Ιστορίες για τα χρέη από την αρχαία Ελλάδα

1. Σεισάχθεια: Η πρώτη διαγραφή χρέους! Αθήνα,594 π.Χ. Πριν το Σόλωνα στην Αθήνα ίσχυε ο θεσμός της υποδούλωσης για χρέη. Ο πολίτης που δεν μπορούσε να ξεπληρώσει το δανειστή του έχανε την ελευθερία του Με τη σεισάχθεια που σημαίνει ουσιαστικά «αποτίναξη βαρών» κι εντασσόταν στα μέτρα επανόρθωσης του Σόλωνα καταργούνταν τα χρέη των ιδιωτών προς τους ιδιώτες και το Δημόσιο, καταργήθηκε ο δανεισμός με εγγύηση το «σώμα» του δανειολήπτη και των μελών της οικογένειάς του, ενώ απελευθερώθηκαν όσοι Αθηναίοι είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών στην Αθήνα κι επαναφέρθηκαν στην πόλη όσοι είχαν μεταπωληθεί στο εξωτερικό.

2. Η πρώτη χρεωκοπία στον κόσμο! Δήλος, 454 π.Χ., ενώ η περίφημη Αθηναϊκή συμμαχία είχε ανασυσταθεί, 13 πόλεις-κράτη προχώρησαν σε δανεισμό από το Ναό της Δήλου. Δέκα από αυτές στη συνέχεια δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν τα χρέη τους και προχώρησαν σε στάση πληρωμών, την πρώτη στην παγκόσμια ιστορία! Οι δυο δεν μπόρεσαν τελικά να τα αποπληρώσουν, ενώ οι υπόλοιπες οκτώ ζήτησαν αυτό που σήμερα αποκαλείται επαναδιαπραγμάτευση χρέους. 

Οι αρχαίοι Έλληνες ως έμποροι αναγνώριζαν αυτό που αποκαλείται συνυπευθυνότητα χρέους, δηλαδή ότι ο δανειστής πρέπει να αναλαμβάνει μερίδιο του ρίσκου αν κάτι πάει στραβά. Άρα η στάση πληρωμών στην Αρχαία Ελλάδα δεν ήταν άγνωστο φαινόμενο.Μετά από αυτό ο Περικλής μετέφερε το ταμείο της Συμμαχίας στην Ακρόπολη της Αθήνας και οι αποφάσεις λαμβάνονταν μόνο από την Αθήνα και ο φόρος οριζόταν από την Εκκλησία του Δήμου.

3. Η πρώτη καταγεγραμμένη δημόσια δανειακή πράξη! Το 431π.Χ., ξεσπάει ο Πελοποννησιακός Πόλεμος και οι κυβερνώντες της Σπάρτης και πολλών άλλων συμμαχικών τους πόλεων-κρατών, ελλείψει χρημάτων, δανείστηκαν άτοκα πόρους από τις αποταμιεύσεις των ιερών της Ολυμπίας και των Δελφών, που προορίζονταν θεωρητικά για τις τελετές και τη συντήρηση των ιερών χώρων.

4. Η πρώτη τρόικα! Η Αθήνα, το αντίπαλο στρατόπεδο, που σταδιακά καταστρεφόταν από τον Πελοποννησιακό πόλεμο, δανείστηκε από τους ναούς. Από το 426 π.Χ. μέχρι το 422 π.Χ. συνήψε τρία δάνεια με τους ιερείς των ναών της Αθηνάς Πολιάδος, της Αθηνάς Νίκης και της Αρτέμιδος, έπειτα από ιερά άλλων περιοχών και από το λαό που τον παρότρυναν οι υπεύθυνοι της πόλης να τους δανείσει τους πόρους του, προσφέροντας ως αντάλλαγμα κάθε είδους τιμές.

5. Ο Διονύσιος των Συρακουσών διαγράφει το χρέος του με υποτίμηση! Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος, όταν δεν κατάφερε να μαζέψει χρήματα από άλλες πόλεις-κράτη, έδωσε διαταγή να του παραδώσουν οι Συρακούσιοι όλα τα χρήματά τους με την απειλή της θανατικής ποινής. Μόλις συγκέντρωσε όλα τα χρήματα μετέτρεψε τις δραχμές σε δίδραχμα και τους τα επέστρεψε κανονικά, μόνο που πλέον άξιζαν το μισό. Με τα υπόλοιπα μισά που κράτησε ξόφλησε τα χρέη του και κατάφερε να εξαφανίσει τα δημοσιονομικά προβλήματά του.

