινωνική ομογενοποίηση. Την ίδια στιγμή που εξελίσσονταν τα μακεδονικά συλλαλητήρια και παιζόταν η στρατιωτική εισβολή στη Μακεδονία, γεννήθηκαν οι απόψεις των αυτόνομων για τον ιμπεριαλισμό του ελληνικού κράτους. Την ίδια στιγμή που ο ρατσισμός της ελληνικής κοινωνίας και του ελληνικού κράτους επέλαυνε, σχηματίστηκαν οι πρώτες ομάδες και τα πρώτα έντυπα που πολεμούσαν το ρατσισμό στο δρόμο και στα μυαλά. Την ίδια στιγμή που κυριαρχούσαν οι κρατικές θεωρίες περί τέλους της ιστορίας και τέλους της εργασίας, δημοσιεύονταν δειλά δειλά κείμενα και αφίσες που έβαζαν την εργασία και την εκμετάλλευσή της στο κέντρο της επιχειρηματολογίας τους. Την ίδια στιγμή που η αριστερή σκέψη και οργάνωση είχαν μετατραπεί σε οργανικό κομμάτι του ελληνικού κράτους και του ελληνικού καπιταλισμού, η αυτόνομη οπτική τις αντιμετώπιζε ως εχθρικά μορφώματα κι όχι ως “συντρόφους που δεν ασκούν βία”. Την ίδια στιγμή που οι μεσολαβήσεις πύκνωναν σε βαθμό που είχε μαυρίσει ο ορίζοντας, οι αυτόνομοι κοιτούσαν να αποδράσουν, στα λόγια και στα έργα, από την τυραννία της κυρίαρχης αλήθειας.

Η γέννηση της αυτονομίας στην Ελλάδα ήταν μια διαδικασία μακρά, επώδυνη, κι όχι πάντοτε επιτυχημένη. Όμως υπήρξε. Κι όπως μας είπε ένας φίλος, το πιο ενδιαφέρον δεν είναι ότι υπήρξε. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι είχε τόσο μικρή απήχηση..

ΒΙΟΜΕ - Το πείραμα πέτυχε: "Αλλάζοντας το εργοστάσιο, δείξαμε ότι αλλάζει η κοινωνία"

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΥΓΗ

Λίγες ώρες πριν την εκδίκαση του αιτήματος εκποίησης του εργοστασίου που λειτουργεί η αυτοοργανωμένη ΒΙΟ.ΜΕ. οι εργαζόμενοί της μιλούν στην "Α" για όλα αυτά που δεν πρέπει να χαθούν.

"Eίμαστε η σάρκα της σάρκας του εργοστασίου" μας λέει ο Μάκης Αναγνώστου, ένας από τους εργαζομένους στη ΒΙΟ.ΜΕ. Έχουν περάσει 2,5 χρόνια από τότε που το εργοστάσιο πέρασε στον έλεγχο των εργατών και η ΒΙΟ.ΜΕ. από ένα τυπικό εργοστάσιο, έγινε πρότυπο άλλου μοντέλου εργασίας. Προχωρώντας βήμα - βήμα, αποφασίζοντας τα πάντα με συνελεύσεις, χωρίς κεφάλαιο, αλλά με ανεξάντλητη θέληση, οι εργάτες τα κατάφεραν: Σήμερα η ΒΙΟ.ΜΕ. παράγει βιολογικά απορρυπαντικά, που η πώλησή τους, πάντα σε προσιτές τιμές, εξασφαλίζει μισθούς ίσους με επίδομα ανεργίας στους περίπου 40 εργαζόμενους. Εφόσον οι εργάτες βγάλουν άδεια λειτουργίας, άρα θα μπορούν να εξάγουν, το προσωπικό θα εξαπλασιαστεί, όπως λένε. Μέχρι όμως αυτό να γίνει πραγματικότητα, έχουν μπροστά τους ακόμη μια μεγάλη μάχη. Την ερχόμενη Δευτέρα θα εκδικαστεί αίτημα των συνδίκων της πτωχευμένης ΒΙΟ.ΜΕ. για εκποίηση των ακινήτων του συγκροτήματος της Φιλκεράμ Τζόνσον, όπου στεγάζεται το συνεργατικό εργοστάσιο, το οποίο εγκατέλειψε η εργοδοσία αφήνοντας απλήρωτους και χωρίς αποζημιώσεις τους εργαζόμενους.

Απάντηση στην ανεργία μέσα από τον χώρο μας

"Θα μας βρούνε μέσα όποια κι αν είναι η απόφαση" διαμηνύουν. "Δεν είμαστε διατεθειμένοι να μετακινηθούμε σε άλλο χώρο, δεδομένου πως οι μηχανές είναι χτισμένες μέσα στον χώρο του εργοστασίου και το κόστος μεταφοράς είναι πολλαπλάσιο από τη σημερινή λειτουργία του" τονίζουν. Άλλωστε, όπως λένε, δεν απολύθηκαν ποτέ. Η εργοδοσία δεν ασχολήθηκε με το μέλλον τους ούτε ακόμα όταν είχαν προχωρήσει σε επίσχεση εργασίας, διεκδικώντας να αποπληρωθούν τα δεδουλευμένα μηνών. "Είμαστε στον χώρο μας" προσθέτουν.

