Ένας 64χρονος αυτοπυρπολήθηκε για να μην χάσει το σπίτι του τον Μάιο. Στις αρχές του Νοέμβρη, μια τετραμελής οικογένεια ανέργων στην Ξάνθη έχασε το σπίτι της για χρέη 1.700 ευρώ. Δύο παραδείγματα που δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά, αλλά ενδείξεις μιας κατάστασης που γενικεύεται. Το ζήτημα της κατοικίας θα μπαίνει όλο και πιο έντονα όσο συνεχίζεται το πρόγραμμα εσωτερικής υποτίμησης. Από 1/1/2014 θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας. Ο υπουργός οικονομικών το είπε ξεκάθαρα: "Οι άνθρωποι δεν θα ευημερήσουν, εάν δεν ευημερήσουν πρώτα οι αριθμοί". Για να ευημερήσουν όμως οι αριθμοί του συστήματος και τα κέρδη των τραπεζών εμείς θα πρέπει να χάσουμε ακόμα πολλά. Ίσως θα ήταν μια καλή ιδέα να εμπνευστούμε από το παράδειγμα των ακτιβιστών της Μπολόνια. Εκεί που δεν φάνηκε απλά η οργανική σχέση της επίθεσης στο δικαίωμα στην κατοικία με την υποτίμηση της εργασίας. Φάνηκαν και οι δυνατότητες οργάνωσης και αντεπίθεσης. Σε τέτοιες συνθήκες μόνο ο αγώνας και η αλληλεγγύη μπορούν να μας πάνε μπροστά.
Ένα κύμα καταλήψεων στέγης «κλονίζει» τη Μπολόνια για πάνω από ένα μήνα. Οι καταλήψεις πρέπει να κατανοηθούν στο πλαίσιο των εθνικών εβδομάδων δράσεων, που κορυφώθηκαν στις 19 Οκτωβρίου, με μια μεγάλη διαδήλωση στη Ρώμη. Οι καταληψίες δικαιολογούν τις πράξεις τους ως απάντηση στην έκτακτη ανάγκη για στέγαση -όπως περιγράφουν. Για το 2012, η ASIA-USB, ένωση στην πρώτη γραμμή του κινήματος για τα δικαιώματα στέγασης, παραθέτει τα εξής στοιχεία για το 2012: περίπου 1.000 οικογένειες έλαβαν εντολή έξωσης, ενώ 10.000 οικογένειες υπέβαλαν αίτηση για στέγαση στην πρόνοια. Την ίδια στιγμή, 7.000 ιδιόκτητα διαμερίσματα και 225 κρατικές μονάδες στέγασης ήταν κενά.
Η έλλειψη οικονομικής στέγης στη Μπολόνια αποτελεί ένα από τα βασικότερα ζητήματα εδώ και δύο δεκαετίες σχεδόν. Αν και διάφοροι ακτιβισμοί έχουν επιχειρήσει να αναδείξουν το ζήτημα, αυτό έγινε βασικό στο δημόσιο λόγο το 2009, όταν η Nomisma, (οικονομική συμβουλευτική εταιρεία με πανεθνική απήχηση) δημοσίευσε μια λεπτομερή έκθεση για το πρόβλημα της στέγασης στην Ιταλία. Η έκθεση ανέδειξε ότι από το 1991 ως το 2009 σημειώθηκε αύξηση σχεδόν 100% στις τιμές κατοικίας της Μπολόνια και αύξηση 75% στα ενοίκια, ενώ η αύξηση του εισοδήματος ήταν κατά μέσο όρο 18%.
Στο μεταξύ, η περιφερειακή πολιτική για το θέμα της στέγασης έχει επιδεινώσει την κατάσταση. Ο Valerio Monteventi, ακτιβιστής και πρώην δημοτικός σύμβουλος στη Μπολόνια, σε έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2010 υπογράμμισε ότι οι τοπικές αρχές δεν κατόρθωσαν να διευθετήσουν τις ανάγκες των πιο ευάλωτων κατοίκων της πόλης -των μεταναστών, των φοιτητών και των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα. Απέτυχαν να προωθήσουν την οικοδόμηση φοιτητικών εστιών και φθηνών χώρων συλλογικής στέγασης, χωρίς καν να κατορθώσουν να κάνουν πλήρως κατοικήσιμη την υπάρχουσα δημόσια ιδιοκτησία.
Καταλήψεις υπάρχουν σε πολλές γειτονιές στη Μπολόνια, συμπεριλαμβανομένων ποικίλων λαϊκών κινημάτων. Στο κέντρο της πόλης η ASIA-USB, μαζί με μια ντουζίνα οικογένειες που προηγουμένως είχαν εκδιωχθεί από τα σπίτια τους, έχει προχωρήσει σε κατάληψη ενός μεγάλου οικοδομήματος. Επίσης, στο κέντρο η Labas (φοιτητική συλλογικότητα, που εδράζεται σε πρώην στρατώνες υπό κατάληψη) έχει ξεκινήσει ένα project υπό την ονομασία «στέγαση του πλήθους», κατά το οποίο ανακαινίζεται ένα μέρος του στρατώνα, ώστε να γίνει κατοικήσιμος, ιδίως για τους φοιτητές. Μία άλλη δράση, κυρίως για τη διευθέτηση της ανάγκης για στέγη για τους φοιτητές της Μπολόνια, ονομάζεται «Κατεχόμενη Φοιτητική Εστία Ταξίμ» (Studentato Occupato Taksim). Έχει συσταθεί από την CUA, αγωνιστική φοιτητική συλλογικότητα. Η κατάληψη βρίσκεται σε ένα μοναστηριακό οικοτροφείο, στα προάστια της Μπολόνια, το οποίο παρέμενε άδειο για πάνω από τρία χρόνια. Μία δεύτερη δράση στα προάστια αφορά την κατάληψη μιας ιδιόκτητης πολυκατοικίας στη γειτονιά Μπολονίνα. Η Μπολονίνα είναι μια παραδοσιακή γειτονιά της εργατικής τάξης, στο επίκεντρο μαζικών έργων αστικής ανάπλασης, που μπορεί να επιφέρουν σημαντικό «εξευγενισμό» της περιοχής. Οι δημόσιες τοποθετήσεις των καταληψιών, ρητά πλαισιώνουν τις ενέργειές τους ως μορφή πάλης ακριβώς ενάντια σ’ αυτή τη διαδικασία «εξευγενισμού».
Παρά το γεγονός ότι επιδεικνύει ανοχή σε πολλές από τις καταλήψεις, το δημοτικό συμβούλιο διέταξε έξωση για την κατάληψη της Μπολονίνα. Η έξωση πραγματοποιήθηκε χωρίς να ληφθεί υπόψη ένας εναλλακτικός τρόπος στέγασης για τους καταληψίες. Λίγεςμέρες αργότερα, οι καταληψίες προέβησαν στην κατάληψη ενός ακόμη άδειου ιδιόκτητου κτηρίου στη Μπολονίνα. Ακολούθησε νέα έξωση και δύο από τους καταληψίες απελάθηκαν από τη Μπολόνια. Εντούτοις, εξέφρασαν ικανοποίηση στην τελευταία δημόσια δήλωσή τους. «Οι καταλήψεις», έγραψαν, «είναι ένα καθαρό μήνυμα στις αρχές της Μπολόνια. Θα συνεχιστούν, αν και οι εξώσεις θα είναι ολοένα και πιο ενοχλητικές. Θα δούμε ποιος θα κουραστεί πρώτος».
Μπαμπά, μπαμπά! Άκου με λίγο! Έχω μερικές απορίες να μου λύσεις. Αγόρι μου γλυκό, σε παρακαλώ, ντύσου και περιμένουμε κόσμο για να γιορτάσουμε την πρωτοχρονιά. Σε πιάνουν αυτές οι περίεργες οι ερωτήσεις σου πάντα τις πιο ακατάλληλες στιγμές. Μα, μπαμπά, δεν μπορώ να τα καταλάβω όλα από μόνος μου, θέλω να με βοηθήσεις, να μου εξηγήσεις ορισμένα που με απασχολούν από χτες. Άντε, πες μου τι θες να δούμε τι σε προβληματίζει πάλι. Είναι αυτό που λέει και το τραγούδι, πως να κρυφτείς απ’ τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα! Στην εποχή που ζούμε βέβαια είναι ακόμα πιο δύσκολο να κρυφτείς από τα παιδιά. Ναι, είναι η λεγόμενη προχωρημένη τους αντίληψη, δεν ξέρω τι να πω, η εύκολη πρόσβαση που έχουν στην παραμικρή πληροφορία, ο εγκέφαλός τους μοιάζει με κινητή εγκυκλοπαίδεια που διαρκώς εμπλουτίζει το περιεχόμενό της και που δεν σταματά να ψάχνει, να διευκρινίζει, μέχρι να εξηγηθεί και η τελευταία του κόσμου έννοια. Και δεν είναι μόνο αυτό. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι κάθονται και εξακριβώνουν αν η εξήγηση που τους έδωσες ήταν αληθινή ή παραποιημένη για να χαϊδέψεις τα απαλά τους τα αυτιά. Είναι κάτι που και εμένα με έχει προβληματίσει πάντως. Δηλαδή δεν ξέρω αν θα πρέπει να τα λέμε όντως όλα στα παιδιά ή αν θα πρέπει να επιλέγουμε ποια πρέπει να τους λέμε ή αν καλύτερο θα ήταν να τους λέμε κυρίως τα ευχάριστα, για να μην επηρεάζεται αρνητικά η ψυχολογία τους ή αν θα πρέπει να αποφεύγουμε εντελώς την επαφή τους με ζητήματα που δεν άπτονται της ηλικίας τους, μήπως δηλαδή αυτή όλη η υπερβολική πληροφόρηση οδηγήσει σε αντίθετα αποτελέσματα, σε μια υπερφόρτωση ψυχολογική, εγκεφαλική, σωματική. Μήπως τελικά η πολλή αλήθεια γίνει στην πορεία τραύμα.
Ακόμα να βάλεις το παντελόνι σου, παιδί μου; Θα έρθουν οι καλεσμένοι μας και πρέπει να είμαστε όλοι όμορφοι! Δες η μαμά σου πόσες ώρες ξόδεψε για να ετοιμάσει το τραπέζι με τα τόσα διαφορετικά φαγητά. Δες το σπίτι μας πόσο ωραία στολισμένο που είναι. Γίνεται ο γιος μου, το καμάρι μου, να μην είναι άψογα ντυμένος; Θα φάμε, θα πιούμε, θα κοιμηθούμε και ύστερα θα κάτσω να σου λύσω κάθε απορία που έχεις. Καλά, καλά! Μην κλαις! Δεν θέλω σήμερα να κλαις, δεν θέλω κανείς εδώ μέσα σήμερα να κλαίει! Δεν γίνεται να κλαίμε την πρώτη ημέρα του χρόνου, λένε ότι αυτό που θα κάνεις την πρωτοχρονιά, θα το κάνεις για όλο τον υπόλοιπο τον χρόνο, εντάξει, είναι λιγάκι τραβηγμένα όλα αυτά, αλλά έχουν ένα βαθύτερο νόημα, ότι όπως δηλαδή στους αγώνες στίβου μια νικηφόρα κούρσα κρίνεται στην πετυχημένη της εκκίνηση, όπως μια καλή ημέρα φαίνεται από το πρωί της, έτσι είναι και ο χρόνος ο νέος, σαν μια ολόκληρη, τεράστια ημέρα, που επιβάλλεται να ξεκινήσει καλά. Στην τελική, όλοι μας το έχουμε ανάγκη, όλοι χρειαζόμαστε μια παύση από τα άγχη, τα προβλήματα, την αγωνία για το αύριο, σήμερα πρέπει να ασχοληθούμε μόνο με το σήμερα, ούτε με το χθες, ούτε με το αύριο, να απολαύσουμε τούτες τις στιγμές, να προσποιηθούμε, αν χρειαστεί, ότι δεν είναι όλα και τόσο τραγικά, ότι ίσως τα έχουμε διογκώσει μέσα μας και ότι, εντάξει, ο χρόνος που έφυγε ήταν δύσκολος, αλλά σήμερα είναι προτιμότερο να γελάσουμε, να χορέψουμε, να δούμε τα υπέροχα εορταστικά προγράμματα που θα έχει η τηλεόραση, έστω και αν τα περισσότερα είναι μαγνητοσκοπημένα, να βγάλουμε όση περισσότερη θετική ενέργεια διαθέτουμε, γιατί σίγουρα έχουμε και τέτοια. Γι΄ αυτό σου λέω, γέλα, γέλα, πουλί μου, γέλα, ειν’ η ζωή μια τρέλα! Εβίβα!