Tότε, ο σοφός Σόλωνας έκανε υπέρ του Λαού τη σεισάχθεια!

Σήμερα, δυστυχώς, κυβερνούν ηγετίδια, οσφυοκάμπτες και πράκτορες των ξένων οικονομικώνιμπεριαλιστών, που κατάντησαν την Ελλάδα «αποικία χρέους» και τους Έλληνες δουλοπαροίκους!

Έως πότε θα τους ανεχόμαστε;

Με αγωνιστικούς χαιρετισμούς!

Δημήτριος Ν. Πάνου.

Δικηγόρος - Πολιτειολόγος

17 δισ. ευρώ σε μισθούς - συντάξεις, 67 δισ. ευρώ σε τοκογλύφους!

ΠΗΓΗ: http://www1.rizospastis.gr/columnPage.do?

Γράφει: Ο Νίκος Μπογιόπουλος

 

Γιατί «δεν έχει το κράτος» τους; 

Γιατί «δε φτάνουν τα λεφτά», για να πληρωθούν οι μισθοί των εργαζομένων και οι συντάξεις των συνταξιούχων που για το επόμενο έτος, με βάση τον Τακτικό Προϋπολογισμό (σελίδα 78 της Εισηγητικής Εκθεσης) έχουν προϋπολογιστεί στα 17,5 δισ. ευρώ; 

Γιατί αυτοί οι μισθοί και οι συντάξεις, που «δεν φτάνουν τα λεφτά» για να πληρωθούν, μέσα σε ένα χρόνο, από το 2012 στο 2013, περικόπτονται ακόμα κατά 2 δισ. ευρώ;

Γιατί ματώνει ο ελληνικός λαός, από ένα «τρίτο Μνημόνιο» που έρχεται να προσθέσει την ταφόπλακα στη σφαγή που προηγήθηκε όλη την προηγούμενη τριετία; 

Η απάντηση δίνεται από τους ίδιους τους δήμιους του ελληνικού λαού. Από αυτούς που αύριο αναμένεται να υπερψηφίσουν τον προϋπολογισμό του 2013, για να «σώσουν» - για μια ακόμα φορά - τη χώρα. 

Ομολογούν οι ίδιοι ποιους «σώζουν» στην πραγματικότητα. 

Ομολογούν οι ίδιοι για ποιους δουλεύουν. Ομολογούν οι ίδιοι όχι μόνο από ποιους τα παίρνουν, αλλά και σε ποιους τα δίνουν. 

Στην ίδια σελίδα, την σελίδα 78 του Κρατικού Προϋπολογισμού 2013, στον Πίνακα 3.9, περιγράφουν με ακρίβεια ποιος κερδίζει από τον αδίστακτο ταξικό πόλεμο που έχουν εξαπολύσει εναντίον των λαϊκών στρωμάτων. 

Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό τους, λοιπόν, μόνο μέσα στο 2013 έχουν προβλέψει ότι θα καταβάλουν σε τόκους και σε χρεολύσια για την ικανοποίηση κάθε λογής ντόπιων και ξένων τοκογλύφων που έπαιξαν και παίζουν με το δημόσιο χρέος της χώρας, το ποσό των τουλάχιστον 67,197 δισ. ευρώ! 

* 

Από μια οικονομία, δηλαδή, που το ΑΕΠ της, μετά από τη συνεχή βύθιση που της έχουν προκαλέσει τα μέτρα, μόλις και μετά βίας θα φτάσει το 2013 στα 193 δισ. ευρώ, οι «σωτήρες» παρέχουν πάνω από το 1/3 αυτού του ΑΕΠ σε δανειστές, σε πιστωτές, σε κερδοσκόπους και σε «αλογομούρηδες» που στοιχηματίζουν πάνω στη λεγόμενη «βιωσιμότητα» του χρέους! 

Λεηλατούν το λαό, αποφάσισαν να του επιβάλουν ακόμα 19 δισ. ευρώ νέα μέτρα μέχρι το 2016, και μέσα σε μια χρονιά, το 2013 δίνουν 67 δισ. ευρώ και πλέον στους τοκογλύφους, για την αποπληρωμή ενός χρέους - Λερναία Υδρα! 

