Οι αριθμοί και οι μύθοι των πλειστηριασμών
Από τα 59.000 «σφυριά» του 2009, μειώθηκαν σταδιακά σε κάτω από 7.000 το 2017, όταν τα «κόκκινα» δάνεια πολλαπλασιάστηκαν (πίνακας)
Η διενέργεια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών αποτελεί πλέον το μοναδικό προαπαιτούμενο για να εκταμιευτεί η δόση των 5,7 δισ. ευρώ, μετά την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ που ενέκρινε το σχέδιο για την επένδυση του Ελληνικό.
Ωστόσο, ενώ ο στόχος για τους πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων για το 2018 ανέρχεται στο 25% των πλειστηριασμών που πραγματοποιήθηκαν το 2009, προ μνημονίων, σήμερα προκαλούν αντιδράσεις, ενώ προ δεκαετίας δεν "άνοιγε μύτη", καθώς ακτιβιστικές ομάδες πολιτών και πολιτικά κόμματα εντός και εκτός Βουλής, προσπαθούν να αποκομίσουν επικοινωνιακά οφέλη.
Για το 2018 ο στόχος που έχει επιβάλλει ο SSM στις ελληνικές τράπεζες είναι η διενέργεια 15.000 πλειστηριασμών, οι οποίοι θα αφορούν ακίνητα και κινητά περιουσιακά στοιχεία οφειλετών.
Παρατηρείται όμως ότι ο αριθμός των πλειστηριασμών είναι μικρός σε σχέση με εκείνους που γίνονταν στα προηγούμενα χρόνια, για τους οποίους δεν γίνονταν κινητοποιήσεις. Μάλιστα το 2010 και πριν, τα «κόκκινα» δάνεια ήταν σε μονοψήφιο ποσοστό επί του συνόλου των τραπεζικών δανείων. Έκτοτε, με την κλιμάκωση της κρίσης, τα «κόκκινα» δάνεια αυξήθηκαν δραματικά, ενώ μειώνονταν οι πλειστηριασμοί.
Οι τράπεζες σήμερα, με βάση τα αποτελέσματα του δευτέρου τριμήνου του 2017, έχουν 102 δισ. ευρώ σε NPEs (μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα), 73 δισ. ευρώ NPLs (δάνεια σε οριστική καθυστέρηση), επί συνόλου δανειακού χαρτοφυλακίου προς τον ιδιωτικό τομέα ύψους 190 δισ. ευρώ. Τα μισά, δηλαδή, από τα συνολικά δάνεια ανήκουν στην κατηγορία είτε των NPLs είτε των NPEs, τα οποία εμπίπτουν επίσης κατά την ευρεία του όρου έννοια στην κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Ωστόσο, ενώ τα «κόκκινα» δάνεια αυξήθηκαν δραματικά, οι πλειστηριασμοί μειώθηκαν, όπως δείχνουν τα επίσημα στοιχεία και συγκεκριμένα:
• Το 2008, προ μνημονίων, οι τράπεζες είχαν πραγματοποιήσει 43.000 πλειστηριασμούς .
• Το 2009 οι πλειστηριασμοί που πραγματοποιήθηκαν ανήλθαν σε 58.849.
• Το 2010 (πρώτο μνημονιακό έτος) πραγματοποιήθηκαν 48.000 πλειστηριασμοί
• Το 2011 οι πλειστηριασμοί ήταν 44.000.
• Το 2012 μειώθηκαν σε 25.900.
• Το 2013 μειώθηκαν περαιτέρω, σε 19.300
• Το 2014 διαμορφώθηκαν σε 16.000
• Το 2015 μειώθηκαν σε 8.700.
• Το 2016 υποχώρησαν στο χαμηλότερο επίπεδο, ήτοι σε 4.800.
• Το 2017 πραγματοποιήθηκαν 6.900 πλειστηριασμοί
• Για το 2018 έχουν ζητηθεί 15.000 πλειστηριασμοί, αριθμός που είναι χαμηλός σε σχέση με την καταιγίδα των πλειστηριασμών που πραγματοποιούνταν έως και το 2013.
Στο απυρόβλητο, ακόμη, η 1η κατοικία
Οι συμβολαιογράφοι και οι τράπεζες διαβεβαιώνουν, πως οι πλειστηριασμοί δεν αφορούν λαϊκές κατοικίες, αλλά κυρίως επαγγελματικά ακίνητα και κατοικίες που δεν είναι πρώτη κατοικία του οφειλέτη.
Η 1η κατοικία προστατεύεται με την ένταξη το ν. Κατσέλη – Σταθάκη, ο οποίος προϋποθέτει βέβαια πως ο οφειλέτης δεν μπορεί να κατέχει άλλο ακίνητο.
Επίσης, εξαίρεση αποτελούν περιπτώσεις, που η 1η κατοικία είναι βίλα και βέβαια, μεγάλης αξίας.
Αναφορικά με τις αντιδράσεις, κατά των πλειστηριασμών, οι διοργανωτές τους βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στο φόβο των νοικοκυριών ότι «θα έρθει και η σειρά τους» και θα βγουν στο σφυρί και οι κατοικίες τους, επειδή δεν μπορούν να αποπληρώσουν το στεγαστικό τους δάνειο. Ήγδη υπάρχει συμφωνία με τις τράπεζες να μην βγει στο σφυρί πρώτη κατοικία αξίας κάτω των 300.000 ευρώ. Ωστόσο η συμφωνία αυτή είναι «άτυπη» επειδή απλά δεν μπορεί λόγω των απαγορεύσεων του SSM να δημοσιοποιηθεί, αλλά ισχύει στην πράξη, όπως διαβεβαιώνουν τράπεζες και συμβολαιογράφοι.
Οι ακτιβιστικές ενέργειες φτάνουν σε ακρότητες προστατεύοντας εν αγνοία τους στρατηγικούς κακοπληρωτές ή δανειολήπτες που δεν αποπληρώνουν τα δάνειά τους, αλλά έχουν μεγάλη προσωπική περιουσία.
Όπως έχουν αποκαλύψει οι συμβολαιογράφοι, ακτιβιστές και συλλογικότητες ακύρωσαν στην Πάτρα πλειστηριασμό, από εργαζόμενους που διεκδικούσαν δεδουλευμένα και αποζημιώσεις από τον επιχειρηματία στον οποίο εργάζονταν, ο οποίος «πτώχευσε». Αποτέλεσμα ήταν να αναβληθεί επ’ αόριστον η διαδικασία, προς όφελος του επιχειρηματία.
Επίσης, τον Οκτώβριο του 2017, μετά από δράση των συλλογικοτήτων ματαιώθηκε η διενέργεια πλειστηριασμού στο Ειρηνοδικείο Χαλανδρίου για κατοικία στο Δήμο Ψυχικού, ιδιοκτησίας γόνου οικογένειας βιομηχάνου, για οφειλές άνω του 1.200.000 ευρώ.
Επίσης, ακυρώθηκε πλειστηριασμός επαγγελματικών ακινήτων στο Ρουφ, ιδιοκτησίας επιχειρηματία για οφειλές άνω των 2.000.000 ευρώ για τις οποίες ο επιχειρηματίας είχε εκδώσει ομολογιακό δάνειο!
Η εξέλιξη των πλειστηριασμών
έτος Αριθμός
2008 43.000
2009 58.849
2010 48.000
2011 44.000
2012 25.900
2013 19.200
2014 16.000
2015 8.700
2016 4.800
2017 6.900
2018 15.000
