Λαμπεντούζα, σήμερα (αναδημοσίευση)

 από τον COSTINHO

Αλέξανδρε θα'ρθεις; Πάμε στο νησί. Θα βουτήξουμε να δούμε την αρχαία πόλη.

Έπειτα θ'ανέβουμε ψηλά στο βράχο και θα φωνάζουμε στα καράβια που περνάνε.

Ο παππούς λέει ότι ήταν μια ευτυχισμένη πόλη. Βυθίστηκε από ένα σεισμό και κοιμάται

στο βυθό αιώνες τώρα. Βγαίνει από το νερό μια στις τόσες για μια στιγμή μόνο,

όταν το πρωινό αστέρι νοσταλγήσει τη γη και σταματήσει να κοιτάξει.

Τότε όλα σταματάνε. Κι ο χρόνος σταματάει.

Λαμπηδούσα· έτσι την αποκαλούσαν οι έλληνες ναυτικοί, κυρίως οι ψαράδες.Λεπάδουσσα εκ των Πελαγίων Νήσων, την αναφέρει ο Στράβωνας στους χάρτες του, μαζί κι ο Πτολεμαίος Κλαύδιος. Η μηχανή αναζήτησης δεν βγάζει άλλη γεωγραφία, μόνο αίμα, ημερομηνίες, σύντομες κραυγές και συνεχόμενους πνιγμούς. Και αριθμούς, αλλά στο περίπου. Αριθμοί από μέτρημα. Τον προπέρσινο Οκτώβρη τους μετρήσαν ακριβώς αυτούς που πήγαν στο βυθό. Τριακόσιοι εξηνταέξι. Πέρσι πήγαν πάλι μερικοί, κατά δεκάδες. Κάποιοι μετρημένοι, κάποιοι στο περίπου. Σήμερα πάλι. Ψάχνω στις μηχανές αναζήτησης και το ληξιαρχείο του βυθού δεν έχει ακόμα ενημερωθεί. Πάνω από διακόσιοι, διαβάζω κάπου.Τριακόσιοι, κάπου αλλού. Πέντε ήταν οι βάρκες, γράφουν στις ειδήσεις. Μπορεί να ήταν περισσότερες οι βάρκες, λένε οι άλλες ειδήσεις. Ο άνθρωπος μέτρησε την απόσταση να πάει στο φεγγάρι, πήγε και ήρθε, ξαναπήγε και πάτησε και ξαναήρθε, αλλά τις βάρκες που γυρίζουν ανάποδα ανοιχτά της Λαμπηδούσας ακόμα δεν βρέθηκε τρόπος να τις μετρήσει.

Μέρες τώρα θέλω να γράψω γι'αυτά τα τρένα, που όταν παλιώσουν και σταματήσουν τη ζωή στις ράγες -δηλαδή τη μεταφορά ζωής στις ράγες- τα ρίχνουν στη θάλασσα να ξαναμεταφέρουν ζωή. Ακίνητα πια, βυθισμένα, με ορθάνοιχτες όλες τις πόρτες και τα παράθυρα, χωρίς στάσεις και ράγες, χωρίς τις πάνω ζωές. Κι όπως συνήθως, κάπως περιμένω και μια άλλη εικόνα -κατά προτίμηση άσχετη, ασύνδετη εντελώς- για να κάνω τη δική μου σύνδεση, να ταιριάξω με τις λέξεις μου όσα στα μάτια είναι ασύνδετα, να κάνω τις λέξεις κρίκους, να φτιάξω αλυσίδες των πραγμάτων, να βρω ενώσεις. Αποθηκεύω τις εικόνες σε ένα φάκελο με τον τίτλο βυθός. Ο βυθός όμως δεν είναι μόνο τόπος της ποίησης. Βυθίζομαιλέμε, και δεν εννοούμε πάντα το ίδιο. Έπιασα να σκεφτώ μια συστάδα από βαγόνια με πνιγμένους ανθρώπους μέσα, να τα πετάνε στη θάλασσα και να ξαναπνίγονται, και τίποτα να μην ξαναγίνεται ζωή. Συνεχόμενοι πνιγμοί, ημερομηνίες με κραυγές, πλεξούδες μικρών κοριτσιών, μυστικά που ούτε οι ψαράδες δεν θα βρουν να μας πουν. Αυτοί που ξέρουν όλη τη θάλασσα και τόπους με κοράλλια και ζωή, και πολιτείες στο νερό, αρχαίες πόλεις που ξαναβγαίνουν μία στις τόσες, τότε που ο χρόνος σταματάει. Η κυριολεξία του βυθού νικάει την ποίησή του. Νικάει κάθε ομορφιά του.

Σήμερα το πρωί μια άστεγη γυναίκα, από αυτές που στις στάσεις του μετρό προσφέρουν μια σχεδία για να ζήσουν, έδινε κάτι σαν συνέντευξη στο πολιτικό ραδιόφωνο. Οι πολιτικές ερωτήσεις πάλευαν να την φέρουν στον εδώ κόσμο, των λέξεων και των τραγουδιών. Τη ρωτάνε ποιο τραγούδι θα ήθελε ν'ακούσει. Έχει ξεχάσει τι είναι η μουσική, λέει. Δεν κοιμάται ούτε στα παγκάκια, γιατί παλεύει -λέει- να μείνει ξύπνια να σκεφτεί· ποια σχέδια, ποια σχεδία θα πάει τη ζωή της πιο πέρα. Μία μέρα, λίγες μέρες, ένα κάτι σαν σπίτι, ένας ξενώνας με κάτι σαν φίλους, ένα κάτι που να το επαναλαμβάνει κάθε μέρα -για μια τέτοια βεβαιότητα να ελπίζει, έστω. Όλα κάτι σαν. Όχι όπως τα ήξερε ή τα ξέραμε, όχι όπως είναι για τους άλλους. Σαν. Κι αν έκλεινε τα μάτια και μπορούσε να ονειρευτεί ό,τι θέλει, να ονομάσει μία σκέψη της, την πιο ωραία σκέψη της -ρωτάει η φωνή- ποια θα ήταν αυτή; Να πουλήσει και σήμερα το περιοδικό, αυτό που πουλάει για να ζήσει. Αυτό απαντάει. Τη δουλειά της. Καμία μουσική, καμία άλλη σκέψη. Κανένας χρόνος που σταματάει. Εκεί όλος ο χρόνος, να παλεύει ένα περιοδικό να τον νικήσει.

Ψάχνω ενώσεις στην αλυσίδα, μα οι δύο κόσμοι αρνούνται να συναντηθούν. Ο βυθός της Λαμπηδούσας που καταγράφει ημερομηνίες και οι λέξεις μου που θέλουν να δουν ποίηση στα τρένα που φτιάχνουν ζωή στο βυθό. Δεν συναντιούνται. Κερδίζουν οι αριθμοί, οι ακριβείς και τα περίπου. Με κερδίζουν. Τα τραγούδια που παλεύω να φέρω από κάθε βυθό μου και η γυναίκα που έχει ξεχάσει τη μουσική. Κερδίζει αυτή, δηλαδή χάνω. Στάσεις, μετρό, σχεδίες, βυθός, βάρκες, πάλι, τρένα. Λέξεις με λίγα γράμματα και πόσες ζωές πάνω τους χαραγμένες. Διαφορετικές. Μακρινές και απομακρυσμένες. Που δεν σταματάνε ποτέ το χρόνο. Που δεν τις εξαίρεσε ποτέ ο χρόνος στους πνιγμούς του.

Για όλα τα πεταμένα «ν» του κόσμου (αναδημοσίευση)

Από τον ΚΙΜΠΙ

(Κρείττον το λαλείν του σιγάν- διαβάστε καλά πριν σπεύσετε να διορθώσετε- άλλωστε πήγα να σκάσω ένα μήνα τώρα). 

Παραμελημένο γράμμα το Ν, κανείς δεν το ’βαλε σε κύκλο όπως το Α, δεν έχει το αμετάκλητο κύρος ενός Ωμέγα, κανείς δεν το βάζει πια ούτε στο πίσω τζάμι του αυτοκινήτου, κι ας είναι ατζαμής πρωτάρης οδηγός. Το καημένο το Ν δεν έχει το μυστήριο και το υπονοούμενο του Χ, δεν έχει την ιστορία του Ζ, ακόμη και η χρήση του στα μαθηματικά είναι ως υποκατάστατου, «ν= αόριστος φυσικός αριθμός», η νιοστή δύναμη ή η νιοστή ρίζα μπορεί να είναι οποιαδήποτε, κι όταν βρεθεί σε μιαν εξίσωση η μοίρα της είναι να εξαφανιστεί με τη λύση της, το «ν» δεν έχει θέση στο αποτέλεσμα. Παραμελημένο κι αδικημένο γράμμα το Ν. Κρίμα, κι είναι τόσο μουσικό κι εύηχο, μπορεί να είναι στιγμιαίο, αλλά και διαρκές, ο πολλαπλασιασμός του παράγει ηχητικό αποτέλεσμα, βάλτε είκοσι, εκατό Ν στη σειρά και προφέρετέ τα και θα βγει μια ωραία βυζαντινή ή ευρωπαϊκή οκτάβα, και το Α μπορεί να το κάνει αυτό, και όλα τα φωνήεντα το κάνουν, και το Μ οπωσδήποτε, αλλά δοκιμάστε το ίδιο με το Κ ή το Χ, τίποτα δεν γίνεται. Το Ν είναι ωραίο γράμμα. Κρίμα να το πετάει κανείς. Οι Πελοποννήσιοι και οι Δυτικοελλαδίτες που το έχουν περί πολλού το πολλαπλασιάζουν μεταξύ γλώσσας και ουρανίσκου, όταν βρίσκεται προ του «ι», και παράγουν αυτό το παιχνιδιάρικο «ννιι», που μαζί με το «λλιι» προκαλούν τη χλεύη των καθαρολόγων Αθηναίων.