Μπαμπά, να σε ρωτήσω, τι σημαίνει η λέξη ανασκόπηση; Βρήκα αυτό εδώ το περιοδικό που τη γράφει με μεγάλα γράμματα στο εξώφυλλο και αναρωτιόμουν τι πάει να πει. Κι έχει τόσες περίεργες εικόνες μπαμπά, θα μου πεις τι είναι, μπαμπά; Αχ, ρε μπαγάσα, δεν πήρες από εμένα τίποτα, τελικά, όλα από την ευαίσθητη τη μάνα σου τα πήρες! Ρε, άσε τις ανασκοπήσεις και έλα να φορέσεις τη ρεβεγιονίστικη γραβάτα που σου πήρα! Δεν είπαμε ότι πάει ο παλιός ο χρόνος, ας γιορτάσουμε παιδιά; Να πω την αλήθεια, όταν ήμουν μικρός κι εμένα μου αρέσανε οι ανασκοπήσεις. Ειδικά στα αθλητικά γεγονότα της χρονιάς. Μου άρεσε να βλέπω συγκεντρωμένα τα ομορφότερα γκολ, τις σπουδαιότερες νίκες, τις προκρίσεις, τους πανηγυρισμούς, τους αθλητές που ξεχώρισαν, τα ρεκόρ που έσπασαν, τα κύπελλα, τα ενθουσιώδη πλήθη που τρέχανε στους δρόμους, τις χρυσές μπάλες. Τα τελευταία χρόνια, αποφεύγω να ασχολούμαι με όσα συνέβησαν τη χρονιά που πέρασε. Κι αυτό γιατί πλέον βλέπεις με το σταγονόμετρο κάποιο θετικό γεγονός, κάποια διάκριση, ακόμα και αυτός ο αθλητισμός που κάποτε έδινε μεγάλες χαρές σε όλους μας έχει ακολουθήσει την πτώση τής υπόλοιπης κοινωνίας και θαρρείς ότι βρίσκεται σε μόνιμη παρακμή. Μονάχα τραγικά γεγονότα διαβάζεις στις ανασκοπήσεις πλέον, και μόνο τυχαίο δεν είναι ότι στα τραπέζια και στις ευχές δεν ακούς τίποτε άλλο πέρα από το να φύγει ο παλιός ο χρόνος και να μην ξανάρθει, ότι ήταν άσχημη χρονιά, ότι ο καινούργιος δεν γίνεται να μην είναι καλύτερος, πρέπει όλοι να συμβάλουμε σε αυτό, όπως σωστά είπε και ο Δήμαρχος την ώρα που μετρούσε αντίστροφα, ότι πρέπει δηλαδή να μπει ένα τέλος στη μεμψιμοιρία, ότι οι Έλληνες ενωμένοι μπορούμε να πετύχουμε πολλά, πάμε όλοι δυνατά, 5, 4, 3, 2, 1….! Χρόνια πολλά!
Μπαμπά, εδώ γράφει ότι ένα κοριτσάκι μικρό πέθανε από τον καπνό που έβγαλε ένα μαγκάλι. Τι είναι το μαγκάλι; Και γιατί μπορεί κάποιος να πεθάνει από αυτό; Μπαμπά, πιο κάτω δείχνει μια φωτογραφία με έναν κύριο που έχει τα μάτια ανοιχτά και μια κυρία αγκαλιά και ο ένας έχει ένα μαχαίρι στην καρδιά και το αίμα στάζει χαμηλά, μπαμπά τι σημαίνουν όλα αυτά; Μπαμπά, παρακάτω βλέπω εικόνες με κυρίους που περνάνε μέσα από δρόμους αναποδογυρισμένους και πλάι από δέντρα ξαπλωτά, κουβαλάνε στα χέρια μια κοπέλα σκεπασμένη με άσπρο σεντόνι, γράφουν ότι ήταν μια μικρή δασκάλα σαν και τη δικιά μου μπαμπά, γιατί δεν βλέπουμε το πρόσωπο από την κυρία μπαμπά; Στις επόμενες σελίδες, δείχνει πολλά χέρια να ψάχνουν κάτι προς τα ψηλά, την ώρα που κάποιοι πετάνε προς τα εκεί σακούλες με φρούτα και λαχανικά, να, έλα να δεις κι εσύ, τραβιούνται μεταξύ τους για μια σακούλα με πορτοκάλια, μπαμπά! Κάτσε να σου δείξω και αυτή τη σελίδα που μου έκανε εντύπωση με τις πολλές τις φράουλες, βλέπεις μπαμπά, να εδώ, φράουλες κόκκινες, όπως τα σημάδια που έχουν αυτοί οι μαύροι κύριοι στα κορμιά τους, μπαμπά, λένε ότι κάποιος τους χτύπησε με όπλο και ότι αυτοί δεν κάνανε τίποτα και ότι μαζεύανε μόνο φράουλες και ότι οι σφαίρες ανοίξαν τα κορμιά τους και φαίνεται λες και οι σφαίρες φυτρώσανε μέσα τους όπως οι φράουλες. Πωπω! Μπαμπά, γιατί εδώ δείχνει τηλεοράσεις με μαύρη οθόνη, γιατί αυτές οι τηλεοράσεις δεν παίζουν τίποτα, γιατί δείχνουν μόνο μαύρο, εμείς δεν έχουμε κανένα κανάλι που να δείχνει μαύρο, έτσι δεν είναι μπαμπά; Και τι είναι αυτό το ξανθό κοριτσάκι, μπαμπά, τι κάνει και είναι ανάμεσα στα γυφτάκια, γιατί το λένε ξανθό άγγελο, μπαμπά, επειδή τα μαλλιά του είναι ξανθά; Και ποιοι είναι όλοι αυτοί, μπαμπά, που έχουν αφήσει σημειώματα και λένε έχε γεια, ποιον χαιρετάνε, μπαμπά, που πήγαν όλοι αυτοί, μπαμπά; Όλα αυτά έγιναν μέσα σε μια χρονιά, μπαμπά; Στη χώρα μου, μπαμπά;
Τώρα τι να σου πω; Βρήκες τη στιγμή για να αραδιάσεις όλες αυτές τις ηλίθιες ερωτήσεις. Μην περιμένεις να πάρεις καμιά απάντηση. Δεν είναι πράγματα για εσένα αυτά. Ποιος στο διάολο σου έδωσε αυτό το καταραμένο περιοδικό; Αυτή η μάνα σου τα φταίει όλα, που σου κάνει όλα τα χατίρια και σου παίρνει όποια μαλακία ζητήσεις. Πήγαινε μέσα στο δωμάτιό σου τώρα αμέσως! Προτιμότερο είναι να κάτσεις κλεισμένος εκεί μέσα και να ασχοληθείς με τα παιχνίδια και τις νερομπογιές σου. Ακούς εκεί, ο μπαγάσας. Βάλθηκε να μας χαλάσει τη διάθεση, πρωτοχρονιάτικα. Να έρθουν οι καλεσμένοι μας και να αρχίσει να λέει όλα αυτά τα θλιβερά την ώρα που θα κόβουμε τη βασιλόπιτα, να μας κάτσει στο λαιμό και το φλουρί. Να αναρωτηθούν οι άνθρωποι πως είναι δυνατόν τόσο δα παιδί να ασχολείται με τέτοια ζητήματα. Πρέπει να μιλήσω με τη μάνα του. Να βάλουμε μερικά πράγματα κάτω. Το ότι έχει την επιμέλεια του μικρού δε σημαίνει ότι πρέπει να τον αφήνει έκθετο. Πρέπει να το προστατεύει, μπορεί να πάει να μιμηθεί αυτά που διαβάζει, τα παιδιά το έχουν αυτό, αντιγράφουν τις συμπεριφορές των μεγάλων. Σώπα, χτυπάει το κουδούνι. Χρόνια πολλά! Καλή χρονιά! Με υγεία! Καθίστε. Σερβιριστείτε. Έχουμε από όλα τα καλά! Ναι, μαζευόμαστε κάθε χρόνο, κάθε πρωτοχρονιά. Ναι, για το παιδί. Για να είμαστε πάλι σαν οικογένεια, έστω για μια φορά. Εβίβα! Ναι, συμβαίνουν αυτά. Τώρα, όπου να ‘ναι θα έρθει και ο μικρός. Μικρέ! Έλα στο τραπέζι! Μικρέ! Μίλησα! Γιε μου, τι είναι όλα αυτά; Γιατί έμεινες γυμνός παιδί μου; Τι έκανες στο κορμάκι σου; Τι είναι όλα αυτά τα κόκκινα σημάδια σαν φράουλες στα πλευρά σου; Γιατί έδεσες τη γραβάτα γύρω από το λαιμό σου, γιε μου; Θεέ μου! Γιατί έβαψες με μπογιά τα χείλη σου, τα μαγουλά σου, την καρδιά σου, καρδιά μου; Γιατί όλα αυτά τα δάκρυα, παιδί μου; Κάνω ακριβώς αυτό που μου είπες, μπαμπά.
Εκατοντάδες συμβάσεις οι οποίες ενδέχεται να περιέχουν αρκετά από τα «μυστικά» της νομικής βιομηχανίας με την ραγδαία εξέλιξη των Γιώργου και Μάριου Σιούφα, υιών του πρώην προέδρου της Βουλής, κ. Δημήτρη Σιούφα, μπαίνουν στο «μικροσκόπιο» των ελεγκτικών Αρχών.
Έρευνα πραγματοποιήθηκε και στην εταιρία PANO Finance A.E., την μεγαλύτερη εισπρακτική εταιρία της Ελλάδας η οποία ανήκει στον πρώην δικαστικό επιμελητή και νυν ισχυρό οικονομικό παράγοντα, κ. Γιώργο Πανόπουλο, πρώην συνεργάτη των υιών Σιούφα. Ο τελευταίος μάλιστα υπέγραψε υπεύθυνη δήλωση (!) ότι η επιχείρησή του –πλέον- δεν έχει καμία σχέση με τα δικηγορικά γραφεία των υιών του πρώην προέδρου της Βουλής.
Ειδικό κλιμάκιο του ΣΔΟΕ το οποίο υπάγεται στην Επιχειρησιακή Διεύθυνση Ειδικών Υποθέσεων Αθηνών, πραγματοποίησε «έφοδο» στο «κάστρο» της οικογενειακής επιχείρησης επί της οδού 25ης Μαρτίου στον Ταύρο.
Ο έλεγχος πραγματοποιήθηκε κάτω από άκρα μυστικότητα, ενώ αποχωρώντας οι δυο ελεγκτές πήραν μαζί τους έξι συμβάσεις στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου για την διαπίστωση τυχόν φορολογικών παραβάσεων. Ωστόσο αυτή ήταν μόνο η αρχή, καθώς οι «Ράμπο» του ΣΔΟΕ αναμένουν να διενεργήσουν εξονυχιστικό έλεγχο σε τουλάχιστον 200 συμβάσεις που έχουν υπογραφεί μεταξύ «πελατών» και της νομικής βιομηχανίας.
