Εφιάλτης από το μέλλον τα σχέδια του κράτους και των τραπεζών για τους πλειστηριασμούς

Άρχισαν τελικά να διαρρέουν τα σχέδια των τραπεζών και της κυβέρνησης για το θέμα των πλειστηριασμών. Η προθεσμία που είχε δώσει η τρόϊκα σε κυβέρνηση-ελληνικές τράπεζες τελειώνει και όλα δείχνουν πως τα τελικά σχέδια για τα προβληματικά στεγαστικά δάνεια είναι ήδη έτοιμα προς ανακοίνωση. Για τα υπόλοιπα δάνεια (καταναλωτικά, επιχειρηματικά) δεν έχει ακόμη τίποτα διαρρεύσει. Σύμφωνα με όσα γράφονται στο http://www.euro2day.gr/news/economy/article/1163353/protash-anasa-gia-ta-kokkina-stegastika.html αυτή τη στιγμή τα προβληματικά στεγαστικά δάνεια ξεπερνούν τις 350.000 επί συνόλου ενός εκατομμυρίου (αν και άλλες εκτιμήσεις θεωρούν και τα δύο αυτά νούμερα υπερεκτιμημένα). Από τα 350.000 προβληματικά δάνεια τα 110.000 είναι κόκκινα, δηλαδή παρουσιάζουν καθυστέρηση εξυπηρέτησης μεγαλύτερη των τριών μηνών. 

Οι τραπεζίτες επισκέφθηκαν την Δευτέρα 9 Δεκέμβρη τον διοικητή της Τράπεζας Ελλάδος (Προβόπουλο) και του υπέβαλαν τις τελικές προτάσεις τους οι οποίες έχουν την έγκριση της κυβέρνησης και κινούνται στο πνεύμα της απόφασης Χατζηδάκη.

Η πρόταση των τραπεζών χωρίζει σε δύο κατηγορίες τα προβληματικά στεγαστικά δάνεια. Σ' αυτά που μετά βίας εξυπηρετούνται και στα κόκκινα. 

Για τα πρώτα προβλέπεται σύναψη νέας σύμβασης στα πλαίσια του σχεδίου Χατζηδάκη που θα υποχρεώνει τον δανειολήπτη στην δεκαετή εξόφληση του 70% του δανείου (όπου βάσει των δεσμεύσεων της νέας σύμβασης θα πρέπει να είναι συνεπής άλλως κινδυνεύει με συνοπτικές διαδικασίες να χάσει οριστικά το σπίτι του). Το υπόλοιπο της οφειλής (τόκοι+κεφάλαιο) θα παγώσει χωρίς να ανατοκίζεται με την υποσχετική της οριστικής διαγραφής αν ο δανειολήπτης είναι συνεπής. Εδώ υπάρχει ένα σκοτεινό σημείο: με ποιό επιτόκιο θα συναφθεί η νέα σύμβαση ; Μήπως αυτό το επιτόκιο θα καλύψει μερικώς την απώλεια των τραπεζών από το κούρεμα κατά 30% του δανείου ; Το άλλο αδιευκρίνιστο σημείο είναι τί θα γίνει αν ο δανειολήπτης κάποιες φορές βρεθεί σε αδυναμία εμπρόθεσμης εξόφλησης της δόσης του δανείου: θα τύχει του πλεονεκτήματος της διαγραφής του 30% ;

Οι τράπεζες έχουν κάθε λόγο να εντάξουν σε αυτή την υπό διαμόρφωση κατηγορία δανειοληπτών όσο περισσότερους μπορούν. Πρώτον γιατί θα βελτιώσουν την εικόνα του χαρτοφυλακείου των δανείων τους και δεύτερον γιατί θα έχουν σχεδόν εξασφαλίσει με την απειλή του άμεσου πλειστηριασμού ή την απώλεια του βοnus της διαγραφής του 30% την "άμεμπτη" εξυπηρέτηση του δανείου. Να θυμίσουμε ότι όταν εξαγγέλθηκε η πρόταση Χατζηδάκη μόνο 850 περίπου δανειολήπτες προσήλθαν και υπέγραψαν νέα σύμβαση (οι περισσότεροι έχουν μετανοιώσει ήδη) αντί των 150.000 που ήταν στις προβλέψεις της κυβέρνησης.

