Άνθρωποι στην παραλία (αναδημοσίευση)

φωτογραφία: Charles Shedd

Ζωή και θάνατος στο ίδιο νερό

από το Περιοδικό

Γράφει: Θάνος Ανδρίτσος

παραλία είναι κάτι εξαιρετικά απλό και αγνό, που εξισώνει τους ανθρώπους. Και ο βασιλιάς και ο δούλος μπορούν να απολαύσουν περίπου με τον ίδιο τρόπο μια δροσερή βουτιά ή έναν ολιγόλεπτο ύπνο στην άμμο. Υπάρχουν βέβαια όμορφες και γραφικές παραλίες, με ωραία νερά και θαυμάσιο βυθό και κάποιες, που είναι λιγότερο όμορφες και γραφικές. Όμως, πάνω κάτω, όλες από τα ίδια συστατικά αποτελούνται. Μια λωρίδα άμμου ή βοτσάλων, μερικά βράχια, ίσως κάποια δέντρα και τα θαλασσινά κύματα να σκάνε ήρεμα ή με ορμή.

Ακόμα και όσοι, όπως εγώ, είμαστε περισσότερο οπαδοί των ανθρωπογενών παρά των φυσικών τοπίων, δεν μπορούν παρά να παραδεχτούν ότι, κατά κύριο λόγο, η φυσική απλότητα είναι και η μεγαλύτερη ομορφιά των παραλιών. Μπορεί να βρίσκεται δίπλα σε μια κοσμοπολίτικη πόλη ή σε ένα παραδοσιακό οικισμό, αλλά σπάνια αυτό είναι το πρωταρχικό χαρακτηριστικό που την κάνει περισσότερο ή λιγότερο όμορφη. Και κανένας αν σκεφτεί ή αν δει ένα αφιέρωμα με τις πιο όμορφες παραλίες δεν θα εντάξει σε αυτές κάτι παρελάσεις από ξαπλώστρες και μπιτς μπαρ.

Το νερό της θάλασσας, η άμμος και οι πέτρες, τα δέντρα, είναι κοινά αγαθά, είναι για όλους. Δεν τα έφτιαξε κανείς και σε κανέναν δεν ανήκουν. Για αυτό, οι χώρες και οι λαοί, που η θάλασσα «δέχτηκε το χώμα τους να βρέχει», ήταν ιστορικά προικισμένοι. Όχι μόνο γιατί μπορούσαν να αναπτύξουν το εμπόριο, την αλιεία, να κάνουν εξερευνήσεις και επεμβάσεις, αλλά και για την ακαταμάχητη απόλαυση που μια βόλτα στην αμμουδιά, ένα μακροβούτι ή ένα παιχνίδι στην παραλία μπορούν να προσφέρουν. Προικισμένοι, γιατί η μοίρα τούς έδωσε απλόχερα κάτι για το οποίο δε δούλεψαν.

Ακριβώς έτσι αισθανόταν πριν λίγες μέρες μια παρέα που απολάμβανε την ομορφιά της θάλασσας της Μυκόνου. Ένα μέλος της παρέας, ο Βασίλης Μηλιώνης, είχε τα γενέθλιά του και είχε καλέσει όλους τους φίλους και τις φίλες του, για να πιούνε κοκτέιλ στις παραλιακές βίλες του και να παίξουν κοκκορομαχίες.YOLO, You only live once, σκεφτόταν ο Βασίλης. «Περνάμε τέλεια, εδώ στη Μύκονο». Ήθελε να ξεσκάσει γιατί πέρασε μια δύσκολη χρονιά. Βλέπετε, είχε κλέψει περίπου 150 εκατομμύρια από το ελληνικό δημόσιο και για λίγο καιρό είχε προβλήματα με τη δικαιοσύνη, αλλά ευτυχώς γρήγορα ξεμπέρδεψε. «Θα χαρώ τις ελληνικές παραλίες», σκέφτηκε και ξεκίνησε το πάρτι. Αυτός σίγουρα αισθανόταν προικισμένος γατί απολαμβάνει γενικώς πράγματα που απλόχερα του χαρίστηκαν χωρίς να έχει δουλέψει για αυτά.

