του Παναγιώτη Σαϊνατούδη
Είναι φανταστικό!!! Η Ελλάδα είναι μια καταπληκτική χώρα καθώς μπορεί να αναγνωριστεί η σπουδαιότητα του έργου σας. Η τιμή αυτή δεν θα μπορούσε να δοθεί ποτέ στη Γαλλία, δηλαδή ο πρόεδρος της Δημοκρατίας να τιμήσει τον Ντομινίκ Γκουλέτ για το έργο που έχει κάνει το Κοκοπελλί στη Γαλλία ή κάποιο άλλο αντίστοιχο πρόσωπο….»
(επιστολή του προέδρου της οργάνωσης “Terre Humaine”, η οποία εδρεύει στη Γαλλία και στην Ελβετία, σχετικά με τη βράβευση του Πελίτι από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας στα πλαίσια του θεσμού ΝΗΣΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 2013, που συνδιοργανώνεται από την Κίνηση Πολιτών και το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού,)
Όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με τους ντόπιους σπόρους δεν γνώριζα τίποτε για το θέμα και τις προεκτάσεις που έχει. Σήμερα μετά από 22 χρόνια (1991-2013) ενασχόλησης με τους ντόπιους σπόρους, συνεχίζω να μαθαίνω τα μυστικά αυτού του καταπληκτικού πλούτου της Ελλάδας. Όλα ξεκίνησαν όταν ο Γιάννης Διαμαντόπουλος μου ζήτησε να αγοράσω ένα πακέτο με σπόρους που είχε φέρει από τη Λατινική Αμερική(Ιανουάριος 1991). Μέσα στο πακέτο υπήρχαν σπόροι από φυλές ινδιάνων. Οι φυλές είχαν ήδη εξαφανιστεί, οι σπόροι τους όμως συνέχιζαν να καλλιεργούνται. Αυτό με συγκλόνισε. Τότε μέσα από το «Εργαστήρι Οικολογικής Πρακτικής» στη Θεσσαλονίκη, οργανώνω την πρώτη δράση στην Ελλάδα σε μη κυβερνητικό επίπεδο για το θέμα των ντόπιων ποικιλιών.
Το δεύτερο μεγάλο γεγονός έγινε το 1992, στο χωριό μου στη Βαμβακούσα Σερρών μοίραζα τα προσκλητήρια γάμου του αδερφού μου, σε μια αυλή είδα ένα μαύρο κοντόροκο καλαμπόκι. Ρώτησα την ηλικιωμένη κυρία τι κάνει με τα καλαμπόκια, μου είπε ότι τα κάνει ποπ κορν για τα εγγόνια της. Της ζήτησα λίγους σπόρους που μου έδωσε πολύ ευχαρίστως, μετά μου ήρθε η ιδέα σε κάθε σπίτι που θα πηγαίνω να ρωτάω τι σπόρους έχουν και να ζητάω να μου δώσουν. Γύρισα όλο το χωριό και γέμισα μια αγκαλιά με φασόλια, κολοκύθες, πεπόνια κ.λ.π.
Το 1995 σε μια στιγμή προσωπικής αναζήτησης μου ήρθε η ιδέα να κάνω ένα κέντρο για τη σωτηρία των ντόπιων ποικιλιών. Τότε ζούσα στο Δασωτό Κ. Νευροκοπίου, μια μεγάλη βελανιδιά που είναι στο χωριό μου έδωσε το όνομα της ομάδας, «Πελίτι» που θα πει: Πελίτ στα ποντιακά βελανιδιά. Η βελανιδιά ήταν ένα σημείο συνάντησης για τους ανθρώπους του χωριού, έτσι και το δικό μου «Πελίτι» ήθελα να είναι ένα σημείο συνάντησης για όλους τους ανθρώπους.
Ξεκίνησα με τα πόδια και με ώτο-στοπ να μαζεύω σπόρους και να συναντώ ανθρώπους. Ταξίδεψα όπου μάθαινα ότι υπάρχουν άνθρωποι που κρατάνε σπόρους, δεν είχα τίποτα αλλά είχα τα πάντα, το σύμπαν μου πρόσφερε ότι χρειαζόμουν. Έζησα σε διάφορες περιοχές γι” αυτό το σκοπό τελευταίος σταθμός αυτής της περιοδείας μου (1995-2001) ήταν τα Πομακοχώρια του νομού Ροδόπης.
Τότε συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να βγω στην κοινωνία και να μεταφέρω το μήνυμα των σπόρων στους ανθρώπους. Ως τότε ζούσα χωρίς να εργάζομαι (με οικονομικούς όρους), ζούσα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ταξίδευα με ώτο-στοπ.