Η σημασία της λειτουργίας της ΒΙΟ.ΜΕ. υπερβαίνει τα όρια των αναγκών των εργαζομένων της. Πάνω από 50.000 εργαζόμενοι, όπως είχε υπογραμμιστεί από την "Αλληλεγγύη για Όλους" έμειναν άνεργοι επειδή έκλεισαν τα τελευταία χρόνια πολλά εργοστάσια. "Το εγχείρημά μας είναι και μία απάντηση απέναντι στην ανεργία" αναφέρει στην "Α" ο Μάκης Αναγνώστου, που τονίζει ότι έχουν προχωρήσει στην κατάλληλη έρευνα για να γνωρίζουν ότι σε Ιταλία, Γερμανία και Γαλλία μόνο οι καταναλωτές των προϊόντων τους μπορούν να είναι 6 εκατομμύρια. Που σημαίνει αυτόματα "μεγαλύτερα οφέλη για μας, που θα εξασφαλίζουν την επιβίωσή μας, αλλά παράλληλα θα θέτουν τις βάσεις για να προσληφθεί και άλλος κόσμος".

Η ΒΙΟ.ΜΕ., όμως, είναι και το παράδειγμα που μπορεί να "αναστήσει" πολλά ακόμα "κουφάρια", όπως χαρακτηρίζει ο Αλέκος Σιδερίδης, άλλος εργαζόμενος, τα εργοστάσια που κλείνουν σε όλη τη χώρα. "Από τη στιγμή που τα αφεντικά παρατάνε τα εργοστάσια, δεν υπάρχει λόγος αυτά να μένουν αχρηστευμένα και να μένουν την ίδια ώρα οι εργάτες άνεργοι στα σπίτια τους" προσθέτει ο Δημήτρης Κουματσιούλης. Άλλωστε, οι εργάτες της ΒΙΟ.ΜΕ. απέδειξαν ότι "τα αδύνατα είναι δυνατά", αρκεί παράλληλα με τον κόπο να υπάρχει και τρόπος. "Δεν είχαμε λεφτά για να πάρουμε τις πρώτες ύλες για να κατασκευάσουμε τα προηγούμενα προϊόντα, οπότε σκεφτήκαμε να κάνουμε μια στροφή στην παραγωγή" λένε. Από κόλλες και δομικά υλικά παράγουν προϊόντα καθημερινής χρήσης, μαλακτικά, καθαριστικά, σαπούνια, απορρυπαντικά που πωλούνται σε όλο και περισσότερα νοικοκυριά.

Τρέχουμε να πιάσουμε το όνειρο και να ζήσουμε τις οικογένειές μας

Ένα σημαντικό σημείο, στο οποίο στέκονται είναι η στήριξη του κόσμου. "Κατάλαβαν τι πρεσβεύουμε. Δεν κάναμε κάτι για το κέρδος, αλλά για να ζούμε". Η στήριξη αυτή μεταφράζεται από την αγορά προϊόντων που διατέθηκαν χτες σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα και Πάτρα, μέχρι τις υπογραφές οργανισμών, δομών και πολιτών που στηρίζουν τη συνέχιση λειτουργίας της ΒΙΟ.ΜΕ. και προέρχονται από όλο τον κόσμο! "Εμείς απαντήσαμε πως θέλουμε πίσω τις δουλειές μας, θέλουμε τις ζωές μας, θέλουμε την αξιοπρέπειά μας. Αν αυτό θεωρείται παράλογο ναι, είμαστε παράλογοι! Αν θεωρείται άνομο, ναι, είμαστε άνομοι! Αν θεωρείται άπιαστο όνειρο, ναι, τρέχουμε να πιάσουμε το όνειρό μας, και να ζήσουμε τις οικογένειές μας!" λένε σε μία από τις ανακοινώσεις τους, συμπυκνώνοντας τα "γιατί" της προσπάθειας, που εξελίσσεται σε ιστορική για τον χώρο της εργασίας και η αξία της δεν μπορεί να ακυρωθεί στις αίθουσες των δικαστηρίων.

Ο David Harvey για τον ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos

πηγή: http://afterhistory.blogspot.gr/2015/03/david-harvey-podemos.html

Μετάφραση: Κωνσταντίνα Μαγγίνα

Ο μαρξιστής γεωγράφος David Harvey μίλησε πρόσφατα στην “il manifesto” για τις αντιθέσεις που υπάρχουν στον καπιταλισμό, τις πιθανότητες για την ανατροπή του και για το αν ο ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos εντάσσονται σε ένα πλαίσιο εναντίωσης σε αυτόν. Στα 79 του χρόνια και έχοντας μόλις δημοσιεύσει ένα νέο βιβλίο (Seventeen Contradictions and the End of Capitalism, Oxford University Press), ο David Harvey διαβάζει ακόμα την κοινωνική αλλαγή με το ένα μάτι στον Μαρξ και το άλλο στα κοινωνικά κινήματα. 

Καθηγητή Harvey, στο τελευταίο βιβλίο σας λέτε ότι ο Μαρξ επέλεξε τον επαναστατικό ανθρωπισμό από τον τελεολογικό δογματισμό. Πού θα μπορούσαμε να βρούμε τον πολιτικό χώρο για την πραγματοποίηση αυτού του επαναστατικού ανθρωπισμού; 

Δεν είναι κάτι που πρέπει να δημιουργήσουμε - υπάρχουν πολλοί άνθρωποι εκεί έξω που διαφωνούν με τον κόσμο που ζουν, που ψάχνουν για μια μη-αποξενωμένη ύπαρξη και ελπίζουν να δώσουν πίσω στη ζωή τους κάποιο νόημα. Νομίζω ότι το πρόβλημα έγκειται στην ανικανότητα της ιστορικής Αριστεράς να ασχοληθεί με αυτό το κίνημα, το οποίο πραγματικά θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο. Προς το παρόν, αυτή η αναζήτηση του νοήματος έχει πάνω απ’ όλα οικειοποιηθεί από θρησκευτικά κινήματα (όπως οι ευαγγελιστές), και πολιτικά μπορεί να συνεπάγεται τη μετατροπή του σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Σε αυτό το σημείο σκέφτομαι την οργή κατά της διαφθοράς, την αύξηση του φασισμού στην Ευρώπη και τον ριζοσπαστισμό του Tea Party στις ΗΠΑ. 

