Θυμάμαι, ναι, θυμάμαι (αναδημοσίευση)

του Θωμά Τσαλαπάτη

από την Εφημερίδα των Συντακτών 

Εκείνο το δόντι λυκόσκυλο

Τον παιδικό μου πέρασα χρόνο

Ταΐζοντας με χρυσόψαρα ένα λυκόσκυλο

πήρε μέγεθος τόσο

που πια δεν μπορώ να το δω

***

Τώρα ο χρόνος

ένα κίτρινο στραμπουλιγμένο

και από το στόμα να φτύνει αντίχειρες

***

Τώρα ο άνθρωπος χωρίς αφή

φοράει τα γάντια του

και τα νοήματα παρακαλούν τα δελτία για βροχές.

Κορμοί σπίρτων ανθισμένων

Πέφτουν ολόγυρα σαν το σκοτάδι

***

-Δες το σκοτάδι σε περιμένει

απέραντο και οικείο

όταν ξυπνάς για νερό

και χάνεσαι στα αποστηθισμένα βήματα.

Μια λάθος στροφή

Και βρίσκεσαι πίσω απ' τον ύπνο.

***

Καθισμένη στην καρέκλα

Μέσα απ' τα παράθυρα να κοιτάς

και ο καπνός του τσιγάρου σου

τέλεια καλλιγραφία του τυχαίου

Μέσα απ' τα παράθυρα να κοιτάς

και αυτή η βροχή

μισή H2O

και μισή θαύμα

***

Τώρα

πάω στον χρόνο

που με κοίταξε

πρώτη φορά

ο πατέρας

Μέσα στα γεγονότα ο άνθρωπος παραμένει σταθερός. Τίποτα δεν παρεμβαίνει ανάμεσα σε αυτόν και τον εαυτό του. Μονοκόμματος, ακέραιος στο σχήμα που αυτός ορίζει για τον εαυτό του.

Μόνιμος θεατής των ενεργειών του, μόνιμα παρών, συντελεσμένος σε αυτό που τον συντελεί. Τρέχοντας δίπλα στη σταθερότητα των πραγμάτων γύρω του. Αναζητώντας την ταχύτητα του ίδιου του του Εγω σε μια σταθερή παρέλαση πραγμάτων. Είναι και αυτό μια ευκολία, ένας τρόπος να περνά ο χρόνος δίχως βάρος.

Να είναι η καθημερινότητα καθημερινή, πλωτή η ώρα και τα λεπτά στρογγυλά σαν αυγά. Ολα συμφωνημένα ανάμεσα στον εαυτό και τον εαυτό του απλά συμβαίνουν. Γεμίζοντας ιλουστρασιόν ημερολόγια, αξύριστους καθρέφτες, επιβεβαιώνοντας τον χρόνο σε ρολόγια.

Κι όμως υπάρχει μια στιγμή που ο άνθρωπος αδειάζει. Σαν το παρόν να άνοιξε απότομα τις καταπακτές και σε μια στιγμή αντίστροφης βαρύτητας όλο το αμπάρι του ανθρώπου να χύνεται στο κατάστρωμά του.

Και κει ο χρόνος βγαίνει ένας και ενιαίος. Χωρίς παρελθόν και μέλλον, χωρίς ανάμνηση και προσδοκία, ακύρωση και επιδίωξη. Κι εσύ παύεις να είσαι μια πραγματικότητα σε ροή. Γίνεσαι στιγμή ακαριαία που εμπεριέχεις τα προηγούμενα. Και τα μέλλοντα επίσης αλλά όχι ως ενδεχόμενα αλλά ως συντελεσμένα γεγονότα.

Είναι αυτή η στιγμή μια άλλη μνήμη που σου υπενθυμίζει τη σημασία και τη ρευστότητας της μνήμης. Και είναι η ρευστότητα αυτή που ορίζει και τη ρευστότητα του εαυτού. Και αν θέλω να πω κάτι εδώ είναι ακριβώς, γι’ αυτό το θυμάμαι, ναι, θυμάμαι. Για τα αυλάκια της μνήμης και τη σοδειά στις όχθες τους.

Υποβιβάζουμε συχνά την ανάμνηση σε μια νοερή επιστροφή στο παρελθόν. Είναι όμως μονάχα αυτό; Μαζί με όσα έγιναν, θυμόμαστε πράγματα που δεν έχουν γίνει, πράγματα που δεν συνέβησαν ποτέ (και το γνωρίζουμε), μα είναι ήδη αναμνήσεις μας, φτιαγμένες με όμοια υλικά. Και ακόμη και αν δεν έχουν συμβεί, συμβαίνουν. Ανάμνηση και επιθυμία στον ίδιο χρόνο.

Συνορεύουμε. Μονίμως συνορεύουμε. Γι' αυτό και η τάση μας να αντιμετωπίζουμε τα όνειρα λίγο-πολύ σαν να είναι πραγματικά. Να μας ορίζουν τη διάθεση, τη στάση μας απέναντι σε κάποιον που μόλις ζήσαμε μαζί στο όνειρό μας και κάποιες φορές για ασήμαντα γεγονότα να μην μπορούμε να ξεχωρίσουμε αν κάτι όντως έγινε ή είναι προϊόν του ύπνου.

Με τρόπο όμοιο με τα όνειρα, συνορεύουμε στις σκοτεινές αίθουσες. Στα θέατρα και τους κινηματογράφους, το σκοτάδι μάς βάζει να εστιάσουμε εκεί που υπάρχει κίνηση. Το σκοτάδι κυκλώνει τη σκηνή και την οθόνη με τον ίδιο τρόπο που κυκλώνει και τον ύπνο μας. Γι' αυτό και αν κάτι δεν είναι πειστικό μέσα στην αίθουσα, μας παίρνει ο ύπνος.

Τις μέρες του πιο έντονου παρόντος, μέρες σαν τις σημερινές, αρεσκόμαστε στο να ανατρέχουμε, να αναπολούμε, να προσποιούμαστε πως θυμόμαστε. Και όμως, δεν θυμόμαστε. Στην πραγματικότητα φτιάχνουμε το παρελθόν με βάση το παρόν μας, φτιάχνουμε γεγονότα που ποτέ δεν ήταν εκεί και τώρα τα τοποθετούμε.

Είναι πολλές ζωές αυτές που ζούμε στο παρόν μας και το παρελθόν μας γεμάτο επιλογές. Και όλος ο χρόνος βρίσκεται πάντοτε εδώ γεμάτος πρόσωπα από το παρελθόν και από το μέλλον.