Κανένας μόνος του στην κρίση (Σημαντικό !)

Αναδημοσίευση από: Ιστορική Περιπέτεια (http://istor-tasoula.blogspot.gr/)

Η κρίση και η απειλή κοινωνικής καταστροφής

Όταν στις 23 Απριλίου 2010 ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωνε την απόφαση προσφυγής στο ΔΝΤ και στους μηχανισμούς της Ε.Ε. και της ΕΚΤ για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας, ήταν σαφές πως άνοιγε μια καινούργια σελίδα στην ιστορία αυτού του τόπου. Δυο χρόνια αργότερα, είναι κοινή διαπίστωση όλων, εντός και εκτός Ελλάδας, ότι η χώρα μας ζει μια από τις χειρότερες περιόδους της νεότερης ιστορίας της, καθώς την εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας και τον περιορισμό της λαϊκής κυριαρχίας συνοδεύουν εντεινόμενα φαινόμενα κοινωνικής καταστροφής, που τείνει να προσλάβει πρωτοφανείς, για τα μεταπολεμικά δεδομένα, διαστάσεις.

Η κοινωνική καταστροφή έγκειται, κατά κύριο λόγο, στη ραγδαία πτώση του βιοτικού επιπέδου των εργαζόμενων λαϊκών τάξεων και στρωμάτων, των μισθωτών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, των αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών της πόλης και της υπαίθρου, των μικροβιοτεχνών, των μικρεμπόρων, της μεγάλης πλειονότητας των κάθε είδους μικροεπιχειρηματιών. Η απαξίωση της εργασίας, με τις περικοπές μισθών που καταδικάζουν μεγάλο μέρος των εργαζομένων να ζει πολύ κάτω από τα όρια της φτώχειας, σε συνδυασμό με την εκρηκτική άνοδο του ποσοστού των ανέργων, που έφτασε πια τα επίπεδα της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου, έχει άμεσες επιπτώσεις και στα μικροϊδιοκτητικά λαϊκά στρώματα, με την αθρόα συρρίκνωση του κύκλου εργασιών και τη διακοπή λειτουργίας μικροεπιχειρήσεων, που οδηγεί στην πύκνωση των γραμμών των νεόπτωχων και των ανέργων και με κόσμο προερχόμενο και από τα στρώματα αυτά.

Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι ιδιαίτερα οδυνηρές για τη νεολαία μας, η μεγάλη πλειονότητα της οποίας βρίσκεται αντιμέτωπη με την πραγματικότητα ή την άμεση απειλή της ανεργίας, ενώ ο τόπος μας αρχίζει να ζει και πάλι τον εφιάλτη της μαζικής μετανάστευσης, που τώρα πια αφορά κυρίως σε ειδικευμένο δυναμικό και ιδιαίτερα σε πτυχιούχους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Την εικόνα της κοινωνικής καταστροφής συμπληρώνει η τάση συρρίκνωσης έως και διάλυσης κάθε μορφής κοινωνικής πρόνοιας και προστασίας, που είναι ολοφάνερη πια στον τομέα της δημόσιας υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης. Όλο και μεγαλύτερα τμήματα του λαού μας τείνουν να στερηθούν ακόμα και τις στοιχειώδεις παροχές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, με τραγικές συνέπειες κυρίως για τους ηλικιωμένους απόμαχους της εργασίας.

Αντίστοιχη απαξίωση κάθε έννοιας δικαιώματος σε δημόσιες υπηρεσίες διαπιστώνεται και εντείνεται στον τομέα της εκπαίδευσης, όπου φέτος τα σχολεία λειτούργησαν χωρίς βιβλία, πολλά απ’ αυτά και χωρίς θέρμανση, ενώ η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση καθίσταται αδύνατη για όλο και αυξανόμενο ποσοστό νέων, που οι οικογένειές τους αδυνατούν, πλέον, να ανταποκριθούν στα έξοδα που συνεπάγεται το μοναδικό σε όλη την Ευρώπη φαινόμενο της παραπαιδείας των φροντιστηρίων.

Σημαντική πλευρά των φαινομένων κοινωνικής καταστροφής αποτελεί η εξάπλωση μιας αίσθησης ανημπόριας και αδιεξόδου, που σχετίζεται άμεσα τόσο με την αλματώδη αύξηση ψυχικών νοσημάτων, με κύρια εκδήλωση τη μαζική κατάθλιψη, όσο και με την κατακόρυφη αύξηση των αυτοκτονιών. Αντιστοίχως, εξαιρετικά απειλητική προβάλλει η ένταση της εγκληματικότητας, που τείνει να προσλάβει πρωτοφανή χαρακτηριστικά, εντείνοντας το συνολικότερο κλίμα ανασφάλειας και δημιουργώντας ευνοϊκό πεδίο για την ασύδοτη τρομοκρατική και δολοφονική δράση φασιστικών παρακρατικών μηχανισμών.

Περισσότερο παρά ποτέ άλλοτε, σε όλη τη μεταπολεμική ιστορία αυτού του τόπου, το κυρίαρχο αίσθημα εθνικής ταπείνωσης, ο περιορισμός των λαϊκών δημοκρατικών ελευθεριών, η εντεινόμενη οικονομική εξαθλίωση και η δυναμική προβολή του φασισμού ως διεξόδου, διαμορφώνουν έναν εκρηκτικό συνδυασμό που προμηνύει ένα ζοφερό μέλλον για τον λαό μας, για τη ζωή μας, για τον τόπο μας. Απέναντι σ’ αυτή την κατάσταση και τους τεράστιους κινδύνους που προδιαγράφονται, η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι ίδια με αυτήν που έδωσε ο λαός μας σε άλλες κρίσιμες στιγμές της ιστορίας του και συνοψίζεται σε δυο λέξεις: Αλληλεγγύη-Αντίσταση!

Η ιστορική εμπειρία. Η αντιμετώπιση του κινδύνου κοινωνικής καταστροφής στα χρόνια της κρίσης του ’30 και στην περίοδο της Κατοχής.

Προφανώς, δεν είναι η πρώτη φορά που έχουμε βρεθεί ως ελληνικός λαός μπροστά στο φάσμα της κοινωνικής καταστροφής. Σε δυο περιπτώσεις, με τη μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και με την κατάκτηση της πατρίδας μας από τις δυνάμεις του φασιστικού Άξονα, ζήσαμε καταστάσεις που δεκαετίες μετά εξακολουθούν να παραμένουν εφιαλτικές στην ιστορική μνήμη. Εντούτοις, και στις δυο αυτές περιπτώσεις, ο λαός μας μπόρεσε να ανταπεξέλθει και να βγει νικητής, εξαιτίας ακριβώς του συνδυασμού της Αλληλεγγύης με την Αντίσταση.

Έχουν ειπωθεί και έχουν γραφτεί πολλά για τους συνδικαλιστικούς αγώνες της περιόδου 1930-36 και ακόμα περισσότερα για το μεγάλο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης κατά την περίοδο της Κατοχής. Λίγα, όμως, είναι γνωστά για το υπόβαθρο πάνω στο οποία στηρίχτηκαν και οικοδομήθηκαν όλα αυτά, και που δεν είναι άλλο από την ανάπτυξη και στις δυο περιπτώσεις κινημάτων κοινωνικής αλληλεγγύης. Η αναφορά σ’ αυτά τα κινήματα, η άντληση από την εμπειρία τους, η μελέτη των μορφών εκδήλωσής τους, μας είναι και σήμερα εξαιρετικά πολύτιμη, καθώς βιώνουμε καταστάσεις που θυμίζουν έντονα εκείνους τους καιρούς, τηρουμένων βέβαια των όποιων αναλογιών.

Η κρίση του 1929 έκανε την εμφάνισή της πολύ σύντομα και στην Ελλάδα, για να αποκορυφωθεί το 1932 με την κήρυξη του ελληνικού κράτους σε κατάσταση πτώχευσης. Η εκτίναξη της ανεργίας, η διακοπή λειτουργίας μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων, η εξαθλίωση των εργαζομένων, μισθωτών και μικροϊδιοκτητών της πόλης και της υπαίθρου, έφεραν μεγάλο μέρος του πληθυσμού αντιμέτωπο με το φάσμα της πείνας, ακόμα και με τον κίνδυνο θανάτων από πείνα.

Κι όμως! Στην Ελλάδα όχι μόνο δεν πέθανε κανένας από πείνα εκείνα τα χρόνια, αλλά πολύ γρήγορα επιβλήθηκε η λήψη μέτρων για την οικονομική ανακούφιση των λαϊκών τάξεων, με την καθιέρωση μαζικών διανομών τροφίμων, επιδομάτων σε ανέργους, ακόμα και με την επέκταση του νηπιώδους ως τότε συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων. Το αποτέλεσμα αυτό προέκυψε μέσα από τον συνδυασμό των αγώνων του οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος με ένα ισχυρό δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης, που βασίστηκε στις μορφές αλληλεγγύης που διατηρούσαν στην καθημερινότητά τους οι σχετικά νεοσύστατοι προσφυγικοί συνοικισμοί, αλλά επεκτάθηκε σε όλες σχεδόν της εργατικές και λαϊκές συνοικίες και πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα.

Πάνω σ’ αυτή την πρόσφατη τότε εμπειρία θεμελιώθηκε το γιγαντιαίων διαστάσεων κίνημα κοινωνικής αλληλεγγύης και στα χρόνια της Κατοχής. Όσο κι αν συνήθως παραβλέπεται ή έστω υποτιμάται, η Μάχη της Επιβίωσης που έδωσε το ΕΑΜ από τον πρώτο καιρό της συγκρότησής του, κατά τον κρίσιμο χειμώνα του 1941-42 και στη συνέχεια, ήταν που εξάλειψε τη μοιρολατρική αποδοχή της τραγικής πραγματικότητας που επέβαλε η φασιστική κατοχή, ανασυγκρότησε τον διαρρηγμένο κοινωνικό ιστό στις εργατικές και λαϊκές συνοικίες και πόλεις και στην ύπαιθρο, αναπτέρωσε το ηθικό του λαού, δημιουργώντας του την αίσθηση της αυτοπεποίθησης, ότι, όπως μπορεί να αντιμετωπίζει την πείνα με συλλογικές μορφές αλληλεγγύης και διεκδίκησης, έτσι μπορεί να αντιμετωπίσει και τους κατακτητές.

Όπως έγραφε ο Δημήτρης Γληνός στο «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ», δεν μπορείς να ζητήσεις από έναν λαό εξαθλιωμένο να πολεμήσει. Η αναγνώριση της τεράστιας προσφορά της Μάχης της Επιβίωσης στην ανάπτυξη του αντιστασιακού μας κινήματος εκφράστηκε και με το τραγούδι που βρέθηκε στα χείλη της μεγάλης πλειονότητας του λαού μας, όταν πλέον το κίνημα Αντίστασης είχε φουντώσει για τα καλά: «Το ΕΑΜ μας έσωσε απ’ την πείνα, θα μας σώσει κι από τη σκλαβιά».

Για ένα δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης

Οι εργατικές και λαϊκές συνοικίες των μεγάλων αστικών κέντρων είναι αυτές που βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα. Η τεράστια πλειονότητα των κατοίκων τους ανήκει σ’ εκείνα τα κοινωνικά στρώματα που πλήττονται άμεσα από τις συνέπειες των μνημονιακών πολιτικών, και ήδη έχουν φανεί έντονα τα προβλήματα στην καθημερινότητα της ζωής τους.

