Τα πάντα για τους πλειστηριασμούς και τα κόκκινα δάνεια - το πολιτικό θέμα, οι προθεσμίες, οι αγώνες και χρήσιμες συμβουλές*

*αναδημοσιεύουμε την ανάρτηση από την Επιτροπή Αγώνα Κηφισιάς με την παρατήρηση ότι  δεν περιλαμβάνει το πλήρες νομοθετικό πλαίσιο από την αρχή της εμφάνισης της κρίσης (2008), δεν αναφέρεται σε ενδιάμεσες ρυθμίδεις επί κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ και επί πλέον περιέχει ασάφειες σχετικά με την εφαρμογή του νόμου Κατσέλη έως την 31/12/2015 και από 1/1/2016.  

Η ανάρτηση όπως έχει στο site της Επιτρπής Αγώνα Κηφισιάς.

Συνεχίζουμε την αφιέρωμα που αρχίσαμε με την προηγούμενη ανάρτηση στο θέμα των κόκκινων δανείων και των πλειστηριασμών κύριας κατοικίας, με την κατάσταση όπως διαμορφώνεται σήμερα, με τις αιτίες της, τους στόχους των παρεμβάσεων κυβέρνησης - τρόικας (παλαιότερα) και κουαρτέτου σήμερα, προτάσεις για το πως πρέπει αυτή η πολιτική να αντιμετωπισθεί με αγώνες, το σχετικό προγραμματισμό δράσεων της Επιτροπής Αγώνα στην περιοχή, και πλήθος χρηστικών και ενημερωτικών σημειώσεων για να βοηθήσουμε τους ενδιαφερόμενους να βρουν την άκρη μέσα από τον κυκεώνα των πρόχειρων και αντιφατικών συχνά πληροφοριών, που συχνά συσκοτίζουν αντί να διαφωτίζουν.

Το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων

Πάνω από 1,5 εκατομμύριο καθυστερούμενες πάνω από 1 μήνα οφειλές προς τις τράπεζες, 300.000 περίπου δανειολήπτες στεγαστικών δανείων με καθυστέρηση, 700.000 περίπου δανειολήπτες καταναλωτικών δανείων, 500.000 οφειλέτες πιστωτικών καρτών και 100.000 περίπου δανειολήπτες μικρών επιχειρηματικών δανείων.

Τα κόκκινα δάνεια (με καθυστέρηση πάνω από 6 μήνες, σύμφωνα με το μνημονιακό ορισμό για την Ελλάδα[*] προς τις τράπεζες υπολογίζονται σε 109,5 δις. Τα κόκκινα χρέη των νοικοκυριών προς το δημόσιο (ασφαλιστικά ταμεία, εφορίες) και τις ΔΕΚΟ (ΔΕΗ κλπ), υπολογίζονται σε 100 δις. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, τα κόκκινα δάνεια είναι το 43% του συνόλου των δανείων.

Έτσι για τη σύγκριση, το ΑΕΠ είναι γύρω στα 180 δις, ενώ ο κρατικός προϋπολογισμός του 2016 θα έχει έσοδα 51 δις. Ολόκληρη δε η ιδιωτική ακίνητη περιουσία του Ελληνικού λαού είχε απαξιωθεί σε 500 δις το 2014, από 1 τρις το 2009. 

Για 62.000 ακίνητα, σύμφωνα με στοιχεία τραπεζών, έχουν ήδη εκδοθεί διαταγές πληρωμής και έχουν συνταχθεί κατασχετήριες εκθέσεις!

[*] σύμφωνα με το νόμο που ψηφίστηκε στις 15/12 για την πώληση κόκκινων επιχειρηματικών δανείων στα κερδοσκοπικά funds, η καθυστέρηση για να επιτραπεί η πώληση είναι μόνον 90 ημέρες.

Οι αιτίες των κόκκινων δανείων

Φταίνε οι άνθρωποι μας λένε τα κανάλια της διαπλοκής και η κυβέρνηση εσχάτως, που χρεώθηκαν πάνω από τις δυνάμεις τους. Φταίνε οι μπαταχτσήδες που δεν πληρώνουν μας λένε άλλοι. Η αλήθεια όμως είναι ολοφάνερη. Αυτό που φταίει είναι:

Οι μνημονιακές πολιτικές που ανεβάζοντας σε πρωτοφανή για όλη την υφήλιο ύψη την ανεργία, μειώνοντας δραματικά μισθούς και μεροκάματα όσων ακόμα εργάζονται και τις συντάξεις όσων πρόλαβαν να βγουν σε σύνταξη, ανέτρεψαν κάθε οικογενειακό προγραμματισμό και ακύρωσαν τη δυνατότητα αποπληρωμής των δανείων για τεράστιο τμήμα του πληθυσμού. Απόδειξη πέραν κάθε αμφιβολίας: Μέχρι το 2010 η Ελλάδα είχε ένα από τα μικρότερα ποσοστά ιδιωτικών δανείων στην Ευρώπη! Την εποχή των μνημονίων είναι που φούσκωσαν.

Η κερδοσκοπική και κοντόφθαλμη πολιτική των τραπεζών, που χωρίς περίσκεψη πίεσαν με όλα τα μέσα τους πολίτες να ανοιχτούν με δάνεια όλων των ειδών, ακόμα και μετά το 2007 που ήδη η κρίση υπήρχε, με στόχο τα τεράστια κέρδη που αποκόμισαν την εποχή των παχέων αγελάδων, προωθώντας ταυτόχρονα και επισφαλή προϊόντα (όπως δάνεια σε ελβετικό φράγκο)

Τα θαλασσοδάνεια που υπέγραψαν οι τραπεζίτες με τη διαπλοκή (ιδιοκτήτες ΜΜΕ, κόμματα, γνωστούς απατεώνες - επιχειρηματίες), δανεικά και αγύριστα, όπως γνώριζαν απ’ την αρχή. 

Η τοκογλυφική πολιτική των τραπεζών, με τις τεράστιες διαφορές ανάμεσα στα επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων (ιδίως για καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες) και τα παράνομα έξοδα που φόρτωναν αυθαίρετα στους δανειολήπτες, που αύξησαν το χρέος των πολιτών αναντίστοιχα με το αρχικό του δάνειο.

Η κρίση του καπιταλισμού στην πιο κερδοσκοπική του μορφή, που δημιούργησε τις φούσκες παγκοσμίως (με τις φούσκες των στεγαστικών στις ΗΠΑ να σηματοδοτούν την αρχή της κρίσης) ώστε να διατηρήσει τεχνητά το ποσοστό κέρδους του, επέβαλε στα κράτη τη «διάσωση» των τραπεζών όταν οι φούσκες κατέρρευσαν, δημιουργώντας έτσι υπέρογκα δημόσια χρέη, και ακολούθως τα φόρτωσε στην πλάτη των λαών, με ακραία λιτότητα, και με μνημόνια στις χώρες με το πιο μεγάλο πρόβλημα και τις πιο υποτακτικές ηγεσίες.

Οι στόχοι της πολιτικής των πλειστηριασμών

Πλειστηριασμοί είναι το φάρμακο για τα κόκκινα δάνεια σύμφωνα με την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη πολιτική, του κουαρτέτου και της κυβέρνησης. Γιατί έτσι αποτρέπεται ο ηθικός κίνδυνος μας λένε τα παπαγαλάκια. Τι όμως επιδιώκουν στην πραγματικότητα;

Οι τράπεζες θέλουν να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους από τα προβληματικά δάνεια. Ήδη, οι υποσχέσεις που έχουν πάρει από την κυβέρνηση τα πιο επιθετικά κεφάλαια κερδοσκόπων και απατεώνων, ότι θα τιτλοποιηθούν προβληματικά δάνεια τα οποία και θα αγοράσουν σε εξευτελιστικές τιμές, υλοποιούνται με το νόμο για τα κόκκινα (επιχειρηματικά σε πρώτη φάση) δάνεια. Έπειτα, θα πιέσουν τους δανειολήπτες, με εκβιασμούς νόμιμους και παράνομους (ξέρουν αυτοί), απαιτώντας την πλήρη εξόφλησή τους και αποκομίζοντας τεράστια υπερκέρδη. Ταυτόχρονα θα τα κυκλοφορήσουν στα χρηματιστήρια της υφηλίου, σπάζοντάς τα σε πολλά μικρά τμήματα και συνδυάζοντάς τα με άλλα χρηματιστικά προϊόντα, με στόχο να «κρυφτεί» η επισφάλειά τους και να εξαπατηθεί ο τελικός αγοραστής. Είναι η λογική των πολύπλοκων «δομημένων» ομολόγων, όπου ο τελικός αγοραστής αγνοεί πλήρως τη σύνθεση του προϊόντος που αγόρασε, και που έδωσε στην κρίση, που ούτως ή άλλως υπήρχε, την τεράστια έντασή της.

Οι μαζικοί πλειστηριασμοί σπιτιών σε τιμές εξευτελιστικές, απαξιώνουνακόμα περισσότερο την ακίνητη περιουσία, ώστε αυτή να γίνει βορά του μεγάλου κεφαλαίου, αλλά και ιδιωτών του κέντρου της Ευρώπης, που μη έχοντας διέξοδο στη χώρα τους λόγω της νεοφιλελεύθερης λιτότητας που επικρατεί παντού, θα εκτονώσουν την πίεση στις κυβερνήσεις τους αγοράζοντας φτηνά σπίτια στην Ελλάδα.

Η αύξηση του ποσοστού των ενοικιαστών ως προς αυτό των ιδιοκτητών. Γιατί ο ενοικιαστής είναι «ευέλικτος» χωροταξικά, και ευκολότερα θα δεχτεί ευέλικτες μορφές εργασίας όπου και με όποιους όρους του προσφερθούν. Στην Ελλάδα, το ποσοστό της ιδιόκτητης κατοικίας είναι πολύ υψηλό σχετικά με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, γιατί η στέγη αποτέλεσε τη βασική επενδυτική διέξοδο των Ελλήνων. Αυτό τώρα θέλουν να αλλάξει. Το πλήθος των ανθρώπων που θα χάσουν την 1ηκατοικία τους, το θέλουν ανάλογο της μεταπολεμικής (και μετεμφυλιακής) άναρχης μετακίνησης πληθυσμών από την επαρχία στις πόλεις, που αύξησε το (ανειδίκευτο τότε) εργατικό δυναμικό με χαμηλά μεροκάματα, και οδήγησε σε αύξηση των κερδών του κεφαλαίου. Η εσωτερική αυτή μετανάστευση συνδυάστηκε τότε με την εξωτερική, νέα μορφή της οποίας βιώνει και η σημερινή μνημονιακή Ελλάδα, με τη μετανάστευση τεράστιων αριθμών δραστήριων και μορφωμένων (με χρήματα του Ελληνικού λαού) νέων, που τις δυνατότητές τους εκμεταλλεύονται ανέξοδα η Μέρκελ, ο Ολάν και ο Κάμερον. Σύμφωνα με την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, η πολιτική επιδότησης της αγοράς λαϊκής στέγης, είτε μέσω δημοσίων επενδύσεων είτε μέσω τραπεζικού δανεισμού, πρέπει να αντικατασταθεί από πολιτική επιδότησης ενοικίων.

Η προσπάθεια εξυπηρέτησης των δανείων, κρατά τους δανειολήπτες αιχμάλωτους του κράτους, των τραπεζών, των δικαστηρίων και της εργοδοσίας. Ο πολίτης που χρωστά γίνεται ευάλωτος στις μαυρογιαλούρικες υποσχέσεις των μνημονιακών κομμάτων, που ποτέ δεν κρατιούνται, και στις πιέσεις του εργοδότη, προκειμένου να μη χάσει τη δουλειά του και έτσι και το σπίτι του.

