Νέος πτωχευτικός νόμος: Αποχαιρέτα το σπίτι που χάνεις.

• 
  
• Μια πρώτη ματιά στον εξωραϊσμό της πιο βάρβαρης λεηλασίας.
• 
  
• 
• 
  
• Με τον προκλητικό τίτλο : «Κώδικας διευθέτησης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας» έρχεται προς ψήφιση στη βουλή ο νέος πτωχευτικός νόμος. Ένας νόμος που όπως ρητά διατυπώνει στο πρώτο του άρθρο σκοπός του είναι : « …η ικανοποίηση των πιστωτών του οφειλέτη με την ρευστοποίηση του συνόλου της περιουσίας του….εντός της συντομότερης κατά το δυνατόν προθεσμίας» 
• 
  
•  Η φιλοσοφία του νομοσχεδίου στηρίζεται σε τρείς βασικούς πυλώνες: 
•  • Ρευστοποιείται το σύνολο της περιουσίας του οφειλέτη συμπεριλαμβανόμενης της πρώτης κατοικίας , ακόμα και των κινητών περιουσιακών στοιχείων εκτός από αυτά που κρίνονται αναγκαία για την επιβίωση του 
•  • Στην διαδικασία της πτώχευσης εξυπηρετούνται κατά απόλυτη προτεραιότητα τα πιστωτικά ιδρύματα και στη συνέχεια κάθε άλλη οφειλή συμπεριλαμβανόμενων των οφειλών στο δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία. Μάλιστα τυχών πληρωμές που έχει κάνει ο οφειλέτης προς τρίτους πλην των πιστωτικών ιδρυμάτων μπορούν να θεωρηθούν δόλιες. 
•  • Η μόνη δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης που δύνεται με την διαμεσολάβηση συνδίκου που διατυπώνει πρόταση ρύθμισης είναι στην απόλυτη κρίση των τραπεζών αν θα γίνει δεκτή. 
• 
  
•  Από το άρθρο 1 ως το άρθρο 112 περιγράφεται με λεπτομέρειες η πτωχευτική διαδικασία από την αίτηση μέχρι την ολοκλήρωσή της. Θα σχολιάσουμε μόνο μερικά από τα δεκάδες σημεία που αναδεικνύουν τον απόλυτο έλεγχο του τραπεζικού συστήματος πάνω στο εκπονηθέν νομοσχέδιο. 
• 
  
• Οι τράπεζες δικαιούνται να αιτηθούν μονομερώς την πτώχευση εφ όσον η ληξηπρόθεσμη οφειλή υπερβαίνει τις 30.000 Ευρώ και το 40% αυτής παραμένει ανεξόφλητο για ένα εξάμηνο. 
• Η εκδίκαση της αίτησης πτώχευσης μπορεί να γίνεται χωρίς την παρουσία του οφειλέτη 
• Η διαδικασία της πτώχευσης αίρει οποιοδήποτε προστατευτικό μέτρο υφίσταται συμπεριλαμβανόμενων των αποφάσεων του 3869/10 (νόμος Κατσέλη) και του 4605/19 
• 
  
• Κατά την πτωχευτική διαδικασία σφραγίζεται από την πρώτη ημέρα η προς εκποίηση περιουσία. Ειδικά για την πρώτη κατοικία δίνεται προθεσμία 6 μηνών να παραδοθεί. 
• 
  
• Στην πτωχευτική περιουσία ανήκει και κατάσχεται και το μέρος του ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. 
• 
  
• Η όλη διαδικασία της πτώχευσης εποπτεύεται από τον διοριζόμενο από το δικαστήριο συνδικο. Ο σύνδικος προτείνεται από αυτόν που κάνει την αίτηση πτώχευσης. Αν όμως την αίτηση την κάνει ο οφειλέτης τότε οι πιστωτές μπορούν να ζητήσουν άλλο πρόσωπο ως σύνδικο και αυτό γίνεται δεκτό από το δικαστήριο 
• Ο σύνδικος δικαιούται να έχει πρόσβαση σε κάθε προσωπικό στοιχείο του οφειλέτη. Επιστολές , mail, μηνύματα, αλλά οφείλει να τηρεί εχεμύθεια!!!! 
• 
  