****

Το μικρό μου όνομα είναι Γιάννης. Μ’ αρέσει που έχει δυο Ν, δεν θα πέταγα κανένα από τα δυο. Και τρία Ν να είχε δεν θα τ’ άλλαζα. Ούτε θα ’βαζα κανένα σε παρένθεση. Όχι από καθαρολογία και ορθογραφική μανία, αλλά καλό είναι οι λέξεις και τα ονόματα να διασώζουν κάτι από την ιστορία τους. Ζωντανοί οργανισμοί οι γλώσσες και οι γραφές, μεταλλάσσονται μαζί με την ανθρωπότητα, αλλά οι φθόγγοι κρατάνε γερά, χιλιάδες χρόνια, από τότε που οι κραυγές ζώου έδωσαν τη θέση τους στην ανθρώπινη ομιλία. Όσα Ν κι αν πετάξει κανείς απ’ τα ονόματα και τις λέξεις, είναι αδύνατο να ανατρέψει τη θέση του στην ιεραρχία φθόγγων-γραμμάτων. Το Ν κρατά τα σκήπτρα της τέταρτης θέσης σε συχνότητα χρήσης στα ελληνικά, μετά το Α, το Ο και το Τ, την πέμπτη στα αγγλικά. Είκοσι τουλάχιστον γράμματα τρώνε τη σκόνη του…

Αν το Ν συναντάται στη γλώσσα σε τέτοια σχετική αφθονία, ποιος ο λόγος να το χρησιμοποιεί κανείς με φειδώ, σαν να απειλούμαστε από έλλειψή του; Ίσως για έναν οικονομολόγο, όπως ο υπουργός Οικονομικών που υπογράφει με έμφαση ως «Γιάνης» του ενός Ν, αυτό είναι κάτι αναπόφευκτο. Η σπάνις -ή η έλλειψη- είναι ο κινητήρας της οικονομικής σκέψης και πράξης από καταβολής της, θεμελιωμένη στο προπατορικό αμάρτημα και στην έξωση των πρωτόπλαστων από τον παράδεισο της αφθονίας. Αλλά είναι ο καπιταλισμός και η οικονομία της αγοράς που της έδωσε ρόλο ρυθμιστή ενός ανελέητου, δαρβινικού αγώνα ανάμεσα σε «παραγωγούς» και «καταναλωτές», σε «αγοραστές» και «πωλητές», σε «πιστωτές» και «οφειλέτες», στα οικονομικά της «προσφοράς» κι αυτά της «ζήτησης». Το παράδοξο είναι ότι, ενώ ο καπιταλισμός είναι το παραγωγικό σύστημα που ανέλαβε να λύσει το πρόβλημα της σπάνεως, δημιουργώντας με την τεχνολογική και οργανωτική καινοτομία έναν επίγειο παράδεισο αφθονίας, ταυτόχρονα η αφθονία που δημιουργεί τού είναι ανυπόφορη. Αυτό είναι το μικρό, βρόμικο μυστικό του. Το μυστικό πίσω από τις κρίσεις του. Ο καπιταλισμός και οι καπιταλιστές, για να συνεχίσουν να υπάρχουν, πρέπει διαρκώς να επινοούν την σπανιότητα, την έλλειψη, ακόμη και στα πεδία που αυτές είναι αδιανόητες.

Πάρτε για παράδειγμα την ελληνική και ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Η αδυναμία επίλυσής της υποτίθεται ότι βασίζεται στην σπανιότητα των χρηματικών πόρων. Κι όμως, το χρήμα είναι από τα ελάχιστα «αγαθά» που, στην εποχή της κυριαρχίας του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, μπορεί να «παράγεται» σε απεριόριστες ποσότητες και στις πιο αδιανόητες για τους ανυποψίαστους χρήστες του μορφές. Εξού και η χρηματοπιστωτική φούσκα. Θεωρητικά σε όλο τον κόσμο κυκλοφορεί χρήμα αξίας πάνω από 80 τρισ. δολάρια, χρήμα που φτάνει να αγοράσει κανείς τουλάχιστον το 1/3 του παγκόσμιου πλούτου των 241 τρισ. δολαρίων. Αν, όμως, ένας παλαβός και γενναιόδωρος άγνωστος σας έδινε μια επιταγή 80 τρισ. δολαρίων και σας έλεγε «πηγαίνετε να την εξαργυρώσετε στην τράπεζα και με τα χρήματα που θα πάρετε αγοράστε ότι αγαπάει η ψυχή σας», με το που εμφανιζόσασταν στην τράπεζα θα κατέρρεε το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, θα χρεοκοπούσαν όλα τα κράτη κι όλες οι επιχειρήσεις, ενώ η «τιμή» του παγκόσμιου πλούτου απλώς θα μεγεθυνόταν στο άπειρο.

Γι’ αυτό και οι πανούργοι διαχειριστές του κόσμου θέλουν να μας πείσουν ότι «λεφτά δεν υπάρχουν». Κι ας αντιστοιχεί πλούτος αξίας 51.600 δολαρίων σε κάθε ανθρώπινο πλάσμα, ας αντιστοιχούν 18.000 δολάρια ζεστό χρήμα σε κάθε τσέπη. Η έλλειψη των πόρων, του χρήματος, του πλούτου δεν επινοείται απλώς, υλοποιείται κιόλας, για να γίνει εργαλείο βασανισμού των ανθρώπινων κοινωνιών. Όταν στο πλουσιότερο 10% των ανθρώπων αντιστοιχεί το 86% του παγκόσμιου πλούτου, μοιραίο είναι το υπόλοιπο 90%, 6,6 δισ. ψυχές, να βασανίζονται διαρκώς από την έλλειψη. 

Στο σημείο αυτό αναλαμβάνουν καθήκοντα οι οικονομολόγοι, οι πολιτικοί, οι σχεδιαστές της κοινωνικής μηχανικής. Εν χορώ, σπεύδουν να επαινέσουν τις αρετές της φειδούς, της περικοπής των δαπανών, του λιτού βίου, της εξόφλησης του χρέους, των ισοσκελισμένων ή πλεονασματικών προϋπολογισμών. Το κακό γι’ αυτούς είναι ότι πέφτουν θύματα της επιτυχίας τους. Ενώ η επινόηση της σπάνεως- άρα των αναγκαίων «θυσιών» και του περιορισμού της ζήτησης – γίνεται για δοθεί στον καπιταλισμό η ευκαιρία να βγει από την «κρίση αφθονίας» του, τελικά μένει κολλημένος σ’ αυτήν. Κολλημένος σε μια σχεδόν πια μόνιμη κρίση υπερσυσσώρευσης, τροφοδοτούμενος από μια εξίσου μόνιμη «θεραπεία λιτότητας».