Το νομοθετικό πλαίσιο συνεχώς χειροτερεύει

Ο νόμος 3869/2010, γνωστός ως νόμος Κατσέλη, που ψηφίστηκε λίγο μετά την ψήφιση του μνημονίου από την κυβέρνηση Παπανδρέου ως ελάχιστο «αντιστάθμισμα» στα εξοντωτικά του μέτρα, έχει 2 πλευρές: 

Τη ρύθμιση οφειλών φυσικών προσώπων (επιχειρηματικά δάνεια δεν καλύπτονται) προς ιδιώτες (μεταξύ των οποίων οι τράπεζες), και από το 2015 και για οφειλές στην Εφορία, στους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα, καθώς και σε ασφαλιστικές εισφορές προς οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης. Οφειλές μέχρι ένα χρόνο πριν την υποβολή αίτησης μπορούν να ρυθμιστούν.

Την προστασία της 1ης κατοικίαςΟ νόμος τροποποιήθηκε 3 φορές, πάντοτε προς το χειρότερο (στις βασικές του πλευρές):

Τον Ιούνιο του 2013 με το νόμο 4161/2013 από την κυβέρνηση Σαμαρά (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ) 

Τον Αύγουστο του 2015 με το νόμο 4336/2015 από την κυβέρνηση Τσίπρα (ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ)

Το Νοέμβρη του 2015 με το νόμο 4346/2015 επίσης από την κυβέρνηση Τσίπρα (ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ) Δείτε εδώ το νόμο Κατσέλη κωδικοποιημένο, όπως δηλαδή έχει διαμορφωθεί σήμερα μετά τις αλλαγές του.

170.000 άτομα έχουν κάνει ήδη αίτηση υπαγωγής στο νόμο και ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί μέχρι την 31/12/2015, όσο το επιτρέπει η ασφυκτική αυτή προθεσμία και η κωλυσιεργία των τραπεζών να εκδώσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.

Σημειώνουμε ότι πρόσφατα στοιχεία πιστοποιούν ότι το 43,3% των δανείων που έχουν ρυθμιστεί, κινδυνεύουν να μετατραπούν σε μη εξυπηρετούμενα μέσα στον προσεχή ένα χρόνο από τη ρύθμισή τους. Τα επιμέρους ποσοστά είναι 62,8% για τα ρυθμισμένα καταναλωτικά δάνεια, 41,8% για τα ρυθμισμένα στεγαστικά και 40,6% για τα ρυθμισμένα επιχειρηματικά δάνεια. Αυτό οφείλεται στις συνεχιζόμενες μνημονιακές πολιτικές και στη σκλήρυνση των ρυθμίσεων, που πετάει γρήγορα απ΄ έξω όσους έχουν ήδη προχωρήσει σε ρύθμιση. 

Στο νόμο 4354/2015 που ψηφίστηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 2015, περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για τους όρους εξαγοράς των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων των μεγάλων επιχειρήσεων από κερδοσκοπικά funds, ενώ τα επιχειρηματικά των μικρομεσαίων, στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια θα ενταχθούν στον ίδιο νόμο στις 15/2/2016, εκτός αν ψηφιστεί ως τότε νέος νόμος με ειδικότερες ρυθμίσεις γι αυτά.

Δείτε εδώ, στο πρώτο μέρος του αφιερώματος για τα κόκκινα δάνεια, όλους τους παραπάνω νόμους με λεπτομέρεια σε όλες τους τις πλευρές. Παρακάτω θα αναφερθούμε κυρίως στην πλευρά της προστασίας της κύριας κατοικίας

Οι τελευταίες ρυθμίσεις

Οι ρυθμίσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ως προς την προστασία της πρώτης κατοικίας (αναλυτικά για όλες τις πλευρές των σχετικών νόμων εδώ), έχουν ως εξής:

Στο πεδίο εφαρμογής του νόμου προστίθενται και οφειλές προς την Εφορία, τους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα, καθώς και ασφαλιστικές εισφορές προς οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, αρκεί να ρυθμίζονται ταυτόχρονα και οφειλές προς ιδιώτες - τράπεζες.

Μέχρι 31/12/2018 ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει στο δικαστήριο αίτηση ένταξης στο νόμο Κατσέλη με τις παλιές ρυθμίσεις του, ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση η κύρια κατοικία του, εφόσον, πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου Κατσέλη:

Η αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει το όριο αφορολόγητης απόκτησης πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά 50%. Δηλαδή προστασία μέχρι αξία 300.000 για άγαμο ή 450.000 για οικογένεια με 2 παιδιά (λεπτομέρειες εδώ)

Δεν υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια

Από 1/1/2016, ο νόμος Κατσέλη (με τις παλιές ρυθμίσεις) παύει να ισχύει, και ισχύουν νέες πολύ αυστηρότερες προϋποθέσεις ένταξης.

Οι οφειλέτες ήδη εκκρεμών αιτήσεων με το νόμο Κατσέλη, οφείλουν να υποβάλλουν επικαιροποιημένα στοιχεία μέχρι 14/2/2016, διαφορετικά χάνουν τη ρύθμιση

Με το νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, σε ισχύ από 1/1/2016, εφαρμόζεται μια σειρά μέτρων για να συντομεύσει κατά πολύ ο χρόνος της εκδίκασης της αίτησης.

Οι προϋποθέσεις εξαίρεσης από πλειστηριασμούς αλλάζουν δραματικά από 1/1/2016. Υπάρχουν 2 κατηγορίες οφειλών όπου η κύρια κατοικία έχει ακόμα κάποια προστασία:

1η κατηγορία (οικονομικά ευάλωτοι δανειολήπτες)

» Το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης

» Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις

- 120.000 ευρώ για τον άγαμο

- 180.000 για τον έγγαμο με

- Επί πλέον 20.000 ανά τέκνο μέχρι τα 3

» Ο οφειλέτης είναι συνεργάσιμος, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών

» Ο οφειλέτης βρίσκεται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής των μηνιαίων καταβολών

» Με την προϋπόθεση της καταβολής από τον οφειλέτη του μέγιστου της δυνατότητας αποπληρωμής, τμήμα του υπολοίπου μπορεί να καλυφθεί από το κράτος (μετά από αίτηση του οφειλέτη) για διάστημα το πολύ μέχρι 3 χρόνια. Ωστόσο, με τροπολογία της τελευταίας στιγμής, η συμβολή του κράτους διασφαλίζεται μόνο για το 2016 με 100 εκ. μόνο. Τα κριτήρια συμμετοχής του κράτους θα οριστικοποιηθούν μέχρι 31/12/2015. Το ποσό που απομένει, κεφαλαιοποιείται στο υπόλοιπο του χρέους. Η διάταξη είναι χαρακτηριστική: Συμβάλλει το κράτος (δηλαδή η κοινωνία) στη δόση, αντί να κουρευτεί το επί πλέον έστω ποσό. Πάλι δηλ. ο Ελληνικός λαός πληρώνει τις τράπεζες, για πολλοστή φορά! Θα μας πουν μετά ότι δε βγαίνουν και χρειάζεται να κόψουν μισθούς και συντάξεις.

» Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η κατηγορία αυτή καλύπτει το 25% του συνόλου

2η κατηγορία (όχι τόσο … ευάλωτοι δανειολήπτες)

o Το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70%.

» Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις

- 180.000 ευρώ για τον άγαμο

- 220.000 για τον έγγαμο με

- Επί πλέον 20.000 ανά τέκνο μέχρι τα 3

» Ο οφειλέτης είναι συνεργάσιμος, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών

» Το σχέδιο διευθέτησης οφειλών να προβλέπει ότι ο οφειλέτης θα καταβάλλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και ότι καταβάλλει ποσό τέτοιο ώστε οι πιστωτές του δεν θα βρεθούν, χωρίς τη συναίνεσή τους, σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης. Δηλαδή ότι τα ποσά που θα καταβάλλει θα είναι μεγαλύτερα από αυτά που θα κέρδιζε τράπεζα βγάζοντας στο σφυρί το ακίνητο! Δηλαδή, μέσω της ρύθμισης των οφειλών, είναι οι τράπεζες που σώζονται, όχι τα χρεωμένα νοικοκυριά.

» Η ρύθμιση χάνεται σε περίπτωση καθυστέρησης 2 δόσεων ετησίως.

» Σύμφωνα με την κυβέρνηση, αυτή η κατηγορία αφορά στο 35% του συνόλου

3η κατηγορία (όλοι οι υπόλοιποι)

Όλοι οι υπόλοιποι, 40% σύμφωνα με την κυβέρνηση, δεν καλύπτονται καθόλου, εφ΄ όσον δεν προλάβουν να κάνουν αίτηση για το νόμο Κατσέλη μέχρι 31/12/2015. Τα δάνειά τους πιθανότατα θα πωληθούν σε εταιρίες – κοράκια, που θα αρχίσουν τις πιέσεις και τους πλειστηριασμούς, βγάζοντας υπερκέρδη από τον πόνο των ανθρώπων. Το ποσοστό είναι θηριώδες. Και αντιπροσωπεύει ανθρώπους, δεν είναι ένα απλό νούμερο!

Τι προβλέπει ο νόμος σήμερα

Η λογική του νόμου είναι συνοπτικά η εξής:

Ο οφειλέτης, υποβάλλει αίτηση για ρύθμιση οφειλών σε τράπεζες, δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, που υπάρχουν ένα χρόνο πριν την αίτηση, στο αρμόδιο ειρηνοδικείο. Μπορεί να έχει προηγηθεί προσπάθεια προδικαστικού συμβιβασμού, που όμως δεν είναι πλέον υποχρεωτική

Το δικαστήριο ορίζει δικάσιμο υποχρεωτικά μέσα σε 6 μήνες, και ημέρα επικύρωσης της αίτησης μέσα σε 2 μήνες.

Από την ημέρα ολοκλήρωσης της αίτησης:

ο οφειλέτης υποχρεούται να πληρώνει τις μηνιαίες δόσεις που ορίζονται από το νόμο

αναστέλλεται μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης η παραγραφή των απαιτήσεων των πιστωτών που έχουν συμπεριληφθεί στην αίτηση του οφειλέτη 

Την ημέρα της επικύρωσης, ο ειρηνοδίκης αποφασίζει για την αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων κατά του οφειλέτη (για 6 μήνες το πολύ), και το ύψος των μηνιαίων δόσεων που ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλλει προς τους πιστωτές που έχουν συμπεριληφθεί στην αίτηση.

Ο καθορισμός του ποσού των μηνιαίων δόσεων πρέπει να εξασφαλίζει τη δυνατότητα κάλυψης ευλόγων δαπανών διαβίωσηςτης οικογένειας του οφειλέτη, ωστόσο δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 10% των δόσεων που ο αιτών όφειλε να καταβάλει σε όλους τους δανειστές μέχρι την κατάθεση της αίτησης, και πάντως όχι μικρότερο των 40 Ευρώ. Υπάρχουν λίγες εξαιρέσεις σ' αυτό, για περιπτώσεις ακραίας φτώχειας (βλέπε την κωδικοποίηση του νόμου)

Σε περίπτωση καθυστέρησης 3 μηνιαίων δόσεων ετησίως, τα προσωρινά μέτρα προστασίας ανακαλούνται.

