Οι θέσεις του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εξαρχείων για το θέμα της Στέγασης όπως παρουσιάσθηκαν στην εκδήλωση της ομάδας ΕncounterΑthens, Δράση για το δικαίωμα στην κατοικία και την πόλη στις 19 Οκτώβρη 2013, στην Αθήνα.
"H απόκτηση κατοικίας από αυτούς που την στερούνται ή που στεγάζονται ανεπαρκώς αποτελεί αντικείμενο ειδικής φροντίδας του Kράτους."
Αυτά προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα. Όμως το πρόβλημα της Στέγης τα τελευταία χρόνια απετέλεσε το αντικείμενο αισχροκέρδειας, εκμετάλλευσης και αφαίμαξης του εισοδήματος από εργολάβους, κτηματομεσίτες και τράπεζες. Το "όνειρο ενός κεραμιδιού πάνω από το κεφάλι μας" κατέληξε να γίνει ο εφιάλτης για εκατομμύρια έλληνες και μετανάστες, ειδικά για αυτούς που κατέφυγαν στις τράπεζες για να πάρουν ένα σπίτι. Του οποίου, αφού "φούσκωσαν" την αξία απόκτησης, αφού ο ιδιοκτήτης του κατέβαλε ένα σημαντικό ποσό από το εισόδημά του, τώρα απαξιώνεται από το σκάσιμο της φούσκας που δημιούργησε ο ίδιος μηχανισμός των κάθε είδους εμπλεκομένων (εργολάβοι, μεσίτες, τράπεζες).
Είναι ξεκάθαρο ότι η φούσκα των ακινήτων αποτέλεσε μοχλό συσσώρευσης πλούτου σε παγκόσμια κλίμακα. Αφού κερδοσκόπησαν μέσω των δανείων των τραπεζών, τώρα όλοι αυτοί απαιτούν την κατάσχεση των σπιτιών μας, έχοντας φροντίσει να τα υποθηκεύσουν με τα "ψιλά γράμματα" των δανειακών συμβάσεων. Παράλληλα ο παγκόσμιος πλούτος συγκεντρωμένος στα χέρια λίγων και ο "κοπανιστός αέρας" των δανειακών και χρηματιστηριακών προϊόντων (μετοχές, ομόλογα, CDS, κ.α.) αποζητά να αποκτήσει εμπράγματη αξία και μάλιστα σε μορφή γής. Αυτός ο αέρας είναι που θεριεύει τη βουλιμία επενδυτών, τραπεζιτών, του real estate γενικώς. Έτσι με την ανοχή του κράτους κάθε οφειλέτης τραπεζών είναι δέσμιος με το διεθνές μάλιστα "'δίκαιο" ξένων επενδυτικών κεφαλαίων μιας και τα περισσότερα δάνεια έχουν εκχωρηθεί σε ξένους οίκους (βλέπετε
εδώ, και
εδώ).
Συνοδοιπόρος των αρπαχτικών του real estate είναι και το κράτος. Αφού φόρτωσε με συσβάσταχτους φόρους τον λαό, αφού περιέκοψε μισθούς και συντάξεις, αφού θέριεψε την ανεργία και την ανασφάλεια, αφού κατήργησε κάθε προνοιακή πολιτική, αφού γενικώς επέβαλε τη μεθοδευμένη φτωχοποίησή μας, έρχεται τώρα σαν "τοκιστής και με το νόμο" να κατάσχει πέρα από μισθούς, συντάξεις, μικροκαταθέσεις αυτή τη μία κεραμίδα, την πρώτη και μοναδική κατοικία, έχοντας απαλλάξει με νόμο και εκ προοιμίου τον εαυτό του από το έγκλημα αυτό. O Νόμος Κατσέλη όπως είναι γνωστό επιτρέπει τους πλειστηριασμούς της μοναδικής και κύριας κατοικίας για οφειλές στο δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΔΕΚΟ, Δήμους, δημόσια νοσοκομεία, κ.λπ. ανεξαρτήτως ποσού οφειλής και αξίας του ακινήτου.