Όπως επισημαίνουν ανώτερα στελέχη της φορολογικής διοίκησης «σκοπός της έρευνας είναι να διαπιστωθεί κατά πόσο η τακτική που ακολουθείται από τις εισπρακτικές εταιρίες είναι εναρμονισμένη με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία». Το πλέον πιθανόν είναι η συγκεκριμένη έρευνα να συσχετισθεί –κάποια στιγμή- με τη ποινική προκαταρκτική εξέταση η οποία διενεργείται από τις αστυνομικές Αρχές υπό την εποπτεία του εισαγγελέα Πρωτοδικών, κ. Χαράλαμπου Λακαφώση.
Πριν από λίγες ημέρες η προϊσταμένη της εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, κυρία Παναγιώτα Φάκου, έδωσε παραγγελία για τη διενέργεια κατεπείγουσας προκαταρκτικής έρευνας η οποία έχει ως στόχο να ρίξει «φως» στο θολό νομοθετικό πλαίσιο και τρόπο λειτουργίας των εισπρακτικών εταιριών έναντι των οφειλετών τραπεζών. Η εισαγγελική έρευνα έχει στόχο τη διερεύνηση καταγγελιών, ώστε να εξακριβωθεί αν οι εν λόγω εταιρίες λειτουργούν σύννομα ή αν προκύπτει τυχόν τέλεση εκ μέρους στελεχών και υπαλλήλων τους αυτεπαγγέλτως διωκομένων πράξεων, μεταξύ των οποίων η αντιποίηση της άσκησης δημόσιας υπηρεσίας ή δικηγορικού λειτουργήματος, η χρήση παρένθετων δικηγόρων, δικαστικών επιμελητών κλπ. Το ενδιαφέρον του εισαγγελέα θα εστιαστεί στο εάν οι εισπρακτικές εταιρείες τηρούν τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας περί προστασίας του καταναλωτή, της ιδιωτικής ζωής, του τραπεζικού απορρήτου, της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν οι καταγγελίες από ιδιώτες, δανειολήπτες και καταναλωτικές ενώσεις οι οποίες καταγράφουν «εκβιαστική» και έκνομη συμπεριφορά από μέρους εταιριών που συνεργάζονται με τα πιστωτικά ιδρύματα για το «σωφρονισμό» των οφειλετών. Ενδεικτική η περίπτωση της δημοσιογράφου-δανειολήπτριας κυρίας Σοφίας Μασάρου η οποία καταγγέλλει «τηλεφωνήματα στις 11 και στις 12 το βράδυ, σε ώρες κοινής ησυχίας και αφόρητη πίεση από μέρους στελεχών εισπρακτικών εταιριών». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στα «Π» ένα δάνειο ύψους 200.000 ευρώ που αποπλήρωνε σταδιακά στάθηκε αφορμή να της ασκηθεί πρωτοφανής ψυχολογική πίεση η οποία την οδήγησε στο κρεβάτι του ψυχολόγου.
Η εντολή για Σιούφα
Η «έφοδος» του ΣΔΟΕ στην νομική βιομηχανία των υιών Σιούφα που απασχολεί περί τους 500 εργαζόμενους οι οποίοι με τη σειρά τους χειρίζονται χιλιάδες εντολές τραπεζών καθώς και δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών που έχουν «φεσωθεί» από τους πελάτες τους, πραγματοποιήθηκε κατόπιν αποστολής ανώνυμης καταγγελίας η οποία περιήλθε στη διάθεση της υπηρεσίας. Από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι η αρχική εντολή ελέγχου είχε δοθεί για υπογραφή στις 10 Δεκεμβρίου 2013, όταν δηλαδή ομάδα 20 αγνώστων επιτέθηκε στα γραφεία του… υποκαταστήματος προκαλώντας υλικές φθορές. Το αποτέλεσμα ήταν ο έλεγχος να αναβληθεί και να πραγματοποιηθεί, τελικά, πριν από λίγες ημέρες. Μέχρι στιγμής ο αρχικός έλεγχος έχει καταλήξει σε ορισμένα «ελαφρά φορολογικά αδικήματα».
Οι δουλειές της νομικής εταιρίας των υιών Σιούφα εκτοξεύθηκαν τα τελευταία χρόνια, ενώ σήμερα φτάνουν στο σημείο να χειρίζονται το 90% των κόκκινων δανείων. Αναμενόμενη λοιπόν και η λειτουργία υποκαταστήματος 8.000 τ.μ. στον Ταύρο.
Τα πάντα ξεκίνησαν πριν από μερικά χρόνια όταν ο πρώην πρόεδρος της Βουλής ήταν υπουργός Ανάπτυξης στην κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή και είχε υπ’ ευθύνη του το κομμάτι της λειτουργίας των τραπεζών που είχε να κάνει με τα δικαιώματα πελάτη – καταναλωτή. Η παρουσία του στο συγκεκριμένο τομέα φαίνεται ότι έδωσε την ιδέα στον πρωτότοκο γιο του, τον Γιώργο, να ασχοληθεί με τους οφειλέτες των τραπεζών. Το εκπληκτικό της υπόθεσης είναι ότι μετά από λίγους μήνες λειτουργίας το γραφείο του υιού Σιούφα συγκέντρωσε την πλειοψηφία των φακέλων με τα ληξιπρόθεσμα δάνεια.
Την ίδια περίοδο η οικογένεια Σιούφα συνεργαζόταν πολύ στενά και με τον πρώην δικαστικό επιμελητή, κ. Γιώργο Πανόπουλο, ο οποίος έζησε το δικό του ελληνικό μύθο, καθώς στο πέρασμα του χρόνου μετατράπηκε σε μεγαλοεπιχειρηματία. Πριν μετατραπεί σε μεγαλο-επιχειρηματία ο κ. Πανόπουλος έπαιρνε «δουλειές» από το δικηγορικό γραφείο της οικογένειας Σιούφα. Στη συνέχεια όμως χάραξε τη δική του πορεία. Σήμερα η έδρα της PANO Finance Α.Ε. βρίσκεται στο χωριό Πανόπουλο στα σύνορα των Νομών Αχαϊας και Ηλείας.
Το τεράστιο κτήριο που αποτελεί την «καρδιά» της μεγαλύτερης εισπρακτικής εταιρίας στην Ελλάδα είναι κατασκευασμένο σε μια έκταση χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων, ενώ το συνολικό κόστος της επένδυσης φέρεται να ανήλθε σε 3.5 εκατομμύρια ευρώ. Στο «εισπρακτοχώρι» του κ. Πανόπουλου εργάζονται περί τους 350 υπαλλήλους, κάτοικοι των γύρω περιοχών, ενώ ο πρώην δικαστικός επιμελητής είναι και ιδιοκτήτης ποδοσφαιρικής ομάδας η οποία ονομάζεται «Πανόπουλο».
Τα τελευταία χρόνια Σιούφας και Πανόπουλος τραβάνε τις δικές τους –ξεχωριστές- πορείες στον… αγώνα εξαφάνισης των «μπαταχτσήδων». Κάτι που επιβεβαιώνεται από την υπεύθυνη δήλωση που υπέγραψε ο δεύτερος κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του ΣΔΟΕ.
Προστασία πρώτης κατοικίας: Νομική ανάλυση του θέματος
Μαρίας Καρούτσου Δικηγόρου Αθηνών
mkaroutsou@yahoo.gr
Με νόμο που ψήφισε η Ελληνική Βουλή την 21η Δεκεμβρίου θεσπίζονται σαρωτικές αλλαγές στο ισχύον νομικό πλαίσιο της προστασίας της ακίνητης περιουσίας από πλειστηριασμούς για μη εξυπηρετούμενες οφειλές προς Τράπεζες και λοιπούς ιδιώτες.
Οι νέες ρυθμίσεις, που θέτουν ιδιαίτερα αυστηρές προυποθέσεις για την προστασία της κύριας (και μόνον) κατοικίας από πλειστηριασμούς, θα ισχύσουν από την πρώτη ημέρα και για όλη τη διάρκεια του 2014 και πιθανότατα θα αποτελέσουν το μεταβατικό στάδιο για την πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών.
Για να αντιληφθεί κανείς το εύρος των θεσμοθετούμενων αλλαγών και το ποσοστό των πολιτών και των ακινήτων που αφορούν είναι χρήσιμη η σύγκριση των νέων ρυθμίσεων με το μέχρι 31-12-2013 ισχύον καθεστώς.
Συγκεκριμένα μέχρι την 31-12-2013 απαγορευόταν ο πλειστηριασμός:
α) κάθε ακινήτου (πρώτη κατοικία, εξοχική κατοικία επαγγελματικό προσοδοφόρο ή μη ακίνητο) για οφειλή προς τράπεζα ύψους μέχρι 200.000 ευρώ. και
β) του ακινήτου - που αποτελούσε την κύρια κατοικία οποιουδήποτε οφειλέτη (ακόμη και εμπόρου) για οποιοδήποτε ποσό οφειλής προς οποιονδήπουτε δανειστή πλην του Δημοσίου, εφόσον η αξία του ακινήτου δεν υπερβαίνει το προβλεπόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις όριο αφορολόγητης απόκτησης α κατοικίας προσαυξημένο κατά 50% (πχ για άγαμο χωρίς παιδιά 200.000+50% = 300.000 ευρώ)
Η παραπάνω προστασία θεσπίστηκε με το άρθρο 19 παρ.1 ν.3869/2010 και στην συνέχεια παρατεινόταν κάθε χρόνο με διατάξεις περιεχόμενες σε Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που κυρωνόταν με νόμο όπως προβλέπεται, η τελευταία δε παράταση δόθηκε με το άρθρο 5 της ΠΝΠ 18/12/2012 που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν.4128/2013.
Υφίστατο δηλαδή απόλυτη προστασία της πρώτης κατοικίας για χρέη ρος ιδιώτες, για τη συντριπτική πλειοψηφία των ακινήτων, ενώ οποιοδήποτε άλλο ακίνητο δεν προστατευόταν μόνο αν η οφειλή προς Τράπεζα υπερέβαινε το ποσό των 200.000 ευρώ.
Στο εξής και για το έτος 2014 απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί (μόνο) εκείνου του ακινήτου το οποίο έχει δηλωθεί στην τελευταία φορολογική δήλωση του οφειλέτη ως κύρια κατοικία, υπό τις ακόλουθες, σωρρευτικά πληρούμενες, προυποθέσεις:
1) Η αντικειμενική αξία του ακινήτου να μην υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ.
2) Το ετήσιο οικογενειακό (μετά την αφαίρεση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών) εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 35.000 ευρώ.
3) Η συνολική αξία της κινητής (καταθέσεις, μετοχές, αυτοκίνητα, κοσμήματα, έργα τέχνης εξοπλισμός κ.λπ.) και ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη (συμπεριλαμβανομένης και της πρώτης κατοικίας) να μην υπερβαίνει το ποσό των 270.000 ευρώ !!, εκ των οποίων οι καταθέσεις και οι μετοχές –ομόλογα θα πρέπει να είναι μικρότερες σε αξία από 15.000 ευρώ.