Ταχεία διευθέτηση μικροοφειλών» για περιπτώσεις απόλυτης φτώχειας: Το ειρηνοδικείο μπορεί να διατάξει την προσωρινή απαλλαγή, για διάστημα 18 μηνών, του οφειλέτη από τα χρέη, εφ’ όσον ισχύουν σωρευτικά τα εξής (και δεν αμφισβητούνται από τους πιστωτές):

κατά την ημέρα υποβολής της αίτησης και της επικύρωσης δεν διαθέτει οποιαδήποτε ακίνητη περιουσία,

τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία του συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων του δεν υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ,

ο οφειλέτης είχε μηδενικό εισόδημα καθ' όλη τη διάρκεια του τελευταίου έτους πριν από την ημέρα της επικύρωσης και

το ύψος των οφειλών του δεν υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων τόκων, εξόδων και πάσης φύσεως προσαυξήσεων, και όλες περιλαμβάνονται στην αίτηση

δεν υπάρχουν εμπραγμάτως ή με άλλο τρόπο ασφαλισμένοι πιστωτές (υποθήκες κλπ.),

ο οφειλέτης είναι συνεργάσιμος σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας που θεσπίστηκε με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος

Η απόφαση του δικαστηρίου κινείται στα εξής πλαίσια:

Αν τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη δεν είναι επαρκή, το δικαστήριο, αφού αφαιρέσει το ποσό που απαιτείται για την κάλυψη των ευλόγων δαπανών διαβίωσηςτης οικογένειας του οφειλέτη, και στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης, διατάσσει την καταβολή μηνιαίως, για 3 έτη, του ποσού που απομένει με βάση τα περιουσιακά στοιχεία και τα πάσης φύσεως εισοδήματά του, για την ικανοποίηση των απαιτήσεων των πιστωτών

Το ποσό της δόσης μπορεί να αναπροσαρμόζεται ετησίως

O οφειλέτης οφείλει να εργάζεται κατά τη διάρκεια τηςπεριόδου ρύθμισης ή να καταβάλει εύλογη προσπάθεια γιατην εξεύρεση εργασίας. Επίσης οφείλει να να γνωστοποιεί μέσα σε ένα μήνα κάθε μεταβολή κατοικίας, εργασίας, αξιόλογη βελτίωση των εισοδημάτων του ή των περιουσιακών του στοιχείων, βρίσκεται δηλαδή σε καθεστώς ασφυκτικής εποπτείας.

Εφόσον υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία, η εκποίηση τηςοποίας κρίνεται απαραίτητη για την ικανοποίηση τωνπιστωτών, ορίζεται εκκαθαριστής για τα περαιτέρω. Όλη η περιουσία του οφειλέτη που δεν εξαιρείται από την κατάσχεση, θα κατάσχεται και θα εκποιείται με σκοπό την ικανοποίηση των δανειστών.

Από την κατάσχεση, μπορεί να εξαιρεθεί η κύρια κατοικία του οφειλέτη, εφ΄όσον πληρούνται τις προϋποθέσεις του αρχικού νόμου Κατσέλη (για αιτήσεις μέχρι 31/12/2015) ή τις νέες για αιτήσεις 2016 - 2018 (βλέπε παραπάνω).

Η οφειλή τοκίζεται με επιτόκιο που δεν υπερβαίνει αυτό της ενήμερης οφειλής ή το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο, και έχει διάρκεια μέχρι 20 έτη, εκτός αν η διάρκεια της οφειλής ήταν μεγαλύτερη, οπότε η εξόφληση μπορεί να παραταθεί μέχρι 35 έτη.

Καταγγελία της ρύθμισης επιτρέπεται εφόσον ο οφειλέτης καθυστερεί υπαιτίως την καταβολή 4 διαδοχικών μηνιαίων δόσεων ετησίως ή καθυστερεί την καταβολή δόσεων με συνολικό ύψος 4 μηνιαίων δόσεων ετησίως. 

Ο νόμος για τα κόκκινα δάνεια

Ο νόμος 4354/2015 που ψηφίστηκε στις 15/12/2015, επιτρέπει την πώληση των επιχειρηματικών δανείων των μεγάλων επιχειρήσεων στα πιο ακραία κερδοσκοπικά distress funds (τους «γύπες»), ενώ τα επιχειρηματικά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά θα ενταχθούν στο νόμο από 15/2/2016, εκτός αν ψηφισθεί νέος νόμος για τα συγκεκριμένα. Ο νόμος προβλέπει:

Επιχειρηματικά δάνεια μπορούν να εκχωρηθούν σε Εταιρεία Διαχείρισης Απαιτήσεων από μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΕΔΑΜΕΔ), η οποία θα αναλάβει για λογαριασμό της τράπεζας όλες τις νόμιμες ενέργειες για την εξυπηρέτησή του, μεταξύ των οποίων και πλειστηριασμός, ή να πωληθούν, μεμονωμένα ή ομαδικά, σε Εταιρείες Μεταβίβασης Απαιτήσεων από Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΕΜΑΜΕΔ), με έδρα τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό χώρο, αν έχουν καθυστέρηση πληρωμής πάνω από 90 μέρες.

Ο νόμος καλύπτει δάνεια επιχειρήσεων με 50 και πάνω υπαλλήλους και ετήσιο τζίρο πάνω από 50 εκατομμύρια. Τα υπόλοιπα θα ενταχθούν και αυτά στον ίδιο νόμο στις 16/2/2016, εκτός αν ρυθμισθούν με άλλο νόμο προηγουμένως.

Όλα τα δάνεια ενός οφειλέτη πρέπει να πωληθούν μαζί. Έτσι, μαζί με κόκκινα δάνεια ενός οφειλέτη θα συμπαρασυρθούν και εξυπηρετούμενα.

Πρέπει να έχει προηγηθεί από τις τράπεζες πρόταση για ρύθμιση του δανείου με εξώδικο 12 μήνες πριν την πώληση. Η προϋπόθεση αυτή όμως δεν ισχύει για «μησυνεργάσιμους» δανειολήπτες ή για περιπτώσεις επίδικων ή επιδικασθεισών απαιτήσεων.

Στις εταιρείες διαχείρισης (αυτές που διαχειρίζονται αλλά δεν δεν αγοράζουν τα δάνεια) δίνονται πλήρη δικαιώματα να κινούν νομικές διαδικασίες [πχ. πτωχευτικές, διαδικασίες «εξυγίανσης» (απολύσεις προσωπικού πχ), διαδικασίες διευθέτησης οφειλών], να προβαίνουν σε άρση του τραπεζικού απορρήτου, να προσλαμβάνουν «εταιρίες ενημέρωσης οφειλετών» για ληξιπρόθεσμες οφειλές κλπ.

Η Deloitte διεξήγαγε πρόσφατα έρευνα σχετικά με τις τιμές που προσφέρουν οι εταιρίες - γύπες. Τα στοιχεία είναι ενδεικτικά:

Στη Ρουμανία πουλήθηκαν στο 6% έως 10% της ονομαστικής αξίας τους, στην Ουγγαρία τα «κόκκινα» καταναλωτικά που πουλήθηκαν στο 12% - 15% της αξίας τους, στην Τσεχία και τη Σλοβακία πουλήθηκαν έναντι 19% - 21%, ενώ στην Πολωνία, τα καταναλωτικά δάνεια πουλήθηκαν μεταξύ 11% και 14% της ονομαστικής και τα επιχειρηματικά δάνεια έναντι 6% με 10% της ονομαστικής αξίας τους. Για τα στεγαστικά η Deloitte δίνει τιμές μόνον για την ουγγρική αγορά, κατά μέσο όρο στο 53,5% της αξίας τους.

Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, στην Ελλάδα φέρονται να ενδιαφέρονται να διαχειριστούν δάνεια στον τομέα του τουρισμού και της ναυτιλίας, εκεί δηλαδή που υπάρχουν μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης. Από όλα τα άλλα απλώς θα κερδοσκοπήσουν καταστρέφοντας επιχειρήσεις (και στέλνοντας στην ανεργία ένα νέο τεράστιο κύμα) και τους κόπους δεκαετιών των ανθρώπων.

Η εμπειρία της Ισπανίας είναι επίσης κατατοπιστική: Το 2014 έβγαιναν στο σφυρί κάθε μέρα 98 κατοικίες! Αυτό οδήγησε σε δραματική αύξηση των αυτοκτονιών, όπου οι ιδιοκτήτες έπεφταν από τα μπαλκόνια του σπιτιού τους. Αλλά ο ανθρώπινος πόνος δεν ενδιαφέρει το σύστημα που νοιάζεται μόνο για το κέρδος.

Έτσι, μετά το τεράστιο σκάνδαλο της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, μέσω της οποίας οι τράπεζες ξεπουλήθηκαν σε εξευτελιστικές τιμές (με έκπτωση 97% πάνω στην αξία τους) στα κερδοσκοπικά funds, βάζοντας στο χέρι τεράστιο μέρος της οικονομίας της χώρας (μέσω των δανείων που οι τράπεζες έχουν χορηγήσει στην οικονομία), η πώληση των κόκκινων δανείων ολοκληρώνει το ξεπούλημα και απ’ ευθείας των πιο κρίσιμων τομέων. Προσθέστε και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, για να έχετε συνολική εικόνα της προσφοράς των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ στο πιο ακραίο και επιθετικό κομμάτι του σημερινού καπιταλισμού της καταστροφής, και στο πλιάτσικο που υπονομεύει δραματικά όλες τις σημερινές και μελλοντικές δυνατότητες της χώρας.

Χρηστικές πληροφορίες

Από 1/11/2015 έχουν τεθεί ξανά σε εφαρμογή διαδικασίες κατάσχεσης

Κρίσιμες Προθεσμίες:

» Μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2015 μπορεί να γίνει αίτηση για ένταξη στο νόμο Κατσέλη. Αν κάποιος έχει τις προϋποθέσεις, αυτό είναι συνήθως προτιμότερο, γιατί μετά οι όροι γίνονται πολύ αυστηρότεροι. Δείτε όμως λεπτομέρειες παρακάτω.

» Μέχρι 14 Φεβρουαρίου του 2016, θα πρέπει να υποβάλουν επικαιροποιημένα δικαιολογητικά οι δανειολήπτες που έχουν ήδη προσφύγει στο νόμο Κατσέλη και η υπόθεσή τους εκκρεμεί.

» Μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου του 2016, ισχύει η εξαίρεση από την πώληση των κόκκινων δανείων για επιχειρηματικά δάνεια μικρομεσαίων, στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια. Μετά, είτε θα υπάρξει ειδική ρύθμιση, είτε θα ισχύσει ο ίδιος νόμος με τα επιχειρηματικά δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων

Σημειώνουμε εδώ ότι οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες, ενώ οι τράπεζες ΔΕΝ συνεργάζονται και δεν παρέχουν τα σχετικά δικαιολογητικά εγκαίρως, έτσι ο οφειλέτης δεν πρέπει να περιμείνει την τελευταία στιγμή. Ωστόσο πρέπει να γνωρίζει ότι «Τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται μέσα σε δέκα εργάσιμες ημέρες από την υποβολή σε αυτά σχετικού αιτήματος του οφειλέτη να του παραδώσουν χωρίς επιβάρυνση αναλυτική κατάσταση των προς αυτά οφειλών του κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα, καθώς και το επιτόκιο με το οποίο εκτοκίζεται η οφειλή, καθώς και να τον ενημερώσουν εγγράφως για το ποσό που αντιστοιχεί στο 10% της τελευταίας ενήμερης δόσης» (άρθρο 4 του νόμου 3869/2010). Το ίδιο συμβαίνει και για εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία. Για κάθε παράβαση σχετική με το παραπάνω προβλέπεται πρόστιμο ύψους έως και 10.000 ευρώ.