• Κατά την διαδικασία της ρευστοποίησης (πλειστηριασμός) δεν επιτρέπεται ανακοπή ή άλλο ένδικο μέσον κατά του προσδιορισμού της πρώτης τιμής προσφοράς. 
• Συνοφειλέτες και εγγυητές συνεχίζουν να είναι υπόχρεοι και μετά την πτώχευση ενός οφειλέτη παρ ότι αυτός απαλλάσσεται περαιτέρω από υποχρεώσεις. 
•  Αν ο πρώτος πλειστηριασμός κηρυχθεί άγονος επαναλαμβάνεται εντός 20 ημερών με αρχική προσφορά στα 2/3 της τιμής και ο επόμενος με προσφορά στο ½ της τιμής. Αν εντός 120 ημερών δεν υπάρξει προσφορά το ακίνητο περιέρχεται στο Δημόσιο. 
• 
  
•  Στο δεύτερο μέρος του νόμου από το άρθρο 113 ως το 132 αναφέρεται στην διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης προ πτώχευσης , για φυσικά πρόσωπα 113-121 και για επιχειρήσεις 122-132. Ήδη από το πρώτο άρθρο διατυπώνεται η φιλοσοφία αυτού του μηχανισμού: Οι χρηματοδοτικοί φορείς ΔΕΝ υποχρεούνται να υποβάλλουν προτάσεις όταν τους ζητηθεί ρύθμιση. Αν όμως υποβάλλουν τότε δεσμεύουν και το δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς 
•  Η εξωδικαστική συμφωνία δεν επιτρέπεται να φέρει οποιονδήποτε πιστωτή σε συνθήκη χειρότερη από αυτήν που θα προέκυπτε από την ρευστοποίηση της περιουσίας. Η εξωδικαστική ρύθμιση είναι φανερό ότι επιδιώκει μια ευνοϊκότερη και πιο γρήγορη για τις τράπεζες διαδικασία και με δεδομένα τα κοινά χαρακτηριστικά της με την υφιστάμενη πλατφόρμα και τα μηδαμινά αποτελέσματα ( 63000 εκκινήσεις, 7300 ολοκληρωμένες προτάσεις, 2200 τελικές ρυθμίσεις!) μπορούμε να προβλέψουμε μια νέα αποτυχία. 
• 
  
• Σε 134 σελίδες και 167 άρθρα περιγράφονται αναλυτικά όλες οι διαδικασίες με τις οποίες οι πιστωτές θα διασφαλίσουν την είσπραξη των οφειλών τους. Είναι πολύ χαρακτηριστικό και συμβολικό ότι διατίθεται ένα και μόνο άρθρο , το άρθρο 166, για να περιγράψει ένα πλαίσιο «προστασίας» των «ευάλωτων οφειλετών» από την έξωση από την κατοικία που θα έχουν απολέσει. Το άρθρο 166 Το άρθρο 116 συμπυκνώνει την φιλοσοφία ενός μεγάλου μετασχηματισμού που συντελείται σήμερα στον τομέα της στέγης , από την προώθηση του μοντέλου της ιδιοκατοίκησης στην πιο συμβατή με το ευρωπαϊκό μοντέλο υφαρπαγή της ατομικής κατοικίας και άνοιγμα ενός πεδίου ενοικιαζόμενης στέγης που θα διαχειρίζονται μεγάλες εταιρείες. 
•   Τέσσερα είναι τα βασικότερα σημεία αυτού του άρθρου 
• • Αφορά μόνον τους ευάλωτους οφειλέτες όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 3 του νόμου 4472/2017 
•  • Θεσμοθετεί «Φορέα απόκτησης και Επαναμίσθωσης» ο οποίος «αγοράζει» την πρώτη κατοικία του ευάλωτου οφειλέτη. Οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα του φορέα θα ασκούνται από ΙΔΙΩΤΙΚΗ εταιρεία διαχείρισης. 
•  • Το τίμημα της μεταβίβασης στον φορέα ισούται με την εμπορική αξία όπως αυτή ορίζεται από πιστοποιημένο εκτιμητή 
•  • Ο φορέας εκμισθώνει το ακίνητο στον οφειλέτη για 12 χρόνια με μίσθωμα το μέσο επιτόκιο του στεγαστικού δανείου. Μετά τα 12 χρόνια ο οφειλέτης θα μπορεί να επαναγοράσει το ακίνητο σε τιμή που θα αντιστοιχεί στην εμπορική αξία του ακινήτου εκείνη τη στιγμή χωρίς να συνεκτιμάται το ενοίκιο που έχει πληρωθεί!!!! 
• 
  