*****

Τι σχέση έχουν όλα αυτά με όλα τα Ν του κόσμου, όλα τα παραμελημένα και κομμένα Ν του κόσμου, τα Ν εις τη νιοστή, με το «ν» να τείνει στο άπειρο; Αναρωτιέμαι αν η απουσία του από το μικρό όνομα του υπουργού Οικονομικών, η περικοπή του από το «Για(ν)νης», δεν είναι απλώς ζήτημα στυλ- του στυλ που έχει κάνει τα διεθνή ΜΜΕ να τον αντιμετωπίζουν ως ποπ σταρ ή sex symbol της οικονομίας-, αλλά συνεκδοχή μιας προγραμματικής έκπτωσης από την «ελπίδα», που παραδόξως δεν έχει κανένα Ν εντός της. Έχει, όμως, η «νίκη», ένα Ν τεράστιο, σχηματισμένο μεταξύ δείκτη και μέσου, και με εφαλτήριο αυτήν θα περίμενε κανείς μόχλευση και όχι απομόχλευση της προσδοκίας, έστω για λόγους διαπραγματευτικούς και μόνο: Η μόνη αμοιβαία επωφελής λύση για το χρέος είναι η διαγραφή του επαχθούς και απεχθούς μέρους του κι όχι η τεχνική διαιώνισή του· δεν υπάρχει καλή πτυχή μνημονίου- κι ας έχει δυο Ν αυτό-· δεν υπάρχουν αξιοσέβαστοι κανόνες στο Σύμφωνο Σταθερότητας, υπάρχουν αυτοκτονικοί-δολοφονικοί κανόνες· κάθε ελάχιστο ποσοστό πλεονάσματος που αποδέχεσαι είναι και καταδίκη μερικών χιλιάδων ανθρώπων σε φτώχεια και ανεργία· δεν υπάρχουν εταίροι, υπάρχει μια χρηματοπιστωτική χούντα και μια νεοφιλελεύθερη συμμορία που κοιτάζουν να σώσουν τα τομάρια τους, υπάρχει μια γερμανική αυτοκρατορία που θα συμβιβαστεί μόνο αν ταρακουνηθεί· δεν υπάρχουν υπερατλαντικοί φίλοι ή εναλλακτικοί βόρειοι σύμμαχοι, υπάρχουν καπιταλιστικές αυτοκρατορίες που μόνο αν υποψιαστούν ότι θα τους κάνεις χαλάστρα θα προστρέξουν ως πρόθυμοι διαμεσολαβητές. Δεν εννοώ ότι είμαστε μόνοι σε πόλεμο εναντίον όλων, αλλά ότι ο μόνος τρόπος να μας μετρήσουν και να μας υπολογίσουν είναι να αντιληφθούν ότι δεν επιδιδόμαστε απλώς σε μια πασιφιστική εκστρατεία πειθούς, αλλά σε μια διαπραγμάτευση με το όπλο παρά πόδα. Ή στο τραπέζι, που θα ’λεγε κι ο ολετήρας ΓΑΠ.

*****

«Μιλάτε πολύ δυνατά, ένρινα και ενοχλητικά», είπε το αυστηρό Κ στο παιχνιδιάρικο Ν. «ΝΝΝΝΝΑΙ! Αλήθεια λέτε, αλλά έτσι είναι ο τρόπος μου. Κι εμένα και του αδερφού μου, του Μ», απάντησε το Ν. «Αλλά, δεν είμαστε τόσο κακόηχα», συνέχισε. «Ξέρετε αυτή την ωραία καρκινική επιγραφή που έχει πέντε λέξεις με έξι Ν, τέσσερα Μ, τέσσερα Α, τέσσερα Ο, αλλά ούτε ένα Κ; . ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ». Το Κ έβγαλε ένα «κχχχ», σαν βρυχηθμό περιφρόνησης, σαν βήχα, κι έφυγε...

ΚΙΜΠΙ

Βίος λιτός, νηστεία, προσευχή, διαπραγμάτευση (αναδημοσίευση)

by ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ

Φτώχεια της γλώσσας σημαίνει φτώχεια της φαντασίας και φτώχεια της εσωτερικής μας ζωής. Η γλώσσα μιλιέται, γράφεται, νιώθεται. Η γλώσσα ξεσπά. Όλοι οι έρωτες εξαρτιούνται απ’ τη γλώσσα. Η γλώσσα τους χτίζει κι η γλώσσα τους γκρεμίζει ξανά και ξανά.

Ο έρωτας για τη ζωή είναι ο έρωτας για την αλήθεια. Και αλήθεια είναι αυτό που θέλεις να είσαι κι όχι αυτό που θέλουν οι άλλοι να γίνεις για να τους αρέσεις.

Ελπίδα, πίστη, αφοσίωση. Αρρώστιες που τις κουβαλάμε δια βίου. Αρρώστιες που δε γιατρεύονται με σιρόπια και χάπια. Στον κόσμο μας οι τυφλοί οδηγούν τους τυφλούς και οι άρρωστοι τρέχουν στους άρρωστους για θεραπεία.

Εφαρμοσμένος αμοραλισμός. Δάσκαλοι εκκεντρικοί, νάρκισσοι της ακαδημίας, διπλωματούχοι που ξεριζώνουν με το νυστέρι αρρώστιες χωρίς να μπορούν να ξεριζώσουν αυτό που γεννά τις αρρώστιες.

Ολόκληρη η χώρα είναι ένα υπουργείο αμύνης που εκδίδει πολεμικά ανακοινωθέντα. Θρίαμβοι που αναγγέλλονται και ρίχνονται ως στάχτη στα μάτια για να συγκαλύψουν το θάνατο και την καταστροφή. Τον όλεθρο της φτώχειας και της μιζέριας.

Δεν φτάνει να ρίξεις κυβερνήσεις, τυράννους, βασιλιάδες, πρέπει να πετάξεις από πάνω σου προκαταλήψεις αιώνων. Η επανάσταση για να είναι αποτελεσματική πρέπει να είναι συνεχής και χωρίς έλεος. Να μη σε οδηγεί κάθε φορά η απελπισία σε μια νέα υποταγή.

Τώρα που ο θετικισμός των οικονομολόγων αποπνέει βαρβαρισμό και βία- αφού ο άνθρωπος έγινε προϊόν και χρήμα -έρχεται το ιδεολόγημα τού λιτού βίου να φορεθεί στους αποχαυνωμένους υποτελείς φανερώνοντας τις πιο εκφυλισμένες όψεις ενός πολιτισμού που τον θρέφει η υποκρισία.

Τις μεγαλύτερες αχρειότητες και μαλακίες θα τις ακούσεις από οικονομολόγους. Ο δόκτωρ Μάρκετινγκ έγινε διανοούμενος Σόιμπλε, ο ευρωπαϊκός αχταρμάς που ομονοεί στο ξεπάστρεμα λαών έγινε η ευρωπαϊκή μας οικογένεια και άλλα ωραία και συγκινητικά έγιναν πίτουρα για ζαλισμένα κοτόπουλα.

Παντού και πάντα υπάρχει ένας φιλόδοξος ωραιοπαθής σοφός, που συγκινεί τα πλήθη. Όταν οι άνθρωποι κοιτάζονται στον καθρέφτη της τηλεόρασης θέλουν να βλέπουν τον εαυτό τους. Για να νοιώθουν σιγουριά και ν’ ακούνε πρακτικές συμβουλές για το νοικοκυριό, την ιδιοκτησία τους και την ψυχούλα τους(όταν ακούω την λέξη ψυχούλα βάζω το δάχτυλο στο στόμα για να ξεράσω).

Κι όταν ακούω την έκφραση ευρωπαϊκή οικογένεια παθαίνω εγκεφαλική κράμπα. Κι όταν μάλιστα την ακούω από αριστερό νιώθω φαγούρα και πρήξιμο (κατά την ραφτικήν βεβαίως αριστερός είναι ο έχων τους όρχεις εις το αριστερό μέρος του καβάλου. Κατά την πολιτικήν ο έχων τους όρχεις σε συννεφάκι).

Αν οι Δεξιοί υπήρξαν καυλωμένοι γερμανοτσολιάδες οι ξεθυμασμένοι αριστεροί θα μείνουν στην ιστορία ως απατημένοι ευρωπαϊστές.

Βεβαίως γιατί ο ευρωπαϊσμός τους δεν είναι παρά έκφυλος γερμανισμός. Βεβαίως γιατί, ενώ στην Ελλάδα το ΑΕΠ μειώθηκε τα τελευταία τέσσερα χρόνια 27%, στη Γερμανία αυξήθηκε 12% και πάνω κι ενώ στην Ελλάδα η ανεργία ανέρχεται επισήμως στο 30%, εκατοντάδες χιλιάδες κάθε χρόνο από όλη τη υφήλιο πάνε στη Γερμανία και βρίσκουν δουλειά!

Κάθε διαπραγμάτευση του φτωχομπινέδικου ελληνικού καπιταλισμού με τον γερμανικό επεκτατικό καπιταλισμό αποτελεί σύντομο ανέκδοτο. Η γερμανική επίθεση θα φτάσει μέχρι τέλους. Όπως οι γερμανοί ναζί δεν κώλωσαν να ισοπεδώσουν ολόκληρη την Ευρώπη για να καταλάβει ζωτικό χώρο ο γερμανικός καπιταλιστής έτσι δεν θα κωλώσουν τώρα να κάνουν την Ευρώπη Γερμανική.

Σήμερα που η υπερσυσσώρευση πλούτου έχει βαρέσει κόκκινο είναι τουλάχιστον άτιμο να μιλάς για βίο λιτό και απέριττο. Είναι ύβρις να απευθύνεις στους εξαθλιωμένους πανεπιστημιακά μαθήματα λιτού βίου.

Κι ίσως είναι γελοίο να απευθύνεις κάτι τέτοιο στους πλούσιους και στα κοράκια. Να διδάσκεις το αρπαχτικό προσευχή και νηστεία.