Τρία από τα δικαιολογητικά για την αίτηση, εκδίδονται κατόπιν αίτησης του οφειλέτη από τα πιστωτικά ιδρύματα:

o Αναλυτικές βεβαιώσεις οφειλών,

o Αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων, και

o Τυχόν καταγγελίες των δανειακών συμβάσεων

Δείτε όλα τα δικαιολογητικά για ένταξη στο νόμο Κατσέλη εδώ

Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών - ΠΟΜΕΚ: Επιτακτική ανάγκη γιαπαράταση προθεσμίας για ένταξη στο νόμο Κατσέλη

Πότε συμφέρει η ένταξη στο νόμο Κατσέλη:

» Αν κάποιος ξεπερνά τα νέα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια. Με το νόμο Κατσέλη, για να γίνει δεκτή η αίτηση εξαίρεσης της κύριας κατοικίας από πλειστηριασμό, το μόνο που χρειάζεται είναι η αντικειμενική αξία της κατοικίας να μην ξεπερνά το αφορολόγητο όριο απόκτησής της, προσαυξημένο κατά 50%, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, δηλαδή:

- 300.000 ευρώ για άγαμους

- 375.000 ευρώ για έγγαμους

- 412.500 ευρώ για τριμελείς οικογένειες

- 450.000 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες.

» Ωστόσο, με τον παλαιό νόμο Κατσέλη, δεν μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση χρέη προς το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ΟΤΑ. Αν λοιπόν κάποιος έχει υψηλές οφειλές προς το Δημόσιο, θα πρέπει να περιμένει να υποβάλει αίτηση από τη νέα χρονιά.

» Αξία ακινήτου: Με το νόμο Κατσέλη, ο δανειολήπτης έπρεπε να καταβάλει στη ρύθμιση για να σώσει το σπίτι συνολικό ποσό που ανέρχεται έως το 80% της αντικειμενικής του αξίας. Με τον αναθεωρημένο νόμο, έχει υποχρέωση να καταβάλλει όσο περισσότερα μπορεί με στόχο την αποπληρωμή του 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή προσδιορίζεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Άρα, εφόσον πληροί τα κριτήρια και στις δύο εκδοχές του νόμου, ο δανειολήπτης θα πρέπει να επιλέξει πότε θα υποβάλει αίτηση ανάλογα με την τρέχουσα αξία του ακινήτου του. Εάν αυτή είναι υψηλότερη της αντικειμενικής, τότε τον συμφέρει το προηγούμενο καθεστώς και θα πρέπει να υποβάλει αίτηση έως το τέλος Δεκεμβρίου. Αν όμως η εμπορική αξία είναι πιο χαμηλή από το 80% της αντικειμενικής αξίας της α΄ κατοικίας, τότε τον συμφέρει να περιμένει για υποβολή της αίτησης από τη νέα χρονιά.

» Σημειώνουμε εδώ το εξής: Οι αντικειμενικές αξίες θα αναπροσαρμοστούν το Μάρτιο του 2016. Έτσι, αν κάποιος δεν εκπληροί το κριτήριο της αξίας του ακινήτου του νόμου Κατσέλη σήμερα, αλλά το ακίνητο βρίσκεται σε περιοχή που οι εμπορικές αξίες έχουν πέσει (ώστε πιθανότατα οι αντικειμενικές αξίες θα μειωθούν), αξίζει ίσως να κάνει αίτηση, γιατί όταν αυτή θα εξετασθεί, ενδεχομένως να εκπληροί το κριτήριο.

»  Επί του πιεστηρίου: Στις 17 Δεκεμβρίου ανακοινώθηκεαπόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που προβλέπει ότι πρέπει να αναπροσαρμοστούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων αναδρομικά από τις 21 Μαΐου 2015. Αυτό σημαίνει ότι το προηγούμενο σημείο μας γίνεται ακόμα πιο ισχυρό, αφού μπορεί (και πρέπει) κάποιος που με τις σημερινές αντικειμενικές αξίες βγαίνει εκτός περιουσιακών κριτηρίων να κάνει αίτηση, γιατί αυτές θα αναπροσαρμοστούν αναδρομικά! Θα επανέλθουμε σύντομα, όταν ξεκαθαριστούν οι νομικοί χειρισμοί που μπορούν να γίνουν σχετικά. Ωστόσο, η αίτηση επείγει.

»  Επιδότηση δόσης: Για εισόδημα έως 8.180 ευρώ για άγαμο και 20.639 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες και αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας μέχρι 120.000 και 200.000 αντίστοιχα, προβλέπεται με τη νέα ρύθμιση κάποια κρατική στήριξη για την πληρωμή της μηνιαίας δόσης το 2016, και ενδεχομένως τα επόμενα 2 χρόνια (αν και αυτό δεν είναι καθόλου διασφαλισμένο). Ωστόσο το ενδεχόμενο της επιδότησης θα πρέπει να συνυπολογισθεί εν όψει της απόφασης.

Το υπουργείο Οικονομικών, με αφορμή την επανέναρξη διαδικασιών κατάσχεσης,τονίζει στις 16/12 ότι:

o «Η πολιτική βούληση της κυβέρνησης επί του συγκεκριμένου ζητήματος αποτυπώθηκε ξεκάθαρα στη νομοθεσία που αφορά τα "κόκκινα δάνεια" προς τις τράπεζες και ψηφίστηκε την Τρίτη 15.12.2015, από την ελληνική Βουλή. Πολιτική μας είναι η προστασία της πρώτης κατοικίας, με σαφή εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

» Το ίδιο θεσμικό πλαίσιο θα ισχύσει (με νομοθετική ρύθμιση που θα κατατεθεί άμεσα), για τα χρέη προς το Δημόσιο ώστε να προστατευτεί η πρώτη κατοικία.

» Τα όσα ισχύουν αυτή τη στιγμή, βασίζονται στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για την είσπραξη χρεών προς το Δημόσιο, το οποίο νομοθετήθηκε πριν το 2015».

Έτσι, η κυβέρνηση υπερηφανεύεται (!!!) για το κατόρθωμά της με τα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια, και επιχειρεί να καθησυχάσει (!!!) τους πολίτες, ότι η ίδια «προστασία» θα υπάρξει και για τα χρέη προς το δημόσιο. Αυτό δείχνει και τη λογική της όποιας ρύθμισης, εάν και εφ΄όσον υπάρξει, για την πώληση και των υπόλοιπων τύπων κόκκινων δανείων στα κοράκια. Ταυτόχρονα προσπαθεί να αποποιηθεί την ευθύνη για τους πλειστηριασμούς που ήδη πραγματοποιούνται, αφού αυτοί γίνονται με νομοθετικό πλαίσιο πριν το 2015, λες και δεν έχει ευθύνη που το άφησε ως έχει, λες και ότι μας επιφυλάσσει στο μέλλον δεν είναι ακόμα χειρότερο!

Μια ιδέα για το τι πρόκειται να συμβεί με την πώληση των κόκκινων δανείων στις εταιρίες - κοράκια, μας δίνει το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Δάνεια περίπου 26.000 δημοσίων υπαλλήλων ύψους 650 εκατ. ευρώ, έχουν περάσει εδώ και 8 χρόνια μέσω τιτλοποίησης στα χέρια ιδιωτικής επενδυτικής εταιρίας. Αυτό συνέβη όταν το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, με σκοπό την πρόσκτηση ρευστότητας, εκμεταλλεύτηκε νομοθετική δυνατότητα να τιτλοποιήσει απευθείας στεγαστικά δάνεια και να τα εκχωρήσει σε ιδιωτική εταιρία. Για τη μεταφορά αυτή, που δεν αφορούσε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, δεν ενημερώθηκαν οι δανειολήπτες, οι οποίοι δεν μπορούν να προβούν σε καμία ρύθμισή τους, ενώ και το επιτόκιο για την εξυπηρέτηση τους παραμένει εξαιρετικά υψηλό, μεταξύ 4,9% και 6,2%, όταν στην υπόλοιπη αγορά δεν ξεπερνά το 1,5%. Το θέμα αναμένεται να λάβει διαστάσεις από τις αρχές του 2016, όταν θα αρχίσει να λήγει η πενταετής περίοδος των ρυθμίσεων στις οποίες έχουν προβεί οι δανειολήπτες του ταμείου.

Επιστολές - ειδοποιήσεις στέλνουν οι τράπεζες για όσα δάνεια έχουν καθυστερήσεις άνω των 30 ημερών έως την Τρίτη 15 Δεκεμβρίου, ώστε να γίνει ρύθμιση εντός 15 ημερών. Όσοι δεν ανταποκριθούν στο "κάλεσμα" της τράπεζας θα λάβουν και νέα επιστολή ακόμα πιο αυστηρή η οποία θα αναφέρει πως κινδυνεύουν ακόμα και με απώλεια της μοναδικής κατοικίας τους. Όσοι αφήνουν απλήρωτα δάνεια για πάνω από 30 ημέρες από τις 15 Δεκεμβρίου θα λαμβάνουν άμεσα προειδοποιητική επιστολή.

Προσοχή στους εγγυητές! Με προσφυγή στο νόμο Κατσέλη, η τράπεζα μπορεί να διεκδικήσει τα όσα θα χάσει από τους εγγυητές, με αποτέλεσμα τη μεταφορά των βαρών σε φίλους και συγγενείς. Ο εγγυητής του δανείου ευθύνεται για όλο το ποσό που έχει εγγυηθεί ξεχωριστά από τον κυρίως οφειλέτη. Αυτό σημαίνει ότι αν ο κυρίως οφειλέτης προσφύγει στο Ειρηνοδικείο και εξασφαλίσει μια ευνοϊκή απόφαση για τον ίδιο, ο εγγυητής δεν προστατεύεται και πρέπει να κάνει ξεχωριστή αίτηση.

Ο δανειολήπτης, αν έχει τη δυνατότητα, θα πρέπει απευθυνθεί σε έναν σύμβουλο, οικονομολόγο με νομικές γνώσεις ή δικηγόρο, ώστε πριν κάνει την επιλογή του, να σχηματίσει πλήρη εικόνα των κινδύνων και ποιους ενδέχεται να επιβαρύνει. Ακόμα καλύτερα να επισκεφθούν μαζί την τράπεζα, ώστε να μην αφήσουν στην τράπεζα περιθώριο χρονοτριβής στην παράδοση των δικαιολογητικών, ή και παραπλάνησης του οφειλέτη (γιατί υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα). Αν κάποιος δανειολήπτης, ιδίως καταναλωτικού δανείου, συνειδητοποιήσει έστω και εκ των υστέρων ότι κακώς έκανε αίτηση ένταξης στον νόμο, θα πρέπει να την αποσύρει, ώστε να μη βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να πληρώσει εκ των υστέρων τις οφειλές του, διογκωμένες με την προσθήκη των τόκων υπερημερίας για όσο διάστημα μεσολάβησε.

Τόκοι υπερημερίας σε περίπτωση απόρριψης: Αν η υπόθεση του οφειλέτη εκδικαστεί πολύ αργότερα αλλά το αίτημά του απορριφθεί, τότε θα έχει γλυτώσει προσωρινά δόσεις, αλλά θα κληθεί να πληρώσει την οφειλή του, συν τους τόκους υπερημερίας για όλο το διάστημα από την κατάθεση της αίτησής του μέχρι την απόρριψή της.

Εξωδικαστική ρύθμιση: Οδηγός και παγίδες

Δείτε τον Κώδικα δεοντολογίας τραπεζών, τον ορισμό του "συνεργάσιμου δανειολήπτη", τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης στην ιστοσελίδα της Ελληνικής (;) Ένωσης Τραπεζών.

