Ήλθε στο σχολείο μας στα μισά του χρόνου, κόντευε το Πάσχα. Μας φάνηκε τότε παράξενο, δεν συνηθίζονταν κείνα τα χρόνια και ειδικά στα σχολεία των χωριών να έρχεται στη μέση του χρόνου νέος μαθητής. Το εξήγησαν οι γονείς μας πως ήλθε πάνω στα φυτέματα, ξενοδούλι στις διακοπές του Πάσχα και του καλοκαιριού. Παιδικά χέρια στα χωράφια των άλλων, μιας και ο μπάρμπα Γιάννης δεν είχε στρέμμα δικό του. Συνηθιζόταν τότε πολλοί από το απέναντι νησί να έρχονται στην περιοχή να βρούν ένα μεροκάματο.
Μετά μάθαμε. Παιδί από πάμπτωχη οικογένεια, ήλθε να "φιλοξενηθεί" στην οικογένεια του θείου του, του μπάρμπα-Γιάννη. Αριστερός ο μπάρμπα-Γιάννης, σάπιος από το ξύλο της εθνικοφροσύνης και το αλκοόλ, με εφτά παιδιά στην πλάτη του κι' ένα το φιλοξενούμενο.
Ο νέος συμμαθητής μας γράφτηκε στην τέταρτη τάξη. Ψηλό παιδί, ευγενικό, έξυπνο. Η υποδοχή του από τους χωριανούς συμμαθητές μα και τους μεγάλους αντίστοιχη με αυτήν με την οποία "έλουζαν" χρόνια τώρα τη νέα του οικογένεια. Μα το "αποπαίδι" γρήγορα κέρδισε τις καρδιές μας, μα και την καρδιά του διευθυντή του σχολείου μας. Η δικτατορία δεν είχε έλθει ακόμη. Και μπορούσε να πηγαίνει τ' απογεύματα στα σπίτια των συμμαθητών και να βοηθά τα "στουρνάρια" της αριθμητικής.
Δεν έμεινε για πολύ στο μικρό μας σχολείο. Κάποιοι άλλοι συγγενείς, φρόντισαν και τον πήραν στην Πάτρα. Τον χάσαμε. Μα πιο πολύ τον έχασαν τα αδέλφια του και οι στερνοί του πατέρας. Που, κάτι ο κατατρεγμός της νέας εξουσίας και η εξ' αυτού φτώχεια μα και η λύπη της οικογένειας για τον νέο αναγκαστικό ξεριζωμό του, έσπερναν θάνατο καθημερινά. Σκοτεινοί καιροί, ανεξιχνίαστες και ανομολόγητες διαδρομές. Τόσο που η οικογένεια ξεχάστηκε, σαν να σβήστηκε από τα κιτάπια του ληξιαρχείου.
Αργότερα μάθαμε από τον διευθυντή του σχολείου μας, που έγινε κουμπάρος στην οικογένειά μου, πως ο πρώην συμμαθητής μου είναι ο καλύτερος μαθητής στην Πάτρα. Και αυτό είχε κατασταλλάξει μέσα μου: ο παιδικός μου φίλος είχε βρεί το αραξοβόλι του.
Χρόνια μετά, λίγες μέρες μετά τον άδικο χαμό του, πήγα τη σακαράκα μου για σέρβις στον Τρύφωνα, συμμαθητής και φίλος κι' αυτός στο Δημοτικό. Κι' η Καλημέρα του με πάγωσε: Τον φάγανε τον Νίκο, οι μπάσταρδοι τον Νίκο βρήκαν να φάνε ;
Ούτε αριστερός, ούτε ΠΑΣΟΚ ο Τρύφωνας. Έντιμος δεξιός θάλεγα. Είχα μάθει τα νέα για την δολοφονία ενός καθηγητή μαθηματικών στην Πάτρα. Ποτέ δεν πήγε το μυαλό μου σ' αυτόν. Ακόμη και όταν είδα τη φωτογραφία του. Μου θύμισε τότε ο Τρύφωνας όλη την κοινή μας ιστορία. Την ιστορία των δύο χρόνων που τον είχαμε συμμαθητή. Την αλητεία μας στα αμπέλια, τις βόλτες χειμωνιάτικα στη θάλασσα, τα σκαρφαλώματα στα ξένα δέντρα για τον επιούσιο, ακόμη και τα μικρά μας μεθύσια. Και έχοντας μάθει την ιστορία των αγώνων του και το σκηνικό της δολοφονίας του (εξήγησα και το γιατί παραιτήθηκε ο συντοπίτης μας υπουργός Παιδείας τότε) και των αγώνων του, βούρκωσα.
Δεν ξαναπέρασα από τον δρόμο μπροστά από το σπίτι που έζησε για δυό χρόνια στο μικρό μας χωριό. Και όταν πηγαίνω στην θάλασσα, εκεί που στα σπλάχνα της άδειαζε το μικρό μας ποτάμι, απέναντι από το νησί του, αφήνω μερικά κρινάκια των αμμόλοφων. Γιατί εκεί, στο ξέπνοο του ποταμιού, ο Νίκος μας άνοιγε, παιδόπουλο 10 χρονών, την καρδιά του. Είχε βιαστεί να μιλήσει σαν σοφός άνδρας. Ίσως και νάξερε από τότε για το τραγικό του τέλος.
…και τα παραμυθένια του λόγια, γιομάτα σοφία και ελπίδα, μας ταξίδευαν τότε πέρα από τον ωκεανό. Βλέπετε ; μας έλεγε ; Πέρα μακρυά είναι το Γιβραλτάρ και μετά ωκεανός.
Και με ταξιδεύουν ακόμη τα παραμύθια του Νίκου Τεμπονέρα.
Καλή αντάμωση Νίκο, θα τα πούμε σταυς αμμόλοφους τ' ουρανού.
Ο χαμός σου είθε να κρατά γιομάτες τις ζωές μας. Δικαίωση της δικής σου πορείας.
θ.