•  Το άρθρο 166 ολοκληρώνει την διαδικασία υφαρπαγής επιδιώκοντας να αμβλύνει το πολιτικό κόστος και τις όποιες κοινωνικές αντιδράσεις από τις επερχόμενες εξώσεις. Επιδιώκει να λειτουργήσει πυροσβεστικά βασιζόμενο πάνω στον φόβο της αστεγίας, και την ενοχή και την ντροπή που καλλιεργείται συστηματικά εδώ και χρόνια στους δανειολήπτες. 
• 
  
•  Τις επόμενες μέρες ο νόμος θα έρθει προς ψήφιση στη βουλή. Η αντίδρασή μας πρέπει να είναι άμεση και δυναμική. Ξέρουμε πως θα ψηφιστεί αλλά επτά χρόνια αγώνα μας έδειξαν πως είμαστε εδώ για να τον καταργήσουμε στην πράξη! 
• 
  
•   Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για: 
• -Την οριζόντια προστασία της πρώτης κατοικίας 
• -Το κούρεμα των χρεών σε τράπεζες, δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και ΔΕΚΟ για όλα τα ευάλωτα νοικοκυριά και επαγγελματίες. 
• 
  
•  Αθήνα Σεπτέμβρης 2020 
• Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των Πλειστηριασμών

Ο καιρός των συμβολαιογράφων

Μεταφορές Γενναδίου- Αριστοτέλους

αλισβερίσι με τίτλους επαιρόμενους*,

από των λογιστών την πονηριά

  των δικηγόρων τη νομομάθεια,

 των δικαστών τη δικαιοσύνη,

την επιμέλεια των κλητήρων,

των συμβολαιογράφων την καπατσοσύνη,

και των κηρύκων την βραχώδη αποφώνηση-

Ετελέσθη !

*Άπαντες ζωσμένοι με ατσαλάκωτα χαρτονομίσματα.

Μεταφορές ζωών 
και πραγμάτων αμετακίνητων
 κλεισμένων σε απόρθητα μπαούλα
οπλισμένα με νόμους 
και εκσπερματώσεις ονειρώξεων δικαιολογημένου πλουτισμού.

  
Στη διαδρομή σκορπιέται των πτωμάτων η φορμόλη

με πιστοποιητικά θανάτων πρόωρων

-με καλοσυντηρημένες υπογραφές και σφραγίδες,

στα Ναι και τα Όχι των εξουσιαστών

στο ιερό βωμό της ιδιοκτησίας.

Ασματικόν 
οι εκμηστηρεύσεις πόθων κρυφών

για το λάδι που θα κρατήσει για λίγο ακόμη στη ζωή
τους κατά νόμον εντεταλμένους.

Ετελέσθη, τετέλεσται

 στα τρίσβαθα των μεταρρυθμίσεων χάθηκε το κηρύκειον,
-στυγνών αλγορίθμων εντολές-
και η μνεία για τον χωροφύλακα

που φρόντισε τα της εκτέλεσης: να είσαι παρών.

να δεις με τα μάτια σου άσπρα χέρια, κάτασπρα 

να ανοίγουν τάφους μελλοθανάτων. 