4) Κατά τη διάρκεια της αναστολής του πλειστηριασμού ο οφειλέτης θα πρέπει να καταβάλλει στους δανειστές μηνιαίες δόσεις, οι οποίες κυμαίνονται από 10% επί του καθαρού οικογενειακού εισοδήματός του εισόδημα από 1 έως 15.000 ευρώ και 20% για το ποσό του εισοδήματος που θα υπερβαίνει τις 15.000. Προβλέπεται δυνατότητα μηδενικών καταβολών μόνο για τους ανέργους και αυτούς που λαμβάνουν μόνο το επίδομα ανεργίας (άνευ ετέρου οικογενειακού εισοδήματος). Η εν λόγω προΰπόθεση για τους εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες προβλέπει υποχρέωση μηνιαίας καταβολής που θα αντιστοιχεί κατ ελάχιστον στο 20% της τελευταίας ενήμενης δόσης των οφειλών τους (!!!!) ανεξάρτητα δηλαδή από το εισόδημά τους. Η συγκεκριμένη ρύθμιση, ειδικά όσο αφορά τους εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες εγείρει, πέρα από εύλογα ερωτηματικά για τη στόχευσή της, και έντονο προβληματισμό για την συνταγματικότητά της. Περαιτέρω, εάν δεν καταβληθούν τρεις μηνιαίες δόσεις αίρεται η απαγόρευση του πλειστηριασμού.
5) Κατά τη διάρκεια της απαγόρευσης του πλειστηριασμού, ο οφειλέτης υποχρεούται κατ' εντολή κάθε δανείστριας τράπεζας και επί ποινή έκπτωσης από την αναστολή πλειστηριασμού να προσκομίζει εντός μηνός από τη κάθε λήψη σχετικού αιτήματος, κάθε είδους έγγραφο, δήλωση και στοιχείο που αφορά την περιουσιακή και προσωπική του κατάσταση (η αναφορά τους και μόνο ενδεικτικά στο οικείο άρθρο προκαλεί πονοκέφαλο ακόμη και στον πιο εξοικειωμένο με την γραφειοκρατία πολίτη). Η κύρωση δε της έκπτωσης από την προστασία λόγω μη έγκαιρης προσκόμισης των εν λόγω εγγράφων καθιστά την παρούσα ρύθμιση όχι απλώς αυστηρή αλλά, χωρίς υπερβολή, σαδιστική. Εξάλλου, αποδίδει στις τράπεζες λειτουργίες και δικαιώματα που προσιδιάζουν μόνο στο Κράτος, αφού τα έγγραφα που υποχρεούνται (!!) να προσκομίζουν κάθε φορά οι οφειλέτες, μέχρι τώρα, μόνο η Εφορία (και με επιφύλαξη) μπορούσε να ζητάει.
Σε σχέση με τις υπ' αρ. 2 και 3 προΰποθέσεις θεσπίζονται ελαφρές αναπροσαρμογές των ποσών σε περιπτώσεις πολύτεκνων και αναπήρων (με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67%) οφειλετών, ενώ σε περίπτωση που ο πρωτοφειλέτης τηρεί τις παραπάνω υποχρεώσεις και πληρεί τα παραπάνω προαπαιτούμενα δεν επισπεύδεται πλειστηριασμός κατά ακινήτου τυχόν εγγυητή για τις ίδιες οφειλές.
Τέλος πρέπει να σημειωθεί ότι δεν προβλέπεται στις νεοεισαγόμενες ρυθμίσεις κανενός είδους «κούρεμα» ή έκπτωση των οφειλομένων ποσών προς τις τράπεζες, ούτε καν μείωση επιτοκίων, ενώ καθ όλη της διάρκεια της αναστολής τα εν λόγω οφειλόμενα τοκίζονται κανονικότατα εξασφαλίζοντας την αιώνια αδυναμία απεμπλοκής του δανειολήπτη από τα χρέη του.
Από την πρώτη και μόνο ανάγνωση των παραπάνω ρυθμίσεων προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η αποτελεσματική προστασία ακόμη και της μοναδικής κατοικίας του μέσου νοικοκυριού καθίσταται από 1-1-2014 ιδιαίτερα δυσχερής και αμφίβολη, αφού η μη πλήρωση μίας και μόνο εκ των ανωτέρω προυποθέσεων και προαπαιτουμένων συνεπάγεται την άμεση άρση της αναστολής του πλειστηριασμού, για κάθε είδους και ύψους οφειλές.
Παραμένει σε ισχύ το ανάχωμα της προσφυγής στις ρυθμίσεις του νόμου Κατσέλη (3869/2010) για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, σύμφωνα με τις οποίες από την κατάθεση της αίτησης και μέχρι την έκδοση απόφασης αναστέλλονται και απαγορεύονται όλα τα καταδιωκτικά μέτρα κατά του συνόλου της περιουσίας του δανειολήπτη, εφόσον αυτός καταβάλει μέχρι την εκδίκαση μηνιαίες δόσεις που ορίζονται από τον ειρηνοδίκη με προσωρινή του απόφαση ανάλογα με τη δυνατότητα εκάστου δανειολήπτη(σε περίπτωση αδυναμίας ορίζονται μηδενικές δόσεις).
Επίσης, σε περίπτωση θετικής απόφασης και οριστικής ένταξης στην προστασία του νόμου σώζεται οριστικά η κατοικία και παρέχεται η δυνατότητα οριστικής απεμπλοκής από τα χρέη με ενδεχόμενη διαγραφή σημαντικού ποσοστού αυτών, εφόσον τηρηθεί επιτυχώς το ορισθέν με την δικαστική απόφαση πλάνο μηνιαίων καταβολών.
Οι ως άνω ρυθμίσεις του νόμου Κατσέλη αφορούν άτομα που δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα, δηλαδή, εργαζόμενους στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, άνεργους, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους, ακόμη και μικρέμπορους, οι οποίοι βρίσκονται σε μόνιμη αδυναμία εξυπηρέτησης των ιδιωτικών χρεών τους, χωρίς δόλο, δηλαδή λόγω μείωσης των εισοδημάτων τους και δεν έχουν λάβει καινούριο δάνειο τον τελευταίο χρόνο πριν την κατάθεση της αίτησής.
Η σχετικά ευνοΐκή για κάποιες κατηγορίες δανειοληπτών νομολογία των ειρηνοδικείων σε σχέση με τον παραπάνω νόμο, προκάλεσε την έντονη δυσαρέσκεια των Τραπεζών και έδωσε για άλλη μια φορά την ευκαιρία στην Κυβέρνηση ξεκαθαρίσει προς όλους τους αποδέκτες ότι η είσπραξη των ιδιωτικών (!!) χρεών αποτελεί ύψιστη κρατική αποστολή κορυφαίας σημασίας.
Συγκεκριμένα στον μόλις ψηφισθέντα νόμο, πέρα από τις σχετικές με τους πλειστηριασμούς ακινήτων ρυθμίσεις, περιλαμβάνεται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διάταξη, σύμφωνα με την οποία συστήνεται Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (!), με τη συμμετοχή των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Δικαιοσύνης, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το οποίο θα στοχεύει μεταξύ άλλων στη διαμόρφωση πολιτικών σχετικά με την οργάνωση ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών δανείων στην επιτάχυνση των διαδικασιών αναφορικά με τις καθυστερούμενες οφειλές, στη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την αγορά ακινήτων και στην εισαγωγή των αρχών του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και των «εύλογων δαπανών διαβίωσης» , στοιχεία τα οποία θα «αξιοποιηθούν» και ενώπιον των Δικαστηρίων Στην αιτιολογική δε έκθεση του ως άνω νόμου σχετικά με αυτή τη ρύθμιση εκφράζεται ρητώς η επιθυμία - πίεση προς τη δικαστική εξουσία να λάβει υπόψη της το παραγόμενο έργο του ανώτατου αυτού Κυβερνητικού Οργάνου, ως σημείο αναφοράς στη δικαστική επίλυση συναφών ζητημάτων !!
Μετά ταύτα μπορούμε νομίζω να αναπνεύσουμε με ανακούφιση, αφού ζούμε σε μία σύγχρονη αστική και φιλελεύθερη δημοκρατία με ελεύθερη αγορά, με Σύνταγμα που κατοχυρώνει, μεταξύ άλλων το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, την ελευθερία του ατόμου, τη διάκριση των εξουσιών και πάνω απ' όλα δεν κινδυνεύουμε να έρθουν αυτοί οι Κομμουνιστές να μας πάρουν τα σπίτια....
σημείωση διαχειριστή ιστολογίου: πολλά σημεία ως προς τις προθεσμίες αλλά και τις δυνατότητες ου νόμου Κατσέλη θα πρέπει να διευκρινιστούν. Παραθέτουμε το κείμενο αυτό με κάθε επιφύλαξη.
Κάθε πρωί, καθώς ξυπνώ άλλη μια φορά κάτω από το πέπλο του ουρανού, νιώθω πως για μένα είναι πρωτοχρονιά. Γι΄ αυτό μισώ τις πρωτοχρονιές με καθορισμένη ημερομηνία, που μετατρέπουν τη ζωή και το ανθρώπινο πνεύμα σε μια εμπορική επιχείρηση, με τον ωραίο τους απολογισμό, με τον ισολογισμό τους και την πρόβλεψη για το νέο διαχειριστικό έτος.
Ακυρώνουν την αίσθηση της συνέχειας της ζωής και του πνεύματος. Καταλήγει κανείς να πιστεύει πραγματικά ότι μεταξύ των ετών υπάρχει συνέχεια, κι ότι ξεκινά μια νέα ιστορία, και βάζει κανείς στόχους, και μετανιώνει για τις αστοχίες κ.τλ. κ.τλ. Αυτό είναι ένα γενικότερο σφάλμα των ημερομηνιών.
Λένε πως η χρονολογία είναι η ραχοκοκαλιά της ιστορίας -αυτό το παραδεχόμαστε. Όμως, οφείλουμε να παραδεχτούμε πως υπάρχουν τέσσερις ή πέντε θεμελιώδεις ημερομηνίες, τις οποίες κάθε άνθρωπος που σέβεται τον εαυτό του τις έχει πάντα κατά νου, που έχουν περιπαίξει την ιστορία. Κι αυτές είναι πρωτοχρονιές. Η πρωτοχρονιά της ρωμαϊκής ιστορίας ή του μεσαίωνα ή της νεωτερικότητας. Κι έχουν γίνει τόσο διαπεραστικές και τόσο απολιθωτικές που, κι εμείς οι ίδιοι εκπλησσόμαστε καμιά φορά αναλογιζόμενοι ότι η ζωή στην Ιταλία άρχισε το 752, κι ότι το 1490 ή το 1492 είναι σαν βουνά στα οποία η ανθρωπότητα αναρριχήθηκε ακαριαία φτάνοντας σε έναν νέο κόσμο, εισερχόμενη σε μια νέα ζωή. Κι έτσι η ημερομηνία γίνεται ένα εμπόδιο, ένα παραπέτασμα που εμποδίζει να δούμε ότι η ζωή συνεχίζει να εκτυλίσσεται με το ίδιο, αμετάβλητο, βασικό μοτίβο, χωρίς απότομες μεταβολές, με τον ίδιο τρόπο που στον κινηματογράφο σκίζεται το φιλμ κι έχουμε ένα διάλειμμα εκτυφλωτικού φωτός.
Γι΄ αυτό, μισώ την πρωτοχρονιά. Θέλω κάθε πρωινό νά΄ ναι για μένα και μια πρωτοχρονιά. Κάθε μέρα θέλω να κάνω κι έναν προσωπικό απολογισμό, και να ανανεώνομαι κάθε μέρα. Καμιά μέρα καθορισμένη εκ των προτέρων για ανάπαυση. Τις παύσεις μου εγώ τις επιλέγω, όταν αισθάνομαι μεθυσμένος από έντονη ζωή και θέλω να κάνω μια βουτιά στη ζωικότητα για να αντλήσω από κει καινούρια δύναμη.
Καμιά πνευματική αγκίστρωση. Κάθε ώρα της ζωής μου θά΄ θελα να είναι νέα, παρότι συνδεδεμένη με τις περασμένες. Καμία μέρα ξεφαντώματος με συλλογικές στιχοπλοκές, που τις ανταλλάσσω με ξένους που δεν με ενδιαφέρουν. Επειδή ξεφάντωναν οι πρόγονοι των προγόνων μας κ.τλ. πρέπει κι εμείς να αισθανόμαστε την ανάγκη του ξεφαντώματος. Όλα αυτά μου φέρνουν αναγούλα.