Το βιβλίο τελειώνει με μια συζήτηση για τρεις επικίνδυνες αντιφάσεις (την απεριόριστη ανάπτυξη, το ζήτημα του περιβάλλοντος και την πλήρη αποξένωση) και μια σειρά από κατευθυντήριες γραμμές αλλαγής. Είναι αυτό ένα είδος προγράμματος ή θα πρέπει η εξέγερση να βασίζεται σε ένα ευμετάβλητο συνασπισμό διαφορετικών μορφών δυσαρέσκειας; 

Η σύγκλιση διαφόρων μορφών αντιπολίτευσης θα είναι πάντα θεμελιωδώς σημαντική, και το είδαμε τόσο με το πάρκο Γκέζι στην Κωνσταντινούπολη ή το κίνημα που βγήκε στους δρόμους της Βραζιλίας κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλου Ποδοσφαίρου. Ο ακτιβισμός είναι θεμελιωδώς σημαντικός, και πάλι νομίζω ότι το πρόβλημα εδώ είναι η αδυναμία της Αριστεράς να τον διοχετεύσει σε οτιδήποτε. Υπάρχει μια σειρά από λόγους για αυτό, αλλά νομίζω ότι ο πιο σημαντικός είναι η αποτυχία της Αριστεράς να εγκαταλείψει την παραδοσιακή εστίασή της στην παραγωγή προς όφελος μιας πολιτικής της καθημερινής ζωής. Κατά την άποψή μου, η πολιτική της καθημερινής ζωής είναι το σημείο όπου επαναστατικές ενέργειες θα μπορούσαν να αναπτυχθούν, και όπου μπορούμε να δούμε ήδη δραστηριότητες που ψάχνουν να ορίσουν πως μπορεί να είναι μια μη-αποξενωμένη ζωή. Οι δραστηριότητες αυτές είναι περισσότερο ένα ζήτημα του χώρου όπου ζούμε από το χώρο όπου εργαζόμαστε. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos μας προσφέρουν μια πρώτη ματιά από αυτό το πολιτικό σχέδιο - δεν είναι αμιγώς επαναστάτες, αλλά έχουν ξυπνήσει ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ παίζει ένα τραγικό ρόλο, με την κλασική έννοια του όρου. Ουσιαστικά, η διάσωση του ευρώ (που έχει παίξει το ρόλο ενός οργάνου ταξικής βίας), και για λόγους υπεράσπισης της ιδέας της Ευρώπης, υπήρξε μία από τις σημαίες της Αριστεράς κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Νομίζετε ότι θα βρει αρκετό πολιτικό χώρο ή ότι θα αποτύχει τελικά; 

Σε αυτή την περίπτωση δε νομίζω ότι είναι εύκολο να πω τι θα ήταν μια επιτυχία ή μια αποτυχία. Από πολλές απόψεις, ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποτύχει σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αλλά πιστεύω ότι μακροπρόθεσμα θα έχει επιτύχει μια νίκη, διότι έχει θέσει ζητήματα στο τραπέζι που δε μπορούν πλέον απλά να αγνοηθούν. Αυτή τη στιγμή το ερωτηματικό είναι πάνω από τη δημοκρατία και τι σημαίνει δημοκρατία όταν η Άνγκελα Μέρκελ έχει γίνει η αυτοκράτειρα που κυβερνά τις ζωές όλων των Ευρωπαίων. Θα έρθει η στιγμή που η κοινή γνώμη θα φωνάξει ότι οι αυταρχικές κυβερνήσεις πρέπει να φύγουν. Σε τελική ανάλυση, αν η Μέρκελ και οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμμείνουν στις θέσεις τους και αναγκάσουν την Ελλάδα να φύγει από την Ευρώπη (όπως πιθανότατα θα κάνουν), τότε οι συνέπειες θα είναι πολύ πιο σοβαρές από ότι φαντάζονται σήμερα. Οι πολιτικοί κάνουν συχνά σοβαρά λάθη κρίσης και νομίζω ότι αυτό είναι μια τέτοια περίπτωση. 

Στο βιβλίο προβλέπετε ένα νέο κύκλο εξεγέρσεων. Ωστόσο, μια αποτίμηση των τελευταίων ετών θα μπορούσε να πει ότι η Αραβική Άνοιξη έχει αποδειχθεί μια καταστροφή, ενώ το Occupy δε μπόρεσε να μεταμορφωθεί σε μια αποτελεσματική πολιτική δύναμη. Πιστεύετε ότι η απάντηση είναι κάτι σαν το Podemos, το οποίο ήταν ικανό να δώσει πολιτική έκφραση στο κίνημα 15-Μ; 