Την κοινωνικά ανάλγητη αυτή ρύθμιση επέβαλαν οι δανειστές μέσω της τρόϊκας για να εξασφαλίσουν τα δάνεια που έδοσαν και έφαγαν οι εδώ τοποτηρητές των. Είναι η συνέχεια του σχεδίου της μεθοδευμένης φτωχοποίησής μας με σκοπό που έχει ορισθεί από πολλά χρόνια πριν να μας αρπάξουν και το τελευταίο μας αποκούμπι, το σπίτι στην πόλη, στο χωριό ή το χωράφι. Η συγκέντρωση ακινήτων στα χέρια του δημοσίου μέσω της φτωχοποίησης, της φοροληστείας και της δυνατότητας άμεσων πλειστηριασμών (όπως αυτή η δυνατότητα νομοθετήθηκε με το μνημόνιο ΙΙΙ), μεταβιβάζει στην κυριότητα του δημοσίου χιλιάδες ακίνητα τα οποία βάσει της νομοθετικής ρύθμισης για το PSI (κούρεμα του χρέους) περνάνε κατευθείαν στο λεγόμενο "Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) και από κεί στην κυριότητα των δανειστών.
Έτσι στα 78.000 ακίνητα που έχει στην κατοχή του το δημόσιο (χωρίς να υπολογίζονται σε αυτά τα ακίνητα της εκκλησίας και των μοναστηριών (για τα οποία μόλις πρόσφατα τόσο η Ιερά Σύνοδος όσο και δεκάδες μονών υπέγραψαν την εκχώρησή τους στο αμαρτωλό ΤΑΙΠΕΔ), θα προστεθούν δεκάδες χιλιάδες σπίτια και εν γένει οικήματα ιδιωτών κάθε χρήσης, οικόπεδα και χωράφια. Η συσώρευση αυτού του τεράστιου έγγειου πλούτου στα χέρια των δανειστών σκοπό έχει να αποτελέσει εμπράγματη ασφάλεια (κάλυψη) στα 500 δις του δημόσιου χρέους το οποίο, όπως υπολογίζουν οι δανειστές θα έχει συσσωρευθεί έως τα τέλη του 2015.
Καθημερινά βιώνουμε στο πετσί μας την αρπαχτικότητα πρώτα του κράτους με τις δήθεν οφειλές μας στην εφορία, στις ΔΕΚΟ, στα ασφαλιστικά ταμεία και μετά των τραπεζών που περιμένουν το καμπανάκι της άρσης των πλειστηριασμών για να εφορμήσουν κατά πάνω μας. Με κατασχέσεις μας απειλούν οι πάντες. Από την εφορία μέχρι κάθε νταβατζή-έμπορο των κοινωνικών αγαθών.
Ενοικιαστές πρώτης κατοικίας-εξώσεις
Οι ενοικιαστές δεν θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τον ιστό του εμπορίου στέγης, που μέχρι πρότινος διπλασίαζε την περιουσία κάθε ιδιοκτήτη μέσα σε λίγα χρόνια. Αλλά και ο κάθε μικροιδϊοκτήτης (σπιτιού ή καταστήματος), στην παρούσα φάση της λεγόμενης κρίσης, κινδυνεύει με την απαξίωση ή την κατάσχεση των θυσιών του για "ένα μελλοντικό εισόδημα" μιας και η συσσώρευση πλούτου παίρνει μπάλα και αυτόν. Επί δεκαετίες το νομικό και θεσμικό πλαίσιο προστάτευε τους μεγαλοϊδιοκτήτες. Η απουσία θεσμικού πλαισίου και πολιτικής για τη λαϊκή στέγη επέτρεψε σε κάθε εργολάβο την αισθητική υποβάθμιση, την λεηλασία του περιβάλλοντος στο όνομα μιας ανάπτυξης, στην οποία για χρόνια στρατεύθηκαν κάθε είδους συμφέροντα και κερδοσκόποι. Αλλά και λόμπις του υποκόσμου (εμπρηστές, καταπατητές, εκβιαστές, κοράκια).
Ο κάθε ενοικιαστής αδυνατεί να έχει δική του στέγη και αυτό ισχύει για την πλειοψηφία των ενοικιαστών. Στον τομέα της κατοικίας το κράτος θα έπρεπε να έχει επέμβει, εκπληρώνοντας αυτά που το Σύνταγμα ορίζει, θεσμοθετώντας είτε τη γενναία επιδότηση του ενοικίου για αυτούς που έχουν χαμηλά εισοδήματα, είτε την παραχώρηση δικών του κενών κατοικιών (χιλιάδες είναι τα άδεια ακίνητα δήμων, εκκλησιών, φορέων του δημοσίου), είτε τη δήμευση κατοικιών που χτίσθηκαν πάνω σε καταπατημένες δημόσιες εκτάσεις, είτε τέλος νάχει θεσμοθετήσει ένα πρόγραμμα δωρεάν παραχώρησης στέγης στα λαϊκά στρώματα του πληθυσμού. Αντί αυτού είδαμε την κατάργηση όλων των προγραμμάτων και των φορέων για την εργατική κατοικία, τον περιορισμό και τελικά την οριστική κατάργηση της επιδότησης ενοικίου.