Η συγκρότηση και ανάπτυξη δικτύου κοινωνικής αλληλεγγύης προσλαμβάνει, ως εκ τούτου, χαρακτήρα επείγοντος, καθώς η οποιαδήποτε καθυστέρηση μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες. Η δυναμική κάλυψη του κενού με τη φασιστική δημαγωγία και τη μετατόπιση της αντίθεσης από αντίθεση μεταξύ του εργαζόμενου λαού και των κυρίαρχων οικονομικο-πολιτικών δυνάμεων, σε αντίθεση μέσα στις τάξεις του ίδιου του λαού, δεν είναι κάποιος δευτερεύων κίνδυνος. Πάνω απ’ όλα και πριν απ’ όλα, όμως, βρίσκεται αυτή καθαυτή η ανάγκη να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις ώστε κανένας συμπολίτης μας να μη μείνει μόνος απέναντι στην κρίση, από καμιά άποψη.

Να μη στερηθεί κανένας το καθημερινό φαγητό. Με την ίδρυση λαϊκών κοινωνικών παντοπωλείων και την ανάπτυξη δικτύου τροφοδότησης κατευθείαν από τους παραγωγούς, χωρίς τη μεσολάβηση εμπορικού κυκλώματος, με την οργανωμένη μαζική απαίτηση μείωσης των τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης από τα σουπερμάρκετ, με την απαίτηση λειτουργίας συσσιτίων με ευθύνη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, κι εκεί που χρειάζεται με την ίδρυση και λειτουργία τους με λαϊκή πρωτοβουλία.

Να μη λείψουν από κανέναν τα ρούχα και τα παπούτσια. Με την οργάνωση και λειτουργία ανταλλακτικών παζαριών, με την εξαπόλυση εκστρατείας με σύνθημα «Δεν πετάμε τίποτα! Το καθετί μπορεί να είναι χρήσιμο σε κάποιον άλλον». Με αξιοποίηση τοπικών βιοτεχνιών για την προμήθεια προϊόντων σε χαμηλές τιμές.

Να μη μείνει κανένα νοικοκυριό χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα ή νερό. Με την οργάνωση συνεργείων επανασύνδεσης, με μαζικές κινητοποιήσεις που να απαιτήσουν την παράταση του χρόνου μέχρι τη διακοπή, καθώς και τη δραστική μείωση της τιμής των παρεχομένων υπηρεσιών, ακόμα και τη δωρεάν παροχή του σε άνεργους, άπορους, χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους. Στον βαθμό που το κίνημα κοινωνικής αλληλεγγύης αναπτύσσεται, μπορεί να εκφραστεί και με τη μαζική άρνηση πληρωμής λογαριασμών για την άσκηση πίεσης. Θα τολμήσουν να κόψουν το ρεύμα σε ολόκληρη την περιοχή;

Κανένας δεν επιτρέπεται να μείνει χωρίς γιατρό ή χωρίς φάρμακα. Η ίδρυση λαϊκών κοινωνικών ιατρείων, με την εθελοντική προσφορά γιατρών και αργότερα με την επαγγελματική τους απασχόληση με αμοιβή χαμηλή μεν αλλά αξιοπρεπή, αποτελεί επιτακτική προτεραιότητα. Όπως και η ένταξη φαρμακείων της περιοχής στο δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης, με την προσφορά φαρμάκων σε άπορους συμπολίτες μας και την κάλυψη των εξόδων από λαϊκό ταμείο αλληλεγγύης, σε συνδυασμό και με την οργάνωση κινητοποιήσεων για την επιβολή της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από τα νοσοκομεία της ευρύτερης περιοχής. Ακόμα και με τη μορφή κατάληψής τους, με όρους μαζικούς και σε συνεννόηση με το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.

Κανένα παιδί να μη μείνει χωρίς βιβλία, κανένα σχολείο να μη λειτουργήσει τον χειμώνα χωρίς θέρμανση. Αν χρειαστεί, σε συνεργασία με τους συλλόγους εκπαιδευτικών και γονέων και κηδεμόνων, να αρνηθούμε να στείλουμε τα παιδιά μας σε σχολεία διαλυμένα. Θα τολμήσουν να κηρύξουν άκυρη τη σχολική χρονιά σε ολόκληρες συνοικίες; Πόσο μάλλον, αν το παράδειγμα το ακολουθήσουν και άλλες περιοχές;

Επιβάλλεται να δοθεί συντριπτικό πλήγμα στον αποκλεισμό εκατοντάδων παιδιών από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με την ίδρυση κοινωνικών φροντιστηρίων. Με εθελοντική συμμετοχή εκπαιδευτικών, με την επαγγελματική απασχόλησή τους κατόπιν, έξω από τα κυκλώματα της εμπορευματοποιημένης παραπαιδείας. Αντίστοιχα, θα πρέπει να λειτουργήσουν κοινωνικά φροντιστήρια ξένων γλωσσών.

Η διοργάνωση με κάθε ευκαιρία λαϊκών γιορτών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, το αγκάλιασμα και η προβολή πρωτοβουλιών νέων παιδιών, μουσικών συγκροτημάτων, η δημιουργία θεατρικών και κινηματογραφικών ομάδων, η εξασφάλιση της δυνατότητας καθενός να συμμετέχει στον πολιτισμό, στη διασκέδαση και την ψυχαγωγία, δεν μπορεί παρά να αποτελεί, επίσης, βασικό στόχο ενός κινήματος κοινωνικής αλληλεγγύης. Επιδιώκουν να μας μετατρέψουν σε υποτακτικούς και εξαθλιωμένους μαζανθρώπους. Θα απαντήσουμε με την αντιπαράταξη ενός λαϊκού πολιτιστικού μετώπου, θέτοντας τις βάσεις μια νέας πολιτιστικής αναγέννησης.

Σε ένα πλατύ λαϊκό κίνημα κοινωνικής αλληλεγγύης, στη συγκρότηση ενός δικτύου κοινωνικής αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση της κρίσης, έχει θέση καθένας και καθεμιά που αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητά του. Προφανώς, δεν έχουν καμιά θέση οποιοιδήποτε θέλουν να στρέψουν τμήματα των λαϊκών τάξεων, στρωμάτων ή κατηγοριών ενάντια σε άλλα. Κατά συνέπεια, οι φασίστες, οι ρατσιστές, οι κυνηγοί κεφαλών φτωχών ανθρώπων αποκλείονται εξ ορισμού.

Σε ένα λαϊκό κίνημα κοινωνικής αλληλεγγύης δεν έχουν θέση οι διαχωρισμοί μεταξύ Ελλήνων και μεταναστών. Ανεξάρτητα από την άποψη που μπορεί να έχει καθένας για το μεταναστευτικό ζήτημα, η στοιχειώδης εξασφάλιση κοινωνικής προστασίας όλων των κοινωνικών ομάδων που υφίστανται στις συνέπειες της κρίσης αποτελεί και την ασφαλέστερη εγγύηση για την ένταξη όλων στον κοινωνικό κορμό και για την αντιμετώπιση εκείνων των φαινομένων παραβατικότητας που προκαλεί η έσχατη εξαθλίωση.

Ένα κίνημα κοινωνικής αλληλεγγύης είναι σαφώς κίνημα με πολιτικά χαρακτηριστικά. Δεν στοχεύει στη φιλανθρωπία, αλλά στην ανάπτυξη νέων μορφών λαϊκής συλλογικότητας και κινητοποίησης, με διακηρυγμένη την αντίθεσή του στην κυρίαρχη πολιτική που μας οδηγεί στην οικονομική εξαθλίωση και την ηθική εξαχρείωση. Αυτό δεν σημαίνει πως θα μετατραπεί σε πεδίο αντιπαραθέσεων μεταξύ εκπροσώπων κομματικών σχηματισμών, κάτι που θα το οδηγούσε σε βέβαιη απομαζικοποίηση και αποτυχία. Δεν μπορεί να αποκλειστεί κανένας, ακόμα και κάποιος που πολιτικά μπορεί να στηρίζει δυνάμεις που ευθύνονται για την κοινωνική καταστροφή, αλλά αναγνωρίζει την ανάγκη διαμόρφωσης δικτύου κοινωνικής αλληλεγγύης. Η εξασφάλιση της ευρύτητας δεν σημαίνει την αποσιώπηση της ευθύνης αυτών των δυνάμεων, αλλά συνάμα δεν μπορεί να επιτευχθεί με αποκλεισμούς λαϊκών ανθρώπων που εξακολουθούν να τις εμπιστεύονται.

Δεν ιδρύουμε πολιτικό κόμμα ούτε πολιτικό μέτωπο. Συγκροτούμε δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης και η ορθότητα της πολιτικής πρότασης καθενός (ατόμου και κοινωνικής ή πολιτικής συλλογικότητας) που συμμετέχει σ’ αυτό κρίνεται από την προσφορά του στην υλοποίηση στόχων που απορρέουν από τη συνειδητοποίηση της κρισιμότητας της περιόδου που ζούμε ως λαός.

Γιώργος Αλεξάτος

Σημείωση: Οι υπογραμμίσεις έγιναν από τον διαχειριστή του ιστολογίου

Ο Κεμάλ αλλάζει τον κόσμο... (αναδημοσίευση)

Της Δήμητρας Κωσταγιώργου*

Από: Εφημερίδα Δράση (http://efimeridadrasi.blogspot.gr)

Ακούστε τώρα την ιστορία του δικού μας Κεμάλ.

Ο Κεμάλ είναι απλός τραπεζοϋπάλληλος. Σηκώνεται το πρωί στις 6 και περνάει όλη του τη μέρα ανάμεσα στους αριθμούς και στα μηδενικά. Ανάμεσα στον καθωσπρεπισμό και την αδικία του κόσμου που αποτυπώνεται πάνω στα μηδενικά των βιβλιαρίων. Ανάμεσα στο “δε βαριέσαι” και στο “γιατί”. Και ως άλλος Μεφίστο, φωνάζει πάντα την κρίσιμη στιγμή, που όλα έχουν διαλυθεί: μα εγώ ένας απλός ηθοποιός είμαι, τι ζητάτε από μένα;

Τώρα που πήραν όλους τους υπόλοιπους συναδέλφους του και αφού κατάφερε να χτίσει ένα λεπτοδουλεμένο συντεχνιακό και γραφειοκρατικό φρούριο, ήρθαν να πάρουν και αυτόν. Όχι, όχι δεν πρόκειται απλά για το μισθό του. Τα 100 με 500 ευρώ που θα χάσει θα τον πονέσουν. Αλλά αυτό θα γίνει γιατί μετρούσε μέχρι τώρα τη δουλειά του ακριβώς όπως τα αφεντικά του. Έγινε, χωρίς να το καταλαβαίνει, το αναλώσιμο μιας γιγαντιαίας μηχανής που παράγει χρήμα και χρέος. Κι έτσι, χωρίς να αντιλαμβάνεται τι έχει κάνει, χωρίς συναισθήματα και ανθρώπινους δεσμούς, αφέθηκε. Άφησε τον εαυτό του και τη δουλειά του στα χέρια των αρχόντων που με λύκου δόντι και λιονταριού προβιά ξεκινάνε τώρα να τον κρεμάσουν.