Για τη δεύτερη κατηγορία των προβληματικών στεγαστικών δανείων (κόκκινα) το σχέδιο-πρόταση προβλέπει τη μεταβίβαση (οριστική κατάσχεση) του ακινήτου σύμφωνα με τις τρέχουσες εμπορικές αξίες στην τράπεζα και την ενοικίαση της κατοικίας από τον πρώην ιδιοκτήτη. Η κυβέρνηση εκτιμά πως έτσι θα ανακόψει το όποιο κύμα οργής, μην αφήνοντας στο δρόμο 110.000 οικογένειες.

Για να προχωρήσει όμως η εφαρμογή της, πρέπει να μειωθεί ο φόρος μεταβίβασης στην αγοραπωλησία ακινήτων, κάτι που αναμένεται να γίνει στην οριστική διαμόρφωση του νέου φορολογικού νομοσχεδίου (πληροφορίες αναφέρουν ότι θα μειωθεί στο 3% από 10% σήμερα).

Το ενοίκιο που θα καταβάλλεται θα είναι μειωμένο κατά 20% από τα εμπορικά δεδομένα της αγοράς. Η "χάρη" αυτή θα ισχύσει για 5 έτη και αφού επαναξιολογηθεί η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη (πλέον ενοικιαστή), τότε είτε θα μπορεί να επαναγοράσει από την τράπεζα το σπίτι σύμφωνα με τις τότε εμπορικές αξίες, είτε θα συνεχίσει να πληρώνει το ενοίκιο. Βέβαια, εάν σε πέντε χρόνια η τράπεζα κρίνει ότι μπορεί να πουλήσει το ακίνητο, τότε η σύμβαση ενοικίασης διακόπτεται αυτομάτως. 

Στην ουσία μιλάμε όχι μόνο για οριστική απώλεια του ακινήτου (εν προκειμένω της πρώτης κατοικίας) αλλά και για ένα αργό ξεσπίτωμα σύμφωνα με τις ορέξεις της τράπεζας και τις επικοινωνιακές πολιτικές της κυβέρνησης. 

Αποτελεί εμπαιγμό το να σου πάρει το σπίτι η τράπεζα με τις σημερινές αξίες (διότι πρόκειται για "ηθελημένη" μεταβίβαση από τον ιδιοκτήτη στην τράπεζα) και να στο πουλήσει, αν θελήσει, σε μια φουσκωμένη αξία στο μέλλον. Ο εκβιασμός είναι ωμός. Ή σε πετάω στο δρόμο ή μου χαρίσεις το σπίτι σου, να στο ξαναπουλήσω στο μέλλον, αν το θελήσω.

Σημείο προς διευκρίνιση είναι η σχέση τους ύψους της οφειλής με την αξία της μεταβίβασης. Αν λ.χ. η αξία μεταβίβασης είναι μεγαλύτερη της οφειλής η τράπεζα θα δεχθεί να επιστρέψει τη διαφορά στον πρώην ιδιοκτήτη; Αν αντίθετα η αξία είναι μικρότερη ο δανειολήπτης-πρώην ιδιοκτήτης απαλάσσεται του υπολοίπου της οφειλής.

ένας εφιάλτης από το μέλλον

Ας μην ξεγελιόμαστε. Αυτά τα 110.000 σπίτια θεωρούνται ήδη κατασχεμένα από τις τράπεζες (με την έννοια ότι άμεσα θα αποτελέσουν περιουσιακό τους στοιχείο). Η μανούβρα του ενοικίου απλά βελτιώνει την αξία του ακινήτου ώστε αυτό να γίνει πιο δελεαστικό από τα επενδυτικά founds και τα κοράκια του real estate. Aυτά τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια έχουν πουληθεί σε ξένες τράπεζες ή θα πουληθούν οσονούπω με τη ρύθμιση αυτή και μάλιστα με καλύτερους όρους για τις τράπεζες δανειστές από ό,τι όσα έχουν ήδη πουληθεί. Στη συνέχεια οι ξένες τράπεζες θα τα "πακετάρουν" και θα τα διαθέσουν σε founds και επενδυτικούς ομίλους ακινήτων. Συνάμα αυτοί οι τίτλοι ιδιοκτησίας θα αποτελέσουν τονωτική ένεση στα μετοχοποιημένα πακέτα ακινήτων (βλέπε http://dikaex.blogspot.gr/2013/11/blog-post_5662.html), οι μετοχές θα παίζονται στα διεθνή χρηματιστήρια αξιών, παρασέρνοντας προς τα κάτω ή προς τα πάνω τις αξίες όλων των ακινήτων παγκοσμίως, είτε αυτά έχουν εμπλακεί σε τραπεζικές συναλλαγές είτε όχι. 