Δημοσιεύθηκε την 1η Ιανουαρίου 1916, στην τορινέζικη έκδοση της εφημερίδας Avanti! (όργανο του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ιταλίας), στην στήλη που διατηρούσε ο Γκράμσι με τίτλο «Sotto la Mole» («Κάτω από το Mole», το ψηλότερο κτίριο του Τορίνο, αυτό που βλέπετε στην φωτογραφία).
Δεν ζητώ και δεν περιμένω τίποτα από τον καινούργιο χρόνο. Τίποτα από αυτά που οι περισσότεροι από εμάς εύχονται και ελπίζουν να τους φέρνει κάθε καινούργιος χρόνος: αυτός που μόλις μας ήλθε, αυτοί που έφυγαν και αυτοί που θα έλθουν. Έχω αρκετά και μου λείπουν επίσης περισσότερα. Μα αυτά κανένας άγιος βασίλης δεν μπορεί να τα φέρει γιατί είναι βαθειά μέσα μου κρυμμένα. Το σημαντικό είναι ακόμη πως αυτά που μου λείπουν δεν μοιράζονται. Έτσι ούτε μπορώ να δώσω από αυτά αλλά και ούτε να πάρω κανενός άλλου το περίσσευμα.
Έτσι η όποια αλληλεγγύη μου περιορίζεται στο να μοιράζομαι αυτά που διαθέτω ανά χείρας. Μπορώ να δώσω λίγο από το κρασί μου, μερικά από τα προϊόντα του περιβολιού μου, λίγο ζεστό φαγητό. Και να πάρω επίσης όσα μου προσφερθούν. Αυτή η ανταλλαγή είναι που κάνει τα υλικά αγαθά να έχουν μια βαθύτερη αξία. Αξίζει όχι ό,τι αγοράζεις ή πουλάς, αλλά ό,τι χαρίζεις από το υστέρημα ή το πλεόνασμά σου.
Υπολείπονται όμως αυτά που δεν μπορούμε να χαρίσουμε ή να ανταλλάξουμε. Όπως για παράδειγμα η αισιοδοξία, η ελπίδα, η πίστη σ' ένα κοινό όραμα. Είναι τα "αγαθά"-αρετές που δεν αποκτώνται παρά μόνο μέσα από μια άλλη διαδικασία κοινωνικού και ατομικού μετασχηματισμού. Και φυσικά σε αυτή την πορεία της ατομικής και συλλογικής ανύψωσης όλοι είμαστε καλεσμένοι. Όπως όλοι απολαμβάνουμε τον αέρα, το φώς του ηλίου, το άπειρο του ουρανού.
Έχουμε λοιπόν πολλά και τα περισσότερα είναι κρυμμένα μέσα μας. Στο βαθμό που θα τα ανακαλύπτουμε θα απελευθερωνόμαστε όλο και περισσότερα από τα χρειώδη αλλά και το φόβο της απώλειας ή της στέρησής των. Και συνάμα θα οδηγούμεθα σε μια ολοκλήρωση, θυσιάζοντας το εγώ σε όφελος του συνόλου.
Να σκάψουμε πιο βαθειά μέσα μας. Και θα ανακαλύψουμε τον απωθημένο παιδικό μας κόσμο αυτόν της αθωότητας και της ελπίδας.
Το κείμενο δημοσιεύεται στην εφημερίδα Δράση με τον τίτλο "Καλή κρίση και ευτυχισμένος ο νέος φόβος [Ενημέρωση για τις μεγάλες συγκρούσεις στο Αμβούργο]".
Το άρθρο αυτό γράφτηκε αμέσως μετά τα γεγονότα στο Αμβούργο. Δεν μπορούμε να μεταφέρουμε όλες τις εντυπώσεις που μας άφησε αυτή η μέρα και ίσως άλλοι καταλήξουν σε διαφορετικά συμπεράσματα, τα οποία θέλουμε να διαβάσουμε και να συζητήσουμε. Κύριος σκοπός μας είναι να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε τα γεγονότα υπό την αντεθνική, αντικαπιταλιστική προοπτική μας εδώ στη Γερμανία, ειδικά για τους συντρόφους μας διεθνώς που ρωτούν για πληροφορίες και οι οποίοι δεν μπορούν να τα παρακολουθήσουν όλα λόγω των γλωσσικών εμποδίων.
Μια αναφορά από την ομάδα εργασίας “Διεθνών Σχέσεων” της Antifa AK Κολωνίας
Το Σάββατο, η αστυνομία επιτέθηκε και σταμάτησε μια μεγάλη αυτόνομη διαδήλωση που είχε καλεστεί προς υπεράσπιση του κοινωνικού κέντρου “Rote Flora” στο Αμβούργο. Οι μεγαλύτερες ταραχές που έχουμε δει εδώ και χρόνια διήρκεσαν όλη την ημέρα και τη νύχτα, εκατοντάδες τραυματίστηκαν ή τέθηκαν υπό κράτηση. Οι διοργανωτές μιλούν για ένα “πολιτικό σκάνδαλο”˙ τα μέσα ενημέρωσης συζητούν για τη βία, την έννοια του συνταγματικού δικαιώματος του συνέρχεσθαι και τις παραβιάσεις εναντίον του από την αστυνομία˙ για το ριζοσπαστικό κίνημα, αυτή η περαιτέρω ποινικοποίηση ζωτικής σημασίας κοινωνικών αγώνων (μετά το Blockupy 2012, για παράδειγμα) σημαίνει ότι οι γραμμές του μετώπου κατά του κράτους και του κεφαλαίου μπορεί να σκληρύνουν.
Ποιος καλούσε για τι;
Πολλές οργανώσεις και πρωτοβουλίες κάλεσαν σε διαδηλώσεις το Σάββατο, οι οποίες ήταν όλες πολιτικά συνδεδεμένες. Η πρωτοβουλία για το δικαίωμα ασύλου των προσφύγων, το “Lampedusa - Group”, κάλεσε -όπως έκανε συχνά τις τελευταίες εβδομάδες- σε μια αντιρατσιστική διαδήλωση. Η πρωτοβουλία αυτή θα πρέπει να ιδωθεί στο πλαίσιο του αγώνα για τους πρόσφυγες, ο οποίος αναπτύσσεται στη Γερμανία εδώ και μερικά χρόνια. Στο Αμβούργο, έχει δημιουργήσει μεγάλη και έντονη πολιτική δυναμική, και έχει προσελκύσει την υποστηρικτική προσοχή διαφόρων τμημάτων της κοινωνίας, από αυτόνομους περιβαλλοντιστές έως φοιτητές και φιλελεύθερους.
Η πρωτοβουλία "δικαίωμα στην πόλη" κάλεσε επίσης σε συγκέντρωση και διαμαρτυρία, ειδικότερα κατά της έξωσης από το λεγόμενο “Esso-Houses”, ένα παλιό συγκρότημα κατοικιών στο Αμβούργο-St.Pauli με πάνω από 100 κατοικίες, καταστήματα, κλπ. Αυτή η οικιστική ενότητα πωλήθηκε σε επενδυτές το 2009, οι οποίοι είπαν ευθέως ότι ήθελαν να κατεδαφίσουν τα κτίρια αυτά και να οικοδομήσουν νέα, πιο κερδοφόρα κτίσματα. Οι εξώσεις από τα σπίτια έγιναν μόλις έξι ημέρες πριν από τη διαδήλωση, την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου! Το σύνθημα των διαδηλώσεων εκείνη την ημέρα ήταν “το δικαίωμα στην πόλη δεν γνωρίζει σύνορα”, κάτι που κατέστησε σαφή τη σύνδεση με τον αντιρατσιστικό αγώνα.
Η μεγαλύτερη διαδήλωση αναμενόταν από την πρωτοβουλία για τη σωτηρία του Rote Flora, το θρυλικό αυτόνομο κέντρο στην εξευγενισμένη περιοχή “Schanzenviertel” στο Αμβούργο. Το κοινωνικό κέντρο έχει απειληθεί με έξωση εδώ και μερικά χρόνια. Κατά καιρούς ο ιδιοκτήτης δείχνει πόσο σκληροπυρηνικός είναι και έτσι τώρα συζητιέται η ανάγκη για έξωση. Το Rote Flora -ένα από τα αυτόνομα κέντρα που αρνήθηκε να διαπραγματευτεί με τη διοίκηση της πόλης και επέλεξε μια στρατηγική αντίστασης- είναι ένα από τα σημαντικότερα σύμβολα της πρωτοβουλίας “δικαίωμα στην πόλη”, όχι μόνο στο Αμβούργο, αλλά σε ολόκληρη τη Γερμανία. Επιπλέον, οι πρόσφυγες γύρω από το Lampedusa-Group έχουν ισχυρές σχέσεις με την εναλλακτική αυτόνομη σκηνή γύρω από το Rote Flora. Όλα τα θέματα της ημέρας μπορεί να θεωρηθεί ότι αποκρυσταλλώθηκαν στη διαδήλωση για το Rote Flora (ρατσισμός, αποκλεισμός από την ανάπτυξη της πόλης). Οι άλλες διαδηλώσεις και συνελεύσεις ήθελαν να συμμετάσχουν στη διαδήλωση για το Rote Flora, η οποία ορίστηκε για το απόγευμα του Σαββάτου. Είναι σημαντικό να αναφερθεί επίσης η ισχυρή υποστήριξη από την κινητοποίηση αντιφασιστικών ομάδων.
Οι προηγούμενες ημέρες
Η κινητοποίηση είχε σημαντικά αποτελέσματα. Όχι μόνο λόγω της παραδοσιακά ισχυρής παρουσίας του αυτόνομου κινήματος στη Γερμανία, που συμπορεύτηκε στις διαδηλώσεις για το Rote Flora, αλλά και εξαιτίας των δεσμών μεταξύ των θεμάτων που περιγράφηκαν παραπάνω, τα οποία είναι αυτή τη στιγμή πιο σχετικά με την ριζοσπαστική αριστερά στο Αμβούργο. Αλλά η κινητοποίηση δεν έμεινε μόνο σε γερμανικό επίπεδο. Πολλοί άνθρωποι από την Ευρώπη, κυρίως από την αυτόνομη σκηνή, ταξίδεψαν στο Αμβούργο. Μια επιθετική διαδήλωση αναμενόταν.
Πολιτικοί, τοπικός τύπος και αστυνομία έχτισαν το ιδεολογικό υπόστρωμα για τη δική τους στρατηγική συνολικής κλιμάκωσης τις ημέρες πριν τη διαδήλωση, παίζοντας με τους φόβους των ανθρώπων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης˙ το Αμβούργο θα πρέπει να “ανησυχεί για την πόλη, η οποία κινδυνεύει να καεί εντελώς”, έλεγε ο τοπικός τύπος. Τα μεγάλα πλήθη των καταναλωτών των χριστουγέννων έπρεπε να προστατευτούν. Η αστυνομία ανέμενε 6000 διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων 3000 “έτοιμους για βία”. Η έξωση από το Esso-Houses τις προηγούμενες μέρες αύξησε την ένταση. Η αστυνομία κινητοποιήθηκε επιθετικά, φέρνοντας ειδικές για ταραχές αστυνομικές μονάδες από όλη τη Γερμανία.