Γυρίζουμε σε χρόνια σκοτεινά

τέτοια που από' να Ναι, από 'να Όχι να κρένεται η ζωή σου

αφού δεν ζήτησες παρά μονάχα 
μια γωνιά για ν' απαγκιάσεις.

Σύμφωνα με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Κ.Πολ.Δ) κάθε πλειστηριασμός διενεργείται δημόσια από  συμβολαιογράφο ο οποίος θεωρούμενος ως υπάλληλος του πλειστηριασμού μεριμνά για την τήρηση των διατάξεων που έχουν θεσπισθεί για τη διαδικασία του εκπλειστηριασμού. Θεωρείται λοιπόν ότι ο συμβολαιογράφος προασπίζει τα συμφέροντα των εμπλεκόμενων μερών (οφειλέτη, επισπεύδοντος δανειστή (αλλά και κάθε τρίτου δανειστή που έχει προβάλλει ενδίκως απαίτηση κατά του οφειλέτη) και των υπερθεματιστών.

Στην πράξη όμως είναι έτσι ; Μάλλον όχι. Για παράδειγμα  αναρωτιώνται πολλοί πως γίνεται  συγκεκριμένοι συμβολαιογράφοι να αναλαμβάνουν κατ' ανάθεση δεκάδες πλειστηριασμούς σε όλη την Αττική, μάλιστα δε σε διαφορετικά ειρηνοδικεία την ίδια ημέρα. Επίσης πως συμβαίνει κάθε τράπεζα να έχει το δικό της team συμβολαιογράφων... Πέρα από αυτές τις εύλογες απορίες υπάρχουν τα γεγονότα της παραβίασης των διατάξεων από τους συμβολαιογράφους που βλέπουν συχνά το φως της δημοσιότητας.

Οι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι παρότι τους έχουν καταγγελθεί τέτοιες παραβάσεις και έχουν μηνυθεί συγκεκριμένοι συμβολαιογράφοι δεν έχουν παρέμβει σε καμμία περίπτωση κατά του παραβάτη. Ούτε μια επίπληξη καν...

Δϊκαια λοιπόν το κοινωνικό σύνολο και ειδικά όσοι πλήττονται ή πρόκειτα να πληγούν από πλειστηριασμό διάκεινται επιφυλακτικά ως προς την ακεραιότητα της διαδικασίας του πλειστηριασμού.

Τη δυσπιστία αυτή έρχονται να τροφοδοτήσουν δύο εξελίξεις που αφορούν τη διαδικασία των πλειστηριασμών και που σε συνδυασμό με τον νέο κώδικα πολιτικής δικονομίας απλοποιούν εις βάρος του οφειλέτη την όλη διαδικασία.

Ανακοινώθηκε προ 20 ημερών από τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο πως εφεξής θα δίνει άδεια για πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας με πρυϋποθέσεις. Ακουλουθεί η ανακοίνωση:

Όλοι οι διενεργούμενοι πλειστηριασμοί θα διεξάγονται κατόπιν αδείας που θα χορηγείται από τους Συλλόγους ή τη Συντο­νιστική Επιτροπή Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος, μετά από σχετικό αίτημα του επί του πλειστηριασμού υπαλλήλου, που θα υποβάλλεται κατόπιν έγγραφης αίτησης σε αυτόν από τον επισπεύδοντα.

Έτσι, για αύριο Τετάρτη 31 Μαΐου 2017, θα χορηγούνται άδειες για αναγκαστικούς πλειστηριασμούς, για πλειστηριασμούς οι οποίοι έχουν ως αντικείμενο κατοικία του οφειλέτη (φυσικού προσώπου) με επισπεύδοντες τις Τράπεζες, το Ελληνικό Δημόσιο, τα Ασφαλιστικά Ταμεία και τους ΟΤΑ, και για ποσό επισπευδόμενης απαίτησης, δηλαδή ποσό εγγραφής κατάσχεσης ίσο με ή πάνω από 300.000€.

