Από τον ΚΙΜΠΙ
Και άγριοι και τρυφεροί τύποι, ε;
Leon Noel Έλληνες άτακτοι, 1826
Μικρό επετειακό. Αν το απλυταριό (έτσι ακριβώς) που συγκρότησε κυρίως τον στρατό της Επανάστασης, μαζί με τους παστρικούς και καλοταϊσμένους Φιλικούς συνωμότες, τους πλούσιους καραβοκυραίους, τους δυσφορούντες προεστούς και επισκόπους που διαγκωνίζονταν για την ηγεσία της, καταδίκαζαν πριν από 200 χρόνια τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται, αυτήν την ώρα δεν θα πετάγανε F16 πάνω απ’ τα κεφάλια μας, η Γιάννα δεν θα το ’παιζε Νεομπουμπουλίνα και το συγκρότημα του στιχοπλόκου των Εξάψεων δεν θα οραματιζόταν τον Κούλη ως Μιαούλη.
Γενικώς, θα ήμασταν κάπου αλλού, κάποιοι άλλοι, κάπως αλλιώς. Υποθετική Ιστορία δεν υπάρχει, αλλά και με τη μόνη υπαρκτή και συντελεσμένη καλά δεν τα πάμε ακόμη και σήμερα, που η επιστήμη ανοίγει παράθυρα ακόμη και 10 δισεκατομμύρια χρόνια πίσω στο παρελθόν, όμως η ιδεοληψία και η ταξική μεροληψία νικητών και κυριάρχων μπορεί να εξαφανίζουν γεγονότα που έγιναν μόλις χθες.
Ως εκ τούτου, για λόγους επετειακούς και μόνο οφείλω να θυμίσω μερικές ποταπές, μιαρές και ποινικά κολάσιμες πράξεις με τις οποίες ξεκίνησε στον Μοριά αυτό που στη συνέχεια ντύθηκε με λάβαρα και φλογερές διακηρύξεις και πήρε την υπόσταση μιας οργανωμένης εξέγερσης και τελικά επανάστασης. Η οποία δεν ξέρουμε πώς θα είχε εξελιχθεί αν ο Σολιώτης κι ο Κορδής δεν την έπεφταν στις 14 Μαρτίου 1821 -με το παλιό- στο Αγρίδι της Αχαΐας σε μια ομάδα γυφτοχαρατσήδων-φοροεισπρακτόρων για να τους κλέψουν φορολογικά έσοδα και γράμματα.
Ή αν ο Πετιώτης κι ο Χονδρογιάννης, δυο μέρες μετά, δεν λήστευαν στη Λυκούρια έναν Τουρκαλβανό φοροεισπράκτορα κι έναν Ελληνα σαράφη (τραπεζίτη, ντε), αρπάζοντας χρήματα και χρεόγραφα, που είναι ασαφές αν προορίζονταν για το επαναστατικό ταμείο ή για την τσέπη τη δική τους, ή των Ελλήνων οφειλετών του τραπεζίτη που πέτυχαν έτσι μια μικρή, προεπαναστατική σεισάχθεια.
Για μέρες, βδομάδες, μήνες και χρόνια πριν από τις 25/3/1821, πολύ πριν η Επανάσταση φιλοτεχνηθεί με Αγιες Λαύρες και τα συναφή στη φαντασία των ζωγράφων στα τέλη του 19ου αιώνα -που οι άνθρωποι έκαναν φιλότιμα και κατά παραγγελία ό,τι θέλησαν να κάνουν και οι γραφίστες του Βημαγκαζίνο του 21ου αιώνα-, ο Μοριάς ταραζόταν από διάσπαρτες πράξεις βίας και τρομοκρατίας εις βάρος του οθωμανικού κράτους, πράξεις ληστείας και αρπαγής εις βάρος φοροεισπρακτόρων, τραπεζιτών, σαράφηδων και τοκογλύφων.
Το «Κλέφτες», για κάνα αιώνα πριν γίνουν πυρήνας του επαναστατικού στρατού, ήταν μια επικίνδυνη κυριολεξία για Τούρκους, Αρβανίτες, Βαλκάνιους κι Ελλαδίτες. Χωνέψτε το κι αντέξτε το, δεν είναι οι πράξεις αυτές καθεαυτές που ακροβατούν στο σκοινί της νομιμότητας, αλλά το ιστορικό πλαίσιό τους που είτε τους φορά το επαναστατικό φωτοστέφανο ή τις καταδικάζει ως αποτρόπαια εγκλήματα. Ακόμα και στις επαναστάσεις, μεγαλείο και αθλιότητα συνυπάρχουν παράδοξα.
Αλλά σ’ όλες, αν το καλοπροσέξετε, μερικές σκληρές ληστείες (τραπεζών, εφοριών, πλουσίων, αλλά και ανυποψίαστων χωρικών) του κοινού ποινικού δικαίου είναι οι πρώτες πράξεις αναδιανομής πλούτου, προοικονομούν την επανάσταση, πριν αυτή νικήσει, γίνει καθεστώς και δώσει τη θέση της στις νόμιμες ληστείες των κάτω από τους πάνω, των πολλών από τους ελάχιστους.
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
Χάθηκε η επανάστασή μας
και δεν ήρθε η νεκρανάστασή μας
όπως γράφει η ιστορία
στα μαθητικά βιβλία.
Μπρος λοιπόν ολιγαρχία/
βάλε αγέρα στα πανιά
για μια νέα τυραννία
των αστών την κοινωνία.
Ζώσαμε οι ραγιάδες τ’ άρματά μας
θέλοντας να ζήσουν τα παιδιά μας
σε μια νέα κοινωνία
με ψωμί κι ελευθερία.
Μα την ανεξαρτησία
που κερδήθηκε σκληρά
μας την πήρε η ολιγαρχία
με απάτη και με βία.
Μήτσος Ευθυμιάδης, «Προστάτες» (1975)
