Έρικ Χομπσμπάουμ (9 Ιουνίου 1917 – 1 Οκτωβρίου 2012)
Τι να πρωτοπεί κανείς για τη ζωή και το έργο του Χόμπσμπάουμ; Ούτε αγιογραφίες μας πρέπουν ούτε όμως και η θλιβερή υποτίμηση της μεγάλης σημασίας της ανάδειξης και κατάκτησης του μαρξικού έργου, ακόμη και μεταξύ των κύκλων που επικαλούνται το μαρξισμό ως θεωρία και πρακτική.
Κάθε φορά που χάνουμε έναν άνθρωπο σαν το Χόμπσμπάουμ καλούμαστε να συμβάλλουμε στη μνήμη του χωρίς να ξεχνάμε πως σήμερα δεν κινδυνεύουμε τόσο από τις αγιογραφίες. Περισσότερο κινδυνεύουμε από τις μετανεωτερικές σειρήνες της απώλειας κάθε ιστορικού στοχασμού και της αμφισβήτησης γενικών εννοιών κατακτημένων σε μια ολόκληρη πορεία της ανθρωπότητας. Η γραφή του Χόμπσμπάουμ αποτελεί μια ανεκτίμητη συμβολή σε μια ιστορική ματιά που δεν είναι «είναι του γούστου της εποχής μας». Όσοι/ες έχουμε διαβάσει έστω κι ένα βιβλίο του, του χρωστάμε πολλά για μια μοναδική εισαγωγή στη μαχόμενη ιστορική επιστήμη. Οι μέλλουσες γενιές μπροστά στις τεράστιες προκλήσεις που θα χουν να αντιμετωπίσουν, θα έχουν έναν πολύτιμο σύντροφο ∙ τα έργα ενός ανθρώπου που γεννήθηκε τη χρονιά της Οκτωβριανής Επανάστασης και περπάτησε στο σύντομο εικοστό αιώνα με τη ματιά στραμμένη στο παρελθόν και το μέλλον του αγώνα για την αλλαγή του κόσμου.
Γεννήθηκε στης Αλεξάνδρεια το 1917, από πατέρα βρετανό πολωνικής καταγωγής και μητέρα αυστριακή εβραϊκής καταγωγής, και σπούδασε στη Βιέννη, το Βερολίνο, το Λονδίνο και το Καίμπριτζ. Είναι μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας και της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, επίτιμο μέλος του Kings College στο Καίμπριτζ και επίτιμος διδάκτωρ πολλών πανεπιστημίων σε αρκετές χώρες. Δίδαξε ως τη συνταξιοδότησή του στο Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου -ένα περιβάλλον/ έμπνευση και κίνητρο για το ιστορικό του έργο, ομολογεί ο ίδιος- και κατόπιν στο New School for Social Research της Νέας Υόρκης. Εκτός από τα διάσημα βιβλία του “The Age of Revolution, 1789-1848″ (“Η εποχή των επαναστάσεων, 1789-1848″, μτφρ. Μαριέτα Οικονομοπούλου, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ.), “The Age of Capital, 1848-1875″ (“Η εποχή του κεφαλαίου, 1848-1875″, μτφρ. Δημοσθένης Κούρτοβικ, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ.), “The Age of Empire, 1875-1914″ (“Η εποχή των αυτοκρατοριών, 1875-1914″, μτφρ. Κωστούλα Σκλαβενίτη, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ.) και “Age of Extremes: The Short Twentieth Century 1914-1991″ (“Η εποχή των άκρων: ο σύντομος 20ος αιώνας 1914-1991″, μτφρ. Βασίλης Καπετανγιάννης, εκδ. Θεμέλιο), έχει συγγράψει και τα βιβλία: “Primitive Rebels”, “Labouring Man and Worlds of Labour”, “Industry and Empire”, “Nations and Nationalism Since 1780″, “The Invention of Tradition” (“Η επινόηση της παράδοσης”, μτφρ. Θανάσης Αθανασίου, εκδ. Θεμέλιο), “The Jazz Scene” (“Η σκηνή της τζαζ”, μτφρ. Τάκης Τσήρος, εκδ. Εξάντας), “Uncommon People” (“Ξεχωριστοί άνθρωποι”, μτφρ. Παρασκευάς Ματάλας, εκδ. Θεμέλιο), “Bandits” (“Ληστές”) και “Globalisation, Democracy and Terrorism” (“Παγκοσμιοποίηση, δημοκρατία και τρομοκρατία”, μτφρ. Νίκος Κούρκουλος, εκδ. Θεμέλιο), τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, καθώς και την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αυτοβιογραφία του “Interesting Times: A Twentieth-century Life” (“Συναρπαστικά χρόνια: μια ζωή στον 20ο αιώνα”, μτφρ. Σταματίνα Μανδηλαρά, εκδ. Θεμέλιο).
Η Λέσχη τον αποχαιρετά κάνοντας κάλεσμα σε φίλους και φίλες πρώτα και κύρια να τον μελετήσουμε. Θα χαρούμε πολύ να μας στείλετε κείμενα και να συνδιαμορφώσουμε ένα αφιέρωμα, αλλά κι έναν ανοικτό διάλογο γύρω από το ιστορικό και πολιτικό έργο του, τη στράτευσή του από νεαρή ηλικία στο κομμουνιστικό κίνημα και τη στάση του στις κρίσιμες καμπές της ιστορίας του εικοστού αιώνα. Μέσα από τις διάφορες κριτικές προσεγγίσεις, στοχεύουμε να αναρωτηθούμε ξανά και τολμηρά:
Η εποχή των άκρων είναι εδώ. Επιστρέφει – και μέσα από ποιούς δρόμους – η εποχή των επαναστάσεων;