Θα χορηγούνται επίσης άδειες για αναγκαστικούς πλειστηριασμούς ανεξαρτήτως του ύψους της επισπευδόμενης απαίτησης, μεταξύ ιδιωτών, για εκούσιους πλειστηριασμούς, για πλειστηριασμούς με αντικείμενο διεκδικήσεις από διατροφές ή μισθούς εργαζομένων, για πλειστηριασμούς ευπαθών προϊόντων, τα οποία κινδυνεύουν να καταστραφούν, για πλειστηριασμούς πλοίων, αεροσκαφών, επαγγελματικών χώρων, βιομηχανικών ή βιοτεχνικών χώρων, ξενοδοχειακών μονάδων, οικοπέδων, αγροτεμαχίων και κινητών πραγμάτων.

Αυτονόητο είναι ότι για ποσό επισπευδόμενης απαίτησης (εγγραφής κατάσχεσης) κάτω από 300.000€, δεν θα διεξάγονται πλειστηριασμοί κατοικιών  οφειλετών (φυσικών προσώπων) με επισπεύδοντες τις Τράπεζες, το Ελληνικό Δημόσιο, τα Ασφαλιστικά Ταμεία και τους ΟΤΑ. Επιπρόσθετα, διαπιστώνουμε ότι, η συνταγματικώς καθορισμένη διαδικασία εκτέλεσης των νομίμως εκδοθεισών δικαστικών αποφάσεων επαφίεται στην υπομονή, την αντοχή και το κουράγιο εκάστου συναδέλφου συμβολαιογράφου. Διεκπεραιώνεται δε, μέσα από την ανοχή έως αδιαφορία όλων των εμπλεκομένων και των επιφορτισμένων  με την τήρηση της τάξης και της εφαρμογής των νόμων οργάνων, καθώς κάθε Τετάρτη γινόμαστε θεατές σκηνών και το χειρότερο δέκτες προσωπικών επιθέσεων που μόνο σε ευνομούμενη Πολιτεία δεν ταιριάζουν.

Με τιμή

Ο Πρόεδρος
, Γεώργιος Ρούσκας

Η σχετική ανακοίνωση του συμβολαιογραφικού συλλόγου βρίθει υποκρισίας και κοινωνικής αναλγησίας. Με απλά λόγια: Ο Συμβολαιογραφικός σύλλογος τα βρήκε με τις τράπεζες και εφεξής θα επιτρέπει πλειστηριασμούς πρώτων κατοικιών, κάτι το οποίο δεν επέτρεπε (μη δίνοντας την άδειά του) μέχρι τώρα. Χάνονταν δουλειές θα σκεφθεί κάποιος. Διότι οι τράπεζες έχοντας βάλει στο μάτι τα ακριβά ακίνητα (οικίες) εμποδίζονταν από την μέχρι τώρα πολιτική των συμβολαιογράφων να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους. Από την άλλη οι ίδιοι οι μεγαλοσυμβολαιογράφοι είχαν απώλειες εσόδων, αρκεί να σκεφθεί κανείς πως η αμοιβή τους αγγίζει το 1,5% πάνω στην αξία του εκπλειστηριάσματος. Για παράδειγμα σπίτι με εγγραφή κατάσχεσης 300.000 ευρώ αποφέρει στον συμβολαιογράφο 45.000 ευρώ αμοιβή. 

Εδώ να διευκρινίσουμε κάτι που ελάχιστη σημασία θα έχει στο εξής: Το ποσό κατάσχεσης είναι ανεξάρτητο του ποσού οφειλής και επίσης του ποσού της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Παράδειγμα: Οφειλέτης Φ. οφείλει στην τράπεζα 600.000 ευρώ, το ακίνητο που κατέχει και εκπλειστηριάζεται έχει αξία 350.000 ευρώ, ενώ το ποσό της κατάσχεσης έχει ορισθεί από την τράπεζα στις 300.000 ευρώ. θα μπορούσε το ποσό της κατάσχεσης τα είναι ίσο με την εμπορική αξία ή και με την οφειλή, όμως κατά κανόνα τα τρία αυτά μεγέθη δεν ταυτίζονται.