Η νέα νομοθεσία για τα κόκκινα δάνεια-κριτική παρουσίαση

της Ελένης Πορτάλιου 

Αντιστάσεις/κινήματα δανειοληπτών 

Η εξυπηρέτηση με ληστρικούς όρους του ιδιωτικού χρέους των λαϊκών τάξεων συνεργεί στην περαιτέρω φτωχοποίησή τους και ταυτόχρονα αποτελεί ένα μηχανισμό διαρκούς ελέγχου και εξάρτησης ατόμων και νοικοκυριών από τράπεζες, δημόσιο, δικαστήρια. 

Σύμφωνα με στοιχεία, περισσότερες από 1,5 εκατομμύριο είναι οι καθυστερούμενες, πάνω από 1 μήνα, οφειλές προς τις τράπεζες από μικρά επιχειρηματικά, στεγαστικά, καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες (300.000 περίπου δανειολήπτες στεγαστικών δανείων, 700.000 περίπου δανειολήπτες καταναλωτικών δανείων, 500.000 οφειλέτες πιστωτικών καρτών και 100.000 περίπου δανειολήπτες μικρών επιχειρηματικών δανείων). Τα κόκκινα δάνεια προς τις τράπεζες υπολογίζονται σε 109,5 δις €. Σημαντικά είναι, επίσης, τα χρέη των νοικοκυριών στο δημόσιο (ασφαλιστικά ταμεία, εφορίες) και τις ΔΕΚΟ - βλέπε χρέη στη ΔΕΗ που συνεπάγονται διακοπή ρευματοδότησης. Το ύψος των κόκκινων δανείων σε αυτούς τους φορείς υπολογίζεται σε 100 δις €. 

Για τη χιονοστιβάδα των κόκκινων δανείων δεν ευθύνονται οι λαϊκές οικογένειες που πήραν στεγαστικά ή καταναλωτικά δάνεια, ούτε οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες και μικροεπιχειρηματίες που έλαβαν επιχειρηματικά δάνεια. Ευθύνεται από τη μια μεριά η τοκογλυφική πολιτική των τραπεζών με τις τεράστιες ψαλίδες μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και επιτοκίων χορηγήσεων (ιδίως για τα καταναλωτικά δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες), τις παράνομες ρήτρες με τις οποίες φόρτωναν έξοδα στο δανειολήπτη, την πολιτική προώθησης επισφαλών προϊόντων (όπως τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο). Από την άλλη ευθύνεται η πολιτική των μνημονίων που στραγγάλισε με την ύφεση κάθε δυνατότητα αποπληρωμής των δανείων (για να μην αναφερθούμε σε όσους μικρομολογιούχους είδαν να εξανεμίζονται οι αποταμιεύσεις τους με το PSI). Η πολιτική αυτή, που οδήγησε σε απόγνωση και αυτοκτονίες,έχει καταστήσει τον ιδιοκτήτη ενοικιαστή στο σπίτι του, ανεξάρτητα από το είδος του δανείου που έχει λάβει, καθώς οι τράπεζες σε μεγάλο βαθμό εξαρτούσαν τις ρυθμίσεις των καταναλωτικών ή επιχειρηματικών δανείων από την παροχή εμπράγματων εγγυήσεων ή την εγγύηση τρίτων. (Δημήτρης Σαραφιανός, νομικός). 

Σήμερα η δυνατότητα ιδιοκατοίκησης, που αποτελούσε με διάφορες μορφές την κυρίαρχη στεγαστική πολιτική της χώρας μας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ναυαγεί στην απώλεια χιλιάδων ιδιόκτητων κατοικιών ενώ οι τράπεζες και προοπτικά οι ξένοι επενδυτές αποκτούν τον στρατηγικό έλεγχο ενός βασικού πόρου επιβίωσης των λαϊκών τάξεων. Οι μικροί ιδιοκτήτες ακινήτων περιορίζονται δραστικά σε βάθος χρόνου και πολλαπλασιάζονται οι ενοικιαστές, γεγονός που διευκολύνει την κινητικότητα των εργαζομένων. Σύμφωνα με την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ η πολιτική επιδότησης της αγοράς λαϊκής στέγης, είτε μέσω δημοσίων επενδύσεων είτε μέσω τραπεζικού δανεισμού, πρέπει να αντικατασταθεί από πολιτική επιδότησης ενοικίων. 

Το νομοθετικό πλαίσιο για τα Κόκκινα Δάνεια 

Ο νόμος 3869/2010, γνωστός ως νόμος Κατσέλη, τροποποιήθηκε τον Αύγουστο 2015 και εκ νέου πρόσφατα με τις διατάξεις περί «προαπαιτούμενων» (19/11/2015). Αφορά στη ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων. Στο νόμο δεν περιλαμβάνονται οι έμποροι επειδή έχουν δυνατότητα πτώχευσης. Στο πεδίο εφαρμογής του νόμου εμπίπτει το σύνολο των οφειλών των φυσικών προσώπων προς ιδιώτες (εδώ περιλαμβάνονται οι τράπεζες), επίσης, βεβαιωμένες οφειλές στην Εφορία, στους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού και τα νομικά πρόσωπα αυτών, καθώς και ασφαλιστικές εισφορές προς τους οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης. 

Οι οφειλέτες που έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους με τον νόμο Κατσέλη του 2010 και μπορούν ν’ ανταποκρίνονται στις τότε ρυθμίσεις παραμένουν στο ίδιο καθεστώς. Όλοι οι υπόλοιποι εντάσσονται στο δυσμενώς τροποποιημένο - σύμφωνα με τις απαιτήσεις των λεγόμενων «θεσμών» - νόμο, ο οποίος έχει ήδη συμπληρωθεί με την ενεργοποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών για τον στενό έλεγχο των δανειοληπτών και με τον τροποποιημένο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που περιορίζει τα δικαιώματα των δανειοληπτών υπέρ των τραπεζών (μείωση των εισοδηματικών ορίων για επιβολή κατασχέσεων, παρακράτηση μέρους μισθών, κ.λπ.). 

Ποιά είναι η λογική του τροποποιημένου νόμου Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα.

Οι οφειλέτες διαπραγματεύονται αρχικά με τους πιστωτές για την επίτευξη εξωδικαστικού συμβιβασμού. Αν δεν καταλήξει αυτή η διαδικασία οι οφειλέτες υποβάλλουν αίτηση για ρύθμιση οφειλών στο αρμόδιο δικαστήριο (ειρηνοδικείο). Σε κάθε περίπτωση οι δανειολήπτες εμπλέκονται, όσο παραμένουν χρεωμένοι, σε διαδικασίες και υποχρεώσεις για τις οποίες χρειάζονται οπωσδήποτε συνδρομές δικηγόρων ή άλλων φορέων δημόσιων ή ιδιωτικών, όπως ορίζει ο νόμος. Βρίσκονται σε συνεχή εποπτεία από τους πιστωτές, είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν για την παραμικρή αλλαγή της περιουσιακής και οικονομικής τους κατάστασης και κυρίως ν’ αποπληρώνουν τις δόσεις τους, αν καταλήξουν σε διακανονισμό - εξωδικαστικό ή μέσω δικαστηρίου. Αν δεν τις αποπληρώνουν πολύ σύντομα εκπίπτουν της ρύθμισης. Δηλαδή, όπως ορίζει ο νόμος, οι δανειολήπτες πρέπει να είναι «συνεργάσιμοι» υπό την έννοια της Απόφασης της Τράπεζας της Ελλάδας, Ευρωσύστημα, Επιτροπή Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων. Χαρακτηριστικά για τις ασκούμενες πιέσεις και ελέγχους είναι όσα αναφέρονται στο άρθρο 8 του νόμου με τίτλο : Δικαστική Ρύθμιση Χρεών : 

«Αν τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη δεν είναι επαρκή, το δικαστήριο, αφού αφαιρέσει το ποσό που απαιτείται για την κάλυψη των ευλόγων δαπανών διαβίωσης του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του … διατάσσει την καταβολή μηνιαίως, για χρονικό διάστημα τριών (3) ετών, του ποσού που απομένει με βάση τα περιουσιακά στοιχεία και τα πάσης φύσεως εισοδήματά του, για την ικανοποίηση των απαιτήσεων των πιστωτών». Δηλαδή το δικαστήριο επεμβαίνει με απόλυτο τρόπο στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών με στόχο να διασφαλιστούν πρωτίστως οι οριζόμενες δικαστικά δόσεις των δανείων. 

Διαδικασία ρευστοποίησης περιουσίας / προστασία κύριας κατοικίας 

Επικεντρώνουμε στην προστασία της κύριας κατοικίας γιατί αυτή αποτελεί στρατηγικό πόρο επιβίωσης και ανασύνταξης ατόμων και οικογενειών. Χάνοντας το σπίτι τους οι άνθρωποι βρίσκονται κυριολεκτικά στο κενό. Οικογένειες διαλύονται, χιλιάδες οδηγούνται στο δρόμο, αλλά και οι προσωρινά φιλοξενούμενοι αποδιοργανώνονται και συνήθως χάνουν τις ισχνές δυνατότητες εξεύρεσης εργασίας και διεκδίκησης των ελάχιστων προνοιακών επιδομάτων που δικαιούνται. Σε κάθε περίπτωση κανείς δεν μπορεί να ζήσει χωρίς σπίτι. Είναι δε φανερό ότι όσοι δεν θα μπορούν να εξυπηρετήσουν το στεγαστικό τους δάνειο, για το οποίο πιθανότατα έχουν ήδη πληρώσει αρκετά, δεν θα μπορούν ούτε να νοικιάσουν σπίτι. 

Η προστασία της κύριας κατοικίας αφορά σε όλες τις περιπτώσεις οφειλετών που ορίζει ο τροποποιημένος νόμος Κατσέλη. Εφόσον υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία, η εκποίηση της οποίας κρίνεται απαραίτητη για την ικανοποίηση των πιστωτών, ή όταν το δικαστήριο κρίνει αναγκαίο να παρακολουθήσει ή υποβοηθήσει την εκτέλεση των όρων ρύθμισης των οφειλών, ορίζεται εκκαθαριστής και ακολουθούνται διαδικασίες εκκαθάρισης. 

«Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2018 ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει στο δικαστήριο πρόταση εκκαθάρισης και σχέδιο διευθέτησης οφειλών ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση ενυπόθηκο ή μη ακίνητο, εφόσον, συγκεντρώνει τις παρακάτω προϋποθέσεις : α) το συγκεκριμένο ακίνητο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του, β) το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά εβδομήντα τοις εκατό (70%), γ) η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας κατά τον χρόνο συζήτησης της αίτησης δεν υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα χιλιάδες (180.000) ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά σαράντα χιλιάδες ευρώ (40.000) ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία (3) τέκνα και δ) ο οφειλέτης είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών. Το σχέδιο διευθέτησης οφειλών θα προβλέπει ότι ο οφειλέτης θα καταβάλλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και ότι καταβάλλει ποσό τέτοιο ώστε οι πιστωτές του δεν θα βρεθούν, χωρίς τη συναίνεσή τους, σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης. 

Εύλογες δαπάνες είναι : 13.906 € για τον άγαμο, 23.659 € για τον έγγαμο, 29.372 € για τον έγγαμο με ένα παιδί και 35.086 € για τον έγγαμο με δύο παιδιά. 

Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2018, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο οφειλέτης συγκεντρώνει τις εξής προϋποθέσεις: α) το συγκεκριμένο ακίνητο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του, β) το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα υπολείπεται ή είναι ίσο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης, γ) η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης δεν υπερβαίνει τις εκατόν είκοσι χιλιάδες (120.000) ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα, δ) είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών και ε) βρίσκεται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής των μηνιαίων καταβολών, όπως αυτές ορίζονται στο σχέδιο διευθέτησης οφειλών της προηγούμενης παραγράφου, διασφαλίζεται ότι οι πιστωτές δεν θα βρεθούν, χωρίς τη συναίνεσή τους, σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης, με τον ακόλουθο τρόπο. Ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει αίτηση στο Ελληνικό Δημόσιο για τη μερική κάλυψη του ποσού της μηνιαίας καταβολής του σχεδίου διευθέτησης οφειλών το οποίο ορίζει η δικαστική απόφαση. Ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και σε κάθε περίπτωση υποχρεούται στην καταβολή ελάχιστης συνεισφοράς. Η συνεισφορά του Ελληνικού Δημοσίου στο παραπάνω σχέδιο διευθέτησης οφειλών αφορά στο θέμα και καταβάλλεται στους πιστωτές, υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης παραμένει συνεπής στην καταβολή της ελάχιστης συνεισφοράς». Η παραπάνω επιδότηση μπορεί να γίνει μόνο μέχρι τέλους του 2016 και αποτελεί μέρος του οφειλόμενου κεφαλαίου. 

Εύλογες δαπάνες είναι : 8.180€ για τον άγαμο, 13.917€ για τον έγγαμο, 17.278€ για τον έγγαμο με ένα παιδί και 20.639€ για τον έγγαμο με δύο παιδιά. 

Τι σημαίνουν τα παραπάνω ; 

Ότι προστατεύονται οι πιστωτές (τράπεζες, κ.λπ.) και όχι οι οφειλέτες. Οι πιστωτές δεν θα πάρουν σε καμία περίπτωση χαμηλότερο ποσό από αυτό που θα ελάμβαναν αν έβγαζαν το σπίτι σε πλειστηριασμό και το ύψος των δόσεων αποπληρωμής ορίζεται με κριτήριο να μη ζημιωθούν οι πιστωτές. Δηλαδή, μέσω της διευθέτησης των οφειλών, σώζονται κατά προτεραιότητα οι τράπεζες, κ.λπ., όχι τα χρεωμένα νοικοκυριά. Ακόμα και για την κατηγορία των πιο φτωχών νοικοκυριών που υπολογίζονται στο 25%, οι οφειλέτες πρέπει να συνεισφέρουν οπωσδήποτε ένα ποσό το οποίο θα συμπληρώνει το δημόσιο υπό μορφή δανείου και μόνο εφόσον αυτοί καλύπτουν την οριζόμενη συνεισφορά. Χαρακτηριστικό της αρπακτικής λογικής των ρυθμίσεων είναι τα αναφερόμενα στο άρθρο 9. 

«Αν κατά τη διάρκεια της αποπληρωμής του σχεδίου διευθέτησης οφειλών, ο οφειλέτης πωλήσει την κύρια κατοικία του και το τίμημα από την πώληση υπερβαίνει το ποσό της διευθετημένης δανειακής οφειλής, όπως αυτή καθορίζεται από τη δικαστική απόφαση,…. τότε το ήμισυ της διαφοράς κατανέμεται υπέρ των ενέγγυων και προνομιούχων πιστωτών. Σε κάθε περίπτωση το ποσό το οποίο λαμβάνει ο κάθε πιστωτής από την παραπάνω κατανομή, δεν μπορεί να είναι ανώτερο του ποσού που θα λάμβανε δυνάμει του σχεδίου διευθέτησης οφειλών». 

Τα κερδοσκοπικά funds παραμονεύουν 

Στα προαπαιτούμενα του Δεκεμβρίου περιλαμβάνονται περαιτέρω ρυθμίσεις των κόκκινων δανείων οι οποίες αφορούν στη φύση των εμποδίων που υπάρχουν στην αγορά και στον προσδιορισμό όρων και προϋποθέσεων δραστηριοποίησης των funds υπό την εποπτεία της ΤτΕ. Το Υπουργείο Οικονομίας διαρρέει ότι δεν θα πωληθούν κόκκινα δάνεια σε funds - δεν το επιτρέπει η κείμενη νομοθεσία - αλλά θα βρεθεί «λύση» εντός του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Δυστυχώς δεν μπορούμε να τους πιστέψουμε. Επίσης, η κυβέρνηση δεσμεύεται να παρουσιάσει προτάσεις που θα καταστήσουν λειτουργικό τον νόμο Δένδια, που αφορά στα κόκκινα δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων. 

Ενότητα δανειοληπτών versus εξατομίκευσης 

Η βασική αντίληψη του νόμου είναι η εξατομίκευση των δανειοληπτών. Οι ρυθμίσεις δεν είναι γενικές και πάγιες, αλλά ειδικές και ασταθείς, ξεχωριστές για την κάθε περίπτωση διαπραγμάτευσης, εξωδικαστικής ή δικαστικής. 

Η βαθιά αντιδραστική αυτή προσέγγιση μεταφέρει τους λόγους της ύπαρξης χρέους στο άτομο και την «ασυνέπειά» του, ενοχοποιώντας τον χρεωμένο άνθρωπο για την αδυναμία πληρωμής. Είναι γνωστό ότι χιλιάδες νοικοκυριά χάνουν τα σπίτια τους μέσα στη σιωπή. 

Πρώτος στόχος, λοιπόν, του κινήματος για την υπεράσπιση των δανειοληπτών των κόκκινων δανείων και ιδιαίτερα εκείνων που κινδυνεύουν να χάσουν την κύρια κατοικία τους, είναι να συγκροτηθούν κοινωνικές συλλογικότητες και δεσμοί αλληλεγγύης μεταξύ των χρεωμένων νοικοκυριών, αρχικά τοπικά σε επίπεδο γειτονιάς ή πόλης, ή στο πλαίσιο συνδικαλιστικών οργανώσεων και οργανώσεων δανειοληπτών. Χρειάζεται ενημέρωση, νομική στήριξη, συμπαράσταση σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση από Επιτροπές Αγώνα με αυτοπρόσωπη συμμετοχή των χρεωμένων προσώπων. Μέσα από τις επιμέρους ομάδες θα μπορέσει να γεννηθεί ένα πανελλαδικό κίνημα, το οποίο θα θέσει αποτελεσματικά τα βασικά αιτήματα που αφορούν στην προστασία των δανειοληπτών από υφαρπαγή του εισοδήματός τους και βασικών περιουσιακών τους στοιχείων, πρωτ’ απ’ όλα της κύριας κατοικίας. 

Ανατροπή του σημερινού θεσμικού πλαισίου 

Βασικά αιτήματα για την προστασία των οφειλετών: 

-Αναστολή πλειστηριασμών για χρέη λαϊκών νοικοκυριών, μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αγροτών προς Τράπεζες, Δημόσιο, Ασφαλιστικούς Οργανισμούς και ΔΕΚΟ. 

-Κατάργηση των νομοθετικών ρυθμίσεων του Κώδικα Δεοντολογίας και του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που διευκολύνουν την υφαρπαγή της κύριας κατοικίας. 

-Η κύρια κατοικία να κατοχυρωθεί ως ακατάσχετη. 

-Απαγόρευση μεταβίβασης δανείων σε κερδοσκοπικά funds. 

-Ρύθμιση δανείων με διαγραφή μέρους ή του συνόλου της οφειλής ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη. 

-Καθορισμός δόσεων ώστε να διασφαλίζεται ένα επαρκές επίπεδο ζωής για τους οφειλέτες. 

-Περίοδος χάριτος με πάγωμα χρεών και εκλογίκευση επιτοκίων. 

-Συσχέτιση τρέχουσας αξίας ακινήτων με το αρχικό ποσό του δανείου, το υπάρχον υπόλοιπο και το εισόδημα. 

Το Avatar των Εξαρχείων (αναδημοσίευση)

του Θωμά Τσαλαπάτη

δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών της 12/12.2015

Είμαστε ξένοι σ’ αυτή την πόλη

Σ’ αυτή την πόλη είμαστε ξένοι…

Γεράσαμε σ' αυτή την πόλη

Είναι αυτό που λένε: είμαστε ξένοι

(Νίκος Καρύδης, «Ξένοι»

σε μοντάζ Ρένου Αποστολίδη)

Τελευταία όλο και πιο συχνά εμφανίζονται άρθρα που περιγράφουν το άβατο των Εξαρχείων. Τη μηδενιστική τους κουλτούρα, τη βία και τη βρόμα, τις έκνομες πράξεις, την ακολασία, την προσωποποίηση της ανευθυνότητας της σημερινής μας νεολαίας.

Τα άρθρα καταγγέλλουν την παράφραση αυτή που είναι τα Εξάρχεια, την παρανομία, την ανοχή της πολιτείας στο φαινόμενο Εξάρχεια. Το Αβατο αυτού του μη-τόπου, όπου οι αθώοι δεν τολμούν να διαβούν, οι ορθοί λοιδορούνται και οι επιπόλαιοι κυριαρχούν.

Στα συγκεκριμένα ρεπορτάζ τα Εξάρχεια δεν είναι τόπος. Πιο πολύ είναι κινηματογραφικός χαρακτήρας. Μοιρασμένος σε χιλιάδες ανώνυμες ενσαρκώσεις περιφέρει την καταστροφική μανία του φέρνοντας φωτιά, στάχτη και τρόμο σαν έναν μονοσήμαντο κακό από κάποια περιπέτεια δεύτερης διαλογής.

Εδώ οι αναρχικοί πετούν, οι άστεγοι κατοικούν, οι μετανάστες αποκαλύπτουν το πραγματικό τους προσωπείο, τα αυτοκίνητα κυκλοφορούν μόνο καμένα και τα παιδιά τρέφονται αποκλειστικά με ηρωίνη.

Η λέξη ΣΟΚ βρίσκεται πάντοτε με κεφαλαία στους τίτλους που συνοδεύουν τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ τα σερβιρισμένα ανάμεσα σε μπότοξ τηλεπαρουσιαστών, καταγγελίες αθώων φιλήσυχων, φωτογραφίες φρέσκιας φωτιάς και γερές δόσεις ηθικού πανικού.

Μα στην πραγματικότητα δεν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα άβατο, αλλά σε ένα παραφρασμένο Αβαταρ, σε μια εικονική παραμόρφωση μέσω της υπερβολής, σε μια καταγραφή που εξαφανίζει την ουσία ενώ ταυτόχρονα γιγαντώνει την (επιλεγμένη) λεπτομέρεια προσπαθώντας να την καταστήσει ουσία.

Τα συγκεκριμένα άρθρα ζέχνουν ηθικισμό ταινιών τύπου «Κατήφορος», πασπαλισμένα με έναν θρησκόληπτο πουριτανισμό χωρίς θρησκεία, αντικατεστημένο από τον επαρχιώτικο κοσμοπολιτισμό μιας ευταξίας, μιας δήθεν ευρωπαϊκής ορθότητας όπου το κράτος σέβεται τον πολίτη και ο πολίτης το κράτος και όλα βρίσκονται βαλσαμωμένα στην ιλουστρασιόν λειτουργικότητά τους. Χωρίς αντιθέσεις, χωρίς διαφωνίες, χωρίς διεκδικήσεις.

Πάντοτε με εκνεύριζε πως όταν έπρεπε να μιλήσεις για τα Εξάρχεια έπρεπε ταυτόχρονα να αναφέρεις τα μπάχαλα, λες και η συγκρουσιακή κατάσταση είναι θέμα τοπικό σαν τον δάκο στη Μεσσηνία ή τον Μπέο στον Βόλο. Εκτός κοινωνικού πλαισίου, εκτός προσπάθειας εξήγησης ή αντίληψης, τα όποια γεγονότα αποσπώνται από αιτίες και περιγράφονται ως αυθύπαρκτες αφορμές που αυτοτροφοδοτούν την ύπαρξή τους με την ύπαρξή τους.