Για ένα χρέος που δεν το προκάλεσε ο λαός, αλλά το πληρώνει! 

Για ένα χρέος που δεν μειώνεται, αλλά μεγαλώνει! 

Για ένα χρέος που δεν δανείζονται για την αποπληρωμή του, αλλά που δανείζονται για τη ρευστότητα των κεφαλαιοκρατών και για την αέναη πληρωμή του (στο πολλαπλάσιο) από το λαό! 

Πέντε Θέσεις για το χρέος: Χτυπάμε το χρέος / Απεργία χρέους

Από εφημερίδα Δράση (http://efimeridadrasi.blogspot.gr)

ΠΟΤΕ ΧΤΥΠΑΜΕ ΤΟ ΧΡΕΟΣ. ΓΙΑΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ ΧΡΕΟΥΣ. ΠΩΣ ΘΑKΑΤΑΡΓΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΧΡΕΟΣ:

Θα πρέπει να ξαναφτιάξουμε το αποτυχημένο οικονομικό σύστημά μας που φτωχαίνει εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ παράλληλα καταστρέφει το οικοσύστημα. Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία από τακτικές, που περιλαμβάνουν ένα κυλιόμενο ιωβηλαίο, ένα Λαϊκό Ταμείο, και μια δυναμική οργάνωση μιας απεργίας χρέους, το χτύπημα του χρέους επιδιώκει να καταργήσει το χρέος και να αναδημιουργήσει μια δίκαιη κοινωνία, όπου τα χρέη και οι δεσμοί θα είναι μεταξύ μας και όχι με το 1%.

Όταν χτυπάς το χρέος, γνωρίζεις ότι:

1. Δεν είσαι ένα δάνειο.

Το χρέος δεν είναι προσωπικό, είναι πολιτικό. Το σύστημα του χρέους μάς διαμορφώνει ως απομονωμένους, φοβισμένους και υποταγμένους, απρόθυμους να σκεφτούμε να τοποθετηθούμε δημόσια για το φόβο των παντοδύναμων αξιολογήσεων της πιστοληπτικής ικανότητας. Υπάρχει λόγος που τόσοι πολλοί άνθρωποι μιλούν για το χρέος ως σκλαβιά. Η σκλαβιά ήταν κοινωνικός θάνατος. Έτσι είναι το χρέος. Μας κάνει να ντρεπόμαστε. Πρέπει να πουλάμε το χρόνο μας, τις ψυχές μας, να μη μας νοιάζουν οι θέσεις εργασίας παρά μόνο για να μπορούμε να καταβάλουμε τόκους στην τράπεζα. Τώρα που το χρέος είναι τόσο αχαλίνωτο, πολλοί από εμάς ντρεπόμαστε που βάζουμε άλλους σε χρέος. Επαγγελματίες, από το δάσκαλο έως το δικηγόρο και το γιατρό, έχουν γίνει μέσα για να κατευθύνουν περισσότερα θύματα στους τοκογλύφους. Έτσι ίσως, πάνω απ 'όλα, θα χτυπήσουμε το φόβο, θα αρνηθούμε την ντροπή, θα βάλουμε τέλος στην απομόνωση. Όταν χτυπάμε το χρέος, επιτρέπουμε στον εαυτό μας να είναι κάτι περισσότερο από ένα σύνολο αριθμών. Κατά μία έννοια, δημιουργούμε τη δυνατότητα της φαντασίας. Δεν αποποιούμαστε την ευθύνη μας, ασκούμε το έμφυτο δικαίωμά μας να αρνηθούμε το άδικο.

2. Ζούμε σε μια κοινωνία χρέους, που υποστηρίζεται και διασφαλίζεται από το σύστημα του χρέους-φυλακή.

