Η πρώτη κατοικία στο στόχο κυβέρνησης και τραπεζών.

Η πρώτη κατοικία στο στόχο κυβέρνησης και τραπεζών.

Σε προηγούμενη ανάρτηση παρουσιάσαμε τη διαχρονική, μέσα στην τελευταία τριετία, ποσοτική αλλά και ποιοτική μετεξέλιξη του αριθμού των πλειστηριασμών αλλά και της σύνθεσης των εκπλειστηριαζόμενων ακινήτων. Αν και η σύγκριση αφορούσε μόνο ένα μήνα (τον Οκτώβριο) εν τούτοις τα δεδομένα, μετά και την παρούσα ανάλυση, αντικατόπτριζαν το σύνολο αυτών των τριών ετών. 

Στην ανάλυση αυτή συγκρίναμε το σύνολο των ετήσιων πλειστηριασμών των ετών 2018, 2019 και 2020, επισημαίνοντας τις ιδιομορφίες της κάθε χρονιάς. Έτσι ορίσαμε τον παράγοντα “Παραγωγικοί μήνες” προκειμένου να συμπεριλάβουμε και συνεκτιμήσουμε τις ιδιαίτερες κοινωνικές συνθήκες της κάθε χρονιάς.

Στα έτη 2018 και 2019 οι συνθήκες ήταν στο σύνολό τους ομαλές, όμως το ίδιο δεν συνέβη στο 2020 όπου η πανδημία ανάγκασε την κυβέρνηση να αναστείλει τους πλειστηριασμούς για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Στα έτη 2018 και 2019 οι “Παραγωγικοί μήνες” ήταν 11 (καθότι στον Αύγουστο δεν γίνονται πλειστηριασμοί) ενώ στο 2020 οι “Παραγωγικοί μήνες” ήταν μόνο 4. Εξαιρέθηκαν δηλαδή οι μήνες Μάρτιος έως και Ιούλιος αλλά και οι μήνες Νοέμβριος και Δεκέμβριος (τα στοιχεία αναφέρονται έως και το μήνα Οκτώβριο). Εύκολα οι αναγνώστες μπορούν να κάνουν αναγωγή των μεγεθών προκειμένου να έχουν μια σαφή εικόνα.

Συμπεράσματα: 

- Όσον αφορά το πλέον σημαντικό στοιχείο για την έρευνά μας, που είναι το ποσοστό συμμετοχής των κατοικιών στον συνολικό αριθμό των ακινήτων προς εκπλειστηριασμό, τα συμπεράσματα παραμένουν σχεδόν τα ίδια. Έτσι για στο 2018 (11 μήνες) το ποσοστό για τους (αναγγελθέντες) ανέρχεται στο 8,4% από 11,8% (που ήταν για τον Οκτώβρη) και για τους ολοκληρωμένους στο 8% από 11,5% (που ήταν για τον Οκτώβρη). Το 2019 τα ποσοστά είναι 31,3% από 38,5% (που ήταν για τον Οκτώβρη) και 28,5% από 35,6% (που ήταν για τον Οκτώβρη) αντίστοιχα. Για το 2020 τα ποσοστά αυτά εκτοξεύονται στο 39,2% από 41% (που ήταν για τον Οκτώβρη) και 36% από 37,4% (που ήταν για τον Οκτώβρη) αντίστοιχα.

Τα μεγέθη αυτά προκύπτουν από την εξίσωση ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ (του πίνακα 2) δια ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (του πίνακα 1) για τους ΑΝΑΓΓΕΛΘΕΝΤΕΣ και ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥΣ αντίστοιχα.

Οριστικοποιείται δηλαδή ότι η σύγκριση μεταξύ του 2018 και των ετών 2019-2020 είναι αποκαλυπτική των διαθέσεων της κυβέρνησης, των τραπεζών και των κερδοσκόπων που είναι η κατά μέτωπο επίθεση στο δικαίωμα στη στέγαση. 

Πανδημία πλειστηριασμών

 Πανδημία πλειστηριασμών

Μπορεί οι πλειστηριασμοί να αναστέλλονται λόγω της πανδημίας, αλλά η φάμπρικα δεν σταματάει. Έτσι μέσα στο μήνα Νοέμβρη και συγκεκριμένα την πρώτη βδομάδα έγιναν:

-440 πλειστηριασμοί, εκ των οποίων οι 123 αφορούσαν κατοικίες. Από αυτές οι 72 ήταν εμπορικής αξίας κάτω των 80.000 ευρώ. Από την 10η Νοέμβρη οι πλειστηριασμοί αναστέλλονται.

-Αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του Ταμείου Νομικών από την αρχή του Νοέμβρη έως σήμερα 555 εκθέσεις πλειστηριασμών κάθε μία δε περιλαμβάνει περισσότερα τους ενός ακίνητα. Αυτές οι εκθέσεις δεν έχουν ανέβει ακόμη στην πλατφόρμα των πλειστηριασμών αν και η πραγματοποίησή τους έχει δηλωθεί για τους μήνες Μάιο και Ιούνιο του 2021.

- Συμπερασματικά, έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Ταμείου Νομικών και εκκρεμούν προς εκτέλεση 7.482 εκθέσεις πλειστηριασμών, αριθμός ρεκόρ από την έναρξη λειτουργίας της ιστοσελίδας.

Πλειστηριασμοί: Η αλήθεια των αριθμών και ο εφιάλτης που βρυκολάκιασε.

Εισαγωγικά

Σκεφθήκαμε πως θα ήταν χρήσιμο να μαντέψουμε τα ανομολόγητα σχέδια της κυβέρνησης-νδ για την αρπαγή των λαϊκών περιουσιών, συμπεριλαμβανομένων και αυτής ακόμη της μίας και μοναδικής κατοικίας.

Ήδη με τον πτωχευτικό νόμο (βλέπετε ανάρτηση της 25/9) η "τελική λύση" έχει δρομολογηθεί. Εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες θα χάσουν ακόμη και αυτή τη μία "κεραμίδα στο κεφάλι τους", επανερχόμενες σε εποχές "κανονικότητας" της δεκαετίας του '50 και του '60 του περασμένου αιώνα. Δεν είναι "σωστό" οι κάτοικοι της χώρας να ξεχωρίζουν από αυτούς της ευρωπαϊκής οικογένειας, απολαμβάνοντας ένα ποσοστό ιδιοκατοίκησης δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με τους κατοίκους άλλων χωρών.

Ο προσανατολισμός προς την περιστολή του ποσοστού ιδιοκατοίκησης αποτελεί ως φαίνεται μια κεντρική πολιτική επιλογή της κυβέρνησης, επικεφαλής της οποίας τυγχάνει να είναι ο γόνος μιας οικογένειας η οποία ειδικεύεται στο εμπόριο της στέγης και εν γένει των ακινήτων.

Ας δούμε μερικούς συγκριτικούς πίνακες πλήθους πλειστηριασμών, τα στοιχεία των οποίων έχουν αντληθεί από την επίσημη πλατφόρμα . Επιλέξαμε, αναψηλαφώντας τα στοιχεία από τα δύο προηγούμενα έτη (2018, 2019) συγκριτικά με το τρέχον έτος, μιας και η πλατφόρμα άρχισε να λειτουργεί ουσιαστικά από τους πρώτους μήνες του 2018. Επιλέξαμε επίσης τον μήνα Οκτώβρη ως αντιπροσωπευτικό μιας "ομαλότητας" μιας και κατά το μήνα αυτό και στα τρία αυτά έτη (2018, 2019 και 2020) δεν παρενέβησαν εξωγενείς παράγοντες που ανέκοπταν ή και επηρέαζαν σημαντικά τα προγράμματα πλειστηριασμών (απεργίες δικηγόρων και συμβολαιογράφων, επικείμενες εκλογές, κυβερνητικές αποφάσεις αναστολής των πλειστηριασμών κ.λπ. και επομένως θα έκαναν αναξιόπιστη την έρευνά μας.   

Οι πίνακες  και τα συμπεράσματα

Το κρίσιμο μέγεθος είναι οι "ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ" που προκύπτει από την εξίσωση  ΑΝΑΓΓΕΛΘΕΝΤΕΣ  μείον ΑΝΕΣΤΑΛΜΕΝΟΙ μείον ΜΑΤΑΙΩΜΕΝΟΙ ίσον  ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΙ.

Ομοίως και εδώ Το κρίσιμο μέγεθος είναι οι "ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ" που προκύπτει από την εξίσωση  ΑΝΑΓΓΕΛΘΕΝΤΕΣ  μείον ΑΝΕΣΤΑΛΜΕΝΟΙ μείον ΜΑΤΑΙΩΜΕΝΟΙ ίσον  ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΙ.

Όμως το πλέον σημαντικό στοιχείο για την έρευνά μας είναι το ποσοστό συμμετοχής των κατοικιών στον συνολικό αριθμό των ακινήτων προς εκπλειστηριασμό. Έτσι στο 2018 το ποσοστό ανέρχεται το 11,8% (αναγγελθέντες) και το 11,5% (ολοκληρωμένοι). Το 2019 τα ποσοστά είναι 38,5% και 35,6% αντίστοιχα, ενώ για το 2020 τα ποσοστά αυτά εκτοξεύονται στο 41% και 37,4% αντίστοιχα.
Τα μεγέθη αυτά προκύπτουν από την εξίσωση ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ (του πίνακα 2) δια ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (του πίνακα 1) για τους ΑΝΑΓΓΕΛΘΕΝΤΕΣ και ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥΣ αντίστοιχα.

Η σύγκριση μεταξύ του 2018 και των ετών 2019-2020 είναι αποκαλυπτική των πολιτικών προθέσεων της κυβέρνησης. Αφενός οι τράπεζες ενθαρρύνονται να "επενδύσουν" στο προϊόν Στέγη, εκπλειστηριάζοντας κατοικίες που θα αποτελέσουν ένα δημοφιλές προϊόν για τους κάθε είδους επενδυτές-πελάτες τους και ως εκ τούτου, ερήμην της πανδημίας, ένα προσοδοφόρο εργαλείο σε καιρούς βραχυχρόνιας μίσθωσης και χρυσής βίζας-ιθαγένειας. Αφετέρου τονώνει το χρηματιστήριο στέγης στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό, κάτι που θα συμπαρασύρει σε μια τρελή άνοδο τόσο τις τιμές των ακινήτων όσο και των ενοικίων. Αυτό θα κάνει ακόμη πιο άπιαστο το όνειρο της "κεραμίδας πάνω από το κεφάλι" ανακυκλώνοντας τη φούσκα των ακινήτων για μια ακόμη φορά. Μόνο που αυτή σε συνδυασμό με το ξεσπίτωμα χιλιάδων οικογενειών λόγω πλειστηριασμών θα οδηγήσει στις συνθήκες εποχών "μάχη της παράγκας" από τη μια μεριά και "πόλεων μέσα στις πόλεις" από την άλλη.

Ο πίνακας 3 επιτείνει τους φόβους για τους καιρούς που έρχονται. 

Απεικόνιση του αριθμού ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ πλειστηριασμών κατοικιών ανά αξία.

 

Μέχρι πρόσφατα όταν μιλούσαμε για πλειστηριασμούς κατοικιών ο νους μας πήγαινε σε κατοικίες μεσοαστικών και αστικών προαστίων. Σπάνια εντοπίζαμε πλειστηριασμούς σε υποβαθμισμένα και λαϊκά προάστια (Πατήσια, Κολωνός, Κυψέλη, Βύρωνας, κ.λπ.). Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις διέγειραν το ενδιαφέρον επενδυτών για κατοικίες σε λαϊκές γειτονιές γύρω από το κέντρο της πόλης  (Εξάρχεια, Μεταξουργείο, Σεπόλια, Γκύζη, Πατήσια, κ.α.). 

Ήδη από το 2019 αρχίσαμε να βλέπουμε πλειστηριασμούς και σε αυτές τις γειτονιές, όμως από τον Οκτώβρη του 2020 το φαινόμενο πήρε μεγάλη έκταση, σε σημείο που ένα ποσοστό από 60 έως 70 % (πίνακας 3-στήλες 2 και 3) των πλειστηριασμών κατοικιών να αφορά αυτές τις γειτονιές όπου οι χαμηλές εμπορικές αξίες αποτελούν δέλεαρ τόσο για τους "πολλούς" όσο και για τους επενδυτές με σκοπό την ενοικίαση στους "πολλούς".  Ποιοι   είναι αυτοί οι "πολλοί" ;  Ίσως οι ξεριζωμένοι των μεσοαστικών προαστίων, ίσως οι μετανάστες που κατάφεραν να ενταχθούν στην παραγωγική εργασία, ίσως όμως και οι επενδυτές-λαγωνικά της χρυσής βίζας. Ίσως όμως και  εκείνοι που, με βλέψεις στη χωροταξική αναδιάταξη κάποιων περιοχών, θέλουν να κάνουν τη "μπάζα¨ της ζωής τους. Για τους τελευταίους δύσκολο είναι να μην πάει ο νους μας στα διεθνή  και ντόπια καρτέλ του εξευγενισμού. Ο καιρός θα δείξει...

Νόμος Κατσέλη: Η κυβέρνηση βιάζεται να τον "τελειώσει"

Νόμος Κατσέλη: Η κυβέρνηση βιάζεται να τον "τελειώσει"

πηγή: in.gr

Ο Νόμος Κατσέλη έχει φέρει στα Ειρηνοδικεία χιλιάδες υποθέσεις δανειοληπτών Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προχωρά στην επιτάχυνση εκκαθάρισης πάνω από 40.000 υποθέσεων που αφορούν στο νόμο Κατσέλη. Πρόκειται για υποθέσεις που παραμένουν εκκρεμείς στα Ειρηνοδικεία για να συζητηθούν ακόμη και μετά το 2027.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για την ολοκλήρωση της 8ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, η κυβέρνηση κατέθεσε τη νομοθετική ρύθμιση για την εκκαθάριση των χιλιάδων εκκρεμών υποθέσεων του νόμου Κατσέλη.

Η κυβέρνηση εκτιμά ότι μεγάλος αριθμός αιτήσεων βάσει του ν. Κατσέλη έχουν κατατεθεί προσχηματικά, για να κερδίσει ο δανειολήπτης χρόνο. Υπάρχουν και βεβαία και περιπτώσεις δανειοληπτών που γνωρίζουν ότι δεν δικαιούται ρύθμιση.

Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, «από την επισκόπηση των διαθέσιμων στατιστικών στοιχείων διαπιστώνεται ότι ένα σημαντικό μέρος των υποθέσεων του ν. 3869/2010, που εισάγονται στο ακροατήριο και ανέρχεται σε ποσοστό 25% περίπου, δεν συζητείται είτε λόγω ματαίωσης είτε λόγω παραίτησης από το δικόγραφο».

Οι δανειολήπτες είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα αιτήσεις για επαναπροσδιορισμό της δίκης τους και μόνο όσοι το κάνουν θα έχουν δικαίωμα να φθάσουν ως τη συζήτηση της υπόθεσής τους στο Ειρηνοδικείο.

Έλεγχοι εισοδήματος και περιουσίας

Από την υποβολή της αίτησης, αρχίζει να «τρέχει» μια πολύ γρήγορη διαδικασία. Ο δανειολήπτης είναι υποχρεωμένος να δηλώσει -αν δεν το κάνει χάνει το δικαίωμα ρύθμισης- ότι συναινεί στην άρση του απορρήτου των τραπεζικών και φορολογικών του πληροφοριών, ώστε οι πιστωτές να μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ηλεκτρονική πλατφόρμα για να προχωρήσουν σε «ακτινογραφία» της οικονομικής κατάστασης του δανειολήπτη, χωρίς να απαιτείται συνδρομή της εισαγγελικής αρχής.

Από την υποβολή της αίτησης επαναπροσδιορισμού αίρεται το φορολογικό απόρρητο έναντι των πιστωτών, ως προς τους οποίους ζητείται η ρύθμιση, σχετικά με τις οφειλές προς το Δημόσιο, για τις οποίες ζητείται η ρύθμιση, καθώς επίσης και ως προς τα στοιχεία του αιτούντος, του/της συζύγου και των ανήλικων τέκνων από το φορολογικό μητρώο.

Μέσα σε 60 ημέρες από την κατάθεση της αίτησης επαναπροσδιορισμού, οι διάδικοι καταθέτουν τις προτάσεις τους, ώστε να αρχίσει η διαδικασία της «δίκης – εξπρές», που θα γίνεται με βάση τις σχετικές διατάξεις του 2015 (δίκη μόνο με βάση έγγραφα, χωρίς μάρτυρες εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων). 

Με την κατάθεση των προτάσεων αρχίζει ένας ακόμη γύρος ελέγχου των οικονομικών δεδομένων του δανειολήπτη, καθώς θα είναι υποχρεωτικό, μαζί με τις προτάσεις, να προσκομίζει: α) Αντίγραφα εκκαθαριστικών σημειωμάτων ή πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, που καλύπτουν διάστημα τριών ετών πριν από τη λήψη του πρώτου χρονικά δανείου, του οποίου ζητείται η ρύθμιση, καθώς και ολόκληρο το διάστημα μέχρι την κατάθεση των προτάσεων.

β) Την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. Σημειώνεται ότι όλα αυτά τα έγγραφα προσκομίζονται και για τον/την σύζυγο του αιτούντα, ή το πρόσωπο με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, καθώς επίσης και για τα ανήλικα τέκνα του που διαθέτουν περιουσία.

Οι τράπεζες θα μπορούν, έχοντας πρόσβαση σε ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών για την περιουσιακή και εισοδηματική κατάσταση του δανειολήπτη, να αντικρούουν τα αιτήματα που διατυπώνει στις προτάσεις του για ρύθμιση χρέους, ώστε όσοι αποδειχθεί ότι έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τις οφειλές τους να μην φθάνουν σε μια ευνοϊκή ρύθμιση με βάση το νόμο Κατσέλη.

Ακολουθούν πολύ σύντομες, τουλάχιστον όπως τις οραματίζεται ο νομοθέτης, διαδικασίες για την έκδοση της απόφασης. Μέσα σε 15 ημέρες από το κλείσιμο του φακέλου της δικογραφίας ορίζεται ειρηνοδίκης για την εκδίκαση της υπόθεσης, και μέσα σε 30 ημέρες ορίζεται η συζήτηση στο ακροατήριο, όπου, όπως προαναφέρθηκε, ο ειρηνοδίκης θα δικάζει με την πολύ σύντομη γραπτή διαδικασία, χωρίς να εξετάζονται μάρτυρες.

Για να θυμούνται οι παληοί και να μαθαίνουν οι νέοι...

 Συγκριτικοί πίνακες πλειστηριασμών με βάση τα στοιχεία από την πλατφόρμα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.

Παρατηρήσεις:

Δεδομένου ότι από την 1η Σεπτέμβρη του τρέχοντος έτους οι πλειστηριασμοί έχουν εισέλθει στο στάδιο της κυβερνητικής "κανονικότητας", είναι χρήσιμο να ανατρέχουμε σε βάθος χρόνου προκειμένου να εξάγουμε τα σωστά αλλά και διδακτικά συμπεράσματα για τα πεπραγμένα των εκάστοτε κυβερνήσεων. Άλλωστε ο Σεπτέμβρης, ως ο πρώτος μήνας μετά τη "ραστώνη" του Αυγούστου κατά τον οποίο δεν γίνονται πλειστηριασμοί, προσφέρεται για να καταδείξει τόσο τις διαθέσεις των τραπεζών όσο και αυτές της εκάστοτε κυβέρνησης.

Μια μικρή ιστορική αναδρομή

Την  31/12/2020 συμπληρώνεται μια τριετία ηλεκτρονικών πλειστηριασμών η πλατφόρμα των οποίων μας προσφέρει ποικίλες και χρήσιμες πληροφορίες που δεν τις είχαμε με το προηγούμενο σύστημα πλειστηριασμών. Τυπικά οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί άρχισαν την 27/11/2017 πλην όμως έως και την 31/12/2017 δεν έγιναν πλειστηριασμοί. 

Ως εκ τούτου οι απόπειρες σύγκρισης θα γίνονται με βάση έναρξης το 2018. Όλοι θυμόμαστε ότι με το προηγούμενο σύστημα δημοσιεύονταν  μέσω έντυπων δελτίων οι πλειστηριασμοί . Στο διάστημα που η συλλογικότητά μας (πρώτη και μοναδική στην Ελλάδα) τους παρακολουθούσε από το 2013 έχουμε διαπιστώσει τα εξής:

-Από 1/1/2013 έως 31/12/2013 δημοσιεύθηκαν και υλοποιήθηκαν 4.450 πλειστηριασμοί.

-Από 1/1/2014 έως την 31/5/2015 δημοσιεύθηκαν και  υλοποιήθηκαν 2.720 πλειστηριασμοί.

-Από 1/6/2014 λόγω των πολιτικών εξελίξεων έως και την 15/1/2015 δεν δημοσιεύθηκαν/  υλοποιήθηκαν πλειστηριασμοί. Η συνθήκη αυτή επεκτάθηκε έως την 31/12/2015.

-Από 1/1/2016 έως και την 31/12/2017 οι πλειστηριασμοί (γίνονταν στα ειρηνοδικεία όπου κατά κανόνα αποτρέπονταν) που υλοποιήθηκαν ήταν ελάχιστοι.

-Σύμφωνα με τα στοιχεία συμβολαιογραφικών συλλόγων ανά την Ελλάδα αλλά και τα σχετικά δημοσιεύματα στην πριν το 2013 περίοδο οι ετήσιοι πλειστηριασμοί κυμαίνονταν μεταξύ 40 και πενήντα χιλιάδων παρόλο που δεν είχε αναδειχθεί το πρόβλημα σαν συνέπεια της οικονομικής κρίσης. Αυτή την κανονικότητα η παρούσα κυβέρνηση θέλει να την επαναφέρει παρόλες τις ειδικές οικονομικές, υγειονομικές και κοινωνικές συνθήκες. 

Σε παλιότερες δημοσιεύσεις μας είχαμε εκτενώς αναφερθεί στην εκάστοτε νομολογία για την προστασία που παρείχαν οι εκάστοτε κυβερνήσεις στους δανειολήπτες έναντι των πλειστηριασμών.

Η στήλη "Παρατηρητήριο πλειστηριασμών"

Θα επανερχόμαστε λοιπόν σε τακτά διαστήματα για να παραθέτουμε αναλυτικές πληροφορίες κάνοντας πάντα τις αναγκαίες συγκρίσεις των εκάστοτε αριθμών. Η στήλη "Παρατηρητήριο πλειστηριασμών" θέλουμε και ελπίζουμε να συνεχίσει.

Νέος πτωχευτικός νόμος: Αποχαιρέτα το σπίτι που χάνεις.

• 
  
• Μια πρώτη ματιά στον εξωραϊσμό της πιο βάρβαρης λεηλασίας.
• 
  
• 
• 
  
• Με τον προκλητικό τίτλο : «Κώδικας διευθέτησης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας» έρχεται προς ψήφιση στη βουλή ο νέος πτωχευτικός νόμος. Ένας νόμος που όπως ρητά διατυπώνει στο πρώτο του άρθρο σκοπός του είναι : « …η ικανοποίηση των πιστωτών του οφειλέτη με την ρευστοποίηση του συνόλου της περιουσίας του….εντός της συντομότερης κατά το δυνατόν προθεσμίας» 
• 
  
•  Η φιλοσοφία του νομοσχεδίου στηρίζεται σε τρείς βασικούς πυλώνες: 
•  • Ρευστοποιείται το σύνολο της περιουσίας του οφειλέτη συμπεριλαμβανόμενης της πρώτης κατοικίας , ακόμα και των κινητών περιουσιακών στοιχείων εκτός από αυτά που κρίνονται αναγκαία για την επιβίωση του 
•  • Στην διαδικασία της πτώχευσης εξυπηρετούνται κατά απόλυτη προτεραιότητα τα πιστωτικά ιδρύματα και στη συνέχεια κάθε άλλη οφειλή συμπεριλαμβανόμενων των οφειλών στο δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία. Μάλιστα τυχών πληρωμές που έχει κάνει ο οφειλέτης προς τρίτους πλην των πιστωτικών ιδρυμάτων μπορούν να θεωρηθούν δόλιες. 
•  • Η μόνη δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης που δύνεται με την διαμεσολάβηση συνδίκου που διατυπώνει πρόταση ρύθμισης είναι στην απόλυτη κρίση των τραπεζών αν θα γίνει δεκτή. 
• 
  
•  Από το άρθρο 1 ως το άρθρο 112 περιγράφεται με λεπτομέρειες η πτωχευτική διαδικασία από την αίτηση μέχρι την ολοκλήρωσή της. Θα σχολιάσουμε μόνο μερικά από τα δεκάδες σημεία που αναδεικνύουν τον απόλυτο έλεγχο του τραπεζικού συστήματος πάνω στο εκπονηθέν νομοσχέδιο. 
• 
  
• Οι τράπεζες δικαιούνται να αιτηθούν μονομερώς την πτώχευση εφ όσον η ληξηπρόθεσμη οφειλή υπερβαίνει τις 30.000 Ευρώ και το 40% αυτής παραμένει ανεξόφλητο για ένα εξάμηνο. 
• Η εκδίκαση της αίτησης πτώχευσης μπορεί να γίνεται χωρίς την παρουσία του οφειλέτη 
• Η διαδικασία της πτώχευσης αίρει οποιοδήποτε προστατευτικό μέτρο υφίσταται συμπεριλαμβανόμενων των αποφάσεων του 3869/10 (νόμος Κατσέλη) και του 4605/19 
• 
  
• Κατά την πτωχευτική διαδικασία σφραγίζεται από την πρώτη ημέρα η προς εκποίηση περιουσία. Ειδικά για την πρώτη κατοικία δίνεται προθεσμία 6 μηνών να παραδοθεί. 
• 
  
• Στην πτωχευτική περιουσία ανήκει και κατάσχεται και το μέρος του ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. 
• 
  
• Η όλη διαδικασία της πτώχευσης εποπτεύεται από τον διοριζόμενο από το δικαστήριο συνδικο. Ο σύνδικος προτείνεται από αυτόν που κάνει την αίτηση πτώχευσης. Αν όμως την αίτηση την κάνει ο οφειλέτης τότε οι πιστωτές μπορούν να ζητήσουν άλλο πρόσωπο ως σύνδικο και αυτό γίνεται δεκτό από το δικαστήριο 
• Ο σύνδικος δικαιούται να έχει πρόσβαση σε κάθε προσωπικό στοιχείο του οφειλέτη. Επιστολές , mail, μηνύματα, αλλά οφείλει να τηρεί εχεμύθεια!!!! 
• 
  
• Κατά την διαδικασία της ρευστοποίησης (πλειστηριασμός) δεν επιτρέπεται ανακοπή ή άλλο ένδικο μέσον κατά του προσδιορισμού της πρώτης τιμής προσφοράς. 
• Συνοφειλέτες και εγγυητές συνεχίζουν να είναι υπόχρεοι και μετά την πτώχευση ενός οφειλέτη παρ ότι αυτός απαλλάσσεται περαιτέρω από υποχρεώσεις. 
•  Αν ο πρώτος πλειστηριασμός κηρυχθεί άγονος επαναλαμβάνεται εντός 20 ημερών με αρχική προσφορά στα 2/3 της τιμής και ο επόμενος με προσφορά στο ½ της τιμής. Αν εντός 120 ημερών δεν υπάρξει προσφορά το ακίνητο περιέρχεται στο Δημόσιο. 
• 
  
•  Στο δεύτερο μέρος του νόμου από το άρθρο 113 ως το 132 αναφέρεται στην διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης προ πτώχευσης , για φυσικά πρόσωπα 113-121 και για επιχειρήσεις 122-132. Ήδη από το πρώτο άρθρο διατυπώνεται η φιλοσοφία αυτού του μηχανισμού: Οι χρηματοδοτικοί φορείς ΔΕΝ υποχρεούνται να υποβάλλουν προτάσεις όταν τους ζητηθεί ρύθμιση. Αν όμως υποβάλλουν τότε δεσμεύουν και το δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς 
•  Η εξωδικαστική συμφωνία δεν επιτρέπεται να φέρει οποιονδήποτε πιστωτή σε συνθήκη χειρότερη από αυτήν που θα προέκυπτε από την ρευστοποίηση της περιουσίας. Η εξωδικαστική ρύθμιση είναι φανερό ότι επιδιώκει μια ευνοϊκότερη και πιο γρήγορη για τις τράπεζες διαδικασία και με δεδομένα τα κοινά χαρακτηριστικά της με την υφιστάμενη πλατφόρμα και τα μηδαμινά αποτελέσματα ( 63000 εκκινήσεις, 7300 ολοκληρωμένες προτάσεις, 2200 τελικές ρυθμίσεις!) μπορούμε να προβλέψουμε μια νέα αποτυχία. 
• 
  
• Σε 134 σελίδες και 167 άρθρα περιγράφονται αναλυτικά όλες οι διαδικασίες με τις οποίες οι πιστωτές θα διασφαλίσουν την είσπραξη των οφειλών τους. Είναι πολύ χαρακτηριστικό και συμβολικό ότι διατίθεται ένα και μόνο άρθρο , το άρθρο 166, για να περιγράψει ένα πλαίσιο «προστασίας» των «ευάλωτων οφειλετών» από την έξωση από την κατοικία που θα έχουν απολέσει. Το άρθρο 166 Το άρθρο 116 συμπυκνώνει την φιλοσοφία ενός μεγάλου μετασχηματισμού που συντελείται σήμερα στον τομέα της στέγης , από την προώθηση του μοντέλου της ιδιοκατοίκησης στην πιο συμβατή με το ευρωπαϊκό μοντέλο υφαρπαγή της ατομικής κατοικίας και άνοιγμα ενός πεδίου ενοικιαζόμενης στέγης που θα διαχειρίζονται μεγάλες εταιρείες. 
•   Τέσσερα είναι τα βασικότερα σημεία αυτού του άρθρου 
• • Αφορά μόνον τους ευάλωτους οφειλέτες όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 3 του νόμου 4472/2017 
•  • Θεσμοθετεί «Φορέα απόκτησης και Επαναμίσθωσης» ο οποίος «αγοράζει» την πρώτη κατοικία του ευάλωτου οφειλέτη. Οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα του φορέα θα ασκούνται από ΙΔΙΩΤΙΚΗ εταιρεία διαχείρισης. 
•  • Το τίμημα της μεταβίβασης στον φορέα ισούται με την εμπορική αξία όπως αυτή ορίζεται από πιστοποιημένο εκτιμητή 
•  • Ο φορέας εκμισθώνει το ακίνητο στον οφειλέτη για 12 χρόνια με μίσθωμα το μέσο επιτόκιο του στεγαστικού δανείου. Μετά τα 12 χρόνια ο οφειλέτης θα μπορεί να επαναγοράσει το ακίνητο σε τιμή που θα αντιστοιχεί στην εμπορική αξία του ακινήτου εκείνη τη στιγμή χωρίς να συνεκτιμάται το ενοίκιο που έχει πληρωθεί!!!! 
• 
  
•  Το άρθρο 166 ολοκληρώνει την διαδικασία υφαρπαγής επιδιώκοντας να αμβλύνει το πολιτικό κόστος και τις όποιες κοινωνικές αντιδράσεις από τις επερχόμενες εξώσεις. Επιδιώκει να λειτουργήσει πυροσβεστικά βασιζόμενο πάνω στον φόβο της αστεγίας, και την ενοχή και την ντροπή που καλλιεργείται συστηματικά εδώ και χρόνια στους δανειολήπτες. 
• 
  
•  Τις επόμενες μέρες ο νόμος θα έρθει προς ψήφιση στη βουλή. Η αντίδρασή μας πρέπει να είναι άμεση και δυναμική. Ξέρουμε πως θα ψηφιστεί αλλά επτά χρόνια αγώνα μας έδειξαν πως είμαστε εδώ για να τον καταργήσουμε στην πράξη! 
• 
  
•   Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για: 
• -Την οριζόντια προστασία της πρώτης κατοικίας 
• -Το κούρεμα των χρεών σε τράπεζες, δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και ΔΕΚΟ για όλα τα ευάλωτα νοικοκυριά και επαγγελματίες. 
• 
  
•  Αθήνα Σεπτέμβρης 2020 
• Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των Πλειστηριασμών

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ

ΣTATIΣTIKA ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΩΝ

Διαθέσιμα στοιχεία από 27.11.2017 έως την 20.7.2020

 *Για κάθε ακίνητο ενός οφειλέτη με διακριτό ΚΑΕΚ γίνεται χωριστός πλειστηριασμός.

 *Για κάθε ακίνητο ενός οφειλέτη με διακριτό ΚΑΕΚ γίνεται χωριστός πλειστηριασμός.

Σημειώσεις

1. Οι εξαγγελόμενοι πλειστηριασμοί ανά ακίνητο δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα https://www.eauction.gr/

2. Οι εξαγγελόμενοι πλειστηριασμοί ανά οφειλέτη δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα https://deltio.tnomik.gr

Εισήγηση – «γραμμή» στη Σχολή Δικαστών: Να απορρίπτετε τις αιτήσεις των δανειοληπτών για τον ν. Κατσέλη επικαλούμενοι ότι είχαν δόλο!

Εισήγηση – «γραμμή» στη Σχολή Δικαστών: Να απορρίπτετε τις αιτήσεις των δανειοληπτών για τον ν. Κατσέλη επικαλούμενοι ότι είχαν δόλο!

Δεν έφταναν οι πιέσεις του Στουρνάρα προς τις τράπεζες να επισπεύσουν την εκκαθάριση των κόκκινων δανείων εν όψει και της διόγκωσής τους λόγω της πανδημίας, έρχεται τώρα η κυβέρνηση να "βάλει χέρι" στη δικαιοσύνη "επιμορφώνοντας" τους νέους δικαστές που κατά κανόνα ξεκινούν την καριέρα τους στα ειρηνοδικεία και στα πρωτοδικεία. Με "σκονάκι"  των αρμοδίων υπουργών και την έγκριση των θεσμών  δίνει γραμμή απόρριψης των αιτήσεων των δανειοληπτών που εκδικάζονται με βάση τον  νόμο Κατσέλη.  

Η παρέμβαση αυτή είναι η συνέχεια της υπόσχεσης της κυβέρνησης στους θεσμούς που δόθηκε τον Φλεβάρη του 2020 και η οποία υπόσχεση  δόθηκε τον φλεβάρη του 2020 για την ταχεία δικαστική διεκπεραίωση των 95.000 υποθέσεων που κανονικά είχαν ορίζοντα εκδίκασης το 1932. 

συγκεκριμένα: 

Προκειμένου οι υποθέσεις αυτές να εκδικαστούν εμπροσθοβαρώς μέχρι τα τέλη του 2021, ετοιμάζονται οι νομοθετικές ρυθμίσεις ώστε να καταργηθεί στα δικαστήρια (αρμόδια είναι τα ειρηνοδικεία) η προφορική διαδικασία (ακρόαση μαρτύρων) και η δίκη να γίνεται μόνο με την προσκόμιση των εγγράφων που θα αποδεικνύουν το βάσιμο της προσφυγής του οφειλέτη (ότι αυτός δικαιούται "κούρεμα" οφειλών με βάση τον νόμο). 

Βέβαια αυτή η νομοθετική ρύθμιση πάγωσε λόγω της πανδημίας.

  

Η Εισήγηση  στη Σχολή Δικαστών

Μια εισήγηση που ουσιαστικά χαράζει «γραμμή» προς τους δικαστές οι οποίοι δικάζουν κατ΄ έφεση τις αιτήσεις των αδύναμων δανειοληπτών που ζητούν υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη, αποκαλύπτει το dikastiko.gr .

Πρόκειται για ένα κείμενο «επιμόρφωσης» για τη σχολή δικαστών του 2020 (προς τους δικαστές δηλαδή που «αύριο» θα δικάζουν τέτοιες αιτήσεις) , το οποίο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ενόψει του επιχειρηματικού κινδύνου που διατρέχουν οι τράπεζες , ο οποίος μετακυλίεται στη φορολογία των πολιτών, πρέπει να απορρίπτουν τις αιτήσεις τους επικαλούμενοι δόλο του αδύναμου δανειολήπτη. Οπου δόλος, η «γνώση» του – εν ολίγοις- ότι θα περιέρχονταν σε δυσμενή οικονομική κατάσταση λόγω κρίσης και άρα δεν έπρεπε να δανειστεί τόσα χρήματα. Η’ για να γραφτεί αλλιώς, το μήνυμα είναι «καλά να πάθεις»!

Moral Hazard» 

Μάλιστα σε μια παράγραφο του κειμένου επιμόρφωσης αναδεικνύεται και ο όρος «Moral Hazard» , δηλαδή «ηθικός κίνδυνος». Και αναφέρει επ’ αυτου:

«Στην περίπτωση του δανεισμού, τέτοιος ηθικός κίνδυνος συντρέχει όταν ο οφειλέτης παρακινείται να αναλάβει υπέρμετρες υποχρεώσεις, υπολογίζοντας ότι, εφόσον δεν μπορέσει να τις εξυπηρετήσει, θα μπορεί να απαλλαγεί αζημίως από αυτές».

Μάλιστα κάνει ξεκάθαρη διάκριση μεταξύ του αδύναμου δανειολήπτη και των πιστωτικών ιδρυμάτων και προτάσσει το συμφέρον των δευτερων: «Σημαντικό είναι να τονισθεί πως το Δικαστήριο πρέπει να απέχει από τη λογική της εύνοιας προς τον «αδύναμο» οφειλέτη και της «τιμώρησης» των πιστωτικών ιδρυμάτων, για την επιθετική πολιτική τους και την αλόγιστη χορήγηση δανείων και πιστώσεων· ο επιχειρηματικός κίνδυνος που φαίνεται να ανέλαβαν τα πιστωτικά ιδρύματα έχει ήδη μετακυλισθεί στο Ελληνικό Δημόσιο, ήτοι στο σύνολο των φορολογουμένων πολιτών».

Χαρακτηριστικά στο συμπέρασμα αναφέρεται:

«Η ρύθμιση που εισήχθη με τον Ν. 3869/2010 ήταν μια αναγκαία επέμβαση του Νομοθέτη για την αντιμετώπιση του φαινομένου της υπερχρέωσης και την ενίσχυση της αγοράς. Το εξαιρετικό δίκαιο που θεσμοθετήθηκε, σε προφανή αντίθεση με την αρχή της τήρησης των συμφωνηθέντων, εφαρμόζεται ήδη επί μια δεκαετία και με όχημα τις ρυθμίσεις του εισήχθη προς ρύθμιση ανυπολόγιστο ποσό οφειλών προς πιστωτικά ιδρύματα και σαφώς μικρότερο ποσό προς το Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, ωστόσο και πάλι ικανό να πλήξει την βιωσιμότητά τους. Ο νομοθέτης, γνωρίζοντας τον όγκο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, εισήγαγε μεταξύ των προϋποθέσεων υπαγωγής στον Ν. 3869/2010 την προϋπόθεση της μη δόλιας περιέλευσης σε αδυναμία πληρωμής, και το Δικαστήριο οφείλει να ελέγχει τη συνδρομή της προϋπόθεσης αυτής, αποκλείοντας από τη ρύθμιση τους οφειλέτες εκείνους οι οποίοι από τον νομοθέτη κρίνονται ανάξιοι της προστασίας του.

Σημαντικό είναι να τονισθεί πως το Δικαστήριο πρέπει να απέχει από τη λογική της εύνοιας προς τον «αδύναμο» οφειλέτη και της «τιμώρησης» των πιστωτικών ιδρυμάτων, για την επιθετική πολιτική τους και την αλόγιστη χορήγηση δανείων και πιστώσεων· επιχειρηματικός κίνδυνος που φαίνεται να ανέλαβαν τα πιστωτικά ιδρύματα έχει ήδη μετακυλισθεί στο Ελληνικό Δημόσιο, ήτοι στο σύνολο των φορολογουμένων πολιτών.

Δεν πρέπει επίσης να διαλάθει της προσοχής του δικαστηρίου ότι η οριοθέτηση του δόλου, ως στοιχείου αποκλεισμού της δυνατότητας απαλλαγής του οφειλέτη, δεν δικαιολογείται μόνο από συστηματικά επιχειρήματα. Αντίθετα, η ορθή οριοθέτηση του δόλου στις υποθέσεις του Ν. 3869/2010 θα συντελέσει στην αποτροπή, ή μάλλον στην άμβλυνση, του λεγόμενου «ηθικού κινδύνου» (moral hazard). Ως τέτοιος ορίζονται οι καταστάσεις στις οποίες ένα οικονομικό υποκείμενο αναλαμβάνει υπέρμετρους κινδύνους, διότι δεν έχει το κίνητρο να συνεκτιμήσει στην απόφασή του τις ενδεχομένως δυσμενείς συνέπειες των πράξεών του.

Στην περίπτωση του δανεισμού, τέτοιος ηθικός κίνδυνος συντρέχει όταν ο οφειλέτης παρακινείται να αναλάβει υπέρμετρες υποχρεώσεις, υπολογίζοντας ότι, εφόσον δεν μπορέσει να τις εξυπηρετήσει, θα μπορεί να απαλλαγεί αζημίως από αυτές. Ο αποκλεισμός των δολίως περιελθόντων σε αδυναμία πληρωμής οφειλετών οδηγεί ακριβώς σε περιορισμό της δυνατότητας «αζήμιας απαλλαγής» και αποδίδει σημασία στην υπευθυνότητα κατά την ανάληψη της υποχρέωσης».

Οι κομπάρσοι της ιστορίας-παρουσίαση βιβλίου

Νεαροί Σαλταδόροι, όπως εμφανίζονται στο φιλμ ΤΟ ΞΥΠΟΛΗΤΟ ΤΑΓΜΑ. 

της Αννίτας Π. Παναρέτου

Πηγή: Ο Αναγνώστης

Η Μαρία Σαμπατακάκη είναι ιστορικός, έχοντας στο ενεργητικό της και σπουδές Λογοτεχνίας. Επί πολλά χρόνια ασχολείται με την έρευνα και τη συγκρότηση ετερόκλιτων αρχείων. Από το 2004 είναι σταθερά προσανατολισμένη στο πεδίο της Δημόσιας Ιστορίας (και στο πλαίσιο αυτό δημιούργησε, ύστερα από δέκα χρόνια προεργασίας, την ομάδα «hιστορισταί», που πραγματοποιεί δράσεις σχετικές με την Ιστορία, με τη βοήθεια διαφόρων μορφών τέχνης).

Όπως η ίδια εξηγεί, «η Δημόσια Ιστορία πρωτοεμφανίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1930, αλλά καθιερώθηκε τη δεκαετία του 1970. Ο όρος αφορά στα είδη και στον τρόπο χρήσης της Ιστορίας στη δημόσια σφαίρα (μνημεία, αγάλματα, ταινίες, ιστορικά μυθιστορήματα κ.ά.). Μέχρι πολύ πρόσφατα η Δημόσια Ιστορία αντιμετωπιζόταν ως μια πρακτική εκλαΐκευσης της επιστημονικής Ιστορίας, παραγόμενης τις περισσότερες φορές από μη ειδικούς. Σήμερα τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά, καθώς με τον όρο περιγράφεται ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που στοχεύουν στην πρακτική αξιοποίηση της Ιστορίας σε πολλούς τομείς».

Οι πρωτογενείς μαρτυρίες, με καθοριστική συνδρομή στην ιστοριογραφία ως πρώτη ύλη της, συνεισφέρουν εξίσου και στις διαδικασίες της Δημόσιας Ιστορίας καθώς, όπως προσθέτει η Μαρία Σαμπατακάκη, «μετέχουν στον δημόσιο διάλογο για το παρελθόν μας και αποκωδικοποιούν τη σχέση του βιώματος, της μνήμης και της Ιστορίας».

Παρά το υποκειμενικό στοιχείο, που θέτει εν αμφιβόλω τον βαθμό αξιοπιστίας τους και καθιστά αναγκαία μια ιδιαίτερα προσεκτική επιστημονική αξιοποίησή τους, οι πρωτογενείς μαρτυρίες καλύπτουν συγκεκριμένα κενά, καθώς αναδεικνύουν παραμέτρους που συνήθως βρίσκονται έξω από το αντικείμενο της ιστοριογραφίας. Παραμέτρους συναισθηματικές και ηθικές, παραμέτρους που άπτονται διλημμάτων και επιλογών, παραμέτρους ακόμη και φύλου -από τη στιγμή που στην πρώτη ύλη της ιστοριογραφίας η γυναικεία φωνή δεν είναι συνήθως η πιο ηχηρή.

Οι κομπάρσοι μεταφέρουν τη Δημόσια Ιστορία σε βιβλίο. Ας δούμε πώς τους συστήνει η συγγραφέας του:
«Οι κομπάρσοι. Χαρακτήρες υπαρκτοί αλλά αθόρυβοι, το απρόσωπο πλήθος στις ιστορικές φωτογραφίες. Άνθρωποι που δεν διαδραμάτισαν κανέναν σπουδαίο ρόλο στις μεγάλες και κομβικές στιγμές της νεότερης Ιστορίας, αλλά αφηγούνται το αποτύπωμα που αυτή άφησε στις ζωές τους. Αντιήρωες προσηλωμένοι στις καθημερινές ανάγκες. Οι μαρτυρίες τους ξεδιπλώνουν κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές πτυχές του ελληνικού δημόσιου βίου από τον Μεσοπόλεμο έως την απριλιανή δικτατορία, ιδωμένες υπό το πιο ταπεινό πρίσμα. Οι κομπάρσοι δεν είναι παρά μια ωδή στο μεγαλείο της ασημαντότητας».


Οι εκάστοτε ισχυροί, άτομα και κέντρα εξουσίας -πολιτικής, θρησκευτικής, στρατιωτικής, οικονομικής- πρωταγωνιστούν στον ιστορικό χρόνο, καθώς λαμβάνουν τις αποφάσεις και τις επιβάλλουν ύστερα στους υπόλοιπους, δηλαδή στη συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων αυτού του πλανήτη: στους κομπάρσους του ίδιου έργου. Τους εξαρτημένους από την οικονομική δυσχέρεια, από κοινωνικές προκαταλήψεις, από πολιτικές ιδεοληψίες, από ιστορικές συγκυρίες και γεωγραφικές ιδιομορφίες.

Όμως, με την επιβολή των αποφάσεων οι ρόλοι μετατίθενται και ένα περίεργο σχήμα δημιουργείται. Οι απλοί άνθρωποι -οι κομπάρσοι- αναγκάζονται να πρωταγωνιστήσουν, ως ακούσιοι δέκτες των επιπτώσεων που συνεπάγονται οι αποφάσεις, στερημένοι από τη δυνατότητα να ορίσουν τα του εαυτού τους.

Οι κομπάρσοι αποτελούνται από 13 ιστορίες (προφορικές, γραπτές, επιστολικές), καθεμιά με τη διαφορετικότητα και τη μοναδικότητά της.

Οι 11 είναι σύντομες, από 2 ως 4 σελίδες. Αποτυπώνουν μικρά περιστατικά -στιγμιότυπα, που ωστόσο λένε πάρα πολλά:

Το δεκάχρονο αγόρι της πάμφτωχης οικογένειας από την επαρχία, που ο πατέρας του το διώχνει ουσιαστικά από το σπίτι και το στέλνει να εργαστεί σε κάποιον άνθρωπο του παρακρατικού υπόκοσμου -στα 15 του έχει εξελιχθεί σε πιστό αντίγραφο του εργοδότη του· το άλλο αγόρι, ορφανό από μητέρα -και με πατέρα αντάρτη, φυγάδα στο Παραπέτασμα-, που μετέχει με ιλαροτραγικό τρόπο στην εκδήλωση υποδοχής της Βασίλισσας Φρειδερίκης, στην «κατασκήνωση της Βασιλίσσης» όπου φιλοξενείται· ο έφηβος που φεύγει από το χωριό για να δουλέψει ως «παιδί για όλες τις δουλειές» σ΄έναν βουλευτή και μένει άφωνος μπροστά στον πολιτικό καιροσκοπισμό και την υποκρισία· ο απόφοιτος της Φιλολογίας που εργάζεται σε καφενείο της Αθήνας, και όταν κατορθώνει να βρει μια εργασία ανάλογη των σπουδών του, αυτή έχει ήδη δοθεί σε ευνοούμενο κάποιου πολιτευτή.

Ο αδελφός που ζητά οικονομική βοήθεια για την μητέρα η οποία πρέπει να νοσηλευτεί, μα δεν έχει τα μέσα σε μια πολιτεία που στερείται κοινωνικής πρόνοιας, αλλά και ο γιατρός (αποδεικνύεται ότι πρόκειται για τον Γρηγόρη Λαμπράκη) που προσφέρει αφιλοκερδώς τη βοήθειά του σε μια περίπτωση δύσκολης εγκυμοσύνης και τοκετού.

Η αναπάντεχη τροπή στη ζωή ενός άνδρα, επιταγμένου από τις Εθνικές Αντικομμουνιστικές Ομάδες Κυνηγών Λακωνίας προκειμένου να γράφει και να μοιράζει στα χωριά αντικομμουνιστικά φυλλάδια· και η δραματική ανατροπή στη ζωή της μικρής κόρης αντάρτη του ΕΛΑΣ, που αντικρίζει τους γονείς της νεκρούς και βεβηλωμένους, εκτελεσμένους από την ΟΠΛΑ.

Η αφήγηση από τη Ρουμανία, για τον Έλληνα πολιτικό πρόσφυγα, θύμα μαζικής δολοφονίας από το καθεστώς -που προσεγγίζει τους Έλληνες οι οποίοι κατέφυγαν στην Ανατολική Ευρώπη μετά τον Εμφύλιο· και η αφήγηση από το Βέλγιο, για τον συμπατριώτη θύμα στα ανθρακωρυχεία -που προσεγγίζει τους άλλους Έλληνες, οι οποίοι μετανάστευσαν στη δυτική Ευρώπη.

Η Μαρία Σαμπατακάκη αφήνει τον πρώτο λόγο στους ήρωές της. Η ίδια μένει διακριτικά πιο πίσω, παρεμβαίνει όμως στο τέλος κάθε ιστορίας με ένα σημείωμα, όπου δίνει στοιχεία για τον τόπο, τον χρόνο και τη συγκυρία στην οποία αυτή εκτυλίσσεται. Στις συντομότερες και ως εκ τούτου αποσπασματικές ιστορίες η παρέμβαση αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη. Για όλες ανεξαιρέτως τις ιστορίες είναι απαραίτητη, καθώς τα τεκταινόμενα και οι απόψεις που προβάλλονται τοποθετούνται στο ιστορικό και κοινωνικό τους πλαίσιο, ερμηνεύονται μέσα από αυτό και ευθυγραμμίζονται με την ιστορική πραγματικότητα .

Οι δυο μακροσκελέστερες ιστορίες αποτελούν εκτεταμένες αυτοβιογραφίες και παρέχουν αφθονία πληροφοριών. Έτσι, η παρέμβαση-επίλογος της Μαρίας Σαμπατακάκη είναι εδώ λακωνικότερη και κατά κύριο λόγο επιβεβαιωτική της αξιοπιστίας τους ως μαρτυριών.

«Η γη της Επαγγελίας» καλύπτει 67 σελίδες και απαρτίζεται από 28 επιστολές, που στάλθηκαν από έναν μετανάστη στην Αμερική, στους συγγενείς του στην Ελλάδα, από τον Δεκέμβριο του 1938 ως τον Αύγουστο του 1961.

Χρόνια μετά τον ξενιτεμό του, χωρίς νέα από τους δικούς του, ανακαλύπτει τη διεύθυνσή τους και επικοινωνεί μαζί τους ξανά. Ξετυλίγεται όλο το νήμα της διαδρομής του -ανύπαντρος στην αρχή, παντρεμένος αργότερα, χωρίς παιδιά, ως τα γεράματα και τη συνταξιοδότηση· λίγο τσιγκούνης, λίγο ανειλικρινής, παραπονιέται για αναδουλειές, για προβλήματα υγείας, για τα χρήματα που δεν επαρκούν, για τους υψηλούς κυβερνητικούς φόρους. Στην πρακτική/πραγματιστική θέαση των καταστάσεων τρυπώνει το όνειρο της Φλόριντα, η παρηγοριά που του προσφέρει το μαντολίνο του, η θλίψη για τον σκύλο του που πέθανε. Ως τη στιγμή της μεγάλης απόφασης: η ακίνητη περιουσία εκποιείται, κανονίζεται η αποστολή στην Ελλάδα των μπαούλων με μέρος της οικοσκευής και προσωπικών αντικειμένων (ανάμεσά τους και τα βιβλία της μουσικής, για να δωρηθούν στη «βιβλιοθήκη Αθηνών») και ο ίδιος, με τη σύζυγο και ένα άλλο σκυλάκι που δεν αντέχει να αφήσει πίσω, ετοιμάζεται να εγκαταλείψει τη Γη της Επαγγελίας. Με καθαρά ελληνικά, χωρίς τις ελληνοποιημένες αγγλικές λέξεις που διατρέχουν τις σελίδες του, η κατάληξη της τελευταίας επιστολής αποτελεί και την κατάληξη μιας ζωής (χωρίς να μπορούμε να διακρίνουμε αν πρόκειται για νίκη ή για ήττα): «Λοιπόν, δεν έχω άλλο τίποτα να σου γράψω μόνον πολλούς χαιρετισμούς από εμένα και την Αλβάνα στην Ελενίτσα, στη Βάσω, στον Παναγιώτη, σε όλους σας. Γυρίζουμε».

Ο μόνος άνθρωπος στις ιστορίες του βιβλίου, που, πέρα από τον ρόλο του κομπάρσου τόλμησε και μπόρεσε να πρωταγωνιστήσει στη ζωή του, είναι γυναίκα. Η συνειδητή, σταθερή, ατρόμητη Ιωάννα Κότσικα: η συνταρακτική Ζαννιά με τη συνταρακτική, σχεδόν επική, αφήγησή της. «Οι γυναίκες αξία δεν είχαμε» δηλώνει, κατορθώνοντας όμως τελικά να ανατρέψει την επί αιώνες πανθομολογούμενη πικρή διαπίστωση.

Στην ανέχεια και την οπισθοδρόμηση της ελληνικής επαρχίας του Μεσοπολέμου, στην δεινοπαθημένη Αθήνα της Κατοχής, στην απειλητική ύπαιθρο του Εμφυλίου, κυοφορώντας, παιδοκομώντας, δουλεύοντας σκληρά και επιστρατεύοντας την εφευρετικότητα και το τάλαντο που θα βελτίωναν την καθημερινότητα της οικογένειάς της, αντιμετωπίζοντας συμπεριφορές απαράδεκτες ως επικίνδυνες, σε ένα διαρκή αγώνα μέσα στη φτώχεια (που κι αυτή πάλευε να την κρατήσει αξιοπρεπή, με την καθαριότητα και τη νοικοκυροσύνη), η Ζαννιά αναμετρήθηκε πεισματικά με τις συνθήκες που της επιβλήθηκαν.

Παράλληλα, κατόρθωσε ακόμα κάτι, πολύ σπουδαίο: παρέμεινε συνεπής σε ένα θεμελιώδες αξίωμα, που με μοναδική σοφία διατύπωσε μια άλλη γυναίκα -η άσημη πεθερά της: «Να προσέχεις την ψυχή σου, Ζαννιά. Κατάρα ούτε να παίρνεις ούτε να δίνεις».

Δεν έχει, ατυχώς, αποδειχθεί ότι η Ιστορία μπορεί αποφασιστικά να διδάξει, ώστε να μην επαναλαμβάνονται αενάως τα ατοπήματα του παρελθόντος. Από μια συγκεκριμένη σκοπιά, τα διδάγματα της Δημόσιας Ιστορίας ίσως αποδειχθούν αποτελεσματικότερα, επειδή είναι ανθρώπινα, επειδή πηγάζουν από βιωμένες εμπειρίες και επειδή απευθύνονται στην ψυχή. Και σ΄αυτά τα διδάγματα πρωταγωνιστεί η φωνή των κομπάρσων.

περισότερα: Μαρία Σαμπατακάκη, Οι κομπάρσοι (Κέδρος, 2019)

"Να μη μείνουμε άπραγοι"...

Αστυνομική βία στα Εξάρχεια. Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια

Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν για να προστατευτούμε από αυτούς που (υποτίθεται ότι) μας προστατεύουν;
Πηγή: Βαθύ Κόκκινο

Είναι συγκλονιστική η περιγραφή που κάνει στην σελίδα του στο f/b ο Konstantinos Fourlanos, αναφέροντας την αστυνομική κτηνωδία σήμερα τα ξημερώματα στα Εξάρχεια. Εντελώς αναίτια μπάτσοι του ανοίγουν με γκλοπιές το κεφάλι .

"Μου προκαλέσουν μεγάλη αιμορραγία. Έχασα πολύ αίμα και χρειάστηκα αρκετά ράμματα" γράφει χαρακτηριστικά στο κείμενο του το οποίο παραθέτουμε:

Ούτε ο πρώτος και δυστυχώς ούτε ο και ο τελευταίος..

Παρασκευή 3 Ιουλίου προς Σάββατο, ώρα 00:45, φτάνω Εξάρχεια να συναντήσω την παρέα μου. Στην Πλατεία Εξαρχείων, που λόγω συναυλίας είναι γεμάτη κόσμο, μπάτσοι σκάνε από το πουθενά, περικυκλώνουν τα τριγύρω στενά και αρχίζουν να μας επιτίθενται, σαν σε επίδειξη στρατηγικού σχεδιασμού.

Ο κόσμος γύρω μου αρχίζει να τρέχει, το ίδιο κάνω κι εγώ που μόλις είχα φτάσει. Δεν πρόλαβα να καταλάβω τι συμβαίνει, όπως και κανένας μας άλλωστε. Από την Πλατεία πλήθος κόσμου (μέσα κι εγώ) φεύγει τρέχοντας στη Θεμιστοκλέους με κατεύθυνση προς Ομόνοια.

Οι μηχανές της αστυνομίας έρχονται γκαζωμένες από την πλατεία και κυριολεκτικά πατάνε κόσμο. Τελικά κάποιους μας περικυκλώνουν. Οι μπάτσοι πλέον είναι ένα βήμα πίσω μου.

Στην πρώτη προσπάθεια διαφυγής μου, με πατάνε στο δεξί μου πόδι με τη ρόδα της μηχανής (είχα ανέβει στο πεζοδρόμιο για να γλιτώσω) και αφού πλέον δεν υπήρχε διέξοδος φωνάζω, σηκώνοντας τα χέρια "είμαι ακίνητος, είμαι ακίνητος" μη προβάλλοντας αντίσταση..

Το αποτέλεσμα ήταν να με χτυπήσουν στο κεφάλι με γκλοπ και να μου προκαλέσουν μεγάλη αιμορραγία. 

Όντας ζαλισμένος και με το αίμα –χωρίς υπερβολές- να λούζει το σώμα μου, καταφέρνω να φτάσω σε μαγαζί στην Κωλέττη (Μαύρος Γάτος).

Οι θαμώνες εκεί μου σκουπίζουν τα αίματα, μου δίνουν πάγο και καλούν ασθενοφόρο. Καταφθάνει μισή ώρα αργότερα. Λίγο πρίν μπούμε στο ασθενοφόρο με την παρέα μου, έρχεται δεύτερη κατά μέτωπο επίθεση της αστυνομίας στην Κωλέττη: πετάνε δακρυγόνα και κρότου λάμψης, με τις μηχανές τους ρίχνουν κάτω τα τραπέζια των μαγαζιών, με τα γκλομπ χτυπάνε ανθρώπους που απλά είχαν βγει για διασκέδαση. 

Έχασα πολύ αίμα και χρειάστηκα αρκετά ράμματα. «Σιγά το πράγμα», θα πει κανείς. «Έχουν γίνει και χειρότερα». «Δεν μπορεί, κάτι θα έκανε κι αυτός. Δεν γίνονται τέτοια πράγματα στα καλά καθούμενα»..

Λοιπόν, γίνονται. Και συμβαίνουν κυριολεκτικά στον οποιονδήποτε. Η τυφλή έννομη βία της αστυνομίας θα συνεχίσει να επιβάλλεται, ακόμα κι αν θεωρούμε ότι δεν πρόκειται να συμβεί σε εμάς κάτι τέτοιο, γιατί εμείςούτε εγκληματίες είμαστε, ούτε μαφία, ούτε υποκινούμενοι χούλιγκανς.

Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν για να προστατευτούμε από αυτούς που (υποτίθεται ότι) μας προστατεύουν; Να κρυφτούμε; Να μη βγαίνουμε έξω; Αυτό θέλουν; Ποιος μας εγγυάται πλέον ότι είμαστε ασφαλείς;

Πρέπει να αντιδράσουμε όλοι μας σε αυτή την αστυνομοτρομοκρατία. 

Να μη μείνουμε άπραγοι. 

Αυτή η ανεξέλεγκτη κατάσταση θα συνεχίσει μέχρις ότου να κλειδωθούμε στα διαμερίσματά μας και ποιος ξέρει... ίσως και τότε κάτι να σκαρφιστούν για να κάνουν ντου στα σπίτια μας.

Ζούμε σε μια εποχή που το να είσαι ένας απλός πολίτης που παρακολουθεί συναυλία στα Εξάρχεια αποτελεί δημόσιο κίνδυνο.

Η συναυλία γινόταν για τη στήριξη της εκκενωμένης κατάληψης της οδού Δερβενίων που στήριζε πρόσφυγες.