Διεκδικούμε από το κράτος το κοινωνικό ενοίκιο-επιδότηση για τα διαμερίσματα μικροϊδιοκτητών προκειμένου να στεγασθούν άστεγοι ή οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα που δεν μπορούν να πληρώσουν ενοίκιο. Έτσι θα ενισχυθούν και οι μικροϊδιοκτήτες.
Δίχως στέγη, δίχως νόμο
Είναι σίγουρο ότι αργά ή γρήγορα με τα προγράμματα κατασχέσεων και πλειστηριασμών να μπαίνουν σε πλήρη εφαρμογή από τους τραπεζίτες, με τη σύμπραξη του λόμπυ του real estate και την σύμπραξη της δικαιοσύνης τους οι νεοάστεγοι θα αρχίσουν να γεμίζουν τους δρόμους των πόλεων. Το νομικό πλαίσιο έχει στηθεί, ο νόμος Κατσέλη (κουτσός κι' αυτός) καταργείται με τις εξαγγελίες ενός σχεδίου "μερικής" άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών που όπως υπολογίζεται θα έχει ετοιμασθεί και θα ανακοινωθεί μέσα στον επόμενο μήνα (Νοέμβρη).
Μπροστά σε αυτή την εξέλιξη στεκόμαστε ενάντια στις εξώσεις οικογενειών που αδυνατούν να πληρώσουν το ενοίκιο, στεκόμαστε ενάντια σε κάθε κατάσχεση σπιτιού λαϊκής οικογένειας. Σε κάθε γειτονιά, πόλη, χωριό θα πρέπει να υπάρξουν οργανωμένες αντιστάσεις, δίκτυα πολιτών που θα αποτρέπουν κάθε πλειστηριασμό, κάθε έξωση. Η πείρα παρόμοιων κινημάτων στην Ευρώπη και αλλού μας έχει διδάξει ότι μόνο ένας οργανωμένος και αποφασιστικός αγώνας μπορεί να έχει αποτελέσματα. Από το να αποτρέψει μια έξωση ή έναν πλειστηριασμό μέχρι στο να εξαναγκάσει το κράτος να συμμορφωθεί στο ελάχιστο των υποχρεώσεών του που προβλέπονται στο Σύνταγμα. Δίκτυα αντίστασης που θα στέκονται απέναντι και στους σύγχρονους μαυραγορίτες του real estate, τους μεγαλοϊδιοκτήτες και εργολάβους ακινήτων, που προτιμούν να κρατούν κλειστά τα κτήρια και διαμερίσματα που έχουν, «για να μην πέσουν οι τιμές», ενώ την ίδια ώρα άστεγοι υποφέρουν και πεθαίνουν λίγο λίγο κάθε μέρα στους δρόμους.
Αν δεν οργανωθούμε και δεν αντισταθούμε ένα σημαντικό μερίδιο πληθυσμού θα μετατραπεί σε νεο-άστεγους, σε ένοικο και "πολίτη" παραγκών και παραγκουπόλεων στο περιθώριο των πόλεων, έξω από τα "τείχη". Ο χωροταξικός και οικιστικός σχεδιασμός των πόλεων υπακούοντας πλέον στις ανάγκες των κερδοσκόπων γής, θα αλλάξει τη μορφή των πόλεων (τέτοια αποτελέσματα έχουμε δεί σε μικροκλίμακα στην πόλη της Αθήνας -Μεταξουργείο, Ψυρρή, Πλάκα-) αλλά σε μεγάλη κλίματα σε πόλεις του εξωτερικού, ειδικά στη Λατινική Αμερική (Μπουένος Άιρες, Ρίο ντε Τζανέϊρο, κ.α. (όπου εκεί η φτωχοποίηση και η αρπαγή γής έχουν εμφανισθεί εδώ και δεκαετίες, βλέπε παραγκουπόλεις, διαμερίσματα πόλεων εντειχισμένα, κ.λπ.). Δημιουργούνται έτσι οι λεγόμενες Κλειστοπόλεις (κατά των Πωλ Βιριλιό) όπου ο "αέρας" της ανοικτής πόλης, της Κοσμόπολης, θα παραχωρήσει τη θέση του στο φόβο, στην έννοια της ασφάλειας και του πλήρους ταξικού διαχωρισμού μέσα στις ίδιες της πόλεις. Αυτή η μεθοδευμένη ερημοποίηση, ο τεμαχισμός της κοινωνικότητας, αποβλέπει στην ανύψωση της ατομικότητας και εν τέλει του ίδιου του φασισμού.