Σήμερα που το χοντρό παιδί της Αμερικής ξερνά πάνω στους λαούς έξυπνες βόμβες, βάζοντας δήθεν μπροστά τους Μωάμεθ και τους Μεσσίες, εσύ μιλάς για λιτό βίο και προστασία του ΝΑΤΟ, παρακολουθώντας με ψηφιακό σήμα κομμάτια ανθρώπινης σάρκας πεταμένα ολόγυρα σαν τροφή για κότες.

Κοιτάς αποχαυνωμένος τα ακόρεστα σαγόνια του τέρατος που καταπίνει τα πάντα. Νόμος, ηθική, δικαιοσύνη μοιάζουν με άσχημα αστεία που παίζει η τύχη σ’ ένα κόσμο ηλιθίων. Σ’ ένα κόσμο που ιδιωτεύει και επαίρεται για την ιδιωτεία του. Σ’ ένα κόσμο που περιμένει να δει την απελευθέρωσή του σε απευθείας μετάδοση.

Και δυστυχώς ακούγονται προφητικά τα λόγια του Ηλία Πετρόπουλου που έλεγε: «Δε μένει, ας πούμε, επαγγελματικά κανένα άλλο μέλλον για τον έλληνα από το να αποβεί γκαρσόνι σε τουριστικά ρεστοράν ή συλλέκτης καποτών στο δρόμο, απ’ τις καπότες που θα πετάνε οι ξένοι τουρίστες. Τίποτε άλλο. Όσο για τη γλώσσα μας, δε νομίζω ότι έχει άλλο μέλλον από το να αποβεί μία αργκό προς χρήση των ιθαγενών, πλέον, της Ελλάδος».

Eduardo Galeano: Oι Λέξεις Ταξιδεύουν.

αναδημοσίευση από το Περιοδικό

Όταν οι λέξεις συναντούν τη μαγεία του ρεαλισμού...

Γράφει: Αντώνης Ν. Φράγκος

Μετ: Ισμήνη Κανσή, Εκδ. Πάπυρος

Γεννήθηκε στο Μοντεβίδεο της Ουρουγουάης και ακολούθησε κατά κάποιον τρόπο τα μονοπάτια του μαγικού ρεαλισμού των προηγούμενων Λατινοαμερικάνων συγγραφέων χωρίς ποτέ να εγκλωβίζεται στα γνωστά κλισέ τους. Αντίθετα ακόμη και στα αμιγώς πολιτικά βιβλία του, όπως είναι «Οι Ανοιχτές Φλέβες της Λατινικής Αμερικής» και «Ένας Κόσμος Ανάποδα», που τον έκαναν παγκοσμίως γνωστό, διάνθιζε τις απόψεις του με μυθικά στοιχεία.

Πολύ περισσότερο αυτό συμβαίνει στα επόμενα έργα του και κυριολεκτικά στο εν λόγω πόνημα: γραμμένο το 1993 έχει σαν πρωταγωνιστές, πέρα από ανθρώπους, πουλιά και άλλα ζώα, ως και τον Θάνατο. Εξαιρετικός παραμυθάς ο Galeano συνοδεύει τις ιστορίες του με τα χαρακτικά του Βραζιλιάνου Jose Borges, λαϊκού χαράκτη που εμπνέεται από την παράδοση της χώρας του. Έτσι, τα 90 σύντομα αφηγήματα που λειτουργούν δίκην παραμυθιών, παραβολών, ρήσεων ή αφορισμών, μεταφέρουν εικόνες από την παραδοσιακή κουλτούρα της υπαίθρου και των πόλεων της Νότιας Αμερικής εμπλεκόμενα δημιουργικά με τα σατυρικά χαρακτικά του Borges.

Ανάμεσα στις «τρομερές και συναρπαστικές ιστορίες» παρεμβάλλονται και πέντε κείμενα για την μνήμη την οποία ο Galeano θεωρεί όχι σαν κάτι στατικό και τελειωμένο, παγωμένο, αλλά σαν εφαλτήριο προς το μέλλον, σαν αρχή για την προσπάθεια να γνωρίσουμε τον τόπο μας και την ζωή μας.

Παρ’ όλη την εξωπραγματική τους υπόσταση τα κείμενα του Ουρουγουανού είναι στο βάθος τους πολιτικά, καλώντας τον αναγνώστη να προπονήσει τη σκέψη και τα συναισθήματά του χωρίς στερεότυπα και απόλυτες αλήθειες. Στα παραμύθια του Galeano, οι λέξεις ταξιδεύουν χωρίς φραγμούς, προβάλλουν στην φαντασία εικόνες από θρύλους παλιούς και νέους, ενώ μιλούν για πράγματα όπως ο Θεός και ο Διάβολος, η ζωή και ο θάνατος, ο έρωτας, η γυναίκα και ο άνδρας, βεβαίως και η μουσική. Είναι ένα παιχνίδι ανάμεσα στις λέξεις και την σιωπή τους.

Ο μαγικός ρεαλισμός του Galeano περιλαμβάνει ολάκερο σύμπαν αντιλήψεων και γεγονότων -αληθινών και «ψεύτικων» -και είναι τέτοια η δύναμη των εικόνων, τέτοια η τολμηρότητα των φράσεων ώστε, παρά το υποτιθέμενο συντηρητικό περιεχόμενο των λαϊκών δοξασιών, το αποτέλεσμα είναι απελευθερωτικό και συνάμα απολαυστικό. Είναι άκρως καυστικός με τις διάφορες εξουσίες, μικρές και μεγάλες. Ένα είδος ανεστραμμένης αφήγησης των «Γάμων του Κάδμου και της Αρμονίας» του Roberto Calasso, καθώς ο όποιος φορμαλισμός γεμίζει με γήινο περιεχόμενο όπως και πλείστα όσα έργα του συγγραφέα μας: «Μνήμες της Φωτιάς», «Οι Καθρέφτες» ή «Οι Ημέρες Αφηγούνται».

Τούτων δοθέντων, «Οι Λέξεις» μας «Ταξιδεύουν» με τον λιτό και απέριττο λόγο τους και συνιστούν αποτελεσματικό αντίδοτο σε ένα πεζό και αδρανές νέφος που κυκλώνει το κοινωνικό και πολιτιστικό τοπίο.

Αχ Ευρώπη… (αναδημοσίευση)

Μας την φέραν οι βάρβαροι μας φλομώσαν στο ψέμα

Γράφει: Ηρακλής Οικονόμου - Ούτι + Μπαρούτι

Από το Περιοδικό

Και τώρα τι κάνουμε που ο θησαυρός της διαπραγμάτευσης με Γερμανούς, ΔΝΤ, ΕΚΤ και Κομισιόν αποδείχθηκε άνθρακες; Σκούρα τα πράγματα.

Όταν ο ιμπεριαλισμός δεν διστάζει να κάνει λόγο ακόμη και για στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία και φτιάχνει νατοϊκή δύναμη ταχείας επέμβασης ειδικά για τη Ρωσία, τότε καταλαβαίνεις ότι το σύστημα έχει μπει σε φάση πλήρους αυτοκαταστροφής, και καμιά φωνή λογικής δεν πρόκειται να συμμαζέψει τα πράγματα. Και βέβαια, κανένας Βαρουφάκης και κανένας Δραγασάκης δεν πρόκειται να βάλουν μυαλό στα αρπακτικά, όποιο λογικό επιχείρημα κι αν επιστρατεύσουν. Εδώ μιλάει η αρχαία Ρώμη – με γραβάτες.

Ένα καλό μόνο έχει η ασφυκτική πίεση που ασκείται στην κυβέρνηση από τους ταλιμπάν των αγορών: και οι τυφλοί είδαν, βλέπουν! Βλέπουν, πλέον, τι σημαίνει «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», «πρώτη ταχύτητα στην Ευρώπη» (γεια σου Κώστα Σημίτη άρχοντα), «ισχυρή Ελλάδα σε μια ενωμένη Ευρώπη» (γεια σου και πάλι), και πάει λέγοντας. Βλέπουν ποιο είναι το αμείλικτο πρόσωπο του οικονομικού επεκτατισμού: να εξάγει η Γερμανία αυτοκίνητα και υποβρύχια για να πληρώνει τόκους η Ελλάδα. Μέσα σε όλα, ξεκίνησαν και οι ανακοινώσεις από την …Πρεσβεία, και οι προτροπές για συνεργασία με τους «εταίρους». Καιρό είχαμε να την ακούσουμε την Πρεσβεία, αλλά καλά κάνει, να μην παίρνουν τα μυαλά μας αέρα, να μαζευόμαστε σιγά-σιγά. Σόλο πιάνο από τον ιμπεριαλισμό σε όλες του τις εκφάνσεις, και οι εξελίξεις σαρώνουν τις αυταπάτες για καλή Κομισιόν, για καλές ΗΠΑ, για καλή ΕΚΤ, και πάει λέγοντας.