Συν τοίς άλλοις η μετοχοποίηση των κατασχεμένων ακινήτων θα προσφέρει διέξοδα στα αποθέματα άϋλων κερδών παγκοσμίως, θα μετουσιώσει τον κοπανιστό αέρα των κερδών από τα διεθνή χρηματιστήρια και χρηματοοικονομικά παιγνίδια σε έγγυο αξία.

Αυτά τα 110.000 σπίτια είναι η πρώτη δόση υφαρπαγής και του τελευταίου περιουσιακού στοιχείου που διαθέτουν οι έλληνες πολίτες. Σ' αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και τα σπίτια όσων δανειοληπτών έχουν κόκκινα δάνεια άλλης μορφής (επιχειρηματικά, καταναλωτικά, κ.λπ.) για τα οποία ακόμη δεν ακούγεται κάποιο σχέδιο ή πρόταση. Φαντάζομαι ότι και αυτά θα έχουν παρόμοια τύχη με τα κόκκινα στεγαστικά.

Αν προσθέσουμε σ' αυτά τις απειλούμενες από το Δημόσιο κατασχέσεις ακινήτων, τη φοροληστεία πάνω στο ακίνητο με τον νόμο που κατατέθηκε στη Βουλή, που μεταβιβάζει με αργό ρυθμό κάθε ακίνητο στα χέρια του κράτους και μέσω του ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο για την εξυπηρέτηση του χρέους) στα χέρια των διεθνών δανειστών, το τοπίο είναι εφιαλτικό.

Αυτή η αρπαγή δεν θα έχει όμοιό της στην ιστορία. Της πρώτης μεγάλης αρπαχτής (χρηματιστήριο) ακολούθησε η αρπαγή των μισθών, ο εξαναγκασμός σε ανεργία, η αρπαγή μέσω της κερδοσκοπίας πάνω στα βασικά αγαθά, η περικοπή των κοινωνικών δαπανών, η φοροληστεία. Όλα ενταγμένα σε ένα σχέδιο φτωχοποίησης.

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στην τελευταία πράξη φτωχοποίησης, μπροστά στο ανώτατο στάδιο υπεσυσσώρευσης πλούτου από ολίγους. Πλούτου που δεν θάναι πια αέρας κοπανιστός, αλλά χώρος. Και αυτή η υπερσυσσώρευση φουντώνει όχι μόνο την παγκόσμια κερδοσκοπία πάνω στο χώρο, αλλά επιτρέπει χωροταξικούς και κοινωνικούς μετασχηματισμούς σε ολόκληρες πόλεις ή περιοχές σύμφωνα με τις πολιτικές ανάγκες της επικυρίαρχης τάξης (Gentrification). Πόλεις μέσα στις πόλεις όπου το σύνδρομο του φόβου και η αποξένωση θα αποτελούν το υπερόπλο της εξουσίας. 

Βρισκόμαστε μπροστά στο φαινόμενο του λυκόφωτος των χώρων, της ερημοποίησής των, των κλειστοφοβικών πόλεων, στην Κλειστόπολη στη θέση της Κοσμόπολης (του Πώλ Βιριλιό-Πανικόβλητη Πόλη). Ο κόσμος μη όντας πέρα από ό,τι βλέπουν τα μάτια μας μινιατουροποιείται, με ό,τι αυτό σημαίνει για το κοινωνικό όν Άνθρωπος.