1 τρισεκατομμύρια δολάρια χρέος σπουδαστών. 64% του συνόλου των πτωχεύσεων προκαλούνται από ιατρικό χρέος. 5 εκατομμύρια σπίτια σφραγισμένα ήδη, άλλα 5 εκατομμύρια υπό αδυναμία πληρωμής ή κατάσχεση. Το χρέος πιστωτικών καρτών είναι 800 δισεκατομμύρια δολάρια, δημιουργώντας κατά μέσο όρο 16,24% τόκο στο χρήμα των τραπεζών, που δανείζονται με 3,25%. Το μόνιμο χρέος είναι το κατ' εξοχήν χαρακτηριστικό της σύγχρονης αμερικανικής ζωής. Η διατήρηση όλων αυτών υπό έλεγχο είναι ο ιδιάζων, ειδικά αμερικανικός, μηχανισμός, όπου οι μαζικές φυλακίσεις, οι φυλετικές διακρίσεις και η σκλαβιά του χρέους αλληλοενισχύονται. Η επιλογή είναι σαφής: χρέος ή φυλακή. Με 2 εκατομμύρια στη φυλακή, επτά εκατομμύρια που εμπλέκονται στο «σωφρονιστικό» σύστημα με διάφορους τρόπους, και sub-prime δάνεια και άλλα αρπακτικά πιστωτικά σχήματα που απευθύνονται στους έγχρωμους, αυτό είναι ένα σύστημα σχεδιασμένο να στερεί πολιτικά δικαιώματα και να αποκλείει.

3. Υπάρχει μια απεργία χρέους που είναι σε εξέλιξη

Υπάρχει κάτι που συμβαίνει στην κοινωνία χρέους αυτή τη στιγμή. 27% των φοιτητικών δανείων είναι σε αδυναμία πληρωμής. 10% του χρέους πιστωτικών καρτών έχει διαγραφεί ως μη εισπράξιμο. Κατασχέσεις και προσημειώσεις υποθηκών είναι ανεξέλεγκτες. Οι άνθρωποι προχωρούν μακριά από το χρέος. Αυτές οι δράσεις λαμβάνουν χώρα οδηγούμενες από ανάγκη, από απελπισία, αλλά επίσης και από κάτι άλλο. Τι είναι αυτό; Θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε άρνηση. Θα μπορούσαμε επίσης να το ονομάσουμε απεργία χρέους. Σε αυτήν την περίοδο της υψηλής ανεργίας, των χτυπημένων συνδικάτων, και της εργασιακής ανασφάλειας, μπορεί να μην είμαστε σε θέση να σηματοδοτήσουμε τη δυσαρέσκειά μας με το να μην πάμε στη δουλειά, αλλά μπορούμε να αρνηθούμε να πληρώσουμε. Παράλληλα με το εργατικό κίνημα, ένα κίνημα οφειλετών. Για όσους δεν μπορούν να απεργήσουν, προτείνουμε ένα κυλιόμενο ιωβηλαίο κατά το οποίο αγοράζουμε χρέος σε αδυναμία πληρωμής, το μεταπωλούμε ευρέως online για σεντς ανά δολάριο: και στη συνέχεια το καταργούμε. Θα χρηματοδοτηθεί από ένα Λαϊκό Ταμείο, και άλλες μορφές αλληλοβοήθειας που θα προεικονίζουν εναλλακτικές στην κοινωνία του χρέους.

4. Όταν χτυπάμε το χρέος, ζούμε μια ζωή αντί να αποπληρώνουμε ένα δάνειο.

Αρνούμαστε να υποθηκεύσουμε τη ζωή μας. Απορρίπτουμε τα μαθηματικά που το χρέος επιβάλλει σε μας· μαθηματικά που λένε ότι δεν μπορούμε να "διαθέτουμε" φροντίδα για τις κοινότητές μας, γιατί πρέπει να "ξεπληρώνουμε" τις τράπεζες για πάντα, πάνω και πέρα από ό,τι έχουμε δανειστεί. Aμφισβητούμε την κυριαρχία της αγοράς σε κάθε πτυχή της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής. Καταργούμε την τροχιά μιας ζωής που αρχίζει με την ανάληψη χρέους πριν από τη γέννηση, και τελειώνει με μια μεταθανάτια εκκαθάριση των λογαριασμών. Αυτή είναι οικονομική τρομοκρατία. Έχουμε την πρόθεση να αναδημιουργήσουμε έναν κοινωνικό κόσμο στον οποίο αντικρίζουμε ο ένας τον άλλον ως άνθρωποι, αναγνωρίζουμε τις διαφορές μας, και γνωρίζουμε ότι η χίμαιρα της μόνιμης οικονομικής ανάπτυξης δεν μπορεί να υπερβεί τους πραγματικούς οικολογικούς πόρους.