Την Παρασκευή, η αστυνομία κήρυξε το κέντρο της πόλης “επικίνδυνη ζώνη” (το St.Pauli δεν είναι ακριβώς στο κέντρο της πόλης, γι' αυτό δεν είχε συμπεριληφθεί άμεσα). Μπορείτε να το εκλάβετε ως μια προσωρινή “κατάσταση εξαίρεσης”: καθέναν μπορούσαν να τον σταματήσουν, να τον ελέγξουν και να τον θέσουν υπό κράτηση χωρίς λόγο. Αυτή η μέθοδος της “επικίνδυνης ζώνης” είναι ασυνήθιστη στη Γερμανία και η τελευταία ευρεία χρήση της ήταν κατά τη διάρκεια του Blockupy, το 2012, στη Φρανκφούρτη. Τότε αυτό προκάλεσε τεράστια λαϊκή οργή. Με την ένταση να αυξάνεται, οι διοργανωτές της αντιρατσιστικής διαδήλωσης φοβήθηκαν βίαιες δυναμικές που θα προκαλούνταν από τους μπάτσους, και αντικατέστησαν τη συγκέντρωση με πορεία.
Επίσης την Παρασκευή, μετά από ποδοσφαιρικό αγώνα της ομάδας St.Pauli, περίπου 300 άτομα έκαναν μια αυθόρμητη διαδήλωση στο Reeperbahn (στην περιοχή “κόκκινα φανάρια”, κοντά στο Rote Flora) και έσπασαν το αστυνομικό τμήμα της περιοχής επιτιθέμενοι με πέτρες και βόμβες-μπογιές. Το κτίριο και πολλά αυτοκίνητα της αστυνομίας υπέστησαν ζημιές.
Σάββατο: Αμβούργο, εμπόλεμη ζώνη
Αυτό πρόσθεσε κι άλλο ξύλο στη φωτιά. Ώρες πριν αρχίσει η διαδήλωση για το Rote Flora, η αστυνομία είχε ισχυρή παρουσία στην περιοχή. Ελικόπτερα, ΜΑΤ παντού, 12 κανόνια νερού και πολλά άρματα κατά οδοφραγμάτων. Σταμάταγαν ανθρώπους και τους έθεταν υπό κράτηση, προτού καν μπορέσουν να διαδηλώσουν. Πολλοί έχουν πει δημοσίως ότι αυτό ήταν αναγκαίο, ιδιαίτερα λόγω της επίθεσης κατά του αστυνομικού σταθμού το προηγούμενο βράδυ. Τα περισσότερα από τα τοπικά μέσα ενημέρωσης δεν θεώρησαν αυτές τις συλλήψεις ως πρόβλημα.
Περίπου στις 14:30 οι πρώτες ομιλίες ξεκίνησαν, αλλά η διαδήλωση δεν κινήθηκε ακόμα. Η αστυνομία λέει ότι 6000, ο Τύπος περίπου 8000 και οι διοργανωτές 10000, ενώθηκαν στο τέλος. Η διαδήλωση προχώρησε μόνο μερικά μέτρα (οι περισσότεροι δεν είχαν καν αρχίσει να κινούνται), όταν οι μπροστινές σειρές σταμάτησαν από την αστυνομική βαναυσότητα και χωρίς καμία προειδοποίηση. Πρώτα υπήρξε κάποια αψιμαχία, και στη συνέχεια η αστυνομία έριξε το κανόνι νερού απευθείας μέσα στις πρώτες σειρές. Μετά από αυτό, πέτρες, μπουκάλια και πυροτεχνήματα ρίχτηκαν στην αστυνομία. Σε γενικές γραμμές, μετά από 30 λεπτά η αστυνομία είπε ότι η διαδήλωση έληξε.
Η “επίσημη δικαιολογία” ποικίλλει μεταξύ δύο εκδοχών. Η πρώτη είναι ότι η διαδήλωση ξεκίνησε βίαια και πολύ νωρίς. Αυτό είναι τόσο γελοίο όσο ακούγεται, έτσι μια άλλη εκδοχή εμφανίστηκε: μόλις ξεκίνησε η διαδήλωση κάποιοι έριξαν πέτρες από μια γέφυρα στην αστυνομία. Αυτό είναι πιο ρεαλιστικό. Ή μήπως δεν είναι;
Το παραπάνω βίντεο καταγράφει το πώς σταμάτησε η διαδήλωση. Πρώτον, δείχνει ότι δεν υπήρξε επίθεση από τη διαδήλωση μέχρι που τη σταμάτησαν οι μπάτσοι. Στην εικόνα από τη γέφυρα, απ' όπου υποτίθεται ότι ρίχτηκαν οι πέτρες, καθίσταται σαφές ότι οι αμαξοστοιχίες κυκλοφορούν ακόμα και με εξαίρεση ορισμένους φωτογράφους και θεατές δεν βρίσκονται άνθρωποι (που θα μπορούσαν πιθανώς να ρίξουν πέτρες) σε αυτή τη γέφυρα.
Ο επίσημος λόγος για το σταμάτημα της διαδήλωσης είναι εξαιρετικά φτωχός και αυτό δείχνει ότι η πρόωρη διακοπή ήταν προσχεδιασμένη. Καθώς επιτίθεντο στο μπροστινό μέρος της διαδήλωσης, άλλη μονάδα ΜΑΤ εισέβαλε στο πίσω μέρος της διαδήλωσης, όπου βρισκόταν το μπλοκ “Δικαίωμα στην Πόλη”. Η αστυνομία έκανε συντονισμένη επίθεση και στις δύο πλευρές.
Η διαδήλωση σταμάτησε πριν καν αρχίσει κυριολεκτικά. Μεγάλες ταραχές ξεκίνησαν, οδοφράγματα χτίστηκαν. Η αστυνομία χρησιμοποίησε γκλομπ, σπρέι πιπεριού και πολύ νερό από τα κανόνια, τα οποία λέγεται ότι ήταν γεμάτα με χημικά. Ακόμη και αν δεν ήταν, το κρύο νερό, σε συνδυασμό με τις ψυχρές καιρικές συνθήκες και την υψηλή πίεση με την οποία πέφτει καθιστούν τα κανόνια νερού εξαιρετικά δυσάρεστα και επικίνδυνα. Οι μπάτσοι περικύκλωσαν μερικές χιλιάδες ανθρώπους σε μια μεγάλη έκταση κοντά στο Rote Flora.
Ακόμη και εκείνοι που κατοικούν στην περιοχή και δεν πήραν μέρος στη διαδήλωση δεν μπορούσαν να μπουν ή να βγουν από τα σπίτια τους. Μετά από δύο ώρες η αστυνομία άνοιξε τον κλοιό και οι άνθρωποι ήταν ελεύθεροι να περάσουν. Μια μεγάλη ομάδα διασκορπισμένη σε πολλές μικρότερες ομάδες προσπαθούσε να φθάσει στο Esso-Houses, το οποίο είχε θεωρηθεί ως ένας προορισμός. Αυθόρμητες διαδηλώσεις πολλών ομάδων και περαιτέρω μάχες σημειώθηκαν σε πολλά σημεία . Το κέντρο της πόλης δεν ήταν προσβάσιμο, αλλά και πολλές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης λεωφόρου Reeperbahn ήταν εντελώς αποκλεισμένες από την αστυνομία.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, περίπου 500 διαδηλωτές τραυματίστηκαν, μερικοί σοβαρά. Έγιναν μάλλον 300 προσαγωγές, ενώ 19 αντιμετωπίζουν κατηγορίες. Η αστυνομία ανέφερε 117 τραυματισμούς υπαλλήλων της. Γνωρίζουμε πώς αυτοί οι αριθμοί παράγονται και διευρύνονται, αλλά αυτή η εικόνα δείχνει τα υψηλά επίπεδα της βίας αυτής της μέρας. Επιπλέον, ο τύπος αναφέρει μεγάλες υλικές ζημιές σε ακίνητα, συμπεριλαμβανομένων των γραφείων του κυβερνώντος κόμματος των Σοσιαλδημοκρατών, τραπεζών και πολυτελών ξενοδοχείων.
Η μεγάλη, νόμιμη και εγκεκριμένη διαδήλωση δεν έγινε λόγω της αστυνομικής κλιμάκωσης. Δεν τίθεται καν αυτό υπό εξέταση, ισχυριζόμενοι απλώς ότι ήταν αναπόφευκτο εξαιτίας της βίας. Ο τοπικός και περιφερειακός τύπος έχουν κριτικάρει ελάχιστα τη στρατηγική της αστυνομίας, ως επί το πλείστον πιστεύουν το παραμύθι για τις επιθέσεις στην αστυνομία από τη γέφυρα ή από τις μπροστινές σειρές πριν από τη διαδήλωση και ως εκ τούτου την ανάγκη να μην επιτραπεί να πραγματοποιηθεί η πορεία.
Πολιτικές συνέπειες
Τι σημαίνει αυτό το γεγονός πολιτικά; Πώς πρέπει να το εννοήσουμε; Μια επικρατούσα επιχειρηματολογία, προωθημένη κυρίως από τον (αριστερό-)φιλελεύθερο τύπο σχετικά με την έννοια των συνταγματικών δικαιωμάτων είναι δημοφιλής˙ αυτή είναι η τρίτη φορά (μετά το Blockupy 2012 και 2013) που μεγάλες, σε εθνικό επίπεδο διαμαρτυρίες από την αριστερά και τη ριζοσπαστική αριστερά έχουν κηρυχθεί παράνομες και διαλύθηκαν. Παρά το γεγονός ότι περίπου το 90% του συνόλου των διαδηλώσεων των Ναζί έγιναν δυνατές χάρις στη βαναυσότητα εναντίον των αντιφασιστών, διότι είναι “συνταγματικό δικαίωμα των Ναζί” να διαδηλώνουν. Φαίνεται ότι ορισμένοι έχουν περισσότερα συνταγματικά δικαιώματα από άλλους. Παρ' όλα αυτά, η συζήτηση αυτή συνοδεύεται από συζήτηση σχετικά με τη βία κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, η οποία σε πολλές περιπτώσεις αποτρέπει την ευρεία αλληλεγγύη από τη γερμανική κοινωνία προς αντικαπιταλιστές οι οποίοι ποινικοποιούνται επιτυχώς.
Αυτή η φιλελεύθερη αγανάκτηση για το δικαίωμα του συνέρχεσθαι μπορεί να εκληφθεί ως μια παρεκβατική ώθηση ενάντια στην εξουσία. Το ριζοσπαστικό κίνημα, όμως, δεν θα πρέπει να περιορίσει τα επιχειρήματά του στο συνταγματικό επίπεδο και το γράμμα του νόμου. Η αστική δημοκρατία πάντα ήταν συμβατή με τη μαζική καταστολή και τις “έκτακτες” δράσεις, οι οποίες φαίνεται ότι απαιτούνται κατά καιρούς για να την εγγυηθούν. Στην Ευρώπη, πιο πρόσφατα στην Ισπανία και την Ουγγαρία, οι αυξανόμενες “έκτακτες” δράσεις (κατά των αμβλώσεων, της μετανάστευσης, κλπ) παίρνουν “δημοκρατικά νομιμοποιημένη” μορφή με το πέρασμά τους ως νόμο.
Ακόμη, αυτή η ημέρα θα μπορούσε να σκληρύνει τις γραμμές του μετώπου. Κάθε φορά που το γερμανικό αστυνομικό κράτος δείχνει τον εαυτό του, πολλοί ήδη πολιτικοποιημένοι επιβεβαιώνονται ως προς την πεποίθησή τους (πολύ δικαιολογημένη, όπως δείχνει η ημέρα) ότι είναι αδύνατο να κάνεις ειρήνη με το κράτος και γίνονται πιο ριζοσπαστικοί. Η ιδεολογική, γερμανική ερμηνεία της “δημοκρατίας” έγινε προφανής το ίδιο βράδυ: καθώς το επίσημο δελτίο ειδήσεων των 8 πανηγύριζε για την ελευθερία των ρώσων ακτιβιστών της αντιπολίτευσης, οι οποίοι ταιριάζουν τέλεια στις αντιλήψεις τους για την “Ελευθερία” (της αγοράς και της πλεονασματικής παραγωγής) και τον “Πλούτο” (για όσους μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το κράτος και το κεφάλαιο και ως εκ τούτου να τον “κερδίσουν”), η διαδήλωση στο Αμβούργο χτυπιόταν βάναυσα και δεν είχε αναφερθεί τίποτα.