Όταν τελειώνει, λοιπόν, το μελάνι στους εκτυπωτές στα καταστήματα, τι κάνουμε; Τους ξεζουμίζουμε μέχρι τελευταίας ρανίδας, κι ύστερα τους πετάμε. Τελευταία, ψάχνουμε για το πιο φτηνό μελάνι σε αντικατάσταση. Αν ο Κεμάλ αντιληφθεί ότι έγινε και ο ίδιος ένα τέτοιο μελάνι, τότε θα αποχωρήσει από τον κόσμο της “ομαλότητας”, της “διαπραγμάτευσης”, του ξεπουλήματος του ίδιου του του εαυτού. Κι έπειτα τι; Αν δώσει όρκο ότι θα αλλάξουν οι καιροί, θα προχωρήσει με τις τρύπιες του σημαίες σε έναν αγώνα που πάλι θα τον ορίζουν άλλοι και για μια ακόμα φορά θα 'ναι από τα πριν χαμένος;

Οι καιροί των σωτήρων τελειώσανε Κεμάλ. Η απογοήτευση, ο θυμός και η απελπισία πολλές φορές ζωγραφίζεται στο πρόσωπό σου, αλλά πρέπει να καταλάβεις ότι σε φοβούνται. Φοβούνται τη στιγμή που στη δουλειά σου θα αρχίσεις να συζητάς με τον διπλανό σου για το τι πρέπει να κάνεις. Φοβούνται τη στιγμή που το όνομά σου θα αρχίσει να αντιστέκεται. Φοβούνται να σε βλέπουν να απεργείς, ειδικά όταν ξέρεις ότι πόσο δύσκολη θα είναι η επόμενη μέρα για σένα. Και πιο πολύ θα φοβηθούν όταν δουν να ενώνεσαι χωρίς να μεσολαβούν καλοθελητές και ειδικοί. Όταν θα οργανώσεις την αντίστασή σου χωρίς αυτούς. Και να ξέρεις ότι δεν υπάρχουν συνταγές επιτυχίας, οι δρόμοι ανοίγονται περπατώντας.

Υ.Γ.: Για σένα Κεμάλ που πιστεύεις ότι ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ, πρέπει να σου πούμε καληνύχτα. Για σένα Κεμάλ που έχεις καταλάβει ότι είναι πλέον θέμα αξιοπρέπειας, της δικής σου και των παιδιών σου, σου λέω ότι δεν είσαι μόνος. Είναι πάρα πολλοί εκεί έξω που περιμένουν κι εσένα.

*εργαζόμενη σε τράπεζα

Σημείωση: Οι υπογραμμίσεις έγιναν από τον διαχειριστή του ιστολογίου

Άλλο είναι η ζωή κι άλλο αυτό που ζούμε (αναδημοσίευση)

Του Γιάννη Μακριδάκη (http://yiannismakridakis.gr)

Πηγή: Εφημερίδα Δράση (http://efimeridadrasi.blogspot.gr)

Τον τελευταίο καιρό κάνω ένα πείραμα. Έβαλα σπόρους μπρόκολου σε μια γλάστρα και ίδιους σπόρους σε μια πρασιά στο χωράφι. Τους πότιζα κάθε μέρα και παρατηρούσα την εξέλιξη.

Οι σπόροι εντός της γλάστρας, φύτρωσαν και αμέσως άρχισαν τον μεταξύ τους ανταγωνισμό, λόγω πυκνοκατοίκησης. Έκαναν ψηλό και λιγνό βλαστό πριν ακόμα βγάλουν το τρίτο φύλλο. Γίνανε ψηλοί και αδύναμοι μέχρι το σημείο που οι περισσότεροι εξ αυτών λύγισαν, διπλώθηκαν και άρχισαν να σέρνονται και να ακουμπούν στο χώμα της γλάστρας. Ένα δυο φυτά επέζησαν, συνέχισαν να στέκουν ψηλά και άρχισαν να αναπτύσσουν φυλλαράκι, κι αυτά όμως είναι ασθενικά λόγω της πρόωρης προσπάθειας να πάρουν μπόι και να ξεχωρίσουν από τα άλλα.

Οι σπόροι που έβαλα στο χωράφι, αναπτύσσονται κανονικά και όλα τα φυτά φαίνονται ότι έχουν προοπτική.

Ακριβώς έτσι γίνεται εδώ και μερικές δεκαετίες και με τους ανθρώπους. Οι σύγχρονοι γονείς μεγαλώνουν παιδιά μέσα σε ένα ανταγωνιστικό συστημικό περιβάλλον σχολείων και πανεπιστημίων, τα εφοδιάζουν με μοναδικό όραμα να πάρουν πτυχία και μεταπτυχιακά για να αποκτήσουν μια καλή θέση ενοικίασης του εαυτού τους είτε σε πολυεθνική είτε στο δημόσιο και να βγάζουν εύκολα και ξεκούραστα φράγκα. Μόνη προοπτική και μόνο ζητούμενο το χρήμα και μάλιστα το όσο γίνεται πιο πολύ και πιο άκοπα.

Τα παιδιά ανταγωνιζόμενα αποκτούν ύψος αλλά όχι ρίζες, τα περισσότερα κλατάρουν στην πορεία και τα υπόλοιπα έχουν γίνει πειθήνια γρανάζια ενός συστήματος που απομυζεί τις ζωές τους, δίχως να έχουν άλλην προοπτική και άλλον τρόπο επιβίωσης αφού ούτε ριζικό σύστημα ανέπτυξαν όταν έπρεπε ούτε μαθήματα ιδανικών της ζωής έλαβαν από το σπίτι ή το σχολείο τους.

Και καταλήξαμε στο σήμερα. Με ανθρώπους που όταν τους κόβεις το χρήμα είναι σαν υπολογιστές που τους κόβεις την παροχή ενέργειας. Με ανθρώπους άβουλους που έχουν ως καθημερινή ασχολία να κυκλοφορούν το χρήμα, ανθρώπους αδύναμους να αντιδράσουν, ανήξερους να παράξουν, ανήμπορους ακόμα και να εξαγοράσουν τη ζωή, όπως έμαθαν να κάνουν, λόγω έλλειψης του κινητήριου μοχλού, του χρήματος.

Αλλού είναι η ζωή φίλοι και φίλες. Η ζωή υπάρχει μόνο όπως την ορίζει η Φύση. Διότι ο άνθρωπος είναι πλάσμα της Φύσης. Αλλά μέσα στην πληθώρα των ύβρεων που διαπράττει τόλμησε να ορίσει ακόμα και τη ζωή αλλιώς. Και έφυγε από τη Φύση. Μπήκε σε ένα σύμπαν παράλληλο, σε μια φούσκα, όρισε άλλα ιδανικά, σνομπάρισε τα πρωταρχικά και αρχέγονα και τώρα το πληρώνει. Και θα το πληρώσουν ακόμα πιο ακριβά οι επόμενες γενιές. Όσες καταφέρουν να υπάρξουν.

Αυτό τον καιρό νιώθω σαν ινδιάνος που βρίσκεται σε πόλεμο με τα χλωμά πρόσωπα που απειλούν τη γη του. Και το κακό είναι είναι Αύγουστος κι έρχονται όλοι αυτοί οι «ανυποψίαστοι» αστοί στο χωριό και σε όποια κουβέντα κάνουμε, τσακωνόμαστε. Διότι η νοοτροπία του ότι όλα είναι δεδομένα αρκεί να έχεις το χρήμα να τα αγοράσεις, είναι εμποτισμένη στο είναι τους. Και η αδυναμία κατανόησης των συνεπειών της κάθε απλής τους κίνησης. Και το ότι καταναλώνουν ολοένα και περισσότερη ενέργεια απειλώντας το φυσικό μου περιβάλλον με βιομηχανικές ΑΠΕ, ή το ότι αδιαφορούν για τα πάντα διότι έτσι έμαθαν στην αστική ατομική κοινωνία που ζουν, προσωπικά με εξοργίζει. Και ο Αύγουστος που φέρνει τις εμπόλεμες παρατάξεις σώμα με σώμα, ακόμα αργεί να φύγει. Εμείς εδώ ζούμε το τέλος του καλοκαιριού κι εκείνοι την αρχή του. Από Αύγουστο χειμώνα λέγανε οι παλιοί, μπρόκολα και κουνουπίδια φυτέψαμε ήδη, ενώ οι τωρινοί αστοί λένε ακόμα καλές διακοπές και σε δέκα μέρες θα λένε καλό χειμώνα. Πώς να συνεννοηθείς;

Σημείωση: Οι υπογραμμίσεις έγιναν από τον διαχειριστή του ιστολογίου

O χρυσαυγιότατος μητροπολίτης και τα «καλά παιδιά» του

 Ο "άξιος συνεχιστής" του Σεβαστιανού, κομμουνιστοφάγος 

και χρυσαυγίτης μητροπολίτης Ανδρέας.

Οι λεγόμενες «γιορτές του μίσους» πραγματοποιούνται, αδιαλείπτως, εδώ και χρόνια, τέλη Αυγούστου, στον Γράμμο και το Βίτσι. Οι συγκεντρωμένοι γιορτάζουν «την συντριβήν του κομμουνιστοσυμμοριτισμού» και τη σωτηρία της Ελλάδος από τον «σλαυοκομμουνισμό». Ως εδώ, ανεξάρτητα με την ενόχλησή μας, δύσκολα μπορούμε να ψέξουμε το πράγμα καθαυτό. Ο καθείς δικαιούται να είναι όσο ακροδεξιός ή βασιλοχουντικός θέλει, να αναπαράγει τα περί «κόκκινων τσακαλιών» και «μητραλοιών», μισόν αιώνα μετά τη λήξη του Εμφυλίου, άσχετα με το αν αυτό μόνο θλίψη ή θυμηδία, ανάλογα με τη σκοπιά που το βλέπουμε, προξενεί. Ψόγος όμως, και μάλιστα σοβαρός, υπάρχει όταν δημόσια πρόσωπα (όπως οι βουλευτές της ΝΔ Στ. Κωνσταντινίδης και Ζ. Τζηκαλάγιας, πέρσι) πλαισίωναν τούτες τις «γιορτές». Και βέβαια, ο τοπικός μητροπολίτης. Ο κ. Ανδρέας.

Ο νυν μητροπολίτης Δρυινουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης, υπέρτιμος και έξαρχος Βορείου Ηπείρου, στη γραμμή του προκατόχου του κ. Σεβαστιανού, είναι τακτικός θαμών και θιασώτης των γιορτών αυτών. Φέτος, ξεπερνώντας τις καλύτερες επιδόσεις του (πέρσι είχε πει ότι ο Γ. Παπανδρέου θέλει να «μαστουρώσει όλη την Ελλάδα» με τον νόμο περί αποποινικοποίησης), εκφώνησε έναν καθαρά πολιτικό και διχαστικό λόγο, βγαλμένο από τα βάθη των εμφυλιακών χρόνων: Ύμνησε τη ΣΦΕΒΑ, εξέφρασε τη «λύπη του γιατί ταπεινώνονται οι γενναίοι αξιωματικοί, ενώ πριμοδοτούνται τενεκέδες αντιστασιακοί του γλυκού νερού» και, ωρυόμενος κατά του ΚΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ, αναφώνησε: «Ο Γράμμος ζει και μας οδηγεί!». Μπορεί όλα αυτά, από την απόσταση της Αθήνας, να μοιάζουν παρωχημένα και γραφικά, ωστόσο δεν είναι — αρκεί να σκεφτούμε το κύρος «του δεσπότη» σε μια τοπική κοινωνία. Και πολύ σωστά επισημαίνει το ζήτημα, απευθυνόμενος προς τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, ο Τάσος Κουράκης.