Το μέγεθος της υποκρισίας του συμβολαιογραφικού κόσμου που εμπλέκεται με τους πλειστηριασμούς προσμετρήθηκε χθες σε απρόσμενη συνάντηση που είχε χθες συλλογικότητα κατά των πλειστηριασμών. Σε ερώτηση αν ο πήχυς των 300.000 ευρώ θα διατηρηθεί και κατά τη διενέργεια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ακούσθηκε δια στόματος του κ. Ρούσκα ένα βροντερό ΟΧΙ.

Η δεύτερη εξέλιξη: Σήμερα επισημοποιήθηκε η διαδικασία που αφορά τη διενέργεια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών με την επιμέλεια των συμβολαιογράφων και των συλλόγων τους. Ήδη δημιουργείται η κατάλληλη υποδομή προφανώς με συγχρηματοδότηση από κάποιο ΕΣΠΑ. Η απόσβεση της επένδυσης (που δεν είναι και μικρή) πιστεύει ο συμβολαιογραφικός κόσμος θα είναι σύντομη και εν συνεχεία και επικερδέστατη. Όχι μόνο γιατί θα μπορούν να είναι αποτελεσματική η διαδικασία των πλειστηριασμών αλλά και γιατί θα μπορούν να δημιουργηθούν τα περιθώρια για ένα καλό τζογάρισμα πάνω στα εκπλειστηριαζόμενα ακίνητα-φιλέτα. Μια διαδικασία τόσο κλειστή, χωρίς δυνατότητα αποτελεσματικού ελέγχου από κάθε έχοντα έννομο συμφέρον και ειδικά τον οφειλέτη, θα επιτρέπει στους "επενδυτές" όπου γης να "χτυπάνε" ακίνητα σε όποια τιμή και όποια στιγμή επιθυμούν. Η χρηματιστηριοποίηση της διαδικασίας των πλειστηριασμών ακολουθεί την εμπορευματοποίηση του αγαθού της στέγης. Τράπεζες και ξένα founds που έχουν αγοράσει κόκκινα δάνεια με έγγειο εξασφάλιση (προσημείωση, υποθήκη) θα διεθνοποιήσουν την αρπαγή της στέγης, της γής, των υποδομών επιχειρήσεων που βρίσκονται σε δυσμενή οικονομική κατάσταση.

Και ο συμβολαιογραφικός κόσμος δια στόματος του είπε το ΝΑΙ στο να προσφέρει απλόχερα τη συνδρομή του σε αυτή τη λεηλασία. Είπε το ΝΑΙ, καθιστώντας το λειτούργημά του εργαλείο κερδοσκοπίας  και λεηλασίας των ζωών μας.  Ας το ξανασκεφτεί, ποτέ δεν είναι αργά.

απόψεις
θ.α

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου:Δικαίωμα στη στέγη - για μια πολιτική προστασίας της κύριας κατοικίας και όχι πλειστηριασμών

Μετά την πλήρη κατάργηση των ρυθμίσεων για αναστολή των πλειστηριασμών χιλιάδες πλέον νοικοκυριά βρίσκονται αντιμέτωπα με την απειλή της απώλειας της κατοικίας τους. Οι προσδοκίες για μία ρύθμιση των οφειλών που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές δυνατότητες των καταναλωτών και θα έδινε διέξοδο στην υπερχρέωσή τους διαψεύδονται. Η επιλογή της ανάθεσης της αντιμετώπισης του προβλήματος στα ίδια τα πιστωτικά ιδρύματα δεν αποδίδει τους επιθυμητούς καρπούς. Οι πολίτες που ανταποκρίνονται στις προσκλήσεις των τραπεζών, χορηγώντας τις πληροφορίες που τους ζητούνται, σε ελάχιστες περιπτώσεις λαμβάνουν μία πρόταση για ρεαλιστική και βιώσιμη ρύθμιση. Ο Κώδικας Δεοντολογίας της Τραπέζης της Ελλάδος τείνει να μετατραπεί από τις τράπεζες σε ένα εργαλείο συλλογής στοιχείων και πληροφοριών για την κατηγοριοποίηση των δανείων ενόψει της επικείμενης πώλησής τους ή της καταναγκαστικής δίωξης των οφειλετών. Σε αυτή τη συγκυρία οι πλειστηριασμοί γίνονται το μέσον για την αύξηση της αξίας των προς πώληση δανείων, καθώς υπόσχονται σε εκείνον που θα τα αποκτήσει την εξουθενωτική πίεση και τον στραγγαλισμό των δανειοληπτών.