Προπαντός, οι εξελίξεις παίρνουν δυστυχώς παραμάζωμα το κύριο ποντάρισμα πάνω στο οποίο είχε βασιστεί η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ: ότι δηλαδή θα υπήρχε ένα πανευρωπαϊκό κύμα αλληλεγγύης, ένα μέτωπο του Νότου, μια εξάπλωση των ελληνικών αιτημάτων σε άλλες χώρες κ.ο.κ. Αυτό που ζούμε βάζει ταφόπλακα στα όνειρα εκείνης της μερίδας του «αριστερού ευρωπαϊσμού» που με ειλικρινείς και αγαθές προθέσεις πρέσβευε την ιδέα ότι θα μπορούσαν να συντονιστούν 27 λαοί, 27 εθνικά πολιτικά και οικονομικά συστήματα, για να αλλάξει η ευρωπαϊκή ενοποίηση «από τα μέσα». Μας ξεκληρίζουν και δεν βρέθηκε ούτε μια γερμανίδα τουρίστρια (απ’ αυτές που λέει ο Πανούσης, βλέπε παρακάτω) να μας υπερασπιστεί. Ούτε μία! Μαζί με τη διαπραγμάτευση, τελειώνουν και οι αυταπάτες για πανευρωπαϊκό συντονισμό των κινημάτων. Εδώ ο λαός είναι ανοργάνωτος, εντελώς ανοργάνωτος, μόνος κι έρημος, σε εθνικό επίπεδο. Σε πανευρωπαϊκό θα συντονιστεί; Adios αντί για Podemos.

Τουλάχιστον, όπως μου εκμυστηρεύτηκε και δημοσιογράφος που ουδεμία σχέση έχει με ΣΥΡΙΖΑ,«έγινε για πρώτη φορά πραγματική διαπραγμάτευση από ελληνική κυβέρνηση». Έτσι, για το γαμώτο, για να πέσουν επιτέλους οι μάσκες των Ευρωπαίων και για να πάρουμε χαμπάρι ποιο πραγματικά είναι το ροκ του μέλλοντός μας, ποιες είναι οι τρομακτικές δυσκολίες ενός προοδευτικού – έστω και του πιο ελάχιστου – μετασχηματισμού μιας χώρας μέσα σε συνθήκες τραμπουκοποίησης του ευρωπαϊκού καπιταλιστικού σχηματισμού. Έστω κι αν κρατήσει για μια μέρα ή μια βδομάδα μόνο όλο αυτό, μια ελληνική κυβέρνηση όρθωσε για πρώτη φορά ανάστημα, κι αυτό δεν είναι διόλου μικρό πράγμα.

Άλλοι, βέβαια, κοιμούνται ακόμη – φίλος μου απ’ το ΚΚΕ μου είχε χθες την εξής αμίμητη ατάκα: «μπααααα, τα έχουνε βρει, παιχνίδι παίζουν». Προσπάθησα να του εξηγήσω ότι το «να τα βρουν», να υποχωρήσει δηλαδή η κυβέρνηση μπροστά στις ασφυκτικές πιέσεις, είναι πράγματι ένα ενδεχόμενο, αλλά ότι αυτό δεν σημαίνει ότι τα έχουν βρει εξαρχής, ούτε ότι όλο αυτό γίνεται για τα μάτια του κόσμου. Απέτυχα παταγωδώς. Εμ βέβαια, κάπως πρέπει να δικαιολογηθεί η απουσία του ΚΚΕ απ’ τις εξελίξεις και ο ρόλος του Πόντιου Πιλάτου που με τόση επιτυχία επιτελεί. Πώς το λένε οι δημοσκοπήσεις; ΔΞ / ΔΑ, «δεν ξέρω, δεν απαντώ». Απ’ την άλλη, οι θεωρητικοί γκουρού της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που τους διαβάζω και τους σέβομαι, ανακάλυψαν ότι ακόμα κι αυτές οι μετριοπαθείς μεταρρυθμίσεις του ΣΥΡΙΖΑ και του «Προγράμματος της Θεσσαλονίκης» περνάνε μέσα από τη ρήξη με το ευρώ και την ΕΕ. Κάπως αργά ήρθε αυτή η ανακάλυψη, δεν νομίζετε; Η εύλογη απορία του γιατί τότε δεν πάτησε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ σε αυτήν την πραγματικότητα, προεκλογικά, ώστε να συντονίσει το βήμα με τον ΣΥΡΙΖΑ και να δώσει ώθηση προς μια τέτοια κατεύθυνση ρήξης, όταν θα έφτανε η κρίσιμη στιγμή της κατάρρευσης της διαπραγμάτευσης λόγω της αδιαλλαξίας των Ευρωπαίων, δεν πρόκειται φυσικά να απαντηθεί από καμία από τις ν2 συνιστώσες της.

Αφήνω για το τέλος «τον κλασικό τον μα#### τον Έλληνα» που λέει κι ο Γιώργος ο Γεωργίου, ο αθλητικογράφος. Πέρασε στα ψιλά, αλλά είναι πραγματικά η πιο γκαγκάν είδηση για το 2014: η αγορά νέων αυτοκινήτων παρουσίασε το 2014 αύξηση 21,3% σε σχέση με το 2013. Η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά! Για λίγο είδε το χρώμα του 20ευρου ο Έλλην, και χίμηξε να το μετατρέψει σε γκάζια και υδραυλικά τιμόνια Made in Germany. Άντε λοιπόν να κοντράρεις τους Ευρωπαίους εσύ και να διαπραγματευτείς μαζί τους… Έχουμε ανεργία, ο νέος κόσμος φεύγει για τα ξένα, δεν εξάγουμε προϊόντα παρά μόνο μυαλά, δεν παράγουμε, δεν έχουμε ξένες επενδύσεις, εσχάτως δεν τις θέλουμε κιόλας (αυτό με ξεπερνάει), είμαστε βουτηγμένοι στο χρέος, οι τράπεζες φούνταραν ήδη μια φορά, κι εμείς τη βρίσκουμε με το να εισάγουμε μανιωδώς και να δανειζόμαστε εκ νέου για να μυρίσουμε εξάτμιση για άλλη μια φορά. Αν δεν της επιτρέπουν να διαπραγματευτεί το χρέος η κυβέρνηση, ας διαπραγματευτεί τουλάχιστον το πώς θα γίνει να παράγουμε Volkswagen και Audi στην Ελλάδα με κάποιο τρόπο, να βρουν δουλειά οι νέοι άνθρωποι και να αρχίσει κι αυτή η κακομοίρα η οικονομία να παράγει κάτι παραπάνω από startup σαλιγκάρια και ιστοσελίδες.

Έτσι έχουν τα πράγματα, αγαπητή μου αναγνώστρια, και δεν μένει παρά να στραφώ για άλλη μια φορά στο μοναδικό μου καταφύγιο: το ελληνικό τραγούδι. Προφήτη Τζίμη Πανούση, εξόριστε ποιητή στην Ευρώπη σου, πες μου τι βλέπεις;

ΑΧ ΕΥΡΩΠΗ

Στίχοι-Μουσική-Ερμηνεία: Τζίμης Πανούσης

Αχ Ευρώπη, αχ Ευρώπη

εσύ μας μάρανες

εσύ μας μάρανες.

Μας την φέραν οι βάρβαροι

μας θαμπώσαν με δώρα

με χαντρούλες πολύχρωμες

και κουτιά κόκα κόλα

Μας την φέραν οι βάρβαροι

μας φλομώσαν στο ψέμα

μας τρελάναν στα πέναλτι

και δεν έχουμε τέρμα

Δεν μπορώ, δεν μπορώ

δεν μπορώ να τη βρω

με κομπιούτερ

και με κουμπάκια

New Wave, Jazz, Rock,

Sex, Drugs, Rock “n” Roll

με τζατζίκι

και με σουβλάκια

Αχ Ευρώπη, αχ Ευρώπη

εσύ μας μάρανες

εσύ μας μάρανες.

Γερμανίδες τουρίστριες

που διψάνε για σπέρμα

Γιαπωνέζοι βρικόλακες

με καλώδια στο αίμα

ξεχυθήκαν στο Σύνταγμα

από Δούρειο Ίππο

με καπνούς και με λέιζερ

και μας πιάσαν στον ύπνο

Δεν μπορώ, δεν μπορώ

δεν μπορώ να τη βρω

με κομπιούτερ

και με κουμπάκια

New Wave, Jazz, Rock,

Sex, Drugs, Rock “n” Roll

με τζατζίκι

και με σουβλάκια

Θανάση μαλάκα, Βαγγέλη μαλάκα

Μήτσο μαλάκα, Τάκη μαλάκα

Νικόλα μαλάκα, μαλάκα, μαλάκα

Μαλάκα, μαλάκα, μαλάκα, μαλάκα

Τζιμάκο μαλάκα, Τζιμάκο μαλάκα

Οι φτωχοί (αναδημοσίευση)

by ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ

Οι φτωχοί θάβουν τους νεκρούς τους μ’ ένα είδος ντροπής,

σφηνώνονται άγαρμπα στις κακοτοπιές

όλο ευαισθησίες και ανεξακρίβωτα μισόλογα.