Στη φετινή γιορτή, όμως, υπάρχει μια κρίσιμη παράμετρος, που κάνει τα πράγματα όχι απλώς θλιβερά, αλλά εξοργιστικά και επικίνδυνα. Και αυτή είναι η μαζική παρουσία «αγωνιστών» της Χρυσής Αυγής, καθώς και του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του κόμματος, Χρήστου Παππά. (Δεν χρειάζεται, νομίζω, να εξηγήσω γιατί αυτό το στοιχείο κάνει όλη τη διαφορά, πόσο διαφορετική σημασία παίρνει η τελετή, όταν δεν παρίστανται μόνο κάποια γερόντια και απόστρατοι, αλλά την αγκαλιάζουν μαζικά τα δολοφονικά «τάγματα» της Χρυσής Αυγής). Ο Σεβασμιώτατος, λοιπόν, παρακάλεσε τον «κύριο βουλευτή» (ο οποίος υπό τις ιαχές «Αλήτες-προδότες-πολιτικοί», δήλωνε: «Μισούμε όλους αυτούς τους προδότες κι αυτούς θέλουμε να εξοντώσουμε. Μισούμε όλους τους ανθέλληνες, όλα αυτά τα ερυθρά σκουπίδια»), να μεταφέρει στο Κοινοβούλιο την οργή του «τοπικού ιεράρχη» για όλα τα παραπάνω (τους «τενεκέδες» κλπ.). Και ο ιεράρχης, κλείνοντας τον λόγο του, στράφηκε στους Χρυσαυγίτες, «αυτά τα παιδιά τα καλά, τα αγωνιστικά», όπως τα αποκάλεσε κατά λέξη, με «την ευχή και την προσευχή»: «Να μην αργήσει ο καιρός που τις μαύρες μπλούζες που φοράτε τώρα που αγωνίζεστε θα τις αντικαταστήσετε με γαλάζιες και άσπρες μπλούζες. Αυτή είναι η ευχή μου».

O χρυσαυγιότατος μητροπολίτης και τα «καλά παιδιά» του

Το βρίσκω ανατριχιαστικό: ο μητροπολίτης χέρι χέρι με τους Χρυσαυγίτες. Γιατί είναι άλλο να είσαι ακροδεξιός, νοσταλγός της Χούντας, κήρυκας του μίσους (που κι αυτές δεν είναι, εδώ που τα λέμε, οι ιδεωδέστερες και πλέον προσήκουσες ιδιότητες για έναν ποιμενάρχη) και άλλο να αγκαλιάζεις τα «καλόπαιδα» μιας νεοναζιστικής εγκληματικής συμμορίας. Ο μητροπολίτης, με την ενέργειά του αυτή, αποτελεί όνειδος για το ποίμνιο, τον τόπο του, την ελληνική Δημοκρατία, αλλά και την Εκκλησία.

Πηγή: Η ΑΥΓΗ-ΕΝΘΕΜΑΤΑ, 2/9/2012

H oρατή ακροδεξιά (αναδημοσίευση)

Πηγή: REDNotebook

Του Νικόλα Σεβαστάκη

Η ρατσιστική ακροδεξιά ριζώνει, στρατολογεί, οργανώνει «τάγματα ασφαλείας». Η φυσική παρουσία των ανθρώπων της πάει παράλληλα με τη διείσδυση των απόψεών της στις διαδικτυακές κυψέλες, στον σχολιασμό των μπλογκς και στο δηλητήριο των social media. Φυσικά για όποιον μπαίνει καθημερινά δυο και τρεις φορές σε λεωφορεία ή ψωνίζει ακόμα από μικρά μαγαζιά, τα σχήματα ερμηνείας του κόσμου και οι συνταγές ορθοπραξίας της ακροδεξιάς καταγράφουν αξιοσημείωτη παρουσία. Μια ολόκληρη γωνιά του ελληνικού «καφενείου», των τόπων της λαϊκής κοινωνικότητας, αναδίδει την ατμόσφαιρά της. Το ίδιο συμβαίνει στους δρόμους και στις λαϊκές αγορές.

Οι εξηγήσεις για το φαινόμενο, παρά τις σημαντικές αποχρώσεις, εντάσσονται στο γενικό και μάλλον νωθρό σχήμα «η μεγάλη κρίση υποθάλπει τα άκρα». Οι συντηρητικές φιλελεύθερες φωνές σπεύδουν να κατακεραυνώσουν, κατά τα συνήθη, τον «λαϊκισμό της ανομίας» ως τον βασικό φορέα εκκόλαψης όλων των κοινωνικών και πολιτιστικών δεινών. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, το ίδιο νήμα συνδέει τα πιο διαφορετικά φαινόμενα λαϊκής διαμαρτυρίας, κοινωνικού θυμού και απείθειας των τελευταίων δυο χρόνων: ανάμεσα στην Κόρινθο της Χρυσής Αυγής και στις Κερατέες ή στα Δεν Πληρώνω των προηγούμενων χρόνων, δεν υφίσταται καμιά ουσιαστική διαφορά. Το πνεύμα της ανομίας και της άρνησης απλώθηκε σαν ζοφερό πέπλο πάνω από την ελληνική κοινωνία στο όνομα της δυσφορίας για τα Μνημόνια και της αγανάκτησης για την κατάρρευση του μοντέλου ευημερίας το οποίο διαμορφώθηκε στη διάρκεια μιας αριστερόστροφης (η περίφημη «αριστερή ιδεολογική ηγεμονία») Μεταπολίτευσης.

Απέναντι σε αυτή την πασίγνωστη πια αφήγηση, το σύνολο σχεδόν της Αριστεράς θεωρεί ότι ο εκφασισμός της κοινωνίας είναι συνέπεια της οικονομικής αιμορραγίας των λαϊκών και μικροαστικών στρωμάτων. Το επιχείρημα λέει ότι το οξύ κοινωνικό πρόβλημα και συγχρόνως η εμπλοκή των νεοφιλελεύθερων ελίτ διακυβέρνησης στην αναπαραγωγή του, ωθούν στην απόγνωση μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Σύμφωνα με αυτή την οπτική, το πρόβλημα της ακροδεξιάς δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από το γενικότερο ζήτημα των αυταρχικών εκτροπών που προωθούνται και από φορείς του mainstream πολιτικού συστήματος. Η αντιμετώπισή του φαινομένου επαφίεται στην ανάπτυξη ενός ισχυρού κοινωνικού κινήματος το οποίο και θα υπερασπιστεί τις αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης απέναντι στον πολύμορφο κοινωνικό δαρβινισμό και στις ρατσιστικές του εκβλαστήσεις.

Όπως και αν οργανώνεται όμως η εξήγηση για το ακροδεξιό ρεύμα, οι δυο παραδοσιακοί της πυλώνες, ο φιλελεύθερος νομικισμός και ο κοινωνιοκεντρικός οικονομισμός, δυσκολεύονται απέναντι σε αυτόν τον αντίπαλο. Ο φιλελεύθερος νομικισμός σπεύδει να εντάξει την ακροδεξιά στη χώρα του «ανορθολογισμού» ή αλλιώς στην επικράτεια των λαϊκιστικών παρεκκλίσεων από τη νομιμότητα. Συνηθίζοντας στις συνοπτικές αναγωγές και σε μια ορισμένη σοφία του κοινού νου, καλλιεργεί την ιδέα ότι η έξοδος από την κρίση (μέσα από την ορθολογική καπιταλιστική αναμόρφωση μιας ιδιαίτερης περίπτωσης, της ελληνικής) θα γεννήσει μια πιο θετική κοινωνική ψυχολογία και συγχρόνως μια νέα ιστορική ευκαιρία για την ηγεμονία του ορθολογικού Κέντρου. Τα άκρα (δηλαδή, κατά το οικείο σχήμα, αμφότεροι οι αριστεροί και δεξιοί αρχαϊσμοί) θα χάσουν σταδιακά την αίγλη τους με το κοπιώδες πέρασμα σε μια νέα φάση ευρωπαϊκής ασφάλειας για τη χώρα και την τραυματισμένη μεσαία τάξη της.

Ας σκεφτούμε όμως και την αριστερή στάση απέναντι στην πρόκληση της διάχυτης ακροδεξιάς. Εδώ και πολλούς μήνες ένα πράγμα έχει γίνει κάτι παραπάνω από φανερό: ότι η συνηθισμένη προσφυγή στο «κοινωνικό» δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση των εθνικιστικών/ ρατσιστικών λόγων και πρακτικών. Πολύ απλά: το κοινωνικό δεν αρκεί διότι η ακροδεξιά, όπως διαμορφώνεται πλέον στη βάναυση «κασιδιάρικη» εκδοχή της, είναι με τον δικό της τρόπο κοινωνική και πληβειακή, προστατευτική και «αντικατοχική»˙ διεκδικεί, δηλαδή, τη δική της εκδοχή κοινοτισμού και φιλολαϊκού «κοινωνισμού» προωθώντας έναν σωβινισμό της πρόνοιας στο πλαίσιο μιας επιθετικής αμφισβήτησης των ελίτ και των καθεστωτικών ισορροπιών τους. Αυτό σημαίνει ότι το αντινεοφιλελεύθερο μέτωπο και η διαρκής επικέντρωση στις κοινωνικές καταστροφές των μνημονιακών πολιτικών δεν αγγίζουν την υπόγεια δυναμική του ωμού αντιφιλελεύθερου ριζοσπαστισμού: αυτός ο τελευταίος επιχειρεί πλέον την αντιστροφή/ επανιδιοποίηση των αξιών του αντιφατικού κινήματος των πλατειών, ένα εναλλακτικό προς την Αριστερά μοντέλο λαϊκής εξέγερσης. Παράγει μια απτή, ευανάγνωστη και δραστική μετάφραση των διάσπαρτων αντι-ελίτ και ηθο-αναμορφωτικών ευαισθησιών που κυκλοφορούν ευρέως. Κολυμπάει, άνετα, στο γενικευμένο τιμωρητικό σύνδρομο το οποίο εκτρέφεται από την ατομική δυσθυμία και την κοινωνική ατροφία.

Τέλος, υπάρχει ένα θέμα πιο μακρινό από τα άμεσα και συγχρόνως περισσότερο απαιτητικό για τη σκέψη μας. Σε ένα από τα γνωστότερα κείμενά του, την Επιστολή για τον Ανθρωπισμό, ο Xάιντεγκερ, μιλώντας για τον μαρξισμό, λέει το εξής: η διάσταση της κοινωνικής αλλοτρίωσης είναι ιστορικά ουσιώδης αλλά όχι οντολογικά πρωταρχική. Το οντολογικά πρωτεύον, συνεχίζει, είναι η «απώλεια του οίκου», το ξερίζωμα και η εμπειρία της ανεστιότητας. Για τον Χάιντεγκερ, ο οποίος στο σημείο αυτό επαναλαμβάνει μια βασική πεποίθηση των οπαδών της «συντηρητικής Επανάστασης» του Μεσοπολέμου, η κοινωνική θεωρία της αλλοτρίωσης, ιδίως στην εκδοχή της ως αποξένωσης των παραγωγών στην καπιταλιστική συνθήκη, δεν είναι ικανή να αναγνωρίσει αυτή την άλλη θεμελιακή διάσταση.

Διαχρονικά, ο δεξιός ριζοσπαστισμός (είτε ως «αντιπλουτοκρατικός» σωβινισμός είτε ως εθνοφυλετισμός) επενδύει περισσότερο στις εμπειρίες του ξεριζώματος, του αποπροσανατολισμού και της απώλειας του κόσμου. Από την προδρομική εποχή του Μωρίς Μπαρές μέχρι σήμερα, η ακροδεξιά ορίζει ως έσχατο δεινό τον «ξεριζωμένο» όχι τον εκμεταλλευόμενο ή ταξικά δυναστευόμενο άνθρωπο. Η αντιμεταναστευτική ρητορεία βασίζεται άλλωστε στην ιδέα ότι ο Έλληνας έγινε ξένος στον τόπο του, ότι ο τόπος μας «έχει κατακτηθεί» από μια ξένη δύναμη. Με άλλα λόγια, η εθνική/ εθνοτική αλλοτρίωση, έτσι όπως την προβάλλει ο ακροδεξιός ριζοσπαστισμός, εμφανίζεται ως η ουσία των υλικών και πολιτικών ηττών μιας ολόκληρης περιόδου.

