Από τον Νώντα Κούκα
Η Εμπειρία, η αφέλεια και η αθωότητα της αριστεράς
Δίχως να παραγνωρίζουμε τους ιστορικούς αγώνες και τις θυσίες πολλών αριστερών, κατά την ταπεινή μας άποψη, η ίδια η αριστερά σπανίως επέδειξε την ικανότητα να διακρίνει εκείνο που είναι σημαντικό από εκείνο που δεν είναι. Με άλλα λόγια, κατά κανόνα στερήθηκε την (ιστορική) εμπειρία. Αν και τούτη η θέση φαίνεται παράδοξη, μπορούμε εντούτοις να τη δικαιολογήσουμε, αφού (ιστορική) εμπειρία σημαίνει: δεξιότητα στο να προσδιορίζεται η ακριβής θέση σε κάθε πράγμα που βρίσκεται μέσα σε αυτό το ακαθόριστο που συνιστά ο περίπλοκος κόσμος.
Καλό είναι να μην μπερδεύουμε τις έννοιες, ακόμη και όταν αυτές αλληλοεπικαλύπτονται. Γνωρίζουμε καλά πως η εμπειρία δεν μπορεί ποτέ να αντικαταστήσει το ταλέντο• εντούτοις, την προτιμάμε πάντα από την αφέλεια ή την αθωότητα. Τις περισσότερες φορές η αθωότητα είναι ψεύτικη, ενώ η εμπειρία είναι αδιαπραγμάτευτη σαν ένα γεγονός.
Αν θέλουμε να διατυπώσουμε το νόημα της εμπειρίας με συνοπτικότερο τρόπο, θα μπορούσαμε να γράψουμε απλά ότι: εμπειρία είναι το όνομα που δίνουμε στα λάθη μας• αν και μόνο αν, μαθαίνουμε πράγματι πολλά από τις αποτυχίες μας. Το θέμα όμως σε αυτόν τον ορισμό είναι ότι τις περισσότερες φορές δίνεται προσοχή στο πρώτο σκέλος και παραβλέπεται το δεύτερο. Έτσι, το νόημα της εμπειρίας εκπίπτει σε ένα κοινότοπο και ανόητο «χρησμό».
Με όλο τον σεβασμό, γιατί έπειτα από τόσα χρόνια ιστορικής εμπειρίας η αριστερά επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη; Ο νοών νοείτω… Δυστυχώς, σε αυτήν την περίπτωση προκύπτει η αφέλεια που δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια προσποιητή αθωότητα. Όπως όμως και να έχει το πράγμα, η εικόνα-έννοια που αποδίδει τούτη την έλλειψη της εμπειρίας μοιάζει με την εικόνα εκείνου που θέλει να εκτιμήσει έναν ζωγραφικό πίνακα, αλλά πάντοτε τον κοιτάει με δύο τρόπους: είτε κολλάει τη μύτη του πάνω σε αυτόν είτε στέκεται υπερβολικά μακριά, μη μπορώντας έτσι να κοιτάξει τις λεπτομέρειές του. Πάντως σε καμία περίπτωση δεν θα μπορέσει ποτέ να εδραιώσει την ορθή εμπειρία του πίνακα.
Η εμπειρία έχει κάτι το μοναδικό: έρχεται όταν παρέρχεται• άρα, εμπεριέχει αναγκαίως την έννοια της ορθής απόστασης. Αυτό συνεπάγεται πως η εμπειρία οικοδομείται από μόνη της• διαθέτει επαρκή αυτονομία τόσο από την «πείρα» όσο και από την απειρία. Και αυτό που λέμε είναι σπουδαίο. Διότι η πείρα ενδέχεται, αφενός, να οδηγήσει σε υπέρμετρη βαρύτητα (φανατισμό, μισαλλοδοξία, δογματισμό) και διαρκή ανησυχία• αφετέρου, σε υπερβολική ελαφρότητα (αμφιδέξια αριστερά, οπορτουνισμό, φαβιανισμό) και αδιαφορία.
Η συμμετρική έννοια της Εμπειρίας αποδίδεται μονάχα με την έννοια της Επικοινωνίας/Μέθεξης, που και αυτή διακρίνεται για το Όριο που θέτει. Επικοινωνία λοιπόν σημαίνει Εμπειρία• και Εμπειρία σημαίνει Επικοινωνία. Το όριο της επικοινωνίας, μαζί με την απόσταση της εμπειρίας ξαναβάζουν τα πράγματα στη θέση τους. Εντάξει, η αριστερά (ομολογουμένως;) μπορεί να μην έχει ταλέντο• με το χέρι όμως στην καρδιά, διαθέτει έστω γνήσια εμπειρία;…
Ας μη λησμονούμε ότι μάλλον ο σταλινισμός προϋπάρχει του Στάλιν, σαν μια ασύμμετρη αριστερά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή ερώτηση στείλτε email στο dikaexarchion@gmail.com.