Όχι ξαφνικά
Αλλά θα ήταν αφελές να πιστεύουμε ότι αυτή η εξέλιξη αποτελεί έκπληξη. Είναι μάλλον το αποτέλεσμα της εν εξελίξει διαδικασίας ποινικοποίησης και πολιτικής δυσφήμησης των κοινωνικών αγώνων στη Γερμανία. Δύο κεντρικά θέματα της (ριζοσπαστικής) αριστεράς αυτή τη στιγμή -τα οποία επίσης ήταν κεντρικά στο Αμβούργο αυτό το Σαββατοκύριακο- είναι οι προσφυγικοί και αντιρατσιστικοί αγώνες και εκείνοι γύρω από τη στέγαση. Για τα θέματα αυτά, η αριστερά -παρά τα λάθη που μπορεί κανείς να της προσάψει- θα μπορούσε να λάβει σχετικά μεγαλύτερη αποδοχή από την κοινωνία των πολιτών από ό,τι συνήθως. Τα κεντρικά συνθήματα ήταν “όχι σύνορα”, “η πόλη ανήκει σε όλους” και “διεθνής αλληλεγγύη”.
Πάρτε τις παρεμβάσεις εναντίον του ρατσιστικού λόγου περί κρίσης. Με το σύνθημα “είμαστε εδώ επειδή καταστρέφετε τις χώρες μας”, οι ακτιβιστές για τους πρόσφυγες καθιστούν σαφές ότι η κρίση δεν πρέπει να προσωποποιείται και να προβάλλεται πάνω τους, αλλά θα πρέπει να θεωρηθεί ως κρίση του διεθνούς καπιταλιστικού συστήματος, της παγκόσμιας αγοράς του και των δυναμικών συσσώρευσής του. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τους αγώνες για τη στέγαση. Χρόνια τώρα, κυρίως στο Βερολίνο και στο Αμβούργο, αλλά με αυξανόμενη εξάπλωση, πρωτοβουλίες ενεργοποιήθηκαν και δημιούργησαν μια καλή δημόσια θέση χωρίς απαραίτητα να κρύβουν μια ριζοσπαστική (δηλαδή, επαναστατική, αντικαπιταλιστική) κριτική. Κάνουν σαφές ότι ο τρέχων πολεοδομικός σχεδιασμός δεν είναι για εκείνους που ζουν στην πόλη και χρειάζονται μια στέγη πάνω από τα κεφάλια τους, αλλά για τα συμφέροντα του κεφαλαίου και ενάντια σε κάθε φαντασία μιας λογικής κοινωνίας. Ο χώρος διαβίωσης δεν αντιμετωπίζεται ως μια ανάγκη για όλους, αλλά ως ένα εμπόρευμα που διατίθεται στο εμπόριο σε κάθε τιμή.
Οι αγώνες αυτοί και το μήνυμά τους αμφισβητούν και αναιρούν την ισχυρή εθνική ηγεμονία της λιτότητας ως τρέχουσα διαχείριση της κρίσης. Σε μια εποχή όπου η Ευρώπη χτίζει το φρούριό της ακόμη ψηλότερο για να εμποδίσει τη μετανάστευση, με δραματικά αποτελέσματα, και σε ένα μέρος όπου οι άνθρωποι πετιούνται έξω από τα διαμερίσματά τους επειδή δεν έχουν τα οικονομικά μέσα και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της έλλειψης στέγης και του θανάτου, αυτά είναι θέματα όπου η ριζοσπαστική αριστερά στη Γερμανία (και πέρα από αυτήν), με τη ριζοσπαστική κριτική της, μπορεί να προσεγγίσει περισσότερους ανθρώπους από ό,τι συνήθως.
Αυτοί οι αγώνες δείχνουν ότι η κρίση είναι επίσης στη Γερμανία και δεν ήταν ποτέ έξω από αυτήν. Κανένα κράτος δεν είναι απρόσβλητο από την καθημερινή κρίση του καπιταλισμού. Το μήνυμα είναι σαφές: το σύνολο της χώρας -όπως απεικονίζεται στην ιδεολογική εθνική αφήγηση- δεν είναι ο “νικητής της κρίσης”, αλλά μόνο ορισμένες τάξεις και ομάδες, και μόνο με τη βαρύτερη εκμετάλλευση των άλλων - εντός ή εκτός των εθνικών συνόρων. Ακτιβιστές από όλη τη Γερμανία και από αλλού ενώθηκαν για να εκφράσουν αυτή την κριτική στο Αμβούργο και δέχτηκαν σκληρή ποινικοποίηση και επίθεση, ίσως σε ένα νέο επίπεδο που δεν έχουμε ξαναδεί. Δεν υπήρξε σχεδόν καθόλου ακόμη και η περίφημη διάκριση μεταξύ “βίαιων” και “μη βίαιων” διαδηλωτών στο Αμβούργο. Η δράση της αστυνομίας ήταν αποφασισμένη από την τοπική, σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση στο Αμβούργο. Αλλά αυτή η μέθοδος αστυνόμευσης δεν είναι ανεπανάληπτη στη Γερμανία και δεν γίνεται διάκριση από τις τοπικές κυβερνήσεις - είτε είναι συντηρητική (όπως στη Φρανκφούρτη εναντίον του Blockupy), πράσινη ή/και σοσιαλδημοκρατική.
Στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν
Σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, η ανηλεής επίθεση στη διαδήλωση δεν είναι ιδιομορφία. Η καταστολή, η ποινικοποίηση και η πολιτική δυσφήμηση είναι προβλήματα που το ριζοσπαστικό κίνημα σε όλη την Ευρώπη και πέρα από αυτήν πρέπει να αντιμετωπίσει. Η αντιεξέγερση, όχι μόνο ως πρακτική μέθοδος στο δρόμο, αλλά και ως πολιτική πράξη, δεν είναι μόνο εθνική υπόθεση˙μυστικές υπηρεσίες και αστυνομικές δυνάμεις σε όλη την Ευρώπη έχουν έντονες ανταλλαγές. Η γερμανική αστυνομία είναι φημισμένη για τις τακτικές της, αλλά βλέπουμε επίσης πιο αυταρχικές αστυνομικές αντιδράσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελλάδα και αλλού. Έτσι, οι τακτικές που αντιμετωπίσαμε στο Αμβούργο δεν αφορούν μόνο εμάς, αλλά αποτελούν επίσης κοινά προβλήματα για τα κοινωνικά κινήματα σε άλλες χώρες.
Τα επόμενα Χριστούγεννα συμπληρώνεται ένας αιώνας από το γεγονός, που έκανε έναν από τους πιο μεγάλους πολέμους να φανερώσει το βασικό συστατικό κάθε πολέμου, τον παραλογισμό του∙ καθώς κατασκευάζει εχθρούς και μετονομάζει τη δολοφονία σε ηρωισμό. Στις 25 Δεκεμβρίου του 1914, λοιπόν, στα χαρακώματα του δυτικού μετώπου της α΄ παγκόσμιας ανθρωποσφαγής, όπου βρίσκονταν τα αγγλικά και γαλλικά στρατεύματα εναντίον των γερμανικών, μια παράξενη σιγή επικράτησε για λίγο.Οι σφαίρες έπαψαν προς στιγμή να διασταυρώνονται και η «άγια νύχτα» άρχισε ν’ ακούγεται στα γερμανικά. Ένας γερμανός στρατιώτης επιστράτευσε αυτό που κανένας στρατηγός δεν είναι σε θέση να επιστρατεύσει∙ το άδολο θάρρος και την ανθρωπιά του. Βγήκε μέσα από το χαράκωμα και υψώνοντας τα χέρια, σε ένδειξη ότι είναι άοπλος, προχώρησε προς τη μεριά των αντιπάλων. Ήθελε να τους ευχηθεί από κοντά. Μετά από λίγο ένας άγγλος στρατιώτης, εμπιστευόμενος το ένστικτό του και αψηφώντας την στρατιωτική του εκπαίδευση, πλησίασε κι αυτός με τη σειρά του. Η αρχή είχε ήδη γίνει. Οι υπόλοιποι ακολούθησαν και σύντομα βρέθηκαν όλοι μαζί στο σύνορο που πριν και μετά από εκείνη την μέρα τους χώριζε, το κομμάτι γης που δεν ανήκε σε κανέναν. Τραγουδούσαν και έπιναν. Οι αναμνήσεις ζεστασιάς που φώλιαζαν μέσα στον καθένα ήταν αρκετές, ώστε να γκρεμίσουν τον παραλογισμό του πολέμου, έστω και για λίγες ώρες. Οι πολιτικές και πολιτισμικές διαφορές δε σήμαιναν τίποτε. Πολλοί απ’ αυτούς, μάλιστα, πριν τον πόλεμο είχαν ζήσει στο κράτος, που τώρα εναντίον του έπρεπε να πολεμήσουν.
Παρ’ όλο που η αυθόρμητη αυτή κίνηση ξεκίνησε από ένα σημείο των γαλλοελβετικών συνόρων, σύντομα απλώθηκε σε ολόκληρη τη γραμμή του δυτικού μετώπου, μέχρι τις ακτές της Φλάνδρας. Οι στρατηγοί αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν σε μια τόσο εκτεταμένη κίνηση και από τις δύο πλευρές. Οι πολύ υψηλά ιστάμενοι, που θέλησαν να επιβάλουν την τάξη, δεν τα κατάφεραν. Στις επίσημες αναφορές τους προτίμησαν να αποκρύψουν το γεγονός και να κάνουν ότι δεν συνέβη. Ωστόσο, οι σχετικές φωτογραφίες και οι προσωπικές επιστολές των στρατιωτών στους δικούς τους αποτελούν αδιάψευστα ντοκουμέντα. Εκείνη την εποχή καμία εφημερίδα δεν τόλμησε να τις δημοσιεύσει, εκτός από την Daily Mirror, για να μην αποτελέσει παράδειγμα για επόμενες φορές. Μόνο ένας άγγλος ταγματάρχης παρέμεινε ψυχρός απέναντι στο γεγονός και ένας πολύ φιλόδοξος γερμανός δεκανέας εξέφρασε την αντίθετη άποψη. Ο τελευταίος, μάλιστα, είπε ότι θα έπρεπε να απαγορεύονται τέτοιες συνεννοήσεις. Τότε ακόμη δεν είχε το χαρακτηριστικό κολοβό μουστάκι που έγινε το σήμα κατατεθέν του στην παγκόσμια ιστορία ανθρωποσφαγών.
Την ημέρα της ανακωχής περίπου ένα εκατομμύριο στρατιώτες απείχαν του πολέμου. Ακόμη και όταν συμφωνήθηκε η λήξη της, οι στρατιώτες που είχαν προηγουμένως γνωριστεί και ανταλλάξει δώρα (συμβολικά βέβαια, καθώς πρόσφεραν προσωπικά μικροαντικείμενα ο ένας στον άλλον), δεν μπορούσαν να στοχεύσουν τους συνανθρώπους τους και τους νέους φίλους που είχαν αποκτήσει.
Μάλιστα, την ημέρα των Χριστουγέννων διεξήγαν και παιχνίδια ποδοσφαίρου, όπου η μπάλα ήταν άλλοτε τυλιγμένες κάλτσες, άλλοτε τενεκεδάκια από κονσέρβες ή τσουβάλια παραγεμισμένα.