Θα αναρωτηθεί κάποιος ποια σχέση μπορεί να έχει η ακροδεξιά των μαχαιρωμάτων, των στολών παραλλαγής και των καταδρομικών επιχειρήσεων για την «εκκαθάριση της χώρας» με την ανεστιότητα. Το ερώτημα φυσικά δεν εγείρεται με αυτή τη γελοία μορφή. Αυτό που εννοώ εδώ είναι ότι υπάρχουν διάχυτες προ-πολιτικές αγωνίες ταυτότητας και μια δυσφορία εξαιτίας της θλιβερής μεταμόρφωσης των πλαισίων ζωής, του βιωματικού τοπίου των ανθρώπων. Η εικόνα του «κέντρου της Αθήνας» λειτουργεί πλέον ως συμβολικό ισοδύναμο κάθε υπαρξιακού ξεριζωμού και βιοτικού ξεπεσμού ανεξάρτητα από τα αίτιά τους. Η «απώλεια του οίκου» συνδέεται με τη συρροή μη ελεγχόμενων και παράδοξων αλλαγών στη δομή της καθημερινότητας. Μια τέτοια αίσθηση απώλειας και βιωματικής πρόσκρουσης σε ένα «χαοτικό πραγματικό» επιτείνεται αλλά δεν παράγεται από την προϊούσα οικονομική κατάρρευση συγκεκριμένων κοινωνικών στρωμάτων.

Πέρα λοιπόν από την κοινωνική οδύνη λειτουργούν εν τέλει και άλλες κλίμακες φόβων σε αστικά (και όχι μόνο σε αστικά) περιβάλλοντα όλο και πιο εχθρικά. Δεν έχει νόημα να στιγματίζει κανείς αυτούς τους φόβους ως ανορθολογικούς ή συντηρητικούς: αποτελούν μια διάσταση υπαρκτή, έναν παράγοντα σημαντικό για την πρακτική ζωή αλλά και για τις μύχιες πολιτικές διαθέσεις των ανθρώπων σε μια εποχή όπου αυτοί (όλοι μας δηλαδή) καταμετρούν κάθε λογής απώλειες και όχι μόνο τα χαμένα τους εισοδήματα.

Η Αριστερά πιστεύει κατά κανόνα ότι η σκοπιά του κοινωνικού συμφέροντος, δηλαδή ένα είδος οικονομικού ορθολογισμού των στρωμάτων που πλήττονται, θα καταφέρει να διαλύσει τον ζόφο που πλανιέται πάνω από τη χώρα. Πολλές φορές ωστόσο άλλες αγωνίες, ξένες προς το κοινωνικό πρόβλημα, παράδοξες για κάθε ανάλυση με όρους συμφερόντων και κατανομής πόρων, προσδιορίζουν τις κοινωνικές συμπεριφορές και την αυτοσυνείδηση των πολιτών. Η διείσδυση του εθνορατσισμού και η νομιμοποίηση της ακροδεξιάς «τιμωρητικής βίας» είναι φαινόμενα που μπορεί να έχουν μεγαλύτερο βάθος και συνέπειες στο μέλλον. Για αυτό τον λόγο πρέπει να αναθεωρηθεί η αντίληψη που θεωρεί ότι μια «ταξική» ορθολογική επιλογή αποτελεί την μοναδική απάντηση.

Richard Wolff: Δημοκρατία στην εργασία (αναδημοσίευση)

Από εφημερίδα Δράση (http://efimeridadrasi.blogspot.gr)

Πρόσφατα ένα νέο website «βγήκε» στο διαδίκτυο, το Democracy at work. Σκοπός του είναι η προώθηση της ιδέας της αυτοδιεύθυνσης των επιχειρήσεων από τους ίδιους τους εργαζόμενους (Workers’ Self-Directed Enterprises, ή WSDE ). Στο site αναπτύσσεται η φιλοσοφία της «Δημοκρατίας στην Εργασία» (Democracy at Work ή DAW), με τη δημιουργία μιας νέας οικονομικής δομής στο εσωτερικό κάθε επιχείρησης, ενώ παρουσιάζονται τα πλεονεκτήματα αυτού του είδους δημοκρατικής οργάνωσης της οικονομίας έναντι του καπιταλισμού. Επίσης παρουσιάζονται διάφορα υπαρκτά παραδείγματα αυτοδιαχειριζόμενων & συνεταιριστικών επιχειρήσεων.

Η ιδέα της οικονομικής δημοκρατίας, η οποία αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση μιας γνήσιας πολιτικής δημοκρατίας (αλλά και το αντίστροφο), κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος και στη Ελλάδα.

Η μετατροπή των επιχειρήσεων που κλείνουν σε αυτοδιαχειριζόμενες από ανέργους επιχειρήσεις, δεν θα αποτελούσε μόνο μια αρχική, απλή, και εφικτή λύση για την επίλυση των άμεσων προβλημάτων επιβίωσης για χιλιάδες ανθρώπους, αλλά από την άλλη θα δημιουργούσε και μια νέα κουλτούρα στην ελληνική κοινωνία. Η συνεργασία, η σύνδεση του ατομικού με το κοινό συμφέρον, αλλά και η συνευθύνη για τις κοινές αποφάσεις, ο έλεγχος και η κοινή διαχείριση των αποτελεσμάτων τη εργασίας, όλα αυτά θα αντιπαρατίθενται στην ατομική, ανταγωνιστική, εχθρική για τις ανάγκες της πλειοψηφίας των ανθρώπων καπιταλιστική κοινωνία, η οποία μάλιστα σήμερα μας οδηγεί στην καταστροφή.

Το ίδιο υποστηρίζει και ο Omadeon στο τελευταίο του ποστάρισμα Σοσιαλισμός (κατά τον Τέκι Τσαν) + Democracy At Work (νέο site του Richard Wolff) , όπου με αφορμή το πολύ ενδιαφέρον 11ο μέρος της τεχνικής του Techie Chan, θίγει το ζήτημα της διάδοσης και εφαρμογής ανάλογων «πειραμάτων» και στην Ελλάδα.

Μεταφράσαμε και παραθέτουμε παρακάτω ορισμένες ερωτήσεις αναγνωστών και απαντήσεις του R. Wolff που υπάρχουν στο νέο site, που πιστεύουμε ότι αποσαφηνίζουν διάφορα ζητήματα θεωρίας και πολιτικής, που εμάς τουλάχιστον μα απασχολούν.

Έχετε δηλώσει στην εκπομπή σας ότι το να χαρακτηρίσουμε την τρέχουσα κρίση ως οικονομική είναι λάθος, και ότι πρόκειται για μια κρίση που πλήττει τον καπιταλισμό στο σύνολό του. Όμως ενώ οι τράπεζες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, με τις μεγαλύτερες από αυτές να βλέπουν τα κέρδη τους να καταρρέουν, την ίδια στιγμή βλέπουμε τα κέρδη των εταιριών να σημειώνουν ρεκόρ τριετίας. Η AP ανέφερε πρόσφατα ότι αυτό είναι απίθανο να συνεχιστεί. Πιστεύετε πως αυτή η κατάσταση μπορεί να διατηρηθεί ή βλέπετε μια στροφή στο μέλλον, και πώς όλα αυτά συνδέονται με το μαρξιστικό επιχείρημα ότι υπάρχει πάντοτε μια τάση μείωσης του ποσοστού κέρδους;

Απάντηση: Όσον αφορά τα εταιρικά κέρδη, πήγαν καλά κατά τη διάρκεια της κρίσης που ξεκίνησε το 2007-2008 για διάφορους λόγους: (1), λόγω των επενδύσεων σε τεχνολογίες πληροφορικής, κλπ., η παραγωγικότητα (παραγόμενα προϊόντα ανά εργαζόμενο) συνέχισε να αυξάνεται, τη στιγμή που οι πραγματικοί μισθοί (τα χρήματα που καταβάλλονται στους εργαζόμενους) είτε μειωθήκαν είτε παρέμειναν στάσιμοι. (2) Οι εταιρείες μείωσαν το εργατικό δυναμικό τους, πιέζοντας παράλληλα τους υπόλοιπους εργαζόμενους να αναπληρώσουν τα κενά κάνοντας ορισμένες από τις εργασίες των απολυθέντων χωρίς αύξηση των αμοιβών τους (όσοι παρέμειναν, φοβούμενοι να μην απολυθούν εκτελούσαν τις πρόσθετες εργασίες). (3) Τα χρήματα που δόθηκαν ως κρατικά κίνητρα στις μεγάλες εταιρείες, υποτίθεται πως θα «διαχέονταν» σε όλους τους άλλους, κάτι που ποτέ δεν συνέβη (αντιθέτως χρησιμοποιήθηκαν για την αύξηση των εταιρικών εσόδων και κερδών), (4) καθώς η αγοραστική δύναμη των Αμερικανών πολιτών μειώθηκε (εξαιτίας των 1 και 2 ανωτέρω), οι αμερικανικές εταιρείες έστρεψαν την προσοχή τους προς άλλες, πιο επικερδείς αγορές (Ευρώπη, Ασία, κλπ.) και τα πήγαν αρκετά καλά μέχρι το 2012, όταν η ύφεση χτύπησε και σε αυτές τις περιοχές.

Για τους παραπάνω λόγους, τα εταιρικά κέρδη αυξήθηκαν τη στιγμή που η θέση των εργαζομένων επιδεινώθηκε, αλλά σε τελική ανάλυση το τελευταίο υπονομεύει πάντα το πρώτο. Πολλή λίγη σημασία δίνουν (εάν δίνουν και καθόλου) σε αυτό το ιστορικό μάθημα οι θιασώτες του καπιταλισμού και οι οπαδοί της θεωρίας της «αποκατάστασης» των καπιταλιστικών κρίσεων μέσω της οικονομικής θεωρίας της «διάχυσης του πλούτου από τα πάνω».

Όσον αφορά το επιχείρημα του Μαρξ για την «πτωτική τάση του μέσου ποσοστού κέρδους» (TRPF) – Κεφάλαιο, Τόμος 3, κεφάλαια 13-15, αν θυμάμαι καλά – ο Μαρξ εξηγεί ότι η αυτή τάση είναι ακριβώς αυτό: κάτι το οποίο “τείνει” να συμβεί, εκτός εάν και έως ότου αντίθετες σε αυτή την τάση δυνάμεις, ή και αντίθετης κατεύθυνσης τάσεις υπονομεύσουν την TRPF.

Οι λόγοι (1) και (4) που ανέφερα παραπάνω, αντιπροσωπεύουν μερικές από τις αντιφάσεις και τις αντίθετες τάσεις που εξουδετέρωσαν την TRPF για ένα σύντομο χρονικό διάστημα όταν και τα κέρδη αυξήθηκαν. Καθώς η ευρωπαϊκή κρίση επιμένει και παρασέρνει την ήδη εξασθενημένη από την κρίση παγκόσμια οικονομία σε μεγαλύτερη ύφεση – μετά από μια ατελή και αδύναμη ανάκαμψη για λίγους μήνες πριν από τον Απρίλιο του 2012 – η TRPF επιβεβαιώνεται ξανά.