Σιγοβράζουν αναρχικά τροπάρια μέσα τους,

έρωτες πνιγμένοι στα συνέδρια της διανόησης.

Όλο τρύπιες κάλτσες κι ανήκατε μάχαν στον πρωινό ήλιο,

περασμένοι σ’ εκρηχτικές νουβέλες δίχως

κοινωνικές αλλαγές, ονειρώξεις και σταυροφορίες.

Σημαιούλες ποδοπατημένες ενός ράθυμου εθνικισμού,

στα εντόσθια μέσα του σκιαγμένου κόσμου

που θα βγει μια νύχτα ξεβράκωτος πάλι στους δρόμους,

διαγράφοντας αντιποιητικά γεγονότα αιώνων

και οικόσιτα ήθη της μιας στιγμής

Δομές αλληλεγγύης μπροστά στη νέα πραγματικότητα (αναδημοσίευση)

Χρήστος Κορολής, (εκπαιδευτικός)

Από εφημερίδα  epohi

Πάνε πάνω από τρία χρόνια από τότε που οι «ανήσυχοι» και οι «αγανακτισμένοι» της πλατείας Συντάγματος, και όχι μόνο, άρχισαν να δίνουν σάρκα και οστά σε αυτό που συχνά καλούμε «ουτοπία της πράξης». Καλύπτοντας το κενό μιας πολιτείας που εθελοτυφλεί μπροστά στα προβλήματα και με άξονα τρεις βασικές ανθρώπινες ανάγκες (τροφή-υγεία-παιδεία), τόσο οι συλλογικότητες που ήδη υπήρχαν όσο και οι καινούργιες που στήθηκαν εν τω μεταξύ, κατάφεραν μέσα από πρωτόγνωρες αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες να μετατραπούν από απλές εστίες πολιτικού προβληματισμού σε δομές αλληλεγγύης, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για μια νέου τύπου συμμετοχική κοινωνική πολιτική.

Αξίζει να σημειωθεί, χωρίς καμία διάθεση απλούστευσης ή ωραιοποίησης, ότι η διαδικασία αυτή της γρήγορης ωρίμανσης έχει ήδη δώσει καρπούς. Επιλέγοντας την άμεση δημοκρατία έναντι της δημοκρατίας της ψήφου, την αλληλεγγύη έναντι της φιλανθρωπίας των χορηγών, την ελεύθερη βούληση και συμμετοχή έναντι της στράτευσης και του καθήκοντος, οι δομές αυτές καλλιέργησαν τη δική τους ηθική και αισθητική και άσκησαν τους ανθρώπους τους μέσα σε συνθήκες ουσιαστικής δημοκρατίας στην πρόταξη του «εμείς» έναντι του «εγώ».

Είναι αλήθεια ότι πολλές από τις προσπάθειες των αλληλέγγυων δομών αντιμετωπίστηκαν και αντιμετωπίζονται ως περιθωριακές όχι μόνο από την κεντρική εξουσία αλλά και από όσους, ανεξάρτητα από τον πολιτικό αυτοπροσδιορισμό τους, θεωρούν αυτά τα εγχειρήματα αποπολιτικοποιημένες προσπάθειες ανακύκλωσης της φτώχειας την εποχή της κρίσης. Η πραγματικότητα είναι, ωστόσο, πολύ διαφορετική. Οι δομές αλληλεγγύης δίνουν τον αγώνα τους επάνω σε θεμελιώδεις αρχές της αριστεράς, των κινημάτων και του ανθρωπισμού, όπως είναι η ενεργός συμμετοχή των πολιτών, η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και η διαρκής πάλη ενάντια στο ρατσισμό και την ξενοφοβία.

Άμεσες προτεραιότητες

Στη νέα πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα που προβάλλει με την ενδεχόμενη ανάληψη της κυβέρνησης από την αριστερά στη χώρα μας, είναι αυτονόητο ότι οι δομές αλληλεγγύης θα αλλάξουν όχι μόνο ως προς την υπόστασή τους αλλά και μέσα στη συνείδηση της κοινωνίας: Δεδομένου ότι το κοινωνικό κράτος, όπως το είχαμε ορίσει και βιώσει ώς τώρα, δεν θα μπορούσε να επαναδομηθεί στο σύνολό του με τους ίδιους όρους (και αυτό όχι μόνο λόγω της οικονομικής κρίσης), τα τοπικά κινήματα και οι αλληλέγγυες δομές καλούνται να μαζικοποιήσουν και να ουσιαστικοποιήσουν τα εγχειρήματα τους λειτουργώντας πλέον μέσα σε ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον.

Οι νέες, λοιπόν, προκλήσεις αλλά και οι κίνδυνοι που θα πρέπει να υπερβούν οι δομές αλληλεγγύης είναι πολλές και πολύ διαφορετικές από όσες γνωρίζαμε ώς τώρα. Ως εκ τούτου, οι άμεσες προτεραιότητες τους στη νέα πραγματικότητα θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως εξής:

α) Διαρκής σύμπλευση όλων των δομών/συλλογικοτήτων μέσα από ανοιχτές αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες και σωστός διαχωρισμός τους ανάλογα με τον τρόπο λειτουργίας τους και τους επιμέρους σκοπούς που η καθεμία από αυτές υπηρετεί.

β) Αναζήτηση και διεκδίκηση ενός θεσμικού πλαισίου που, αφενός δεν θα αφήνει μερικές από αυτές να λειτουργούν ως «ανυπόστατες», αφετέρου δεν θα τις υποχρεώνει να μετασχηματίζονται σε σωματεία ή Μ.Κ.Ο.

γ) Η ποιότητα του ανθρωπιστικού έργου που οι αλληλέγγυες δομές παρέχουν πρέπει να παραμείνει ταυτόσημη με το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο όποιο λειτουργούν, που είναι η αλληλεγγύη για όλους και η άμεση δημοκρατία, μακριά από κομματικές εξαρτήσεις και κάθε λογής «χορηγίες».

Είναι σίγουρο ότι στη νέα μέρα που ξημερώνει οι δομές αλληλεγγύης οφείλουν να διεκδικήσουν το ρόλο και το χώρο που τους αξίζει, φροντίζοντας πάντα να μην ταυτιστούν με άλλες μορφές «κοινωνικής προσφοράς» και καθιστώντας σαφές στη συνείδηση όλων ότι το «πώς» είναι εξίσου σημαντικό με το «τι» και το «πότε».

Ηθική και Πολιτική (αναδημοσίευση)

Του ΕΥΤΥΧΗ ΜΠΙΤΣΑΚΗ

δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 23.1.2015

Η πολιτική, λένε, είναι η τέχνη του εφικτού. Αλλά η πολιτική δεν είναι μόνο «τέχνη», «στιγμή» της ταξικής πάλης, έχει μια γνωσιοθεωρητική και μια ηθική θεμελίωση. Αναδραστικά, εκτός από τις πρακτικές κοινωνικές συνέπειες, παράγει ιδεολογία. Εχει συνεπώς γνωσιοθεωρητικές και ηθικές επιπτώσεις.

Στις επικείμενες εκλογές συγκρούονται δύο κόσμοι: ο ηθικά και πολιτικά αδίστακτος κόσμος της υποτέλειας και της χρεοκοπίας, δηλαδή ο κόσμος της κυρίαρχης τάξης, και ο κόσμος των εργαζομένων (εργατική τάξη, αγρότες, κ.λπ.), ο κόσμος που παράγει και που είναι ο κόσμος που αγωνίζεται για δημοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη και εθνική ανεξαρτησία.

Ας σκιαγραφήσουμε τα έργα και τις συνέπειες των έργων του κόσμου της υποτέλειας και του εργαζόμενου λαού. Τα «πρακτικά έργα» και την ηθική των πρωταγωνιστών, της ανανεούμενης ελληνικής τραγωδίας. Και την αγωνιστική στάση της Αριστεράς. Η αστική «μας» τάξη, για λόγους ιστορικούς και κοινωνικούς (δουλεία και ξένη κυριαρχία, μετά την επανάσταση του ‘21), δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει τον αστικοδημοκρατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.

Η εξάρτηση από τις ξένες δυνάμεις ήταν μια βασική υποτελειακή σχέση, η δημοκρατία παρέμεινε ανάπηρη και η οικονομική ανάπτυξη συνέχισε να βρίσκεται σε διαφορά φάσης σε σχέση με τις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης. Αντίστοιχα η κυρίαρχη ιδεολογία ήταν διαποτισμένη από την προκαπιταλιστική πραγματικότητα και οι πρώτες απόπειρες αστικού Διαφωτισμού αντιμετώπισαν την κρατική εχθρότητα και την εχθρότητα των «οργανικών» ιδεολόγων της κυρίαρχης τάξης.