Είναι σχεδόν βέβαιο, ότι αν δεν ληφθούν άμεσα και ουσιαστικά μέτρα για τη ρύθμιση των οφειλών με βάση τις πραγματικές δυνατότητες των πολιτών και τη στήριξη των αδύναμων καταναλωτών, οι πλειστηριασμοί θα προσλάβουν τα αμέσως επόμενα έτη εκρηκτικές για την κοινωνία διαστάσεις. Χιλιάδες νοικοκυριά θα οδηγηθούν στην απόγνωση, περιθωριοποίηση και εξαθλίωση, ενώ οι κοινωνικές συγκρούσεις θα κορυφωθούν, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την οικονομική και κοινωνική ζωή. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, η Πολιτεία δεν έχει προάγει αποτελεσματικές πολιτικές για τη διευθέτηση των κόκκινων στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, ενώ ανεπαρκείς, αν γενικά εξακολουθούν να υπάρχουν, παραμένουν πολιτικές που να καλύπτουν ανάγκες πρόνοιας και στέγασης των αδυνάτων που αυξάνονται μέσα στην παρατεταμένη οικονομική κρίση έχουν δημιουργηθεί.

Χρειάζεται σήμερα μία δίκαιη και ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος της υπερχρέωσης. Η λύση δεν είναι η ηλεκτρονική διεξαγωγή των πλειστηριασμών, με αδιαφάνεια, μακριά και κρυφά από την κοινωνία. Δίκαιη αντιμετώπιση μπορεί να είναι μόνο εκείνη που λαμβάνει υπόψη τα αίτια που οδήγησαν στο πρόβλημα. Επισημαίνουμε ενδεικτικά τρία στοιχεία:

α) Η υπερχρέωση των καταναλωτών είναι αποτέλεσμα μίας επιθετικής και χωρίς προηγούμενο πολιτικής πιστωτικής επέκτασης την δεκαετία του 2000 που ακολούθησαν οι τράπεζες και ενθάρρυνε και το ίδιο κράτος, παραμελώντας τους κανόνες του υπεύθυνου δανεισμού (αρκεί να αναλογισθεί κανείς ότι το υπόλοιπο των στεγαστικών δανείων από 11 δις το 2000 ανήλθε σε 77 δις. το 2008).

β) Τα νοικοκυριά συμμετείχαν στην πιστωτική επέκταση, ρευστοποιώντας τα – δικαιολογημένα προσδοκώμενα με τα δεδομένα της εποχής – μελλοντικά εισοδήματα, προκειμένου να αποκτήσουν τη δική τους κατοικία. Ωστόσο, τα εισοδήματα αυτά δεν υπήρξαν στη δεκαετία που διανύουμε και πιθανότατα δεν θα υπάρξουν στον χρονικό ορίζοντα αποπληρωμής των δανείων αυτών.

γ) Τα νοικοκυριά επένδυσαν τα δάνειά τους σε υπερτιμημένες αξίες. Οι αξίες ήταν υπερτιμημένες, καθώς εξαιτίας της ραγδαίας πιστωτικής επέκτασης, η αξία των ακινήτων δεν διαμορφωνόταν από τον κόσμο της εργασίας αλλά από την ευκολία πρόσβασης στο δανεισμό. Οι αξίες, στις οποίες επένδυσαν τις πιστώσεις, κρίνονται, με τα σημερινά δεδομένα, υπερτιμημένες. Στην υπερτίμηση δε αυτή συνεισέφερε κατεξοχήν η ευκολία της πρόσβασης στο δανεισμό (ας θυμηθούμε τα στεγαστικά δάνεια στο 100-110% της πραγματικής αξίας της κατοικίας).