Η ουσία του Μαρξικού επιχειρήματος χάνεται αν οι αναγνώστες μετατρέψουν αυτό που αποκαλεί «τάση» σε κάτι απόλυτο, που πρέπει πάντοτε να συμβαίνει. Τα συγκεκριμένα κεφάλαια στον τρίτο τόμο του Κεφαλαίου τιτλοφορούνται Τάση, Αντιφάσεις στην τάση και Αντίρροπες Τάσεις, ακριβώς για να αποφευχθεί η ερμηνεία ότι ο Μαρξ περιγράφει κάτι που θα πάντοτε συμβαίνει.

Επισκεφθήκατε πρόσφατα την βασκική εταιρία Mondragon, μία από τις δέκα μεγαλύτερες στην Ισπανία, η οποία ανήκει στους εργαζόμενους της, με περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 40 δις ευρώ. Είναι δυνατόν, στις παρούσες συνθήκες, να «εφαρμοστεί» μια συνειδητή αντικαπιταλιστική εναλλακτική λύση σε παγκόσμιο επίπεδο;

Απάντηση: Απολύτως. Ο Βασικός λαός έδειξε ότι μπορεί να γίνει, ότι οι συνεταιρισμοί μπορούν να ανταγωνιστούν με επιτυχία τις καπιταλιστικές εταιρείες, ότι οι αυτοδιευθυνόμενες από τους εργαζομένους εταιρείες μπορούν να ευδοκιμήσουν και να αναπτυχθούν. Στην “Mondragon Corporation” οι εργαζόμενοι είναι που συλλογικά προσλαμβάνουν και απολύουν τα διευθυντικά στελέχη και τον διευθύνοντα σύμβουλο και όχι το αντίστροφο, και ως εκ τούτου η ζωή και η εργασία είναι εκεί αρκετά διαφορετικά από το καπιταλιστικό πρότυπο που ισχύει στον υπόλοιπο κόσμο.

Εμπνευσμένο από το διάσημο κίνημα που εμφανίστηκε στην Αμερική, το τελευταίο βιβλίο σας φέρει ένα συμβολικό όνομα: “Occupy theEconomy: Challenging Capitalism”. Πώς αντιλαμβάνεστε θεωρητικά, αυτή την «κατοχή της οικονομίας» και ποιες μεθόδους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να πετύχουμε αυτήν την «κατάληψη»;

Απάντηση: Το να «καταλάβουμε την οικονομία» σημαίνει να αλλάξουμε την ηγεσία και την κατεύθυνση των επιχειρήσεων που παράγουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες από τα οποία εξαρτιόμαστε όλοι. Οι αποφάσεις των καπιταλιστικών διοικητικών συμβούλιων και των μεγαλομετόχων στις καπιταλιστικές επιχειρήσεις είναι αυτές που δημιούργησαν την καπιταλιστική κρίση που ζούμε.

Η λύση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ μια αλλαγή στην κυβέρνηση και στη λήψη των αποφάσεων. Αυτό δεν δούλεψε στο παρελθόν και δεν πρόκειται να δουλέψει και τώρα. Η αλλαγή που απαιτείται τώρα είναι να μετατρέψουμε τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις σε συνεταιριστικές, όπου οι ίδιοι οι εργαζόμενοι συλλογικά θα λειτουργούν ως το διοικητικό συμβούλιο της επιχείρησης. Με αυτόν τον τρόπο, ο λαός για πρώτη φορά θα αποκτήσει τον άμεσο έλεγχο της παραγωγικής βάσης της κοινωνίας.

Η πραγματική οικονομική δημοκρατία στο εσωτερικό της κάθε επιχείρησης μπορεί να αποτελέσει το απαραίτητο αντίβαρο στην υπερβολική εξουσία που συγκεντρώνεται στο Κράτος.

Ο νέος σοσιαλισμός του 21ο αιώνα θα πρέπει να μάθει από τα λάθη του παρελθόντος και να δημιουργήσει ένα τέτοιο αντίβαρο, «καταλαμβάνοντας» την οικονομία με αυτό τον τρόπο.

Το κίνημα του Occupy Wall Street αποτέλεσε ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την δημιουργία ενός νέου μαζικού κινήματος, που θα έχει την δύναμη να αμφισβητήσει ριζικά τον καπιταλισμό στις ΗΠΑ. Γι’ αυτό το λόγο υπήρξε τόσο σημαντικό.

Ποιο είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο που πιστεύετε ότι μπορεί να συμβεί αν συνεχίσουμε προς αυτήν την πολιτική και οικονομική κατεύθυνση;

Απάντηση: Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η οικονομία των ΗΠΑ επιβραδύνεται ξανά, καθώς οι ευρωπαϊκή, η ιαπωνική και η κινέζικη οικονομία συνεχίζουν να φθίνουν. Το σενάριο γίνεται πλέον πολύ άσχημο. Βρισκόμαστε στη δεύτερη χειρότερη καπιταλιστική κατάρρευση εδώ και έναν αιώνα. Είναι πλέον όλο και πιο πιθανό να οδεύουμε σε μια νέα Μεγάλη Ύφεση. Δυσλειτουργικές κυβερνήσεις, που αποσκοπούν στην προστασία των επιχειρήσεων και των πλουσίων και που επιβάλλουν λιτότητα στις μάζες, κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Όλα αυτά αποτελούν το χειρότερο συνδυασμό παγκόσμιων οικονομικών συνθηκών που έχω δει στη ζωή μου ως επαγγελματίας οικονομολόγος.

Ποια είναι η γνώμη σας για την πραγματική αιτία της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης;

Απάντηση: Η κρίση προέκυψε από τον τρόπο με τον οποίο εταιρείες (τόσο οι τράπεζες όσο και οι μη πιστωτικές εταιρίες) αλληλεπίδρασαν με τους εργαζομένους και τους καταναλωτές και τον τρόπο με τον οποίο εταιρείες, οι εργαζόμενοι και οι καταναλωτές αλληλεπίδρασαν με τις κυβερνήσεις. Σε κανέναν από αυτούς δεν πρέπει «να επιρρίψουμε την ευθύνη”, εφόσον όλοι τους συμπεριφέρθηκαν σύμφωνα με τις ανταμοιβές και τις τιμωρίες που το δοσμένο οικονομικό σύστημα επιβάλλει. Επομένως, η κύρια αιτία της κρίσης είναι το οικονομικό σύστημα: ο καπιταλισμός. Το πρόβλημα είναι ότι για πολλά χρόνια ήταν εκτός μόδας ή ακόμα και επικίνδυνη η αμφισβήτηση, πόσο μάλλον η κριτική του ίδιου του συστήματος. Ο καπιταλισμός, όπως αδιάκοπα μας έλεγαν, ήταν το πιο αποδοτικό και βέλτιστο – το καλύτερο δυνατό σύστημα – και ούτω καθεξής. Η μόνη κριτική που επιτρεπόταν ήταν αυτή του ενός ή του άλλου οικονομικού παράγοντα. Έτσι, κάποιοι οικονομικοί παράγοντες χαρακτηριστήκαν “άπληστοι”, άλλοι “απερίσκεπτοι” και ούτω καθεξής. Ωστόσο, όπως και σε όλα τα προηγούμενα οικονομικά συστήματα (π.χ., τη δουλεία ή τη φεουδαρχία), έτσι και στον καπιταλισμό υπάρχει η εποχή της ανάπτυξης και της ευημερίας και στη συνέχεια έρχεται η εποχή της παρακμής. Το πραγματικό και βασικό ερώτημα για τον κόσμο σήμερα είναι το εξής: Ο καπιταλισμός έφτασε στην κορύφωσή του; βρισκόμαστε τώρα στην καθοδική φάση του καπιταλισμού, ο οποίος είναι πλέον ολοένα και λιγότερο σε θέση να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των λαών;

Σήμερα, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι είναι άνεργοι και ψάχνουν δουλειά. Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το 20-30% της ικανότητάς μας να παράγουμε (μηχανήματα, εργαλεία, εργοστάσια, καταστήματα και χώροι γραφείων), αδρανεί παροπλισμένο, γεμίζοντας σκουριά και σκόνη. Ωστόσο, η παγκόσμια φτώχεια θα μπορούσε να εξαλειφθεί από την παραγωγή που θα προέκυπτε, εάν τοποθετούσαμε τους ανθρώπους που αναζητούν εργασία, σε αυτές τις παροπλισμένες βιομηχανικές μονάδες. Όμως είναι το ίδιο καπιταλιστικό σύστημα που οδηγείται από το κίνητρο του κέρδους, αυτό που αποτυγχάνει να παράγει τον πλούτο που χρειαζόμαστε και είμαστε ικανοί να παράγουμε. Ο καπιταλισμός ευθύνεται για την αδυναμία μας να βρούμε την κατάλληλη ισορροπία ανθρώπου και φύσης, που δεν θα καταστρέφει και τα δύο. Η οικονομική κρίση αποτελεί πρόβλημα του συστήματος. Η κρίση είναι πάνω απ ‘όλα μια κρίση του καπιταλισμού.

Πιστεύετε ότι ένας πραγματικός αγώνας για τη δημοκρατία θα μπορούσε τώρα να ενώσει τους λαούς της Ευρώπης εναντίον των παλαιών κυβερνήσεων; Θα μπορούσε ένα κίνημα για ένα πανευρωπαϊκό δημοψήφισμα για την πραγματική δημοκρατία, να κινητοποιήσει τους Ευρωπαίους; Μήπως πρέπει επικεντρωθούμε στην οργάνωση μια νέας ευρωπαϊκής συνταγματικής σύμβασης; Θα υπάρξουν απειλές ενάντια σε μια τέτοια επιδίωξη;

Απάντηση: Μερικώς, συμφωνώ μαζί σας. Το παραδοσιακό καπιταλιστικό σύστημα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική βρίσκεται σε μια μακρά, επικίνδυνη περίοδο παρακμής. Οι κορυφαίες καπιταλιστικές εταιρίες (εδώ και πολλά χρόνια) έχουν κάνει δύο βασικές επιλογές που συνέβαλαν σε αυτήν την παρακμή: (1) έχουν μεταφέρει την παραγωγή τους σε νέες περιοχές στην Ασία και αλλού, αυξάνοντας τα κέρδη τους με την καταβολή χαμηλότερων μισθών κα άλλων επιχειρηματικών δαπανών, και (2) επαναπροσδιόρισαν την προώθηση των πωλήσεων τους στους δύο τομείς όπου παρατηρείται αύξηση της ζήτησης στην παγκόσμια οικονομία σήμερα: (α) στα αυξανόμενα υψηλά εισοδηματικά στρωματά της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής και (β) στους μαζικά αναπτυσσόμενους τομείς στην Ασία και όπου αλλού η παραγωγή έχει μετακινηθεί. Το γεγονός αυτό δημιουργεί μια ολοένα και βαθύτερη διαίρεση μέσα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, μεταξύ μιας μειονότητας των οποίων τα εισοδήματα αυξάνονται με την αύξηση των εταιρικών κερδών και της πλειονότητας, των οποίων τα εισοδήματα μειώνονται με τη συρρίκνωση της αγοράς εργασίας, τη στασιμότητα ή την πτώση των πραγματικών μισθών, την αύξηση των χρεών, και την συρρίκνωση της κρατικής πρόνοιας. Η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση που ξέσπασε το 2008 επέτεινε αυτή την βαθειά διαίρεση. Το σημείο στο οποίο εν μέρει διαφωνώ είναι ότι αντιλαμβάνεστε το πρόβλημα με όρους πολιτικής- και όχι με όρους πολιτικής οικονομίας, που ανταποκρίνονται καλύτερα στην κρίση. Φυσικά, στις κοινωνίες όπου το χάσμα μεταξύ του κεφαλαίου και εργασίας μεγαλώνει, το κεφαλαίο θα χρειαστεί περισσότερο αυταρχική κρατική εξουσία για να αντιμετωπίσει την κατάσταση.