Ανίκανη να εκσυγχρονιστεί η αστική τάξη εφηύρε ως φάρμακο τη Μεγάλη Ιδέα (άλλο η επιδίωξη της εθνικής-κρατικής ολοκλήρωσης και άλλο η τυχοδιωκτική και ανέφικτη πραγματοποίηση της «Μεγάλης Ιδέας»). Το ουτοπικό επιθετικό όραμα του ελληνικού μικρο-ιμπεριαλισμού συντρίφτηκε με τη Μικρασιατική Καταστροφή και το ξερίζωμα του ελληνικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας. Οι συνέπειες της καταστροφής είναι γνωστές.

Η εθνική, κοινωνική και ιδεολογική κρίση είχε ως συνέπεια την εμφάνιση των πρώτων αντιδράσεων της εργατικής τάξης και της φτωχής αγροτιάς. Το ιδιώνυμο ήταν έργο του Ελευθέριου Βενιζέλου, το οποίο κατοχύρωνε και θεσμικά τις διώξεις των αριστερών και των κομμουνιστών. Το ιδιώνυμο και οι διώξεις δεν ήταν αρκετά για να ξεπεραστεί η έρπουσα οικονομική και πολιτική κρίση. Επιλογή της κυρίαρχης τάξης: η δικτατορία του Μεταξά, ελληνικό αντίγραφο των δικτατοριών της δεκαετίας του ‘30.

Και ποια ήταν η στάση της αστικής τάξης και των πολιτικών και ιδεολογικών εκπροσώπων της, όταν οι Ναζί και οι φασίστες, παρά την αντίσταση του ελληνικού στρατού, υποδούλωσαν τη χώρα μας; Η βασιλική οικογένεια και μέρος των πολιτικών εκπροσώπων της αστικής τάξης εφυγομάχησαν: κατέφυγαν στη Μέση Ανατολή και στην Αίγυπτο για να σωθούν και για να οργανώσουν την επιστροφή τους μετά τη λήξη του πολέμου. Λιποταξία και προετοιμασία για επιστροφή στην παλαιά κατάσταση μετά το τέλος του πολέμου με τη βοήθεια των Αγγλων επικυρίαρχων.

Και η Αριστερά; Από τις φυλακές της Κέρκυρας, ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης, με ένα φλογερό πατριωτικό «γράμμα» του, προσδιόρισε τον δρόμο της λαϊκής αντίστασης για την εθνική απελευθέρωση. Οι κρατούμενοι κομμουνιστές, αντίστοιχα, ζήτησαν να πολεμήσουν, στο πλαίσιο του ελληνικού στρατού. Ποια ήταν η απάντηση της κυβέρνησης των κουίσλινγκ; Πρώτα, απέρριψε το αίτημα των κομμουνιστών και τους παρέδωσε δέσμιους στους κατακτητές, οι οποίοι τους εκτελούσαν ομαδικά στους διάφορους τόπους του μαρτυρίου.

Δύο κόσμοι, πολιτικά και ηθικά, ασυμφιλίωτα αντίθετοι. Ο κόσμος της λιποταξίας, της υποταγής και της συνεργασίας με τους κατακτητές και ο λαϊκός κόσμος του αγώνα και της θυσίας. Και όταν το ΕΑΜ άρχισε να ριζώνει στον λαό, οι προδότες και οι συνεργάτες τους οργάνωσαν τα Τάγματα Ασφαλείας που δολοφονούσαν, κρέμαγαν, βασάνιζαν, βίαζαν, όμοιοι ή και χειρότεροι από τους κατακτητές. Παράλληλα, και με την οικονομική και πολιτική βοήθεια των Αγγλων, οργάνωσαν «αντιστασιακές» ομάδες που στις περισσότερες περιπτώσεις εξελίχθηκαν σε συμμορίες τρομοκρατών.

Ο Εμφύλιος άρχισε από την Κατοχή. Με την απελευθέρωση, οι φυγάδες επέστρεψαν μαζί με τον αγγλικό στρατό. Και μπροστά στο γεγονός ότι το ΕΑΜ είχε κερδίσει την πλειονότητα των Ελλήνων, οργάνωσαν, με τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια τον Εμφύλιο, που στοίχισε δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, κυρίως από την πλευρά του Δημοκρατικού Στρατού, απεριόριστες καταστροφές και ερήμωση των ορεινών χωριών και της ορεινής οικονομίας.

Μετά το τέλος του Εμφυλίου, «οι νικητές [δεν] σκούπισαν τα ματωμένα τους σπαθιά» (Ναζίμ Χικμέτ). Οι φυλακές και τα ξερονήσια συνέχισαν τη «λειτουργία» τους, τα στρατοδικεία συνέχιζαν να καταδικάζουν, και τα εκτελεστικά αποσπάσματα να εκτελούν αυτούς που αγωνίζονταν για τη Δημοκρατία, την Εθνική Ανεξαρτησία και την Ειρήνη. Ακολούθησε μια σύντομη περίοδος της ανάπηρης μετεμφυλιακής δημοκρατίας και όταν το λαϊκό κίνημα άρχισε να απειλεί το καθεστώς της εκμετάλλευσης και της υποτέλειας, επιλέχθηκε ως στήριγμα η Δικτατορία. Και σήμερα; Μετά την τυπική, αλλά πάντα ανάπηρη δημοκρατία μας; Σήμερα, δύο κόσμοι, αντίθετοι και αλληλένδετοι, ζητούν την ψήφο του ελληνικού λαού. Η Νέα Δημοκρατία και τα συγγενικά ή μη μικρά κόμματα, και οι τρεις άνισες παρατάξεις της Αριστεράς.

Τι σχέση έχει η Ν.Δ. και προπαντός η Χ.Α. με το παρελθόν που καταγράψαμε επιγραμματικά; Ο πυρήνας της Χ.Α. είναι ο απόγονος των συνεργατών των Γερμανών και των δυνάμεων του μαύρου πολιτικού υπόγειου της κοινωνίας μας. Η Ν.Δ. και τα δύο τμήματα του ΠΑΣΟΚ; Η ακροδεξιά Ν.Δ. και τα δύο τμήματα του πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ είναι οι υπαίτιοι της σημερινής χρεοκοπίας της χώρας. Στοιχειώδης ηθική ευαισθησία θα επέβαλλε να αναγνωρίσουν, έστω και στοιχειωδώς, έστω και με κουτοπονηριές, την ηθική και την πολιτική ευθύνη τους για τη σημερινή κατάσταση και την ανθρωπιστική κρίση. Αντί γι’ αυτό, πρώτα κατηγορούσαν οι μεν τους δε (οι δύο της συγκυβέρνησης). Μετά στόχος έγινε η Αριστερά, η οποία φαίνεται ότι είχε κυβερνήσει, και ότι είναι υπεύθυνη για την κρίση. Αν μάλιστα κυβερνήσει, θα φέρει την καταστροφή. Και η Ν.Δ., κατά τον κ. Βορίδη, θα αντιταχθεί με όλα τα μέσα!

Οι σημερινοί κυβερνήτες είναι είτε βιολογικοί, είτε πολιτικοί απόγονοι του διεφθαρμένου, υποτελειακού και πολιτικο-οικονομικού κατεστημένου. Αναίσχυντοι, ηθικά παγεροί, ψεύτες, επικίνδυνοι, αγωνίζονται απελπισμένα να ξαναπάρουν την εξουσία και τα οικονομικά τους προνόμια. Απέναντί τους η Αριστερά των αγώνων για την Εθνική Ανεξαρτησία, την κοινωνική αναγέννηση και για μια νέα αγωνιστική ηθική, συστατικό στοιχείο μιας συνολικής πολιτισμικής αναγέννησης.

Η Αριστερά δεν μπόρεσε ακόμη να υπερβεί το παρελθόν της. Να ελπίσουμε ότι στην περίπτωση νίκης του ΣΥΡΙΖΑ θα ασκήσει μια πολιτική κρατικής στήριξης, ταυτόχρονα με μια ανοιχτή, δημοκρατική πολιτική για την επεξεργασία του δρόμου για τον σοσιαλισμό, πρώτη «στιγμή» του οποίου θα είναι η ανάπτυξη και οργάνωση ενός λαϊκού κινήματος σωτηρίας.

* Ο Ευτύχης Μπιτσάκης είναι ομότιμος πανεπιστημιακός καθηγητής.

Ida: στο Αυτόνομο Στέκι

προβάλλεται στο Αυτόνομο Στέκι

(Ζωοδ. Πηγής 95-97 και Ισαύρων, Εξάρχεια)

Παρασκευή 30 Γενάρη στις 20.30

με τους Αγκάτα Τσεμπουκόφσκα, Αγκάτα Κούλεζα, Νταβίντ Όγκροντνικ
Πολωνία 2013, Διάρκεια 82 λεπτά

Το κείμενο που ακολουθεί είναι δανεικό από φιλικό blog.