Ο ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos έχουν ανοίξει έναν πολιτικό χώρο επειδή κάτι νέο συμβαίνει. Τι είναι αυτό; Δε μπορώ να πω. Φυσικά υπάρχουν εκείνοι της αντικαπιταλιστικής αριστεράς που τους κατηγορούν για "ρεφορμισμό". Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, αλλά ήταν επίσης οι πρώτες δυνάμεις που πρότειναν ορισμένες πολιτικές, και από τη στιγμή που ξεκινήσαμε αυτό το δρόμο, αυτό θα ανοίξει νέες δυνατότητες. Τέλος, η ρήξη με τη λογική της λιτότητας και η διάλυση της δύναμης της Τρόικας θα δημιουργήσει, πιστεύω, το χώρο για νέες προοπτικές, οι οποίες θα μπορούσαν στη συνέχεια να αναπτυχτούν περαιτέρω. Νομίζω ότι σε αυτό το στάδιο, αυτό το είδος των κομμάτων που βλέπουμε στην Ευρώπη είναι το καλύτερο για το οποίο μπορούμε να ελπίζουμε. Αρχίζουν να καθορίζουν τις εναλλακτικές λύσεις της Αριστεράς που μας λείπουν σήμερα. Θα είναι μάλλον λαϊκιστικά - με όλα τα όρια και τους κινδύνους που συνεπάγεται ο λαϊκισμός - αλλά όπως έχω πει, αυτό είναι ένα κίνημα: ανοίγει χώρους. Πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτούς τους χώρους εξαρτάται από την ικανότητά μας να ρωτήσουμε, "Εντάξει, τώρα που έχουμε φτάσει τόσο μακριά, τι πρέπει να κάνουμε τώρα;" 

Πιστεύετε ότι ο νεοφιλελευθερισμός ήταν μια στιγμή αλλαγής και το κεφάλαιο μετά την κρίση θα αναδιοργανωθεί ξεπερνώντας τον ή νομίζετε ότι ο νεοφιλελευθερισμός θα επιβληθεί ξανά με νέα δύναμη; 

Θα έλεγα ότι δεν ήταν ποτέ τόσο ισχυρός όσο είναι τώρα: πράγματι, τι είναι η λιτότητα, αν όχι η μεταφορά πλούτου από την κατώτερη και μεσαία τάξη στις ανώτερες τάξεις; Αν κοιτάξουμε τα δεδομένα σχετικά με το ποιος έχει επωφεληθεί από την κρατική παρέμβαση από το κραχ του 2008, διαπιστώνουμε ότι ήταν το 1%, ή μάλλον το 0,1%. Φυσικά, η απάντηση στην ερώτησή σας εξαρτάται από το πώς ορίζουμε τον νεοφιλελευθερισμό και ο ορισμός μου (ότι είναι ένα καπιταλιστικό ταξικό έργο) είναι ίσως κάπως διαφορετικός από άλλων επιστημόνων. 

Ποιοι ήταν οι νέοι "κανόνες του παιχνιδιού" που καθιερώθηκαν μετά τη δεκαετία του 1970; 

Για παράδειγμα, στην περίπτωση της σύγκρουσης ανάμεσα στη συλλογική ευημερία και τη διάσωση των τραπεζών, σώσαμε τις τράπεζες. Το 2008 αυτοί οι κανόνες εφαρμόστηκαν με ένα πολύ σαφή τρόπο: σώσαμε τις τράπεζες. Αλλά θα μπορούσαμε εύκολα να επιλύσουμε τα προβλήματα εκείνων που είχαν υποστεί έξωση -αντιμετωπίζοντας την ανάγκη των ανθρώπων για ένα σπίτι- και μόνο τότε να συνεχίσουμε με την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Το ίδιο συνέβη και με την Ελλάδα, η οποία δανείστηκε πάρα πολλά χρήματα που πήγαν κατευθείαν στις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες. 

Γιατί, όμως, οι Έλληνες ήταν ένας απαραίτητος μεσάζοντας στη μεταφορά μεταξύ των κυβερνήσεων και των τραπεζών; 

Η δομή που είχε τεθεί σε εφαρμογή εμπόδιζε τη Γερμανία να σώσει άμεσα τις γερμανικές τράπεζες ή τη Γαλλία να σώσει τις γαλλικές: χωρίς την Ελλάδα στο ενδιάμεσο, θα ήταν πολύ προφανές το τι έκαναν. Ενώ με αυτόν τον τρόπο φαίνεται ότι έχουν χειριστεί την Ελλάδα γενναιόδωρα, ρίχνοντας αυτό το τεράστιο ποσό χρημάτων σε αυτή, όταν στην πραγματικότητα αυτά τα κεφάλαια πήγαν κατευθείαν στις τράπεζες. 

Μιλήσατε για το 1%. Ως μαρξιστής, νομίζετε ότι αυτό είναι μόνο ένα χρήσιμο σύνθημα; Έχει κάποια αναλυτική αξία ή μήπως αποσπά απλώς το βλέμμα μας από την έννοια της ταξικής πάλης; 

Αν είμαστε πραγματικά υπέρ του ιστορικού-γεωγραφικού υλισμού, τότε οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι οι αντιφάσεις εξελίσσονται πάντα και το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και με τις έννοιες μας. Έτσι, μιλώντας για το "1%", το Occupy κατόρθωσε να εισαγάγει την έννοια αυτή στην κοινή γλώσσα. Και είναι σαφές ότι το 1% αύξησε μαζικά τον πλούτο του, όπως δείχνει ο Piketty και όλα τα στοιχεία. Για να το θέσω σε διαφορετικούς όρους, το να μιλάμε για το 1% σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε ότι έχουμε δημιουργήσει μια παγκόσμια ολιγαρχία, η οποία δεν είναι το ίδιο πράγμα με την καπιταλιστική τάξη, αλλά είναι στο κέντρο της. Είναι ένα είδος λέξης-κλειδί που χρησιμεύει για να περιγράψουμε αυτό που η παγκόσμια ολιγαρχία κάνει, λέει και σκέφτεται. 