Το 2001 οργανώνω την 4η Πανελλαδική Γιορτή Ανταλλαγής Ντόπιων Ποικιλιών στην κεντρική πλατεία των Σερρών. Αυτή η γιορτή σηματοδοτεί το άνοιγμα του Πελίτι προς την κοινωνία.
Το 2002 παντρεύομαι τη Σοφία Γίδα, ο γάμος μας δυναμώνει το έργο του Πελίτι. Μαζί με τη Σοφία στήνουμε την ίδια χρονιά το Πανελλαδικό Δίκτυο Ανταλλαγής Αγαθών και Υπηρεσιών χωρίς χρήματα. Εκδίδουμε το έντυπο «από χέρι σε χέρι και από καρδιά σε καρδιά» μια παγκόσμια πρωτοτυπία.
Την ίδια χρονιά (2002) ξεκινάμε μαζί με τον Νίκο Δομπάζη την καθιέρωση της 7ης Απριλίου ως μέρας για τους ντόπιους σπόρους στην Ελλάδα. Σήμερα πραγματοποιούνται δεκάδες γιορτές εκείνες της ημέρες, με διανομή δωρεάν σπόρων και φυτών σε όλη τη χώρα.
Το 2005 ο Άρης Παύλος ξεκινάει την πρώτη τοπική ομάδα του Πελίτι στην Αίγινα. Σήμερα υπάρχουν 12 τοπικές ομάδες σε όλη τη χώρα. (Ομάδα Κομοτηνής, Βασιλικών Θεσσαλονίκης, Λήμνου, Κοζάνης, Ιωαννίνων, Αλμυρού, Ευβοίας, Περατιάς, Αίγινας, Αρχαίας Ολυμπίας, Μήλου και Ηρακλείου).
Το 2009 η οργάνωση “BioversityInternational” και ο δήμαρχος της Ρώμης, με τίμησαν ως «φύλακα της βιοποικιλότητας της Μεσογείου». Μια πολύ μεγάλη ανταμοιβή και αναγνώριση.
Το 2011 το Πελίτι συμμετέχει στις Διεθνείς Ημέρες Σπόρων στις Βρυξέλλες, αυτή η συνάντηση μας ανοίγει το δρόμο και μας συνδέει με τις οργανώσεις της Ευρώπης για το θέμα των ντόπιων ποικιλιών και μας βάζει και σ” έναν πιο κινηματικό δρόμο.
Το 2012 και το 2013 μεταφέρουμε τις Διεθνείς Ημέρες Σπόρων στην Ελλάδα με τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων απ” όλο τον κόσμο. Το μικρό Μεσοχώρι Παρανεστίου των 70 κατοίκων που είναι σήμερα η έδρα του Πελίτι, γίνεται ένα παγκόσμιο κέντρο αναφοράς για της ντόπιες ποικιλίες. Ο Μισέλ και η Τζούντ Φάντομ, από την Αυστραλία από την οργάνωση seedsavers (www.seedsavers.net ) που εργάζονται από το 1986 για το θέμα των ντόπιων ποικιλιών σε όλο τον κόσμο δήλωσαν ότι οργανώσαμε τη μεγαλύτερη ανταλλαγή ντόπιων ποικιλιών παγκοσμίως, στις διεθνείς ημέρες σπόρων στις 11, 12 και 13 Μαΐου 2013.
Στις 7 Οκτωβρίου 2013, στις εκδηλώσεις που οργανώσαμε για την ελευθερία των σπόρων σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων το Υπουργείο Περιβάλλοντος και το παγκόσμιο κίνημα για την ελευθερία των σπόρων ( http://seedfreedom.in) η Δρ. Βαντάνα Σίβα, απευθυνόμενοι στους Έλληνες από την πλατεία Συντάγματος, μας λέει: ότι η Ελλάδα η χώρα που γέννησε τη δημοκρατία και η χώρα με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα της Ευρώπης κινδυνεύει να πληγεί περισσότερο, από άδικους νόμους για τη βιοποικιλότητα, και είναι η χώρα που μπορεί και πρέπει να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών της Ευρώπης.
Το βασικό περιοδικό έντυπο του Πελίτι τα «Κατά Τόπους Αγροκτήματα….», όπου παρουσιάζουμε το Πανελλαδικό Δίκτυο Διάδοσης και Διάσωσης των Ντόπιων Ποικιλιών και των Αυτόχθονων Αγροτικών Ζώων, με τη φετινή του 13η έκδοση έχει ξεπεράσει τις 22.000 αντίτυπα.
Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε προσφέρει σπόρους σε πάνω από 120.000 καλλιεργητές ερασιτέχνες και επαγγελματίες. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι μπόρεσαν να διατηρήσουν ένα μέρος της διατροφικής τους αυτάρκεια όταν ήρθε η οικονομική κρίση στη χώρα. Είχαν τροφή και σπόρους που αναπαράγονταν ελεύθερα και είχαν τη δυνατότητα να κρατήσουν την αξιοπρέπεια τους.
Κάθε φορά που χάνεται ένας σπόρος χάνεται ένα κομμάτι από την Ιστορία μας και τη μνήμη μας. Κάθε φορά που χάνεται ένας σπόρος χάνεται ένα κομμάτι από τη Δημοκρατία και την ελευθερία μας.
Σήμερα που ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας μας απονέμει τιμητική διάκριση για τον εθελοντισμό στα πλαίσια του θεσμού ΝΗΣΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 2013 επιλέξαμε να ανακοινώσουμε τις επόμενες τέσσερις μεγάλες δράσεις μας.
1. Διεθνές Καραβάνι αλληλεγγύης για τους σπόρους. Θα ξεκινήσει από το Πελίτι στις 27 Απριλίου 2014 και θα πάει στη Γαλλία στην οργάνωση Κοκοπελλί όπου οργανώνει φέτος τις Διεθνείς Ημέρες Σπόρων. Στο καραβάνι θα συμμετέχουν σημαντικές προσωπικότητες όπως η Δρ. Βαντάνα Σίβα από την Ινδία.
2. Όχι πατέντες στη ζωή, το Πελίτι για πρώτη φορά παίρνει μέρος σε μια καμπάνια ενάντια στη πατέντα που ζητάει η εταιρία Syngenta στην πιπεριά.
3. Αυτή την περίοδο στις επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει αρχίσει η συζήτηση για την αναθεώρηση της νομοθεσίας σχετικά με την εμπορία των σπόρων και του υπόλοιπου πολλαπλασιαστικού υλικού. Το Πελίτι μαζί με τις οργανώσεις της Ευρώπης λέει όχι σε άδικους νόμους που είναι κομμένοι και ραμμένοι στα μέτρα της βιομηχανίας σπόρων, (Ανοιχτή επιστολή του Πελίτι προς τους Έλληνες Ευρωβουλευτές που είναι μέλη της επιτροπής περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου).
4. Αν χάσουμε τη γη μας δεν έχουν κανένα νόημα οι σπόροι μας. Έτσι θέλουμε να ζητήσουμε από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας να μην υπογράψει νόμους που θα οδηγήσουν στην αρπαγή Ελληνικής γης.
Η χώρα μας κατέχει τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα της Ευρώπης. Ο κάθε ένας από τη θέση που βρίσκεται θα πρέπει να την υπερασπιστεί. Η βιοποικιλότητα είναι ένα ελεύθερο αγαθό στο οποίο θα πρέπει να έχουν ελεύθερη πρόσβαση όλοι οι πολίτες.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους ανθρώπους παππούδες και γιαγιάδες, άντρες γυναίκες και παιδιά που στήριξαν το έργο του Πελίτι όλα αυτά τα χρόνια. Θέλω να ευχαριστήσω τους ανθρώπους της ΕΡΤ που ανέδειξαν το έργο του Πελίτι και το έκαναν γνωστό σε όλη την Ελλάδα.
«Είμαι ένας κόκκος σταριού, κράτα με στα χέρια σου
κλείσε τα μάτια σου και άφησε με να σου διηγηθώ την ιστορία της ζωής μου»
Καθημερινά τρώμε. Τί τρώμε, τί βάζουμε στο τραπέζι μας, από πια περιοχή έρχεται η τροφή μας, τί στηρίζουμε με το πιρούνι μας;
Είμαστε σημαντικοί και σπουδαίοι ανεξάρτητα από την πολιτική οικονομική και κοινωνική μας θέση. Ας ονειρευτούμε έναν καλύτερο κόσμο και ας βαδίσουμε κάθε μέρα προς αυτή την κατεύθυνση.
Σπέρνοντας τα όνειρα μας και φροντίζοντας τα σε καθημερινή βάση, μια μέρα θα βλαστήσουν και θα καρποφορήσουν.
Το κείμενο γράφτηκε από τον Παναγιώτη Σαϊνατούδη, εμπνευστή και γενικό συντονιστή του Πελίτι, με αφορμή της βράβευσης του Πελίτι από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας για την εθελοντική προσφορά του στην Ελληνική κοινωνία στα πλαίσια του θεσμού ΝΗΣΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 2013- βραβεία εθελοντισμού-19 Νοεμβρίου 2013.