5. Διεκδικούμε την αναγκαιότητα της κατάργησης του χρέους και ανασυγκρότηση.

Η κατάργηση του χρέους θεωρείται ότι είναι μια αδύνατη απαίτηση. «Το χρέος πρέπει να εξοφληθεί!» Εκτός και αν είσαι εταιρία, τράπεζα, εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, ή κυρίαρχο έθνος. Αντιλαμβανόμαστε ότι το χρέος βρίσκεται στο επίκεντρο του χρηματιστικού καπιταλισμού και ότι το σύστημα είναι στημένο προς όφελος εκείνων που βρίσκονται στην κορυφή. Το ερώτημα δεν είναι εάν το χρέος θα πρέπει να καταργηθεί, αλλά τι χρέος θα πρέπει να καταργηθεί. Οι τράπεζες, τα έθνη-κράτη και οι πολυεθνικές έχουν δει τα χρέη τους να "αναδιαρθρώνονται", που σημαίνει να εξοφλούνται από το λαό, ο οποίος τώρα πρέπει να συνεχίσει να πληρώνει περισσότερα. Τα χρέη των ανθρώπων, στο όνομα των οποίων έγιναν οι ενέργειες αυτές, θα πρέπει επίσης να καταργηθούν. Στη συνέχεια μπορούμε να αρχίσουμε την ανασυγκρότηση, αλλάζοντας τις συνθήκες που δημιουργούν την καταστροφική σπείρα του μόνιμου προσωπικού χρέους. Αυτή τη στιγμή πρέπει να δανειστούμε για να εξασφαλίσουμε τα βασικά αγαθά που θα έπρεπε να παρέχονται σε όλους: στέγαση, εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και ασφάλεια στα γηρατειά. Εν τω μεταξύ, σε όλο τον κόσμο, το χρέος χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει το κόψιμο αυτών των πολύ σημαντικών υπηρεσιών. Αντιλαμβανόμαστε ότι το δημόσιο χρέος δεν είναι όπως το προσωπικό χρέος. Το πρόβλημα δεν είναι ότι οι πόλεις και οι χώρες μας έχουν διαρρηχθεί, αλλά ότι ο δημόσιος πλούτος υπάρχει συσσωρευμένος. Χρειαζόμαστε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που θα θέτει το δημόσιο πλούτο σε δίκαιη χρήση και θα κατοχυρώνει το δικαίωμα να ζούμε με βάση την αλληλοβοήθεια, και όχι με βάση το δια βίου προσωπικό χρέος.

Από το Tidal για την S17 (17 Σεπτεμβρίου), ημέρα απεργίας χρέους στις ΗΠΑ, που έχει καλεστεί από το κίνημα Occupy. Μετάφραση Κ.Χ.

Ισλανδία: Ο άλλος δρόμος του χρέους

Είναι τρελοί αυτοί οι Ισλανδοί; Όχι απλώς αρνήθηκαν να πληρώσουν το χρέος που τους φόρτωσαν οι τράπεζες, όχι μόνο έριξαν με μαζικές διαδηλώσεις την κυβέρνηση που τους έμπλεξε σε αυτή την περιπέτεια, αλλά απέφυγαν και την κόλαση με την οποία απειλούνται όσοι "διασώζονται". Η οικονομία τους έχει ανακάμψει, όπως παραδέχονται πλέον με θλίψη οι οίκοι αξιολόγησης ενώ επιμένουν να βγάζουν τη γλώσσα στις διεθνείς αγορές κουρεύοντας ακόμη και το ιδιωτικό χρέος των νοικοκυριών.

Ο οίκος Fitch αναβάθμισε την περασμένη εβδομάδα το αξιόχρεο της Ισλανδίας σε διαβαθμισμένο επίπεδο με σταθερή προοπτική και αναγκάσθηκε να παραδεχτεί ότι η "ανορθόδοξη πολιτική της χώρας για την αντιμετώπιση της κρίσης" αποδίδει. Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν τώρα ότι οι Ισλανδοί δεν επιθυμούν να ενταχθούν στην Ε.Ε. που επιμένει στις "ορθόδοξες" λύσεις του νεοφιλελευθερισμού.