δημοσιεύθηκε στο Verso

ΕΥΠ και Εξάρχεια: Αποκάλυψη και ξήλωμα κρατικών μηχανισμών

Πηγή: Αντώνης Ζήβας – εφημερίδα Πριν

Με απόφαση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, η κληρονόμος της χουντικής και δεξιάς ΚΥΠ, η γνωστή για το βρόμικο παρελθόν της, ΕΥΠ, άλλαξε όνομα και από Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών μετονομάστηκε σε Υπηρεσία Προστασίας Εθνικής Κυριαρχίας (ΥΠΕΚ). Επίσης, ο πρωθυπουργός εξήγγειλε την αλλαγή του «προσανατολισμού» της από τις «εσωτερικές υποθέσεις» σε ζητήματα «που άπτονται της εξωτερικής ασφάλειας και πολιτικής της χώρας». Ωστόσο, όλοι καταλαβαίνουν ότι μια αλλαγή ονόματος και μια εξαγγελία δεν αρκούν για να ξηλωθούν οι «ειδικοί μηχανισμοί» που αναπτύσσονται παράνομα εντός των νόμιμων κρατικών μηχανισμών με στόχο την παρακολούθηση και το προβοκάρισμα του μαζικού κινήματος, της Αριστερός, των αναρχικών, αλλά και κάθε επικίνδυνης για το καθεστώς, συνδικαλιστικής, κινηματικής και πολιτικής δράσης.

Είναι ίσως λίγο γνωστό, ότι όταν αναδιοργανώθηκε εκ βάθρων η αστυνομία του Λονδίνου και γενικά της βρετανικής αυτοκρατορίας, το 1929, η οποία μετονομάστηκε σε «Μητροπολιτική Αστυνομία» και απέκτησε ως έδρα την οδό Σκότλαντ Γιαρντ, ο εμπνευστής και ιδρυτής της, σερ Ρόμπερτ Πιλ, πέρα από τις άλλες καινοτομίες, εισήγαγε δυο νέες αρχές: Η πρώτη είναι ότι για την αποτελεσματική δράση ενάντια στο «έγκλημα» απαιτείται να αντιστοιχούν σε κάθε «φανερό αστυνομικό» τρεις «κρυφοί». Και η δεύτερη, ότι προκειμένου να εξαρθρώσεις ένα «μεγάλο έγκλημα» επιτρέπεται να οργανώσεις ένα «μικρό έγκλημα». Π.χ., προκειμένου να ανακαλύψεις έναν τόνο ηρωίνης διακινείς εκατό κιλά.

Ποιο είναι, όμως, για το κεφάλαιο και ειδικά σήμερα, το μεγαλύτερο «έγκλημα»; Αυτό δεν είναι άλλο από την ανεξάρτητη οργάνωση και δράση του εργατικού, λαϊκού και νεολαιίστικου κινήματος, ενάντια στα κέρδη, τις ληστρικές επενδύσεις, τους νόμους του κεφαλαίου και την εξουσία του. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Μητροπολιτική Αστυνομία κατεξοχήν έδρασε ενάντια στις παράνομες τότε οργανώσεις του ανερχόμενου εργατικού κινήματος στην Αγγλία.

Από αυτή τη σκοπιά, για να αντιμετωπίσουν αυτό το «μέγιστο έγκλημα», οι αστυνομίες όλου του κόσμου δεν σταμάτησαν ποτέ να οργανώνουν «μικρότερα εγκλήματα» κατά του μαζικού κινήματος, της Αριστερός και των αναρχικών, δηλαδή παράνομες δράσεις των «κρυφών αστυνομικών», έτσι ώστε να προκαλούν τεχνητά τη «νόμιμη» επέμβαση την «φανερών αστυνομικών» για να μειώνουν ή να εκτρέπουν την ισχύ των εργατικών και λαϊκών συνδικαλιστικών και πολιτικών οργανώσεων. Είναι αυτό που ευρέως ονομάστηκε «προβοκάτσια». Έτσι, ακόμη και η δολοφονία αθώων ανθρώπων αποτελεί για αυτούς «μικρό έγκλημα» προκειμένου να αντιμετωπισθεί το «μέγιστο έγκλημα» της αποσταθεροποίησης μιας αστικής κυβέρνησης από το λαϊκό κίνημα.

Η ΕΥΠ, σταδιακά από τη δεκαετία του '90 και ειδικά στα χρόνια των μνημονίων, έστησε πολλαπλούς μηχανισμούς παρακολούθησης, συλλογής πληροφοριών και οργάνωσης προβοκάτσιας κατά το κινήματος. Είναι, πλέον, πασίγνωστη η πρακτική των ασφαλιτών που ντυμένοι με περιβολή διαδηλωτή προκαλούν επιθέσεις κατά των συναδέλφων τους αστυνομικών με στολή ή προβαίνουν σε πλιάτσικο σε μαγαζιά, για να δοθεί το πρόσχημα και να ακολουθήσει η βίαιη επίθεση των ειδικών δυνάμεων κατά των διαδηλωτών και μετέπειτα, η ειδική προπαγάνδιση από τα εντεταλμένα μέσα ενημέρωσης. Δεκάδες είναι οι δημόσιες καταγγελίες σε Ελλάδα, Γαλλία Βρετανία κ.α., που ποτέ δεν εξιχνιάστηκαν.