(Ιστορική μνήμη, ο αιωνόβιος σπόρος της Άνοιξης)

 στη χώρα του δεν θυμάμαι

κάνω δυό βήματα εμπρός και χάνομαι.

(στίχοι από παιδικό αργεντίνικο τραγούδι)

Γράφει ο Νίκος Ξυδάκης για την ταινία του Πάβελ Παβλικόφσκι: Η Ida είναι η ταινία της χρονιάς. Σφραγίζει την ευρωπαϊκή ευαισθησία όπως την σφράγισε πέρυσι η Grande Belezza του Πάολο Σορρεντίνο. Πρόκειται για ταινίες-σπουδές, που μιλούν για την ψυχή των λαών και των ανθρώπων, για την αξεδιάλυτη συνύφανση του ατομικού με το συλλογικό, για το βάρος της μνήμης και της ιστορίας, για την Ευρώπη των νεκρών και των φαντασμάτων.

Ακόμη και αν πρόσθετα τη Λευκή Κορδέλα του Χάνεκε, πάλι θα ένοιωθα πως κάτι λείπει από το παζλ της ιστορικής μνήμης όπως την έχει ως σήμερα καταγράψει το ευρωπαϊκό σινεμά. Θα αναφέρω λοιπόν τον Ήχο της Σιωπής του Μίκλος Γιάντσο* (1965). Ίσως η πρώτη ταινία που μιλά ξεκάθαρα για αυτό που θα επερχόταν τρία χρόνια μετά, την Άνοιξη της Πράγας και την αρχή της ολικής κατάρρευσης του υπαρκτού (;) σοσιαλισμού. Ο Ήχος της Σιωπής προειδοποιούσε απροκάλυπτα. Λίγα χρόνια πριν ο Ίμρε Νάγκι με την ιστορική άρνησή** του  έσωσε την αξιοπρέπεια της ηττημένης πια επανάστασης της Βουδαπέστης, ξηλώνοντας έναν κόμπο από το πουλόβερ της "ηθικής" του υπαρκτού.  

Αυτές οι τέσσερις ταινίες αφηγούνται τις πτώσεις. Ο Χάνεκε μιλά για τον φασισμό που έχει φωλιάσει μέσα μας, που έχει διαποτίσει τον κοινωνικό ιστό και δεν απομένει παρά να ξεχυθεί πάνω στο γεωγραφικό κοινό. Ο Σορρεντίνο μιλά για την πτώση της κοινωνίας του εμπορεύματος, για την ηθική του χρήματος. Για την ανάγκη επιστροφής στο λιτό της καταγωγής μας. Και ο Παβλικόφσκι δένει μεταξύ τους τις γενιές δύο εποχών, γεφυρώνει το χθες με το αύριο, φέρνει αναπόφευκτα στη μνήμη άλλες επιμέρους αφηγήσεις της ολότητας, που όλες δένουν μεταξύ τους, εγκαλώντας μας να ενδώσουμε στην ιστορική μνήμη. Εκ του προχείρου αναφέρω τις Ζωές των Άλλων, τον Μύλο και το Σταυρό και τα Σφραγισμένα Χείλη.  

Στην Ida κυριαρχεί η αναζήτηση της αλήθειας. Δύο γυναίκες μη έχοντας κάτι κοινό μεταξύ τους, αναζητούν στο παρελθόν αυτό που θα μπορούσε να τις φέρει κοντά, αυτό που θα μπορούσε να ενώσει, αυτό που θα κάλυπτε το κενό της ύπαρξής τους. Και αυτό θα το αναζητήσουν πάνω και δίπλα από τους τάφους των νεκρών. Αυτών που θα μπορούσαν να αφηγηθούν την αλήθεια. Την αλήθεια των ερειπίων του κατακερματισμού, του πολέμου. Η περιπλάνηση στο αχανές (θυμίζει το Σολάρις του Ταρκόφκι, μάλιστα το μουσικό μοτίβο που κλείνει την περιπλάνηση είναι το ίδιο με το κυρίως μουσικό θέμα του Σολάρις, J.S. Bach Cantata BWV 638 Fmin) σήμερα έχει μια πυξίδα (τη μνήμη) και έναν προορισμό (να συναντήσει τους απόντες). Το Κοινό όλων μας.

* Αύριο κλείνει ένας χρόνος από τον θάνατό του (σε ηλικία 92 ετών).

** πρόκειται για μια ιστορική λεπτομέρεια που η αφήγησή της δεν χωρά εδώ.

Νάντια Βαλαβάνη: Σταματούν οι κατασχέσεις κατοικιών

από εφημερίδα Αυγή

Θα σταματήσουν οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί κατοικιών, δήλωσε η αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη, σε συνέντευξή της στην ιταλική εφημερίδα La Repubblica, που δημοσιεύθηκε σήμερα με τίτλο "Σταματούν οι κατασχέσεις κατοικιών και αυξάνονται οι μισθοί. Έτσι θα επιστρέψει η ελπίδα".

Η Νάντια Βαλαβάνη υπογραμμίζει, επίσης, ότι θα επανασυνδεθεί το φως στις φτωχές οικογένειες που δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς, διότι "πρόκειται για...

δέσμευση πολιτισμού".

"Η πρώτη κίνηση της κυβέρνησής μας θα είναι τα μέτρα για την αντιμετώπιση τής ανθρωπιστικής κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Δεν μας χρειάζεται η άδεια της τρόικας. Πρώτον διότι δεν την αναγνωρίζουμε ως νόμιμο όργανο με το οποίο να διαπραγματευθούμε. Και διότι το πρόγραμμά μας εξηγεί καλά, σημείο προς σημείο, πώς θα χρηματοδοτήσουμε τις παρεμβάσεις μας", πρόσθεσε η Νάντια Βαλαβάνη.

Ερωτηθείς σχετικά με την εξεύρεση πόρων για την υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος, υπογράμμισε ότι "θα καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή, θα χρησιμοποιηθούν τα χρήματα που δεν κατέληξαν στη διάσωση των τραπεζών και αναμένεται, παράλληλα, και η αποδέσμευση ευρωπαϊκών πόρων" και πρόσθεσε:

"Δεν αναγνωρίζουμε το μνημόνιο που υπέγραψε ο Σαμαράς, αλλά η Ευρώπη δεν πρέπει να ανησυχεί. Θα παρουσιάσουμε το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεών μας, για τον εκσυγχρονισμό του κράτους. Όχι με οριζόντιες και γενικευμένες περικοπές, αλλά με παρεμβάσεις για να γίνει πιο αποτελεσματικός και λιγότερο δαπανηρός ο κρατικός μηχανισμός".

Μάλιστα, η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι η κυβέρνηση ζητά από τους πιστωτές την περικοπή του χρέους, "κάτι που θα έπρεπε να έχει γίνει από το 2009, όπως παραδέχθηκαν και οι ιθύνοντες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου". Ερωτηθείσα δε σχετικά με το αίτημα των δανειστών για νέες περικοπές, απάντησε ότι "η χώρα δεν θα δεχθεί τέτοιου είδους επιβολές, διότι χρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις για επανάκτηση της αξιοπρέπειας και για να ξαναδοθεί, στους ανθρώπους, λίγη ελπίδα".

Τέλος, η Νάντια Βαλαβάνη δήλωσε αισιόδοξη, λέγοντας ότι "ο άνεμος άλλαξε, και η ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ και η επιτυχία του Podemos στην Ισπανία δείχνουν ότι ο κόσμος δεν αντέχει άλλο", ενώ εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι "θα δοθεί στην Ελλάδα περισσότερος χρόνος για να πετύχει μια συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Ένωση", από τη στιγμή που "και οι ίδιοι έχουν καταλάβει ότι το θέμα, δεδομένης της πραγματικότητας, δεν είναι να βρεθεί μια λύση για την Ελλάδα, αλλά για την Ευρώπη".

επισήμανση από τον διαχειριστή: 

είναι σημαντικό ότι θα σταματήσουν οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί. Αν υλοποιηθεί αυτό θα είναι η πλέον επαναστατική λύση στα παγκόσμια νομικά χρονικά για αυτό το ζήτημα. Διότι ο νόμος Κατσέλη αλλά και όλοι οι δήθεν "προστατευτικοί" νόμοι που ίσχυσαν προέβλεπαν μόνο την απαγόρευση των πλειστηριασμών ενώ οι κατασχέσεις (το προηγούμενο του πλειστηριασμού στάδιο) γίνονταν "κανονικά". Κάτι που σήμαινε ότι η περιουσία παρέμενε δεσμευμένη (με τη διαδικασία της κατάσχεσης) και δεν μπορούσε ούτε να πουληθεί ούτε να μεταβιβασθεί αν δεν εξοφλείτο πρώτα η απαίτηση της τράπεζας.