Η μικρή νησιωτική χώρα του Βορρά κατέκτησε ξανά την προηγούμενη εβδομάδα μια θέση στη διεθνή ειδησεογραφία. Επικαλούμενο στοιχεία της Ισλανδικής Ένωσης Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών, το πρακτορείο Bloomberg μετέδωσε πως οι -εθνικοποιημένες πια- τράπεζες της Ισλανδίας διέγραψαν δάνεια των νοικοκυριών που αντιστοιχούν στο 13% του ΑΕΠ μειώνοντας έτσι το βάρος του χρέους για περισσότερο από το ένα τέταρτο του τοπικού πληθυσμού.

"Μπορείτε να πείτε με βεβαιότητα ότι η Ισλανδία κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ στη διαγραφή χρέους νοικοκυριών. Η χώρα έκανε ό,τι χρειαζόταν σε μία κρίση ακολουθώντας τα εγχειρίδια. Οποιοσδήποτε οικονομολόγος θα συμφωνούσε" δήλωσε ο οικονομολόγος Λαρς Κρίστενσεν αποδεικνύοντας έτσι ότι οι Ισλανδοί, εκτός από τόλμη, διαθέτουν και χιούμορ.

Με στόχο την ανακούφιση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, το ανώτατο δικαστήριο της χώρας έκρινε επίσης παράνομα τα δάνεια που συνδέονται με ξένα νομίσματα, με αποτέλεσμα τα νοικοκυριά να μην χρειάζεται πλέον να καλύπτουν τις απώλειες από την υποτίμηση της ισλανδικής κορώνας. Χωρίς τη διαγραφή του χρέους, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα λύγιζαν από το βάρος των δανείων τους μετά την εκτόξευση του χρέους στο 240% των εισοδημάτων το 2008.

Το Bloomberg αναγνωρίζει την αποτελεσματικότητα των μέτρων που πήρε η Ισλανδία για να ξεπεράσει την κρίση του 2008, όταν οι τράπεζές της προχώρησαν σε χρεωκοπία για το ποσό των 85 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η ισλανδική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 6,7% το 2009, αλλά σημείωσε ανάπτυξη 2,9% το 2011 και θα αναπτυχθεί κατά 2,4% φέτος και το 2013, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ, ενώ οι υπόλοιπες χώρες του διεθνούς οργανισμού προβλέπεται να αναπτυχθούν μόνο κατά 1,6%.

Ο οίκος Fitch αναβάθμισε την περασμένη εβδομάδα το αξιόχρεο της Ισλανδίας σε διαβαθμισμένο επίπεδο με σταθερή προοπτική και αναγκαστικέ να παραδεχτεί ότι η "ανορθόδοξη πολιτική της χώρας για την αντιμετώπιση της κρίσης" αποδίδει. Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν τώρα ότι οι Ισλανδοί δεν επιθυμούν να ενταχθούν στην Ε.Ε. που επιμένει στις "ορθόδοξες" λύσεις του νεοφιλελευθερισμού.

Ωστόσο η προσέγγιση της Ισλανδίας για την αντιμετώπιση της κρίσης ήταν εξαρχής αιρετική, καθώς τα συμφέροντα των δανειστών δεν υπερίσχυσαν των αναγκών του λαού. Μόλις τον Οκτώβριο του 2008 έγινε φανερό ότι οι τράπεζες της χώρας δεν ήταν δυνατό να σωθούν, η κυβέρνηση παρενέβη, θωράκισε τους εγχώριους τραπεζικούς λογαριασμούς και άφησε τους διεθνείς πιστωτές μετέωρους.

Η κεντρική τράπεζα εισήγαγε ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων για να σταματήσει το ξεπούλημα της κορώνας και δημιουργήθηκαν νέες κρατικά ελεγχόμενες τράπεζες από τα κατάλοιπα των χρεωκοπημένων τραπεζών. Οι κοινωνικές δαπάνες δεν θυσιάστηκαν στο βωμό της λιτότητας. Παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα και τελικά λειτούργησαν ως μοχλός ανάπτυξης.