Μια από τις δράσεις αυτών των μηχανισμών στη χώρα μας στράφηκε ειδικά κατά του νεολαιίστικου και, πιο ειδικά, κατά του μαχόμενου και επικίνδυνου φοιτητικού κινήματος. Ως τόπος δράσης επιλέχθηκαν τα Εξάρχεια λόγω της γειτνίασης με το Πολυτεχνείο και της συγκέντρωσης μεγάλου αριθμού νέων στις γειτονιές τους. Η πολιτική στοχοποίηση του πανεπιστημιακού ασύλου από όλες τις δυνάμεις της αντίδρασης έστρεψε τη δράση αυτή στην οργάνωση ή στην εύνοια προς καταλήψεις έξω από το μαζικό κίνημα των φοιτητών, οι οποίες συκοφαντούσαν αυτή τη μορφή πάλης, το ίδιο το φοιτητικό κίνημα και, πάνω από όλα, το πανεπιστημιακό άσυλο.

Στην πορεία, το ειδικό τμήμα της Ασφάλειας που ασχολούνταν με αυτό τον τομέα, απέκτησε ξεχωριστή μορφή, αυτονομήθηκε και μετασχηματίσθηκε σε μια κλειστή ομάδα δεκάδων ασφαλιτών, οι οποίοι κατοικοεδρεύουν στα Εξάρχεια, δεν έχουν καμία άμεση σχέση με αστυνομικά τμήματα, με τη ΓΑΔΑ ή με την Κατεχάκη και δρουν ανάλογα με τις ειδικές επιδιώξεις των κρατικών μηχανισμών αλλά και τις ευρύτερες πολιτικές επιδιώξεις των κυρίαρχων κύκλων του κεφαλαίου ή των πρεσβειών μεγάλων δυνάμεων. Το τμήμα αυτό στοχοποιούσε και προβόκαρε ειδικά τη δράση των αναρχικών ομάδων, «φορτώνοντας» σε αυτούς τις παράνομες ενέργειες του, αξιοποιώντας κατάλληλα τις πολιτικές και οργανωτικές αδυναμίες του αναρχικού χώρου.

Η δράση αυτού του μηχανισμού των Εξαρχείων έγινε ακόμη πιο προκλητική και φανερή μόλις άλλαξε η κυβέρνηση, με στόχο να προβοκάρει ακόμη και αυτές τις ήπιες προθέσεις της για μείωση της αστυνομοκρατίας, συντηρώντας το κλίμα φόβου μέσω των εντεταλμένων μέσων ενημέρωσης. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές οργανώσεις των αναρχικών και αντεξουσιαστών κατήγγειλαν αυτή τη δράση.

Η παράδοση των «κλειδιών» αυτών των μηχανισμών σε ανθρώπους των ίδιων των μηχανισμών, δείχνουν ότι η νέα κυβέρνηση ενδεχομένως προσανατολίζεται μάλλον σε μια «διαπραγμάτευση» με αυτούς τους μηχανισμούς παρά σε μια καθολική ρήξη με αυτούς. Η αποκάλυψη και το ξήλωμα των μηχανισμών πρέπει να αποτελεί ειδικό αίτημα του εργατικού, λαϊκού, νεολαιίστικου και δημοκρατικού κινήματος.

Πάρκο Ναυαρίνου: Τρύγος ελιάς την Άνοιξη

Ναι, μέσα Μάρτη, όψιμο μάζεμα με σκοπό την καλή ποιότητα και μεγάλη απόδοση... 

κι όπως κάθε σοβαρός τρύγος ήθελε κι αυτός τα χέρια τα πολλά.

Άκουσε για τρύγο το έντομον κι' ήρθε κι' αυτό να βοηθήσει ! 

Κάπου-κάπου όμως έκανε και τα "δικά" ξεστρατίζοντας 

πότε κατά τα λουλούδια της βερυκοκιάς, 

πότε της μυγδαλιάς και πότε της κορομηλιάς.

Τέλος πάντων το έντομον έδειξε την πρέπουσα φιλοτιμίαν.

Δεν ζήτησε αμοιβή.!!

Αν βρούμε ανοιχτό λιοτριβιό τέτοια εποχή θάχουμε το λάδι της ...χρονιάς μας ! 

και αυτό θα πάρει το μερτικό του 

καλοφάγωτο

γιατί όπου νάναι αρχίζουν οι "βαρειές" δουλειές 

σκαψίματα και τα τοιαύτα

  νάσαι κι εσύ εκεί.

Πολιτιστικά δρώμενα από τη Λαϊκή Συνέλευση των Εξαρχείων

Με πολλή όρεξη, φαντασία εκ μέρους των διοργανωτών αλλά και μεγάλη συμμετοχή των κατοίκων συνεχίζονται οι εβδομαδιαίες πολιτιστικές εκδηλώσεις στη γειτονιά μας. Μετά την προβολή του ντοκυμαντέρ Ο Δρόμος προς τη Δύση και την παράσταση Καραγκιόζη την προηγούμενη βδομάδα, έρχεται η θεατρική παράσταση με το έργο Kassandra (Σάββατο 14/3) και η προβολή της ταινίας Ο Μικρός Νικόλας την Κυριακή.

Δεν ξεχνάμε τα παιδιά και αυτά ανταποκρίνονται. Στην παράσταση ο χώρος εκδηλώσεων ήταν κατάμεστος και αυτό περιμένουμε να γίνει και την Κυριακή. 