Προικισμένο αισθανόταν κι ένα νεαρό ζευγαράκι πριν λίγα χρόνια, όταν αποφάσιζε να φέρει στον κόσμο τον καρπό του έρωτά του. Λίγη δουλίτσα υπήρχε, κάποια χρήματα στην άκρη για να πηγαίνει διακοπές στο νησί, και να μεγαλώσει το παιδί στην άμμο, όπως και οι γονείς του όταν ήταν μικροί. Τώρα αισθάνεται λιγότερο προικισμένο, γιατί μείνανε άνεργοι, χρωστάνε στις τράπεζες και το παιδί ψήνεται στην Αθήνα κατακαλόκαιρο.

Προικισμένος αισθανόταν ένας φοιτητής στο κάμπινγκ στην Ελαφόνησο που είχε πάει με την κοπέλα του πριν χρόνια, όταν διάβαζε ένα μυθιστόρημα στο Σαρακίνικο πριν μπει ξανά στα ονειρεμένα νερά. Τώρα σκέφτεται αμήχανα ότι μπορεί να μην τα ξαναδεί, αν κάποιος σεΐχης αγοράσει την παραλία από το ΤΑΙΠΕΔ που έχει περάσει.

Προικισμένος αισθανόταν κι ένας Κρητικός που μεγάλωσε μέσα στη θάλασσα από πιτσιρίκι. Χθες, μπαίνοντας στη βάρκα του για να ξεκινήσει το ψάρεμα, σκιάχτηκε όταν αντίκρισε έναν πολεμικό στόλο, στη μέση του οποίου βρισκόταν ένα πλοίο με όνομα «Cape Ray». Θυμήθηκε ότι από το πλοίο αυτό πετιούνται στα νερά που μεγάλωσε χημικά από τη Συρία, και αποκαμωμένος ξαναβγήκε στη στεριά.

Ίσως όχι τόσο προικισμένος, πάντως κάπως ξένοιαστος και χαρούμενος, έπαιζε στην παραλία τις προάλλες, ο Ζακαρίγια, Παλαιστίνιος πιτσιρικάς μόλις που είχε πατήσει τα δέκα χρόνια ζωής. Ήξερε ότι η χώρα του ζει μαρτυρικές στιγμές, όμως την άμμο και το νερό δεν μπορεί κανείς να του τα στερήσει, σκέφτηκε. Ήθελε να παίξει ποδόσφαιρο, ή θα μπορούσε να φτιάξει μαζί με τους τρεις συνομηλίκους του κάστρα και ολόκληρες πόλεις στην άμμο, πόλεις και χώρες για να ζήσουν τα παιδιά που θα γεννηθούν όταν πια αυτός ο εφιαλτικός κόσμος θα έχει γίνει άσχημη ανάμνηση. Δεν μπόρεσε να τα χτίσει, γιατί λίγα μέτρα μακριά του, έσκασε μια βόμβα από ένα ισραηλινό πλοίο – που βγήκε μέσα από τη θάλασσα που υπάρχει για να κολυμπάμε. Μαζί με την παρέα του άρχισε να τρέχει για να ξεφύγει. Δεν τα κατάφερε όμως, γιατί ο σταυρός του στόχου από το όπλο γύρισε προς το μέρος του και λίγα δευτερόλεπτα αργότερα κειτόταν νεκρός, σε αυτή την άμμο που υπήρχε για να παίζει και να κάνει πυργάκια.

Το ίδιο νερό, της Μεσογείου, βρέχει όλους μας. Ίδια η άμμος, ίδιοι οι βράχοι. Κανείς δεν τα έφτιαξε και σε κανένα δεν ανήκουν. Όμως δεν τα απολαμβάνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Και δυστυχώς, YOLO, ζεις μόνο μια φορά. Και ο μικρός Ζακαρίγια δε θα γεννηθεί ξανά για να εκδικηθεί τους δολοφόνους του. Κι εμείς, σε αυτή τη ζωή, πρέπει να πάρουμε εκδίκηση για πάρτη του, από τους δολοφόνους του, αλλά και από τους Μηλιώνηδες, που βρωμίζουν τις θάλασσες και τις ζωές μας. Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τα πυργάκια του Ζακαρίγια στην άμμο…