Αφού ήπιαν και έφαγαν μαζί, στο τέλος της ημέρας έθαψαν τους νεκρούς τους. Αν δεν είχε πραγματοποιηθεί αυτή η ανακωχή, οι νεκροί αυτοί δε θα θάβονταν ποτέ. Η γλώσσα δεν στάθηκε ιδιαίτερο εμπόδιο, αν και υπήρχαν και μεταφραστές. Είναι αξιοσημείωτο ότι την επομένη ένα γερμανικό στράτευμα αρνήθηκε να πολεμήσει. Μια τέτοια ανυπακοή ήταν πολύ σημαντική σε εμπόλεμη περίοδο. Δυστυχώς, δεν βρήκε πολλούς συνεχιστές και λόγω της περιορισμένης έκτασης της στάσης, δεν είχε μεγάλη επίδραση. Ο πόλεμος γύρω συνεχιζόταν∙ ήταν μάταιο. Συνήθως, πεινασμένοι για αίμα αντιπάλων είναι όσοι δεν πήραν μέρος σε κανενός είδους πόλεμο, κυρίως γιατί χτίζουν την στρατιωτική ή την πολιτική τους καριέρα. Αυτοί μένουν ανυποχώρητοι ως το τέλος, γυαλίζοντας τις αστραφτερές τους αρβύλες, απέχοντας συχνά από το πεδίο της μάχης και βγάζοντας λογύδρια, άλλοτε για πατριωτισμό και άλλοτε για ισότητα, σφίγγοντας στην τσέπη τα κονσερβοκούτια ή τα άλλα όπλα τους.
Είναι ενδεικτικό ότι το περιστατικό παρατηρήθηκε την πρώτη χρονιά του πολέμου. Τα Χριστούγεννα του 1915 η ανακωχή έλαβε μικρότερη έκταση, ενώ το 1916, εξαιτίας του χημικού πολέμου και των φρικαλεοτήτων που είχαν μεσολαβήσει και απ’ τις δύο πλευρές, ήδη οι μαχόμενοι εκατέρωθεν θεωρούσαν τους αντιπάλους τους υπανθρώπους∙ οπότε δεν έγινε καν απόπειρα. Η μέρα αυτή του 1914 υπήρξε η πιο αυθόρμητη έκφραση μίας φωτεινής στιγμής μέσα στο σκοτάδι του πολέμου. Ήρθε να δείξει κάτι που έχουμε μάλλον ξεχάσει∙ ότι μπορούμε να είμαστε άνθρωποι και να διεκδικούμε την ελευθερία, ακόμη και όταν όλα συνηγορούν στο αντίθετο. Ακριβώς επειδή την επομένη της ανακωχής κανείς δεν ήθελε να πολεμήσει, ένας ελεύθερος σκοπευτής δολοφόνησε έναν στρατιώτη που πήγε στο αντίπαλο χαράκωμα να ζητήσει τσιγάρα και να μιλήσει με τους συντρόφους του, που θα έπρεπε να θεωρεί εχθρούς. Όπως όλα δείχνουν, αυτή η δολοφονία στήθηκε, ώστε να αναζωπυρώσει το μίσος. Φανταστείτε τι θα γινόταν αν τελικά κανείς δεν είχε διάθεση για πόλεμο ύστερα από εκείνη τη μέρα; Ο μεγάλος πόλεμος θα ήταν πολύ μικρός και δε θα είχαν σκοτωθεί τόσα εκατομμύρια ψυχές στο βωμό των συνόρων. Γιατί η γη δε θα ήταν κανενός…
Πηγή: σύντροφοι για της Αναρχική απελευθερωτική δράση
Διαβάζω ιστορίες για το παρελθόν του φασισμού, τα πρωινά στο ραδιόφωνο ακούω σημερινές φωνές κυνισμού και ρατσιστικά παραληρήματα. Δεν μπορώ να γράψω για τίποτα άλλο. Ένα αόρατο πέπλο κάθε μέρα σκεπάζει και επιχειρεί να εξαφανίσει το μεσημεριανό φως, τα κασκόλ των κοριτσιών της οδού Πανεπιστημίου, τα καφενεία, τα λαϊκά τραγούδια, την γυναικεία πλάτη που παίρνει ένα διπλό καπουτσίνο διαγωνίως δεξιά μου, τα χοντρά αστεία μιας μεθυσμένης παρέας, την ξάπλα του σκύλου κάτω απ’ τα σκεπάσματα, τα μανιτάρια στο Μαίναλο και την ίδια τη θάλασσα.
Τίποτα δεν μοιάζει σχετικό, σημαντικό, ουσιαστικό. Τίποτα δεν μπορεί να βρει θέση στη συζήτηση, στους συνειρμούς. Τίποτα δεν έχει τόπο να σταθεί, να γεννηθεί, να πάει λίγο παραπέρα.
Πρώτη φορά. Πρώτη φορά πιάνω τον εαυτό μου τόσο θυμωμένο. Βαράνε μέσα μου σφυριά. Δύο τεράστια σφυριά χτυπάνε μέσα στα σωθικά μου μια δεξιά μια αριστερά.
Ακούω τη Μισέλ Ταδοπούλου της ΝΔ στο ραδιόφωνο να λέει «είμαι νομικός και βουλευτής και απαιτώ να είναι ανάλογο το ύφος σας» και με πιάνει ανακατωσούρα, απέχθεια, οργή. Ακούω τον Γεωργιάδη να λέει στον εργαζόμενο «είμαι ο προϊστάμενός σας» και παρακολουθώ τις γροθιές μου να σφίγγονται από μόνες τους.
Περπατάς στους δρόμους, ακούς τις ιστορίες φίλων και άγνωστων. Βασανιστήρια, αυτόπυρπολισμοί και ο βίος αβίωτος. Στοιβάζονται όλα μέσα στο ίδιο στομάχι μέχρι να μετασχηματιστούν σε καθαρό μίσος. Δεν αντέχεται να ζεις μέσα στο μίσος θα πεις, πόσο μάλλον όταν το μίσος είναι δικαιολογημένο θα απαντήσω, πόσο μάλλον όταν το μίσος που νιώθεις είναι πάντα λιγότερο απ’ όσο θα δικαιολογούσαν οι περιστάσεις.
έχω χάσει την φαντασία μου κι όταν ακούω «Κατερίνα» τρομάζω έγραφε η Γώγου.
Εδώ και κάποιο καιρό γίνομαι αυτό που ειρωνευόμουν. Μονομανής, οξύθυμος, ισοπεδωτικός.
Ο καθημερινός φασισμός καθώς προελαύνει σε κεντρικές λεωφόρους και μιντιακούς οργανισμούς φορτώνει το μέσα, το γεμίζει διαρκώς, τοκίζει ένα αίσθημα δυσφορίας, ένα αφόρητο βάρος. Τί να κάνουμε; Τί να κάνουμε ρωτάς συνέχεια και όλο κάτι βρίσκω να απαντήσω. Να οργανώσεις το μίσος, την οργή, να προσπαθήσεις περισσότερο, να οχυρώσεις τα καταφύγιά σου, να προστατεύσεις τα βλέμματα των φίλων, να θυμάσαι την ομορφιά, να θυμάσαι την ζωή που κατά τ’ άλλα παραμένει υπέροχη και ανυπολόγιστα γλυκιά.
Ο old έγραφε πριν καιρό ότι το μνημόνιο νίκησε. Όχι μόνο νίκησε αυτό το νομικό κείμενο που ρύθμιζε την εξαθλίωση, αλλά νίκησε και ένα άλλο τέρας μεγαλύτερο και ισχυρότερο. Το τέρας που γεννιέται και κατοικεί μέσα στο στομάχι σου, που απλώνει το χέρι, πιάνει την καρδιά στην χούφτα του και τη σφίγγει χωρίς ποτέ να τη σπάει. Την σφίγγει μέχρι να γίνει ένα με την απελπισία.
Στο τρένο από τη Θεσσαλονίκη τις προάλλες καθόταν πίσω μου ένας χρυσαυγίτης. Μιλούσε στο τηλέφωνο δυνατά και είχε αυτό το γνωστό ύφος Παναγιώταρου. «έκανα τη φασαρία μου» «να κάνω κανά μακελειό άμα πάω εκεί» «μήπως θες να του το πούμε κι αλλιώς». Χωρίς να πει κάτι ιδιαίτερο, μόνο αυτά τα μάτσο σχολιάκια και κοιτώντας τις μάρτινς και το στρατιωτικό παντελόνι του, κόντευα να φτάσω το σημείο βρασμού. Βράζουν άραγε οι άνθρωποι;
Είμαι σε μια μαύρη τρύπα, είναι αλήθεια, κουράστηκα να μετράω θύματα, να επιχειρηματολογώ για το αν οι μετανάστες είναι άνθρωποι, για το αν η εργασία πρέπει να πληρώνεται και πάει λέγοντας. Υποτίθεται, οι φίλοι μου λένε δηλαδή, ότι είμαι αισιόδοξος. Η αλήθεια είναι ότι θέλω να είμαι αισιόδοξος, θέλω να διαβάζω τις ιστορίες από μια συγκεκριμένη οπτική, θέλω να βλέπω τους ανθρώπους και να τους μετράω από την προσπάθεια να είναι αξιοπρεπείς, ωραίοι, δημιουργικοί, ηττημένοι αλλά επίμονοι, χαμένοι αλλά αγαπημένοι.
Μέσα στον τελευταίο χρόνο συνέχισα να μιλάω σα να ήμουν εν πολλοίς ο παλιός εαυτός. Αισιόδοξος, ζωντανός, χωρίς να παραδέχομαι ότι ήττες είναι οριστικές ή λέγοντας ότι έτσι κι αλλιώς όλα συνεχίζονται. Το να θες ελευθερία και ομορφιά για όλους, δεν είναι εκστρατεία ή άθροισμα αποτελεσματικών ενεργειών, είναι τρόπος ζωής και επιλογή οπτικής γωνίας. Είναι ο τρόπος να ζεις. Συνέχισα να μιλάω λοιπόν σαν να ήμουν ακόμη εγώ, όμως σιγά σιγά, λίγο λίγο απομακρυνόμουν, γλιστρούσα. Βρέθηκα μέσα σ’ αυτήν την τρύπα και το κατάλαβα μόλις προχθές όταν τυχαία σήκωσα το κεφάλι για να δω την επιφάνεια του κόσμου χιλιόμετρα μακριά.
Προσπαθώ να διασχίσω μια σήραγγα και να βγω στο φως ή προσπαθώ από το σκοτάδι των ημερών μας να μπω σε μια σήραγγα γεμάτη φώς; Έγραφε ο Γκόρπας.
Τραβάω το πέπλο. Μπορεί η οργή να παραμένει, και δικαίως μάλιστα, σήμερα δεν την αφορίζω, τη θέλω, αλλά τραβάω, επιχειρώ τουλάχιστον, να τραβήξω το πέπλο. Σήμερα ναι, οι άνθρωποι βράζουν αλλά πάντα οι άνθρωποι μπορούν να βλέπουν και πίσω απ’ το πέπλο. Υπάρχουν και τα δύο μαζί, ταυτόχρονα, αντιφατικά, αναιρώντας διαρκώς το ένα το άλλο σε ένα ατέλειωτο σπιράλ. Η αγωνία εντοπίζεται στο να μπορείς κάθε στιγμή να μην ξεχνάς κανένα απ’ τα δύο. Να ζεις διπλός, γεμάτος, ανυπεράσπιστος και χωρίς να κάνεις πίσω ούτε χιλιοστό.
Δεν υπάρχει γαλήνη, ησυχία στην ελλάδα του 2013. Υπάρχουν στην οδό Πανεπιστημίου την ίδια ακριβώς ώρα ο φασισμός και τα κασκόλ των ανθρώπων. Φίλων, αγαπημένων, συντρόφων, άγνωστων κοριτσιών.