"Υποψήφιοι" άστεγοι είμαστε όλοι μας
Είτε χρωστάμε σε τράπεζες και δημόσιο, είτε όχι. Η μεθοδευμένη φτωχοποίηση μέσω της ανεργίας, της απαξίωσης της εργασίας, της περικοπής των κοινωνικών παροχών, της τοκογλυφίας και της φοροληστείας (για να μην αναφέρουμε τις αρπαχτές του χρηματηστηρίου, το κούρεμα των ομολόγων και των καταθέσεων) έχει σκοπό να μας εξαναγκάσει σταδιακά να αποποιηθούμε κάθε ιδιοκτησιακό δικαίωμα της δεύτερης κατοικίας, του οικοπέδου και του χωραφιού και στη συνέχεια και αυτού του μοναδικού μας σπιτιού.
Η φιλευσπλαχνία του κράτους και η δήθεν κρατική μέριμνα για το θέμα στέγασης και την πρώτη κατοικία, αποτελεί ελιγμό εκτόνωσης και ανάχωμα στις αντιδράσεις που αρχίζουν να ξεπηδούν σε κάθε γωνιά της χώρας ενάντια στην αρπαχτικότητα των τραπεζών και της εφορίας. Τα κινήματα ενάντια στους πλειστηριασμούς, οι δράσεις στα ειρηνοδικεία της χώρας όπου γίνονται πλειστηριασμοί, έχουν αναγκάσει την κυβέρνηση να εξαγγείλει τη μερική άρση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. να σημειώσουμε και πάλι ότι μόνο η πρώτη κατοικία εξαιρείται μέχρι στιγμής από τη δυνατότητα των τραπεζών αλλά και τρίτων να ασκήσουν τελεσίδικα το δικαίωμα στην κατάσχεση, ενώ δεν εξαιρείται το δημόσιο.
Όπως έχει διατυπωθεί και εντέχνως "διαρρεύσει" το σχέδιο πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για το 2014, θα βγούν στο σφυρί μόνο 18.000 κατοικίες, κυρίως σε περιπτώσεις εχόντων και συστηματικών μπαταχτσήδων. Το σχέδιο της κυβέρνησης αποβλέπει στον αποπροσανατολισμό και τη σαλαμοποίηση του κινήματος κατά των πλειστηριασμών.
Το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εξαρχείων εδώ και ένα χρόνο έχει προτάξει στον προβληματισμό και τις δράσεις του το θέμα των πλειστηριασμών. Επέμενε και επιμένει στη συντονισμένη δράση με συλλογικότητες και συνελεύσεις πολιτών, με εργατικά σωματεία, κόμματα και κινήσεις της αριστεράς, με φορείς παρόμοιου προβληματισμού και θέσεων σε μια κοινή δράση για το δικαίωμα στη στέγαση. Προτάσσοντας την κινηματική δράση, την κινητοποίηση της κοινωνίας χωρίς να παραβλέπουμε ή να υποτιμάμε τη νομική δράση.
Σ' αυτά τα πλαίσια μετέχουμε σε κοινή διαβούλευση και δράσεις με τον Συντονισμό Συνελεύσεων Αττικής (λαϊκές συνελεύσεις από γειτονιές της Αττικής), δημιουργώντας την υποδομή κινητοποίησης ενάντια σε κάθε πλειστηριασμό λαϊκής στέγης στα ειρηνοδικεία της περιοχής. Διαθέτουμε τηλέφωνο άμεσης ειδοποίησης για κάθε πλειστηριασμό καθώς και ομάδα άμεσης κινητοποίησης. Καλούμε δε κάθε συνέλευση γειτονιάς και κάθε πολίτη να πλαισιώσουν τις δράσεις μας.