Και όμως, εκεί που οι διάφοροι θα βλέπουν τρομαγμένα παιδιά από τους αναρχικούς και τους μετανάστες, εμείς θα βλέπουμε παιδιά που μαθαίνουν να συλλαβίζουν τη συνύπαρξη και την αλληλεγγύη· εκεί που βλέπουν διάλυση του δεσμού, εμείς βλέπουμε μια πρώτη χειραψία· εκεί που θα βλέπουν βρόμα και σκουπίδια, εμείς θα βλέπουμε τις ατελείωτες κουβέντες που έστρωσαν τους δρόμους των Εξαρχείων.

Εκεί που οι άλλοι βλέπουν στάχτη και τυφλή βία, εμείς θα βλέπουμε τους σπόρους μια δημιουργίας (ακόμη και αν αυτή φορά γυαλιά).

Για πολλούς από εμάς τα Εξάρχεια αποτέλεσαν τη μόνη γειτονιά. Οχι τη γειτονιά που γεννηθήκαμε ή μεγαλώσαμε, αλλά τη γειτονιά που ποτέ δεν σταματήσαμε να επισκεπτόμαστε πάντοτε, όλοι μαζί, ακόμη και όταν ήμαστε μόνοι. Τη γειτονιά που στέγασε όλες τις άλλες γειτονιές. Εναν τόπο συνάντησης που τον κατοικούσες μόνο όταν δεν τον κατοικούσες. Ηταν οι γείτονες στον άλλο χρόνο και τον άλλο χώρο που εδώ συναντούσες.

Οσο κι αν μας κουράζουν σήμερα, τα Εξάρχεια θα είναι οι παρελθούσες συναντήσεις και οι συναντήσεις μας με το παρελθόν, το ακαριαίο του παρόντος μιας τυχαίας γνωριμίας και το μέλλον του κάθε τυχαίου ενδεχόμενου. Χρωστάμε όλοι μας μια συγγνώμη από αυτή την περιοχή. Κι εμείς ακόμη που την αντιλαμβανόμαστε σαν γειτονιά μας αλλά τη βαραίνουμε ανελλιπώς με τα 30, τα 40, τα 50 μας χρόνια.

Μια συγγνώμη γιατί καθημερινά προσπαθούμε να πείσουμε τους εαυτούς μας πως ωριμάσαμε, πως μεγαλώσαμε, πως δεν χωράμε σε παλιές συμπεριφορές.

Μια συγγνώμη για όλο το αυθόρμητο που χάθηκε στους σχεδιασμούς μας, στο ξαφνικό που χάθηκε στον προγραμματισμό, στις νύχτες που χάθηκαν στο ξημέρωμα. Και ας βλέπουν οι άλλοι φωτιές στα Εξάρχεια. Εμείς θα βλέπουμε μονάχα ξημερώματα.

Ενας στους δύο ιδιοκτήτες χάνει το σπίτι του με συνοπτικές διαδικασίες

Το τελικό σενάριο για την προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς που δημοσιεύει το tvxs.gr και αναδημοσιίεύεται σε φιλοκυβερνητικό blog (και αυτό έχει τη σημασία του) οδηγεί στο συμπέρασμα πως το 35 έως το 45% των σπιτιών (πρώτη κατοικία) θα αρχίσουν από 1.1.2016 να βγαίνουν σε πλειστηριασμό με συνοπτικές διαδικασίες, με ανύπαρκτα νομικά ερείσματα προστασίας και με ένα κίνημα που πάει κατά διαόλου. 

Μιλάμε για 180.000 κόκκινα δάνεια φυσικών προσώπων (έμποροι-επαγγελματίες δεν περιλαμβάνονται) τουτέστιν 80.000 σπίτια (πρώτες κατοικίες) βγαίνουν με το καλημέρα στο 2016 στο σφυρί. Δεν περιλαμβάνονται δευτερεύουσες κατοικίες (εξοχικά, πατρικά, κ.λπ.) ή επαγγελματικοί χώροι, οικόπεδα, χωράφια. Αυτά τάχει ήδη φάει η μαρμάγκα χωρίς δεύτερη συζήτηση.

Μένουν λοιπόν 100.000 κόκκινοι δανειολήπτες που έχουν τη δυνατότητα και την ελπίδα να σώσουν το σπίτι που μένουν. με προϋποθέσεις και κόστος που αυτή τη στιγμή παζαρεύονται εν όψει της τελικής συμφωνίας με τους (θ)εσμούς).

Αυτοί οι "τυχεροί" θα πρέπει να περάσουν από την τράπεζα, να αποδείξουν ότι είναι συνεργάσιμοι, να δεχτούν ή να απορίψουν τις προτάσεις του τραπεζίτη τους για έναν "έντιμο" συμβιβασμό (στα πλαίσια του υποχρεωτικού εξωδικαστικού συμβιβασμού). Κοινώς να υποστούν την ταπείνωση που υπέστη και ο πρωθυπουργός στις 13 Ιούλη από την κ. Μέρκελ, ταπείνωση που προϋποθέτει να βγάλουν και έρπη.

Αν η διαπραγμάτευση με τα ακέφαλα τέρατα αποτύχει τότε ο ταπεινωμένος δανειολήπτης μπορεί να καταφύγει στο νόμο Κατσέλη έχοντας στο βαλάντιο ένα σοβαρό ποσό για ξεκίνημα της διακαστικής διαπραγμάτευσης. Ένα κάρο χαρτιά (μέχρι και πιστοποιητικό ποινικού μητρώου) θα ξετιναχτούν ένα προς ένα για να δώσουν πάτημα στο δικαστή να απορρίψει την αίτηση και μετά άντε με τους 80.000.

Το πιστοποιητικό ποινικού μητρώου είναι το κλου της υπόθεσης. Τί χρειάζεται αυτό ; Για να χρησιμεύσει τυχόν καταδίκη (έστω και με αναστολή, έστω και στο στάδιο της έφεσης) σαν απόδειξη αφερεγγυότητας του δανειολήπτη. Δηλαδή ένας μικροεπαγγελματίας που σύρθηκε πριν από 25 χρόνια από το ΤΕΒΕ στα δικαστήρια γιατί όφειλε ένα ποσό, έστω και αν δεν καταδικάστηκε τελεσίδικα, θα βρεθεί το αίτημά του για ένταξη στο νόμο Κατσέλη στο καλάθι των αποριμμάτων. Κοινώς οποιαδήποτε καταδίκη για οφειλή ποινικοποιείται στο διηνεκές και εδώ δεν χωράει παραγραφή (ούτε κακούργημα να ήταν).

Αν θα καταφέρουν να ενταχθούν στο νόμο Κατσέλη οι μισοί από τους 100.000 είναι ζήτημα. Εϊτε γιατί δεν υπάρχει σάλιο να υποστηρίξουν την αίτησή τους, είτε γιατί τα δικαστήρια θα απορρίπτουν σωρηδόν τις αιτήσεις με διάφορες προφάσεις. Οι οποίες προφάσεις δεν θα προσπορίζονται μόνο από τα δεκάδες χαρτιά που θα περιλαμβάνει ο φάκελλος της αίτησης αλλά και ένα μικρό χωράφι στο χωριό θα μπορεί να αποτελεί πρόφαση απόρριψης της αίτησης.

Κι επανερχόμαστε στο πρώτο και μεγάλο κοσκίνισμα των 180.000 δανειοληπτών. Τα κριτήρια για να έχει κανείς τη δυνατότητα ένταξης στο νόμο Κατσέλη παίζονται έως και σήμερα. Από το δημοσίευμα του tvxs.gr συνάγεται ότι σε ένα ποσοστό μεταξύ του 55 και 65% θα κλείσει η συμφωνία σφαγής. δηλαδή αυτοί θα είναι που θα ελπίζουν. Οι υπόλοιποι έχουν να πληρώσουν λέει η κυβέρνηση άρα είναι οι μπαταχτσήδες. Καθόλου δεν λαμβάνεται υπόψη ότι αγόρασε κάποιος ένα σπίτι λίγο μεγαλύτερο βασιζόμενος στην υποσχετική της ανάπτυξης, πιστεύοντας ότι θα έχει δουλειά. Δεν λαμβάνεται υπόψην ότι στην πρώτη δεκαετία του νέου αιώνα (2000-2009) οι τιμές των ακινήτων είχαν φουσκώσει τεχνηέντως και δολίως. Η φούσκα της ανάπτυξης συμπαρέσυρε τα πάντα στο πέρασμά της. Ένας μικρομεσαίος νοικοκύρης θα μπορούσε να της αντισταθεί ;

Αυτή η απάτη, η δόλια μεθόδευση της υπερχρέωσης των νοικοκυριών και παράλληλα η μεθοδευμένη πρώτα ήπια και μετά βάρβαρη φτωχοποίηση του λαού δεν θα διαχθούν ποτέ, δεν θα ληφθούν υπόψη σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με τον δήμιο, με την τράπεζα, με το δημόσιο.

Διαβάστε όλόκληρο το κείμενο του tvxs.gr.

Σε προστασία της πρώτης κατοικίας για το 55% έως 65% των οφειλετών οδηγεί, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, ο «έντιμος συμβιβασμός» στον οποίον οδεύουν κυβέρνηση και πιστωτές μετά το χθεσινό Eurogroup - ένας συμβιβασμός, που κινείται πάνω στην παραδοχή και των δύο πλευρών ότι στο δίχτυ προστασίας θα ενταχθούν μόνον όσοι «αποδεδειγμένα» δεν έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν τις οφειλές τους.

Οι πληροφορίες από κοινοτικές πηγές αναφέρουν ότι στη χθεσινή συνεδρίαση συζητήθηκε το «γενικό πλαίσιο», και «όχι οι λεπτομέρειες και οι τελικοί όροι», της νέας πρότασης που είχε ήδη παρουσιάσει η ελληνική πλευρά στις τελευταίες τηλεδιασκέψεις με τους εκπροσώπους των πιστωτών.

Η πρόταση αυτή κατεβάζει το όριο της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου που θα μπορεί να υπαχθεί σε καθεστώς προστασίας στις 180.000 ευρώ για άγαμο. Το όριο αυξάνεται κατά 50.000 ευρώ για ζευγάρι και κατά επιπλέον 25.000 για κάθε παιδί και δείχνει να γίνεται, ως βασικός άξονας τουλάχιστον, αποδεκτό από τους πιστωτές.

Η περαιτέρω ανοιχτή, και πιο δύσκολη, διαπραγμάτευση αφορά το εισοδηματικό κριτήριο στο οποίο η Αθήνα φέρεται να υποχωρεί και να κινείται κοντά στο λεγόμενο ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης, που είναι τα 24.000 ευρώ ως οικογενειακό εισόδημα. Η αρχική απαίτηση της τρόικας ήταν να προσδιοριστεί ο πήχης σχεδόν στο όριο της φτώχειας, δηλαδή κατά τι πάνω από 13.000 ευρώ, ενώ η αφετηρία της ελληνικής κυβέρνησης ήταν τα 35.000 ευρώ για οικογένεια με παιδιά.

Στην τελική φόρμουλα που συζητείται, σύμφωνα με πηγές κοντά στη διαπραγμάτευση, στο τραπέζι έχει τεθεί και το αντίστοιχο μοντέλο που υιοθετήθηκε στην Κύπρο – ένα μοντέλο, στο οποίο τα κριτήρια προστασίας ορίστησαν σε εκτιμητέα αγοραία αξία του ακινήτου 250.000 ευρώ, σύνολο δανείου όχι υψηλότερο από 300.000 ευρώ και ετήσιο εισόδημα 22.000 ευρώ για οικογένειες χωρίς παιδιά με επιπλέον 2.000 ευρώ για κάθε παιδί.

Στην φόρμουλα που εξετάζεται για την ελληνική εκδοχή, συζητείται το ενδεχόμενο το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης να πολλαπλασιάζεται με έναν συντελεστή περί το 1,5, ο οποίος είτε θα είναι σταθερός και θα επανεξεταστεί σε έναν χρόνο, είτε θα είναι κλιμακωτός και θα μειώνεται σε ορίζοντα τριετίας.

Εάν εν τέλει προκριθεί το μοντέλο αυτό, με τις όποιες επιμέρους προσαρμογές και τροποποιήσεις, εκτιμάται ότι θα παραμείνουν σε καθεστώς προστασίας περίπου 160.000 έως 180.000 οφειλέτες από το σύνολο των περίπου 300.000.

tvxs.gr

αποχαιρετισμός στη Ρίκα

Πολύ θλιμμένη γιατί θα μας λείψει πολύ ... 

έγραψε η Αννίτα Δεκαβάλλα ...

Ένα αντίο για τη Ρίκα

Πριν λίγες μέρες (στις 10 Νοέμβρη) έφυγε από κοντά μας η Ρίκα Ροδάκη Ζήσαμε μαζί στα Εξάρχεια, παλέψαμε μαζί για μια καλλίτερη γειτονιά. Για τη γειτονιά που αγαπήσαμε και αγαπηθήκαμε.

Η Ρίκα υπήρξε πρωτεργάτης σε πολλές κινηματικές πρωτοβουλίες της γειτονιάς μας. Για την όλη δράση και ιστορία της είμαστε ανακόλουθοι να μιλήσουμε. 

Για ό,τι είμαστε, για ό,τι ζήσαμε μαζί στέλνουμε στη Ρίκα τον ύστατο χαιρετισμό: οι αγώνες σου, αγώνες μας, οι προσδοκίες και τα όνειρά σου πέρασαν και στα δικά μας χέρια.

Καλό Ταξίδι Ρίκα,

από τα Εξάρχεια σου

Λαϊκή Συνέλευση Εξαρχείων

Από τον αποχαιρετισμό του Ανδρέα Ρουμελιώτη: 

Αντίο συντρόφισσα Ρίκα Ροδάκη.

Συνήλθαμε στο νοσοκομείο. Ούτε καταλάβαμε τι είχε συμβεί. Εγκεφαλική διάσειση, σπασμένα χέρια – πόδια κι ένα ρωγμώδες κάταγμα στον 5ο θωρακικό σπόνδυλο που έθρεψε στραβά. Μια παρανυχίδα του μου πιέζει ακόμη τον οπίσθιο σάκο των νεύρων προκαλώντας μου ανυπόφορους πόνους κάθε φορά που αλλάζει ο καιρός.Αυτοί οι πόνοι δεν θα μου επιτρέψουν ποτέ να ξεχάσω Ρίκα μου εκείνη την επίθεση των φασιστών εναντίον μας, στις 6 Μαΐου του 1987, στις 11 το βράδυ, στο κέντρο της πλατείας Εξαρχείων.

Η πολυτελής Μερσεντές που οδηγούσαν δύο φασιστάκια της ΕΝΕΚ, μπήκε με ιλιγγιώδη ταχύτητα στην πλατεία. Ενδεχομένως να ήθελαν απλώς να μας τρομοκρατήσουν. Όταν τα συνέλαβαν όμως, αυτά τα κωλο- πλουσιόπαιδα, ήταν μεθυσμένα.

Το τιμόνι τους ξέφυγε. Η Μερσεντές χτύπησε σε σταθμευμένα αυτοκίνητα, παρέσυρε δυο μηχανάκια, πέρασε κυριολεκτικά ανάμεσα στο περίπτερο και τα τραπεζάκια των φοιτητών, πριν καταλήξει στη μέση της πλατείας και μας χτυπήσει. Εμένα, τη Ρίκα τη Ροδάκη, και τον Νίκο τον Λακόπουλο, ο οποίος όταν τον χτύπησαν τα ΜΑΤ στην πλατεια το 1984 είχε το θράσος να μηνύσει τον τότε αρχηγό της Αστυνομίας, εν ονόματι Μποσινάκη.

Ευτυχώς… που παρέσυρε τα μηχανάκια και τα εκσφενδόνισε πάνω μας. Αυτό ίσως, τότε, μας έσωσε τη ζωή.

Ραδιοπειρατές ήμασταν. Συμμετείχαμε ενεργά στο κίνημα της ελεύθερης ραδιοφωνίας. Το Ράδιο του Δρόμου, ο Τυφλοπόντικας των FM, το Ράδιο Χαλκίδα, το ράδιο ΑΝΤΙλαλος, ο Πειρατής των FM, το Κανάλι 15 των αείμνηστων Αλέξανδρου Γιώτη και Ρούσσου Κούνδουρου...

Τον Νίκο (τον Λακόπουλο) τον συμπαθούσε ο αείμνηστος Πάνος Κορόβηλας. Ήταν πολύ γοητευτικός πιτσιρικάς ο μπαγάσας ο Νικολάκης. Έτσι, παρά τις αντιδράσεις των «πρασινοφρουρών» και του μακαρίτη του Μαρούδα, ο οποίος απειλούσε ότι αν εκπέμψουμε παράνομα «θα ρίξει ακόμα και τους δορυφόρους», του έδωσε την πρώτη ζωντανή νεανική εκπομπή στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ (πρώην ΥΕΝΕΔ γιατί ήταν νωπή η εικόνα από τον φαντάρο - φρουρό που φύλαγε την πύλη στο πρώην στρατοκρατούμενο κανάλι).

"Εδώ Ράδιο Συννεφούλα"! Αυτός ήταν ο τίτλος της εκπομπής και εμείς «οι εραστές της Άνοιξης» που ... «θέλουμε τον κόσμο και τον θέλουμε ΤΩΡΑ»! Πολλοί μάθαμε ραδιόφωνο από τον Νίκο Λακόπουλο και τη Ράδιο - Συννεφούλα. Ανάμεσά τους και ένας πιτσιρικάς τότε, ο Σταύρος Θεοδωράκης… Του άρεσε του Νίκου και τον προσέλαβε αμέσως.

Η Ράδιο Συννεφούλα εξέπεμπε όταν τελείωνε το σχολείο και γύριζαν οι μαθητές στα σπίτια. Μας άκουγε όλη η πιτσιρικαρία. Με πούλμαν έρχονταν με τους καθηγητές τους από όλη την Ελλάδα και μας ζητούσαν αυτόγραφα.

«Φασίστες χτύπησαν στα Εξάρχεια τα παιδιά της Ράδιο Συννεφούλας», έγραφαν την άλλη μέρα τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Δεν είχαμε συνέλθει για να τα διαβάσουμε… 

Η Ρίκα και εγώ μείναμε μερικές εβδομάδες στο νοσοκομείο. Ο Νίκος ερχόταν μετά από μήνες στην εκπομπή με πατερίτσες και με μια εγκεφαλική διάσειση που μάλλον αυτή τον έκανε να εγκαταλείψει τη δημοσιογραφία και να φτιάξει το ιστορικό club «Decadence», εκεί στο λόφο του Στρέφη, απέναντι από τον «Βρούτο», που ήταν σημείο συγκέντρωσης όλης της ανατρεπτικής διανόησης εκείνης της εποχής.

Πέρασαν σχεδόν 30 χρόνια από τότε που κάτι σχεδιάζαμε με τη Ρίκα και τον Νίκο στο κέντρο της πλατείας Εξαρχείων. Εκεί που μας χτύπησε η Μερσεντές με τα δυο φασιστόμουτρα (κερδίσαμε τη δίκη και μας αποζημίωσαν μετά από χρόνια, έκαναν μεταπτυχιακά κάπου στην Αμερική…)

Στο μεταξύ αυτά τα 30 χρόνια και χανόμασταν και βρισκόμασταν. Κάποιες φορές με τον φίλο μου τον Μιχάλη τον Πρωτοψάλτη που «έφυγε» πρόπερσι. 

Η Ρίκα παρέμεινε ενεργή στον αντιεξουσιαστικό χώρο με μεγάλες επιρροές από τον Μπούτσκιν και τη Ριζοσπαστική Οικολογία. Στις τελευταίες εκλογές, του Σεπτεμβρίου του 2015, ήταν υποψήφια στην Α’ Πειραιά με τη Λαϊκή Ενότητα.

Τελευταία φορά την είδα στη Χαλκίδα πριν 2-3 χρόνια, όταν ήρθε για να πάρει μέρος στη γιορτή Οικολογικών Προϊόντων. Συμμετείχε σε πολλές συλλογικότητες. Ήταν μέλος της Πρωτοβουλίας Επαγγελματιών και της Συνέλευσης της Πλατείας Εξαρχείων. Είχε όμως πάντα τη δική της ξεχωριστή άποψη.

«Όλα αυτά τα χρόνια οι συλλογικότητες κάναμε εκδηλώσεις με τους τοξικομανείς μέσα στην πλατεία. Αυτοί που είχαμε στόχο να διώξουμε είναι οι πρεζέμποροι, όχι οι χρήστες. Και θα σου πω και το άλλο. Ρατσιστές είναι αυτοί που πίναν τον καφέ τους στο καφενείο και βλέπανε τον άρρωστο τον τοξικομανή να είναι κάτω, σε ελεεινή μορφή να χτυπάει ένεση μπροστά στα πόδια τους, και σφύριζαν αδιάφορα. Αυτοί είναι ρατσιστές και κυνικοί απέναντι στον ανθρώπινο πόνο», είχε πει στην Ελευθεροτυπία σε ένα ρεπορτάζ του 2010 για τη διακίνηση των ναρκωτικών.

Ήταν μελισσοκόμος και βιοκαλλιεργήτρια. Η οικογένεια της ήρθε από την Κρήτη μετά την επανάσταση των ρόδων στις αρχές του 1700. Αγωνίστηκε για τα ανθρωπινά δικαιώματα ενάντια στην καταστολή και για την προστασία του περιβάλλοντος.

Σπούδασε marketing στα KATEE, δημοσιογραφία, μελισσοκομία και Ευρωπαϊκό πολιτισμό στο ανοιχτό πανεπιστήμιο. Εργάστηκε από πολύ μικρή σε τουριστικές επιχειρήσεις στο νησί της Αίγινας, ως δημοσιογράφος στον ΣΚΑΙ (Ραδιόφωνο) και στον FLASH.

Ίδρυσε με άλλους βιοκαλλιεργητές τις αγορές βιολογικών προϊόντων που υπάρχουν σήμερα σε όλη την Αττική και σε πολλές πόλεις της επαρχίας και διετέλεσε πρόεδρος του Πανελλήνιου συλλόγου βιοκαλλιεργητών «Η ΔΗΜΗΤΡΑ».

Μέχρι τον Ιούλιο διατηρούσε μαζί με τα άλλα μέλη της συλλογικότητας βιοκαλλιεργητών ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗ πρατήριο βιολογικών προϊόντων στην Τσαμαδού, στα Εξάρχεια, μέχρι που η κρίση τους έκλεισε.

Η κηδεία της έγινε την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου στον Μεσαγρό της Αίγινας. Το έμαθα με μια μέρα καθυστέρηση και δεν πρόλαβα να είμαι κοντά της στο ξόδι. Γι’ αυτό σε αποχαιρετώ από εδώ. Γεια σου Ρίκα μου θα σε θυμόμαστε, θα σε θαυμάζουμε και θα σε αγαπάμε πάντα.

Α.Ρ.