Αναλυτικά για τις παραστάσεις αυτές θα διαβάσετε στη συνέχεια. Οι εκδηλώσεις για την επόμενη βδομάδα, αρχής γενομένης από την Πέμπτη το βράδυ θα ανακοινωθούν.

Η Λαϊκή συνέλευση Εξαρχείων δημιουργήθηκε μόλις πριν λίγους μήνες και έχει στο ενεργητικό της δεκάδες πολιτιστικές εκδηλώσεις και ένα μεγάλο φεστιβάλ. Παράλληλα δίνει βάρος στις δράσεις κατά της καταστολής, των μαφιών, του κοινωνικού κανιβαλισμού απευθυνόμενη στη γειτονιά συνολικά. Στο ελάχιστο χρόνο της λειτουργίας της έχει καταφέρει να απομακρύνει από συγκεκριμένα σημεία της γειτονιάς εμπόρους ναρκωτικών αλλά και "θαμώνες" με αντικοινωνική συμπεριφορά. Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις και οι κινηματικές παρεμβάσεις της στηρίζονται πρώτα και κύρια στη συμμετοχή των κατοίκων και στη δημιουργική συνύπαρξη διαφορετικών πολιτικών τάσεων μέσα στη συνέλευση.

Για τη θεατρική παράσταση Kassandra:

O Sergio Blanco εμπνεύστηκε από την Αθήνα και έγραψε ένα σπαρακτικό και κωμικό μονόλογο, για την ηθοποιό Δέσποινα Σαραφείδου. Η Λαϊκή Συνέλευση Εξαρχείων παρουσιάζει στον Ελεύθερο κοινωνικό Χώρο Nosotros την Kassandra.

Η Kassandra ξετυλίγει την Οδύσσειά της, φορώντας κόκκινες γυαλιστερές μπότες. Με τα σπαστά αγγλικά της, μιλάει για τη δική μας αναζήτηση νοήματος και ελπίδας. Πόλεμος, εξουσία, κερδισμένοι και χαμένοι, σεξ, χιούμορ και σαρκασμός. Ευριπίδης και Bugs Bunny, Abba, Manchester United και Σκάρλετ Ο’ Χάρα. Η απόσταση μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, ηθοποιού και θεατή, χώρου και λόγου καταρρέει.

Στο μονόλογο του Μπλάνκο, η μυθική Κασσάνδρα γίνεται άντρας που νιώθει γυναίκα, μια σύγχρονη trans μετανάστρια που παλεύει για την επιβίωση, σε διαρκή αναζήτηση ταυτότητας – εξόριστη στο σώμα της, ξένη σε κάθε πατρίδα.

Η Kassandra πρωτοανέβηκε στην Αθήνα, στο μπαρ Άνθρωπος το 2011, και έκτοτε έχει παρουσιαστεί σε φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Η.Π.Α., Αλβανία, Ελβετία, Κόσοβο, Τσεχία, fYROM, Βουλγαρία, Ισπανία).

Συντελεστές

Κείμενο: Sergio Blanco

Σκηνοθεσία: Δέσποινα Σαραφείδου – Ευαγγελία Ανδριτσάνου

Επιμέλεια κοστουμιών: Λουκία Μινέτου

Μουσική επιμέλεια: Βασίλης Τσόνογλου Φωτογραφίες – Επιμέλεια φωτισμού: Δημήτρης Γερακίτης

Οπτική επικοινωνία: Dennis Spearman

Trailer: Χρήστος Μουρούκης

Ερμηνεία: Δέσποινα Σαραφείδου

Μια παραγωγή της Εταιρείας Θεάτρου 1+1=1

Ομάδα παραγωγής: Λαρίσα Βέργου, Θάνος Κάππας, Αλέξης Καρατζάς, Ελένη Καρρά, Χριστίνα Κούλη, Δήμητρα Νικολοπούλου, Ελένη Πανίτσκα, Τζένη Παρασκευοπούλου, Αννέτα Πυλαρινού, Αντώνης Ροκάκης, Γραμματούλα Σταυρακούδη, Μαρία-Ξένια Στυλιανού

Βραβεία- 

Bραβείο Α΄ Γυναικείου Ρόλου (Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Apollon 2011, Φίερ)- Βραβείο Καλύτερης Διαδραστικής Περφόρμανς (Διεθνές Φεστιβάλ Μονοδράματος MonoAkt – Κόσοβο, 2012)- Βραβείο Ερμηνείας Actor of Europe 2012 (Διεθνές Φεστιβάλ Actor of Europe – Ρέσεν, 2012)- Βραβείο Καλύτερης Ερμηνείας σε Trans Ρόλο &- Βραβείο Καλύτερου Πρωτότυπου Κειμένου (3rd Gay Theatre Awards – Αθήνα, 2014).

στον Nosotros-Ελεύθερος Κοινωνικός Χώρος Θεμιστοκλέους 66, Εξάρχεια

Ημέρα14 Μαρτίου 2015

Διάρκεια 60'

έναρξη 21:00

Είσοδος ελεύθερη

Οι εκδηλώσεις της Λαϊκής συνέλευσης Εξαρχείων για τα παιδιά της γειτονιάς συνεχίζονται με την προβολή του ΜΙΚΡΟΥ ΝΙΚΟΛΑ, αυτή την Κυριακή 15/3 στις 18.00 στον χώρο της Λαϊκής συνέλευσης, Α.Μεταξά 12. Η ταινία θα προβληθεί μεταγλωττισμένη.