Η οικονομική κρίση έχει, λοιπόν, δημιουργήσει ένα αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα στην εποχή της αμέριμνης πιστωτικής επέκτασης και στη νέα πραγματικότητα που βιώνουν τα νοικοκυριά και καλούνται να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Οι τελευταίοι, που ευθύνονται για τα σημερινά αδιέξοδα, είναι οι ίδιοι δανειολήπτες. Τα πιστωτικά ιδρύματα δεν μπορούν να αποφύγουν τις ευθύνες τους, πωλώντας τα δάνεια αυτά σε τρίτους, αποκόβοντας τους δανειολήπτες από εκείνους με τους οποίους επέλεξαν να συναλλαχθούν Αντιθέτως, οφείλουν να αναγνωρίσουν τις ευθύνες τους στην πρόκληση του προβλήματος και να επιδιώξουν, στο πλαίσιο αμοιβαίως επωφελών και ισορροπημένων λύσεων, δηλαδή με βάση την πραγματική αξία των απαιτήσεών τους, τη διευθέτησή του. Εκείνο το οποίο σήμερα χρειάζεται είναι, επομένως, όχι μία πολιτική πλειστηριασμών αλλά μία πολιτική αναπροσαρμογής των δανειακών υποχρεώσεων στα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί. Στο πλαίσιο αυτό η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου προτείνει:

α) Την ενίσχυση της εφαρμογής του ν. 3869/2010, με την απλοποίηση των διαδικασιών ρύθμισης, όσον αφορά ιδίως την προστασία της κύριας κατοικίας. Σε αυτά περιλαμβάνεται η κατάργηση της λήξης της προστασίας της κυρίας κατοικίας στο τέλος του 2018.

β) Την ανασύνταξη του Κώδικα Δεοντολογίας της Τραπέζης της Ελλάδος, ώστε να αμβλυνθεί η ανισορροπία που διακρίνει σήμερα την εφαρμογή του και να υποχρεωθούν οι τράπεζες να προβαίνουν σε αιτιολογημένες προτάσεις διευθέτησης των οφειλών που θα ελέγχονται από ανεξάρτητες και αποτελεσματικές βαθμίδες.

γ) Την υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων πριν τη διενέργεια οποιουδήποτε πλειστηριασμού να επιδιώκουν, κατά το πρότυπο του (προς ανασύνταξη) Κώδικα Δεοντολογίας, μία βιώσιμη ρύθμιση της οφειλής, με τη χορήγηση περιόδου χάριτος μέχρι δύο ετών, όπου υπάρχει αποδεδειγμένη αδυναμία.

δ) Την παροχή της δυνατότητας στους καταναλωτές να αγοράζουν, πριν την πώληση σε Εταιρείες εκμετάλλευσης των δανείων, οι ίδιοι το δάνειό τους, έστω και σε εύλογα προσαυξημένη τιμή, με το δικαίωμα της έντοκης αποπληρωμής του.

ε) Την παροχή του δικαιώματος στον οφειλέτη, όταν η αξία της κατοικίας υπερβαίνει τις εύλογες ανάγκες του ή τις δυνατότητες αποπληρωμής, να πωλήσει την κατοικία του, αγοράζοντας μία χαμηλότερου κόστους, μέχρι την αξία της οποίας θα μπορούν να μεταφέρονται σε αυτή οι εξασφαλίσεις των πιστωτών

στ) Τον περιορισμό της ευθύνης του οφειλέτη μέχρι την αξία του ενυπόθηκου ακινήτου, όταν αποδεδειγμένα οι πιστωτές απέβλεπαν στην εξασφάλιση αυτή για τη χορήγηση του δανείου.

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου καλεί την Πολιτεία να στηρίξει άμεσα πολιτικές και μέτρα ρύθμισης των χρεών με βάση τις πραγματικές δυνατότητες αποπληρωμής, προστασίας της στέγης και ανακούφισης και βοήθειας των αδυνάτων.

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου