Οι δικηγόροι οφειλέτη που έχασε το σπίτι του απαντούν στον Σταϊκούρα
Με αφορμή τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα (στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ), με τις οποίες διαψεύδει τα περί πλειστηριασμού κύριας κατοικίας φορολογούμενου, παρά το πάγωμά τους μέχρι το τέλος του μήνα, με το επιχείρημα ότι ο πολίτης δεν πληρούσε τα κριτήρια του ευάλωτου, το δικηγορικό γραφείο της κ. Μίνας Καούνη, που εκπροσωπούσε τον φορολογούμενο, εξέδωσε εκτενή ανακοίνωση - απάντηση στο υπουργό.
Απάντηση στη δημόσια τοποθέτηση του υπουρογύ Οικονομικών για τη (μη) αναστολή των πλειστηριασμών
Έκπληκτοι ακούσαμε σε τηλεοπτική ενημερωτική εκπομπή στις 11.06.2021 τον Υπουργό Οικονομικών, κ. Χρ. Σταϊκούρα, να λαμβάνει θέση για την υπόθεση του εντολέως μας, κατά την οποία ο τελευταίος απώλεσε κατόπιν πλειστηριασμού, την πρώτη του κατοικία, στην οποία κατοικούσε με την τετραμελή οικογένειά του, παρότι άνεργος και με προβλήματα υγείας.
Ο κ. Υπουργός, υποστήριξε τη νομιμότητα και την ορθότητα αυτού του γεγονότος, επισημαίνοντας ότι ο εν λόγω συμπολίτης μας, κατά τα λεγόμενά του, δεν υπαγόταν στην έννοια του «ευάλωτου νοικοκυριού», κι ως εκ τούτου, καλώς έχασε το σπίτι του.
Επειδή, όμως, η παραπληροφόρηση και οι εσφαλμένες εντυπώσεις που δημιουργούνται στον ελληνικό λαό, ιδίως σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα όπως η προστασία της πρώτης κατοικίας, καλό θα ήταν να εξαλείφονται και μάλιστα άμεσα, επισημαίνουμε τα ακόλουθα:
Το Νομικό Πλαίσιο
Ο Νέος Πτωχευτικός Νόμος (Ν. 4738/2020), στο άρθρο 217, παρ. 1α) αναφέρει: Ως «ευάλωτος οφειλέτης», νοείται ο οφειλέτης, στο πρόσωπο του οποίου πληρούνται σωρευτικά τα εισοδηματικά, περιουσιακά και λοιπά κριτήρια που ισχύουν, σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4472/2017 (Α΄ 74) (ήτοι, αυτοί που δικαιούνται το επίδομα στέγασης).
Κατ’ ακολουθία, ο Ν. 4472/2017, στο άρθρο 3, αναφέρει επ’αυτού στην παρ.2 ότι: «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Εσωτερικών, που εκδίδεται κατόπιν της έκδοσης της απόφασης της περίπτωση β` της παραγράφου 1 του άρθρου 15, ρυθμίζονται: α) το ατομικό εισοδηματικό όριο για τη χορήγηση του επιδόματος, το οποίο δεν μπορεί να ξεπερνά τα εννιά χιλιάδες εξακόσια (9.600) ευρώ, τα περιουσιακά κριτήρια και κάθε άλλη προϋπόθεση που πρέπει να πληρούν οι δικαιούχοι, β) το ακριβές ποσό του επιδόματος και το ανώτατο ύψος αυτού, γ) άλλες προϋποθέσεις, τα αναγκαία δικαιολογητικά και το αρμόδιο όργανο που απονέμει το επίδομα, δ) η διαδικασία, ο τρόπος και ο χρόνος χορήγησης του επιδόματος και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος άρθρου».
Αντίστοιχα, και με βάση τον εν λόγω νόμο, εκδόθηκε αντίστοιχα η υπ’αριθμ. Δ13οικ.10747/256 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β' 792/06.03.2019) (“Καθορισμός όρων και προϋποθέσεων για την εφαρμογή προγράμματος Επιδόματος Στέγασης”), στο άρθρο 4 (“Κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα”) το οποίο αναφέρει ρητά:
«1. Εισοδηματικά κριτήρια
Το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπολογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού.
2. Περιουσιακά κριτήρια
α. Ακίνητη περιουσία:
Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. με τις διατάξεις του ν. 4223/2013 (Α` 287) και προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
β. Κινητή περιουσία:
Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κτλ, όπως προκύπτουν από την τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια του κατωτέρω πίνακα για κάθε τύπο νοικοκυριού, μέχρι και το ποσό των 21.000 ευρώ.
Δηλαδή, ο ίδιος ο νομοθέτης, με το ως τώρα νομικό πλαίσιο, έδιδε ξεκάθαρα τα κριτήρια περί ένταξης κάποιου προσώπου στην έννοια του «ευάλωτου νοικοκυριού», χωρίς να απαιτείται περαιτέρω ερμηνευτική ανάλυση.
(Μάλιστα, για να γίνει αντιληπτό ότι πράγματι αυτά είναι μόνο τα κριτήρια που μπορούσαν να ισχύουν εν προκειμένω, μπορεί κανείς να ανατρέξει και σε δημοσιεύματα αυτών των ημερών στο διαδίκτυο και στον έντυπο τύπο, όπου ενημερώνουν τον κόσμο για τα κριτήρια των «ευάλωτων νοικοκυριών», των οποίων ο πλειστηριασμός θα ανασταλεί υποτίθεται, κατόπιν της συμφωνίας Κυβέρνησης-πιστωτικών ιδρυμάτων - https://www.imerisia.gr/oikonomia/15510_proti-katoikia-ta-3-senaria-gia-ta-eyalota-noikokyria-pote-xekinoyn-oi, https://www.ethnos.gr/oikonomia/160087_proti-katoikia-anastellontai-eos-30-ioynioy-oi-pleistiriasmoi-gia-eyalota)
Τα χαρακτηριστικά του εντολέως μας
Ας δούμε, όμως, τα στοιχεία του εντολέως μας, που, κατά τον κ. Υπουργό, δεν μπορούσε να ενταχθεί με τίποτα στην έννοια αυτή, και ορθώς έχασε το σπίτι του. Συγκεκριμένα, κατά τα δύο τελευταία έτη, είχε:
μηδενικά εισοδήματα (άνεργος),
συνολική ακίνητη περιουσία με αξία (όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α.) 92.644,44€ και
κινητή περιουσία 2.033,00€
Κατά τα ανωτέρω, συνάγεται ξεκάθαρα και χωρίς καμία αμφιβολία ότι ο εντολέας μας ΠΛΗΡΟΥΣΕ ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ που έχουν τεθεί από τον ίδιο το νόμο. Μάλιστα, όλα τα στοιχεία αυτά τα γνωστοποίησε έγκαιρα, και πριν τη διενέργεια του πλειστηριασμού, μέσω αποστολής όλων των φορολογικών του εγγράφων, και στην επισπεύδουσα εταιρεία, και στον πληρεξούσιο δικηγόρο της και στον συμβολαιογράφο που διενήργησε τον πλειστηριασμό. Ούτε μία απάντηση φυσικά δεν έλαβε ποτέ ούτε ο ίδιος ο εντολέας μας, ούτε εμείς ως πληρεξούσιοι δικηγόροι του.
Επισημαίνεται επίσης δε, ότι η αξία 300.000€ της ακίνητης περιουσίας του εντολέως μας αφορά την κατά εκτίμηση εμπορική της αξία και χαρακτηρίστηκε σε αυτό το ύψος από εκτιμητές, μέσα στους οποίους ήταν και εντεταλμένος από την επισπεύδουσα εταιρεία-δανειστή. Παρόλα αυτά, και δυστυχώς για τον κ. Υπουργό, ο ίδιος ο νόμος δεν χρησιμοποιεί τέτοια κριτήρια, καθώς ρητά ορίζει ότι λαμβάνεται υπόψιν αποκλειστικά μόνο η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας, ως αυτή προκύπτει από τον ΕΝΦΙΑ του οφειλέτη, καθώς, σε αντίθετη περίπτωση, κάθε πιστωτικό ίδρυμα-δανειστής, θα μπορούσε οποτεδήποτε, να προσλαμβάνει εκτιμητές να ανεβάζουν την αξία ακινήτων, προκειμένου να μην μπορούν οι οφειλέτες να ενταχθούν στα «ευάλωτα νοικοκυριά».
Μάλιστα, ο κ. Σταικούρας δεν έμεινε μόνο σε αυτά, αλλά συνέχισε, αναφέροντας το πρωτάκουστο επιχείρημα, ότι δήθεν, ο εντολέας μας δεν μπορούσε να ενταχθεί επίσης στο προστατευτικό πλαίσιο του νόμου, διότι, κατά τα λεγόμενά του, οφείλει 500.000 και πλέον ευρώ.
Καταρχάς, τουλάχιστον κατά τα δικά μας στοιχεία, αυτό είναι αναληθές, καθώς το χρέος του δεν υπερβαίνει τις 370.000€. Παρόλα αυτά, ακόμα κι έτσι να ήταν, και 500 εκατομμύρια ευρώ να όφειλε ο συγκεκριμένος και γενικά ο οποιοσδήποτε οφειλέτης πολίτης, είναι δυνατόν να θεωρηθεί γενικά και αόριστα, ότι μόνο εξ αυτού του λόγου παύει να ανήκει σε «ευάλωτο νοικοκυριο»; Άτομα δηλαδή που για παράδειγμα κληρονόμησαν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ χρέη, χάνουν εξ αυτού και μόνο του λόγου το δικαίωμα να προστατεύσουν την πρώτη κατοικία τους; Και σε κάθε περίπτωση, ας μας εξηγήσει η ηγεσία του Υπ.Οικ., πού το ορίζει αυτό ο νόμος, σε ποια διάταξη και με ποια κριτήρια. Πώς είναι δυνατόν ένα ολόκληρο Υπουργείο να εξειδικεύει κριτήρια που δεν προκύπτουν από κανένα κανόνα δικαίου και μάλιστα, αφού ολοκληρωθούν πρώτα επιτυχώς οι πλειστηριασμοί κατοικιών;
Δυστυχώς, δεν φταίει κανένας άλλος αν η Πολιτειακή εξουσία πρώτη ανακοινώνει περιχαρής «συμφωνίες με δανειστές», και μετά, κατόπιν εορτής και αφού έχουν πεταχτεί οικογένειες στο δρόμο, θυμάται να εξετάσει τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις εφαρμογής των συμφωνιών αυτών, οι οποίες μάλιστα, δεν χρειάστηκε καν να θεσμοθετηθούν με νόμο, καθώς όλα επαφίονται αποκλειστικά στην καλή προαίρεση των δανειστών και μόνο! Αν θέλουν οι ίδιοι οι δανειστές, θα αναστείλουν τον πλειστηριασμό της οικίας, αν όχι, δεν πειράζει, έχουν τη συναίνεση και τις ευλογίες του Κράτους, ό,τι κι αν επιλέξουν.
Μάλιστα, το περιστατικό με τον δικό μας εντολέα, έρχεται στην επιφάνεια ως ένα από τα πολλά που θα ανακύψουν, δεδομένης της καθυστέρησης του Κρατικού Φορέα να ολοκληρώσει το σύνολο των διαδικασιών και τη σύσταση των απαραίτητων φορέων για την πλήρη και ομαλή λειτουργία του Νέου Πτωχευτικού Κώδικα (βλ. και την από 11.06.2021 απόφαση της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων περί αποχής των δικηγόρων από του πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας).
Περιμένουμε απάντηση από τον Υπουργό, προκειμένου να θεμελιώσει αποδεικτικά και νομικά τα λεγόμενά του. Περιμένουμε επίσης με μεγάλη ανυπομονησία την πορεία της εξέλιξης των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας και άλλων συμπολιτών μας κατά τις προσεχείς εβδομάδες.
Αθήνα, 11.06.2021
Δικηγορικό Γραφείο ....
και ένα πρόσθετο σχόλιο συνεργάτη της ΕΦΣΥΝ
«Σε συνεχείς τηλεφωνικές κλήσεις τόσο των πληρεξουσίων δικηγόρων όσο και άλλων ενδιαφερόμενων για ενημέρωση εν όψει των πλειστηριασμών στους: Συμβολαιογραφικούς Συλλόγους της χώρας, στη Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, τις γραμματείες και τα νομικά τμήματα των υπουργείων Οικονομικών και Ανάπτυξης, καθώς και στις ίδιες τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, όλοι και μηδενός εξαιρουμένου απαντούσαν ότι καμία επίσημη ενημέρωση δεν έχουν και ουδείς γνώριζε κάτι περί εφαρμογής κάποιας τέτοιας συμφωνίας - απόφασης αναστολής των πλειστηριασμών... Ανακοινώθηκε μια συμφωνία η οποία ουδέν αποτέλεσμα και καμιά αναστολή πλειστηριασμών επέφερε! Αντιθέτως, καθησύχασε πάρα πολλούς οφειλέτες, πείθοντάς τους ψευδώς ότι, έστω προσωρινά, θα μπορούσαν να προστατεύσουν την πρώτη κατοικία τους... Αποτελεί πρωτοφανή κοροϊδία στα χρονικά της χώρας», σημειώνει το δικηγορικό γραφείο και είναι περιττό να πούμε ότι προσυπογράφουμε. Και φυσικά θα επανέλθουμε.