Καθώς οι δυτικές κυβερνήσεις εισπράττουν λιγότερους φόρους (εφόσον οι εταιρείες πληρώνουν τους φόρους τους αλλού ,ενώ χρησιμοποιούν τα διευρυμένα κέρδη τους για να ελέγξουν όλο και περισσότερο τις κυβερνητικές πολιτικές στη Δύση) για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση προχωρούν στην απόλυση εργαζομένων, τη μείωση των συντάξεων, και τη συρρίκνωση των υπηρεσιών. Οι λαοί τους αντιστέκονται. Το κράτος μετατρέπεται σε δύναμη που στρέφεται ενάντια στη μάζα των ίδιων των πολιτών της. Οι δράσεις των δυτικών κυβερνήσεων εναντίον των «τρομοκρατών» στο εξωτερικό, αποτελούν αψιμαχίες των οποίων τα μαθήματα μπορούν και θα χρησιμοποιηθούν στο εσωτερικό, κατά την επικείμενη εσωτερική αντίσταση που θα εγερθεί λόγω της επιδείνωσης της κρίσης.

Έτσι δημιουργείται ένα πολιτικό ζήτημα, ένα ζήτημα «κράτος-εναντίον των πολιτών», αλλά αυτό αποτελεί μόνο ένα μέρος του προβλήματος. Η δημοκρατία είναι στα χείλη όλων, διότι η ελλιπής δημοκρατία που είχαμε – ως επί το πλείστον περισσότερο τυπική παρά πραγματική – χάνεται κάτω από το βολικό σύνθημα του ατελείωτου πολέμου κατά της «τρομοκρατίας». Αυτό είναι το δίδαγμα από την “Patriot Act” στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι πραγματικοί λόγοι για τους οποίους η δημοκρατία διαβρώνεται, είναι οι βασικές τάσεις που δημιουργούνται από τις αποφάσεις των μεγάλων εταιριών για την αντιμετώπιση των οικονομικών τους προβλημάτων, τις κινήσεις τους για την εξασφάλιση περισσοτέρων κερδών, μεγαλύτερων μεριδίων αγοράς, κλπ.

Επομένως, το πρόβλημα είναι ο καπιταλισμός ως οικονομικό σύστημα, αυτό είναι το θέμα. Αν τα κινήματα για μεγαλύτερη δημοκρατία δεν συνδυαστούν με τις αλλαγές στο οικονομικό σύστημα, τότε είτε (α) αυτά τα κινήματα θα αποτύχουν, ή (β) θα πετύχουν κάποιες προσωρινές δημοκρατικές κατακτήσεις, οι οποίες θα αμφισβητηθούν και στη συνέχεια θα καταργηθούν από ένα εταιρικό καπιταλισμό, ο οποίος δεν μπορεί και δεν επιθυμεί να ζήσει με οποιαδήποτε δημοκρατία, η οποία δυσχεραίνει τις προσπάθειές του να επιτύχει τους στόχους του.

Συμπέρασμα: Όσο οι επιχειρήσεις – οι θεσμοί οι οποίοι παράγουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες τις οποίες όλοι έχουμε ανάγκη – είναι οργανωμένες με τον παραδοσιακό καπιταλιστικό τρόπο, η παρακμή που ζούμε θα συνεχιστεί. Όσο η μάζα των ανθρώπων παράγει πλεονάσματα (κέρδη) τα οποία ιδιοποιούνται μικρές ομάδες ανθρώπων (τα εταιρικά διοικητικά συμβούλια και τους μεγαλομετόχους), οι οποίες μπορούν στη συνέχεια να διανείμουν αυτά τα πλεονάσματα/κέρδη, η παρακμή θα συνεχιστεί. Αυτά τα διοικητικά συμβούλια και οι μεγαλομέτοχοι διανέμουν τα πλεονάσματα /κέρδη τους με σκοπό (1) να μεταφέρουν την παραγωγή και διακίνηση των εμπορευμάτων τους στο εξωτερικό, (2) να εξαγοράσουν τους πολιτικούς, τα κόμματα και τις κυβερνήσεις για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους, και (3) να καθοδηγήσουν το δημόσιο διάλογο μέσω του ελέγχου των ΜΜΕ, των διαφόρων ιδρυμάτων τους και των μηχανισμών δημοσίων σχέσεων που διαθέτουν. Από τα παραπάνω συμπεράσματα, απορρέει και η λύση: (1) οι επιχειρήσεις πρέπει να αναδιοργανωθούν έτσι ώστε σε κάθε μία από αυτές, συλλογικά οι εργαζόμενοι να αντικαταστήσουν τα παραδοσιακά καπιταλιστικά διοικητικά συμβούλια και τους μεγαλομετόχους, (2) οι εργαζόμενοι-ως-επίσης και – συλλογικοί διευθυντές πρέπει στο εξής να λαμβάνουν όλες τις βασικές αποφάσεις σχετικά με τη διανομή και τη χρήση των πλεονασμάτων/κερδών που η εργασία τους παράγει, (3) οι αποφάσεις των εργαζομένων πρέπει να λαμβάνονται μαζί με τις αποφάσεις των κατοίκων των κοινοτήτων στο τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, (4) η λήψη των αποφάσεων στο εργασιακό επίπεδο, όπως και η διαδικασία λήψης αποφάσεων σε επίπεδο κοινότητας πρέπει να λαμβάνει χώρα δημοκρατικά. Η κάθε πλευρά πρέπει να έχει το δικαίωμα βέτο έναντι της άλλης έτσι ώστε να τονιστεί η αλληλεξάρτηση των αποφάσεών τους. Ο εκδημοκρατισμός της εργασίας και ως εκ τούτου και της οικονομίας αποτελεί την προϋπόθεση για τον πραγματικό εκδημοκρατισμό της πολιτικής. Ένας λόγος που ο υπαρκτός σοσιαλισμός απέτυχε, ήταν επειδή στηρίχθηκε στην εθνικοποίηση των μέσων παραγωγής και τον κεντρικό οικονομικό σχεδιασμό, χωρίς τον ταυτόχρονο εκδημοκρατισμό της εργασίας όπως περιγράφηκε παραπάνω.

Αν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι διεύθυναν τις επιχειρήσεις τους τις τελευταίες δεκαετίες στις ΗΠΑ και τη δυτική Ευρώπη, θα είχαμε πολύ μικρότερη μετακίνηση επιχειρήσεων στο εξωτερικό, πολύ μικρότερο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, πολύ μικρότερη συρρίκνωση των δημοσίων υπηρεσιών κλπ. Εάν οι εργαζόμενοι διεύθυναν τις δικές τους επιχειρήσεις στις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού», τότε οι κοινωνίες τους θα είχαν πραγματοποιήσει τους δεδηλωμένους στόχους τους, αντί να αποκλίνουν από αυτούς μέχρι να καταρρεύσουν.

Η πάλη για τη δημοκρατία και τον «σοσιαλισμό» χωρίς την ταυτόχρονη, ολοκληρωμένη πάλη για τη μεταμόρφωση της οικονομικής δομής στους χώρους εργασίας – για παράδειγμα, με τον τρόπο που συνοψίζεται παραπάνω – δεν θα είναι τίποτα άλλο παρά η επανάληψη των αποτυχημένων προσπαθειών όλων εκείνων που αγωνίστηκαν από το 1789 για Ελευθερία Ισότητα, Αδελφοσύνη. Έντιμοι άνθρωποι έχουν από τότε αναρωτηθεί (όπως έκανε και ο Μαρξ) γιατί ο καπιταλισμός δεν ήταν ποτέ σε θέση να υλοποιήσει τα συνθήματα που ισχυριζόταν ότι υποστήριζε. Ένα βασικό πρόβλημα ήταν η θεμελιώδης καπιταλιστική και αντιδημοκρατική διαίρεση ανάμεσα στη μάζα των εργαζομένων που παρήγαγαν τα πλεονάσματα/κέρδη και των μειοψηφιών (είτε πρόκειται για τους ιδιωτικούς εκπροσώπους των μετόχων είτε για τους επίσημους εκπρόσωπους του κρατικού μηχανισμού) που τα ιδιοποιούνται και αποφασίζουν για τις κοινωνικές τους χρήσεις. Καθώς ο καπιταλισμός απομακρύνεται πλέον ολοένα και πιο μακριά από την υλοποίηση τηςΕλευθερίας,Ισότητας και Αδελφοσύνης, είναι καιρός να κατανοήσουμε ότι η αλλαγή της οικονομικής δομής στους χώρους εργασίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος οποιασδήποτε πραγματικής και βιώσιμης λύσης.

Μπορούν οι εργατικοί συνεταιρισμοί, ενδεχομένως, να αποτελέσουν το θεμέλιο για το σοσιαλισμό, δεδομένου ότι οι πιο σύγχρονες ιστορικές προσπάθειες, όπως τα Ισραηλινά κιμπούτς είτε απέτυχαν ή είτε μετεξελίχθηκαν σε καπιταλιστικές επιχειρήσεις; Η ιδέα θα μπορούσε να ονομαστεί ουτοπική.

Απάντηση: δεν έχω πρόβλημα να κατηγορηθώ ως ουτοπικός. Η αριστερά θα μπορούσε να γίνει λίγο περισσότερο ουτοπική, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του σημαντικού της “οράματος” “αποστραγγίστηκε” από το μεγαλύτερο μέρος της οργανωμένης αριστεράς. Η κριτική του Ένγκελς στον ουτοπικό σοσιαλισμό ουδέποτε είχε την πρόθεση να εξαλείψει την ουτοπία από το σοσιαλισμό. Η κριτική του στόχευε στον υπερτονισμό της «επιστημονικότητας» του σοσιαλισμού, προκειμένου να οδηγηθεί σε αυτό που πίστευε (και συμφωνώ μαζί του) ότι θα αποτελούσε μια καλύτερη ισορροπία της έννοιας. Αυτός ακριβώς είναι και ο δικός μου στόχος, προς την αντίθετη όμως κατεύθυνση.

Έχετε πιθανώς δίκιο πως πρέπει να γίνω πιο προσεκτικός ώστε να μην γίνεται η παρανόηση ότι η πρόταση μου για τις αυτοδιευθυνόμενες συλλογικά από τους εργαζόμενους παραγωγικές επιχειρήσεις/συνεταιρισμοί, αποτελεί «την μία και μοναδική» απάντηση (αυτό που αποκαλείται και «το θεμέλιο για το σοσιαλισμό»). Συμφωνώ ότι χωρίς άλλες αλλαγές – για παράδειγμα, την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, το σχεδιασμό, κλπ. – τέτοιοι συνεταιρισμοί από μόνοι τους θα μετατραπούν σε καπιταλιστικές επιχειρήσεις, όπως λίγο – πολύ περιγράψατε και για τα κιμπούτς. Όμως από την άλλη, ισχύει επίσης το αντίστροφο. Χωρίς την κολεκτιβοποίηση των επιχειρήσεων στη βάση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας – και αυτό δεν επιτυγχάνεται εγκαθιστώντας κρατικούς αξιωματούχους / κομισάριους στη θέση των ιδιωτικών καπιταλιστικών διοικητικών συμβουλίων – η κοινωνικοποίηση της ιδιοκτησίας και ο κεντρικός σχεδιασμός θα μετατραπούν σε καπιταλισμό, όπως συνέβη στην ΕΣΣΔ κλπ.

