αναδημοσίευση από το Περιοδικό
Όταν οι λέξεις συναντούν τη μαγεία του ρεαλισμού...
Γράφει: Αντώνης Ν. Φράγκος
Μετ: Ισμήνη Κανσή, Εκδ. Πάπυρος
Γεννήθηκε στο Μοντεβίδεο της Ουρουγουάης και ακολούθησε κατά κάποιον τρόπο τα μονοπάτια του μαγικού ρεαλισμού των προηγούμενων Λατινοαμερικάνων συγγραφέων χωρίς ποτέ να εγκλωβίζεται στα γνωστά κλισέ τους. Αντίθετα ακόμη και στα αμιγώς πολιτικά βιβλία του, όπως είναι «Οι Ανοιχτές Φλέβες της Λατινικής Αμερικής» και «Ένας Κόσμος Ανάποδα», που τον έκαναν παγκοσμίως γνωστό, διάνθιζε τις απόψεις του με μυθικά στοιχεία.
Πολύ περισσότερο αυτό συμβαίνει στα επόμενα έργα του και κυριολεκτικά στο εν λόγω πόνημα: γραμμένο το 1993 έχει σαν πρωταγωνιστές, πέρα από ανθρώπους, πουλιά και άλλα ζώα, ως και τον Θάνατο. Εξαιρετικός παραμυθάς ο Galeano συνοδεύει τις ιστορίες του με τα χαρακτικά του Βραζιλιάνου Jose Borges, λαϊκού χαράκτη που εμπνέεται από την παράδοση της χώρας του. Έτσι, τα 90 σύντομα αφηγήματα που λειτουργούν δίκην παραμυθιών, παραβολών, ρήσεων ή αφορισμών, μεταφέρουν εικόνες από την παραδοσιακή κουλτούρα της υπαίθρου και των πόλεων της Νότιας Αμερικής εμπλεκόμενα δημιουργικά με τα σατυρικά χαρακτικά του Borges.
Ανάμεσα στις «τρομερές και συναρπαστικές ιστορίες» παρεμβάλλονται και πέντε κείμενα για την μνήμη την οποία ο Galeano θεωρεί όχι σαν κάτι στατικό και τελειωμένο, παγωμένο, αλλά σαν εφαλτήριο προς το μέλλον, σαν αρχή για την προσπάθεια να γνωρίσουμε τον τόπο μας και την ζωή μας.
Παρ’ όλη την εξωπραγματική τους υπόσταση τα κείμενα του Ουρουγουανού είναι στο βάθος τους πολιτικά, καλώντας τον αναγνώστη να προπονήσει τη σκέψη και τα συναισθήματά του χωρίς στερεότυπα και απόλυτες αλήθειες. Στα παραμύθια του Galeano, οι λέξεις ταξιδεύουν χωρίς φραγμούς, προβάλλουν στην φαντασία εικόνες από θρύλους παλιούς και νέους, ενώ μιλούν για πράγματα όπως ο Θεός και ο Διάβολος, η ζωή και ο θάνατος, ο έρωτας, η γυναίκα και ο άνδρας, βεβαίως και η μουσική. Είναι ένα παιχνίδι ανάμεσα στις λέξεις και την σιωπή τους.
Ο μαγικός ρεαλισμός του Galeano περιλαμβάνει ολάκερο σύμπαν αντιλήψεων και γεγονότων -αληθινών και «ψεύτικων» -και είναι τέτοια η δύναμη των εικόνων, τέτοια η τολμηρότητα των φράσεων ώστε, παρά το υποτιθέμενο συντηρητικό περιεχόμενο των λαϊκών δοξασιών, το αποτέλεσμα είναι απελευθερωτικό και συνάμα απολαυστικό. Είναι άκρως καυστικός με τις διάφορες εξουσίες, μικρές και μεγάλες. Ένα είδος ανεστραμμένης αφήγησης των «Γάμων του Κάδμου και της Αρμονίας» του Roberto Calasso, καθώς ο όποιος φορμαλισμός γεμίζει με γήινο περιεχόμενο όπως και πλείστα όσα έργα του συγγραφέα μας: «Μνήμες της Φωτιάς», «Οι Καθρέφτες» ή «Οι Ημέρες Αφηγούνται».
Τούτων δοθέντων, «Οι Λέξεις» μας «Ταξιδεύουν» με τον λιτό και απέριττο λόγο τους και συνιστούν αποτελεσματικό αντίδοτο σε ένα πεζό και αδρανές νέφος που κυκλώνει το κοινωνικό και πολιτιστικό τοπίο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή ερώτηση στείλτε email στο dikaexarchion@gmail.com.