Ολα αυτά δεν έγιναν επειδή η χώρα διέθετε μια φωτισμένη πολιτική και οικονομική ηγεσία. Ήταν αποτέλεσμα μιας κοινωνικής εξέγερσης που έριξε την κυβέρνηση της κρίσης και διαμόρφωσε το πολιτικό πλαίσιο για τις μετέπειτα διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Τον Ιανουάριο του 2009 οι μαζικές διαδηλώσεις μπροστά στο κοινοβούλιο προκάλεσαν την πτώση της κυβέρνησης την και προκήρυξη εκλογών.

Έπειτα από συμφωνία με τους δανειστές, η κυβέρνηση κατέθεσε νόμο σύμφωνα με τον οποίο οι Ισλανδοί θα πλήρωναν το χρέος της ιδιωτικής τράπεζας Landsbanki για 15 χρόνια με 5,5% επιτόκιο. Νέες μαζικές διαδηλώσεις ανάγκασαν τον πρόεδρο της χώρας να αρνηθεί να θέσει σε ισχύ τον νόμο και να αποδεχτεί το λαϊκό αίτημα για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με το θέμα.

Τον Μάρτιο του 2010 το δημοψήφισμα πραγματοποιείται και καταλήγει σε μια συντριπτική νίκη του "Όχι" με ποσοστό 93%. Ακολουθεί δικαστική έρευνα και γίνονται συλλήψεις τραπεζιτών και υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών. Αρκετοί τραπεζίτες εγκαταλείπουν τη χώρα. Για να διερευνηθούν τα αίτια της κρίσης, συγκροτείται μια ανεξάρτητη επιτροπή και εκλέγεται συντακτική συνέλευση για να θεσπίσει το νέο Σύνταγμα της χώρας. Το 25μελές σώμα συγκροτείται τον περσινό Φεβρουάριο και αρχίζει να διαμορφώνει το νέο Σύνταγμα λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις συστάσεις συνελεύσεων που θα πραγματοποιούνται σε όλη τη χώρα.

Στο οικονομικό πεδίο η κυβέρνηση προχωρεί στην υποτίμηση του εθνικού νομίσματος και επιβάλλει ελέγχους και περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Αρχικά η κορώνα υποτιμάται έναντι του δολαρίου κατά 50% ενώ σύντομα περιορίζεται στο 30% με περαιτέρω ρυθμούς μείωσης. Οι ιδιωτικές τράπεζες αφήνονται να χρεωκοπήσουν και στη συνέχεια εθνικοποιούνται χωρίς να χαθούν οι αποταμιεύσεις των Ισλανδών πολιτών. Τα δάνεια μεταφέρονται στις εθνικοποιημένες τράπεζες, αλλά μειώνεται και το ονομαστικό ύψος των δανείων εξαιτίας της υποτίμησης. Παράλληλα οι εθνικοποιημένες τράπεζες δεν αναγνωρίζουν καμιά υποχρέωση των ιδιωτικών χρεωκοπημένων τραπεζών σε χώρες του εξωτερικού.

Ακόμη και ο συντηρητικός Economist παραδέχεται ότι η ανάκαμψη της ισλανδικής οικονομίας αποκαλύπτει πως "το επιπλέον κόστος για μια χώρα που δεν στηρίζει τις τράπεζές της μπορεί να είναι εκπληκτικά μικρό. Η Ισλανδία άφησε τις τράπεζές της να χρεωκοπήσουν και το ΑΕΠ της έπεσε αθροιστικά κατά 15% από το ανώτατο στο κατώτατο σημείο πριν αρχίσει να ανακάμπτει. Η Ιρλανδία 'έσωσε' τις τράπεζές της και είδε το ΑΕΠ της να πέφτει 14%". Και φυσικά αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό ανεργίας στην "υπάκουη" Ιρλανδία είναι διπλάσιο από εκείνο της Ισλανδίας.

Η σύγκριση των περιπτώσεων των δύο νησιωτικών χωρών αναγκάζει και την "Daily Telegraph" να καταλήξει σε παρόμοιο συμπέρασμα για τα ευεργετικά αποτελέσματα της απειθαρχίας: "Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας είναι ότι, αν το σοκ μιας υποτίμησης μπορεί να πυροδοτήσει μια βίαιη κρίση και πολύ επώδυνη, μια πολιτική λιτότητας και αποπληθωρισμού εξαιτίας του χρέους καταλήγει να προκαλεί περισσότερες ζημιές".

Πηγή: Εφημερίδα Αυγή 26/02/2012