μια εποχή στην κόλαση (αναδημοσίευση)

από το περιοδικό sarajevo, τεύχος 93 - Μαρτίου 2015

...

Εγώ πιστεύω, και το πιστεύω βαθιά, πως ο πραγματικός φασισμός είναι εκείνος που οι κοινωνιολόγοι με μεγάλη καλοσύνη αποκάλεσαν “καταναλωτική κοινωνία”. Ένας ορισμός που δείχνει αθώος και καθαρά ενδεικτικός. Όμως όχι! Αν κάποιος παρατηρεί καλά την πραγματικότητα γύρω του και πάνω από όλα αν κάποιος ξέρει να διαβάζει τα αντικείμενα, την ύπαιθρο, την πόλη, και κυρίως τους ανθρώπους, βλέπει ότι τα αποτελέσματα αυτής της αμέριμνης καταναλωτικής κοινωνίας είναι τα αποτελέσματα μιας δικτατορίας, ενός πραγματικού φασισμού. Στο φίλμ του Ναλντίνι είδαμε τους νέους στη γραμμή, με στολή... Με μια διαφορά όμως. Τότε οι νέοι την ίδια στιγμή που έβγαζαν τη στολή τους και ξανάπαιρναν το δρόμο για το χωριό, για την ύπαιθρο, ξαναγίνονταν οι Ιταλοί που ήταν εκατό χρόνια πριν, πενήντα χρόνια πριν, όπως πριν από το φασισμό.

Ο φασισμός στην πραγματικότητα τους είχε μεταβάλλει σε παλιάτσους, σε υπηρέτες, και ίσως σε κάποιο βαθμό τους είχε πείσει, μα δεν τους είχε αγγίξει ποτέ βαθιά στην ψυχή τους, στην ίδια την ύπαρξή τους. Αυτός ο καινούργιος φασισμός όμως, αυτή η καινούργια καταναλωτική κοινωνία, μεταμόρφωσε τους νέους, τους άγγιξε ενδόμυχα, τους έδωσε άλλα συναισθήματα, άλλον τρόπο να σκέφτονται, να ζουν, άλλα πρότυπα κουλτούρας. Δεν πρόκειται πια, όπως στην εποχή του Μουσολίνι, για αυστηρή επιφενειακή και σκηνογραφική πειθαρχία, αλλά για πραγματικά αυστηρή πειθαρχία, που τους έκλεψε την ψυχή και τους την άλλαξε, το οποίο σημαίνει ότι τελικά αυτή η “καταναλωτική κοινωνία” είναι δικτατορική κοινωνία. Γενικά αν η λέξη φασισμός σημαίνει την επικράτηση της εξουσίας, τότε η “καταναλωτική κοινωνία” εφάρμοσε καλά το φασισμό.

...

Πιέρ Πάολο Παζολίνι

Κουρσάρικα γραπτά

1972 – 1975

Η Έφηβη των Εξαρχείων (αναδημοσίευση)

από το Πορτατίφ

Λένε ότι ο Έφηβος των Αντικυθήρων απεικονίζει τον Περσέα που κρατούσε στο δεξί χέρι του το κεφάλι της Μέδουσας. Όποιος κοιτούσε τη Μέδουσα πέτρωνε ακαριαία. Εκείνος όμως κατάφερε και την αποκεφάλισε κοιτάζοντάς την μέσα από την αντανάκλαση στην ασπίδα του. Έγινε ήρωας. Και τι κατάφερε; Πέτρωσε μετά το θάνατό του. Και τώρα η Κατερίνα τον ειρωνεύεται. Χλευάζει την ακινησία του νικητή. Γιατί εκείνη δε φοβήθηκε. Προχώρησε. Κοίταξε στα μάτια τη Μέδουσα. Κι αυτοκαταστράφηκε ιδανικά. Τώρα η Κατερίνα γελάει μαζί του, που τον βλέπει να στέκεται σαν καρικατούρα έχοντας χάσει το τρόπαιό του. Με το σώμα του αθάνατο μα μέσα κούφιο. Κι εκείνη ζώσα, τρωτή, με γλυκές ουλές και ηδονές στο σώμα της. Εκείνος άφωνος κι ασάλευτος μέσα στο μουσείο της Πατησίων. Εκείνη να φέρνει πάνω κάτω τον ίδιο δρόμο με τα αλήτικα παπούτσια της, καπνίζοντας άσσο άφιλτρο φωνάζοντας ΘΑΝΑΤΟ ΣΤΟΥΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥΣ. Εκείνου η ομορφιά μουλιασμένη για δυο χιλιάδες χρόνια στο βυθό των Αντικυθήρων, εκείνη λαμπερή να χαίρεται την ηλιόλουστη μέρα, κοροϊδεύοντας τους ξεφτισμένους ήρωες που αναδύθηκαν από αρχαία ναυάγια. Όλους εκείνους που δεν τόλμησαν να ναυαγήσουν εν ζωή. Γιατί τι είναι και ο θριαμβευτής στις μέρες μας ρε Κατερίνα; Αυτός που δείλιασε μπροστά στην ήττα. 

Κρατήστε τη φωτογραφία. 

Στο μακρινό μέλλον δεν θα μιμείται η Γώγου τον Έφηβο των Αντικυθήρων. 

Ο Περσέας θα υμνεί το θράσος της Έφηβης των Εξαρχείων.

Το σπίτι μου, όσο το άνοιγμα των χεριών της κόρης μου | 4 χρόνια άστεγη τώρα..