Αυτό το οποίο έλλειψε από τα σοσιαλιστικά πειράματα – παρά τις πολλές επιτυχίες τους, τις οποίες αναγνωρίζω και επικροτώ – είναι ο συνδυασμός των σοσιαλιστικών αλλαγών στο μακρο-οικονομικό επίπεδο, με τις αλλαγές στο μικρο- οικονομικό επίπεδο στην κατεύθυνση που τονίζω παραπάνω.

Γιατί εμείς, οι Αμερικανοί έχουμε σημαντικά λιγότερες διαδηλώσεις από ότι έχουν στην Ευρώπη, όπως στη Γαλλία ή στην Ελλάδα;

Απάντηση: Λοιπόν, η αλήθεια είναι ότι, όπως το βλέπω εγώ, βρισκόμαστε στην αρχή μιας σοβαρής, μακροχρόνιας πτώσης του βιοτικού επιπέδου της εργατικής τάξης των ΗΠΑ, εκτός εάν αυτή βρει κάποιο τρόπο ώστε να μετατραπεί σε μια οργανωμένη πολιτική δύναμη. Και μέρος αυτής της διαδικασίας είναι μι εκπαίδευση και οργάνωση, που να είναι ικανή να αναιρέσει την ιδεολογική δουλειά που έχει γίνει στον αμερικανικό λαό – και τους έχει κάνει ιδιαίτερα καχύποπτους απέναντι στη συλλογική δράση και τις πολιτικές οργανώσεις και συχνά ανίκανους να κατανοήσουν τη δική τους κατάσταση με κοινωνικούς και πολιτικούς όρους.

Έτσι, το συμπέρασμά στο οποίο οδηγήθηκα ήταν να κάνω ό, τι μπορώ για να παρέχω πληροφορίες και αναλύσεις που διαφορετικά θα έλειπαν. Αυτό ακριβώς κάνουν και πολλοί άλλοι στις ΗΠΑ. Ανάλυση και οργάνωση. Δεν έχουμε την αναλυτική αριστερή παράδοση των Γάλλων, ενώ μας λείπει επίσης η πολύ ισχυρότερη συνδικαλιστική τους δύναμη, όπως και οι αριστερές πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις, έτσι ώστε να μην είμαστε ακόμα έτοιμοι να προχωρήσουμε σε ανάλογες ενέργειες με τις δικές τους. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από προγενέστερο στάδιο. Όμως, ποιες άλλες επιλογές υπάρχουν; Πραγματικά δεν υπάρχει καμιά ατομική διαφυγή από μια κοινωνική κρίση, όπως ακριβώς είναι μια αυταπόδεικτη αλήθεια ότι δεν μπορούμε να λύσουμε μια κοινωνική κρίση με ατομικές λύσεις … αυτά τα σκληρά μαθήματα, οι Αμερικανοί πολίτες ή θα τα μάθουν στην πράξη ή θα τα αποδεχτούν.

Πώς οι μεγάλες επιχειρήσεις, με ανειδίκευτους και ανεκπαίδευτους εργάτες, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν στην πράξη σε ένα δημοκρατικό σοσιαλιστικό σύστημα; Αυτοί οι εργαζόμενοι θα λαμβάνουν αποφάσεις δημοκρατικά, αλλά ίσως να μην μπορούν να κατανοήσουν τη λειτουργία του συνόλου της επιχείρησης και ως εκ τούτου να λαμβάνουν αποφάσεις που να βλάπτουν την επιχείρηση. Αν μάλιστα έχουν την πλειοψηφία, αυτό θα μπορούσε να κάνει την κατάσταση ακόμη πιο επικίνδυνη. Αυτό δεν αποτελεί ένα πρόβλημα;

Απάντηση: Θα αποτελούσε αναμφισβήτητα μια σημαντική κοινωνική αλλαγή, η μετάβαση από την παραδοσιακή, από πάνω προς τα κάτω, ιεραρχική καπιταλιστική οργάνωση της εταιρικής επιχείρησης, σε ένα πολύ διαφορετικό μοντέλο όπου οι εργαζόμενοι λειτουργούν δημοκρατικά, αποτελώντας οι ίδιοι το διοικητικό συμβούλιο της επιχείρησής τους. Όπως συμβαίνει σε όλες τις κοινωνικές αλλαγές τέτοιου μεγέθους, θα χρειαστεί να γίνουν όλων των ειδών οι προσαρμογές, κατά τη διάρκεια της μετάβασης. Το ίδιο ίσχυσε και κατά την κοινωνική μετάβαση από την μοναρχία στην κοινοβουλευτική δημοκρατία στην Ευρώπη, στη διάρκεια της μετάβασης από τη σκλαβιά στην ελεύθερη εργασία στις νότιες Πολιτείες των ΗΠΑ, και ούτω καθεξής. Στην περίπτωση που αναφέρεις, θα πρέπει να υπάρξει εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζομένων, ώστε να μπορούν να διενεργούν σωστά τα νέα καθήκοντά τους ως διευθυντές παράλληλα με τα παραδοσιακά καθήκοντα τους ως μισθωμένων εργατών. Σήμερα, μια μικρή μειοψηφία των πολιτών εκπαιδεύονται σε κολέγια και σχολές διοίκησης επιχειρήσεων, ώστε να γίνουν διευθυντές των καπιταλιστικών επιχειρήσεων. Στο νέο σύστημα, η πλειοψηφία θα πρέπει να λαμβάνει παρόμοια εκπαίδευση. Ακριβώς όπως στο παρελθόν, μόνο μια μικρή μειοψηφία των ανθρώπων φοιτούσε στα σχολεία – την εποχή που κυβερνούσαν οι βασιλιάδες – έτσι και τώρα διεκδικούμε δημόσια εκπαίδευση για όλους, σε αυτό που μας αρέσει να αποκαλούμε ως ένα δημοκρατικό πολιτικό σύστημα. Λοιπόν, η προτεινόμενη μετάβαση σε ένα δημοκρατικό οικονομικό σύστημα στο εσωτερικό κάθε επιχείρησης, μπορεί και θα απαιτήσει ανάλογη εκπαίδευση και προετοιμασία για όλους.

Η μαζική δημόσια εκπαίδευση και προετοιμασία άξιζε τον κόπο να στηριχθεί, γιατί στήριξε με τη σειρά της την πολιτική δημοκρατία. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η παράλληλη εκπαίδευση και η προετοιμασία θα αξίζει τον κόπο να στηριχθεί, στηρίζοντας με τη σειρά της την οικονομική δημοκρατία.

Αν είχαμε ένα σύστημα όπου οι επιχειρήσεις θα διευθύνονται από τους ίδιους τους εργαζόμενους, με ποιον τρόπο θα προωθούσαμε τις καινοτομίες, αν δεν ανταμείβαμε τα άτομα που κάνουν αυτές τις ανακαλύψεις με μεγάλα βραβεία;

Απάντηση: Και σήμερα και παλαιότερα έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου – σε μέσα παραγωγής καθώς και σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες – από ανθρώπους που θέλουν να κερδίσουν πολλά χρήματα και καθοδηγούνται από αυτόν τον στόχο. Έχουν υπάρξει επίσης σημαντικές ανακαλύψεις από ανθρώπους που στηρίχθηκαν στα δικά τους χρήματα ή στα χρήματα των πλούσιων φίλων και συνεργατών τους. Δεν θα είχαμε ορισμένες από αυτές τις ανακαλύψεις χωρίς πλούσιους ανθρώπους και χωρίς πλούσια ανταμοιβή για τις καινοτομίες.

Όμως οι καινοτομίες δεν συντελούνται μόνο με αυτόν τον τρόπο. Ας υποθέσουμε ότι όλα τα είδη της κοινωνικής αναγνώρισης – βραβεία, δημόσιες τιμητικές διακρίσεις, οι ευκαιρίες που παρέχονται για περαιτέρω καινοτομίες, κ.λπ. – παρέχονται στους καινοτόμους. Θα υπάρξουν ερευνητές που θα ανταποκριθούν σ ‘αυτές. Επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα πραγματικό παγκόσμιο παράδειγμα, ενός διαφορετικού τρόπου οργάνωσης της καινοτομίας σε μια οικονομία όπου κυριαρχούν οι αυτο-διευθυνόμενες από τους εργαζόμενους επιχειρήσεις. Έμαθα γι’αυτό όταν επισκέφτηκα την Mondragon Corporation στην Ισπανία, το Μάιο του 2012. Πρόκειται για μια πολύ δυναμική, τεχνολογικά προηγμένη εταιρεία με 85.000 μέλη-εργαζόμενους – ανθρώπους που εργάζονται και παράλληλα διευθύνουν συλλογικά τις πολλές διαφορετικές επιχειρήσεις που απαρτίζουν τον Mondragon Corporation. Καθεμιά από αυτές τις αυτοδιευθυνόμενες επιχειρήσεις συμβάλλει με ένα μικρό ποσό των καθαρών εσόδων της σε ένα ταμείο – το οποίο διαχειρίζεται από τη συλλογικότητα των εργαζομένων – για τη στήριξη της καινοτομίας. Το ταμείο παρέχει κεφάλαια για την έρευνα, την δημιουργία και την εισαγωγή στην παραγωγή των νέων καινοτομιών από δημιουργικούς ερευνητές – και ναι, θα μπορούσε επίσης να παρέχει κάποια άμεση προσωπική ανταμοιβή στους καινοτόμους. Αυτός είναι ένα δημοκρατικός τρόπος παροχής υποστήριξης στην καινοτομία. Έχει σίγουρα λειτουργήσει καλά για την εταιρία Mondragon.

Και αν χρειαζόμαστε περισσότερες αποδείξεις, έχω έτοιμο ένα σχέδιο: (1) ας οργανώσουμε ένα σημαντικό τομέα της οικονομίας των ΗΠΑ με αυτο-διευθυνόμενες από τους εργαζόμενους επιχειρήσεις (ίσως παρέχοντας αυτές τις θέσεις εργασίας σε όσους είναι σήμερα άνεργοι, επειδή οι καπιταλιστές εργοδότες δεν τους προσλαμβάνουν) και (2) στη συνέχεια ας συγκρίνουμε το πόσο καλά θα λειτουργήσουν για τη στήριξη των καινοτομιών στις γραμμές παραγωγής τους. Μετά από μερικά χρόνια μπορούμε να κάνουμε κάποιες συγκρίσεις και να δούμε ποιες ενέργειες ή ποιοι συνδυασμοί ενεργειών λειτουργούν καλύτερα για την ενθάρρυνση, παρακίνηση και ανταμοιβή της καινοτομίας. Εμείς, οι οπαδοί των WSDEs (Workers’ Self-DirectedEnterprises ) θα καλοσωρίζαμε έναν τέτοιο ανταγωνισμό, αλλά αμφιβάλλουμε εάν πολλές καπιταλιστικές επιχειρήσεις θα έκαναν το ίδιο.

Πηγή: Πολιτικές Ψηφίδες και eagainst.com

Μπορούμε χωρίς αφεντικά, αυτοδιαχείριση τώρα! Ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης (Αθήνας) στον αγώνα των εργαζομένων της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής

Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 23/8, στον ελεύθερο κοινωνικό χώρο Νοσότρος, ανοιχτή συνέλευση της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης στον αγώνα των εργαζομένων της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής. Στη συνέλευση έγινε ενημέρωση για τις αποφάσεις των συνελεύσεων των εργαζομένων της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής, και συζήτηση προτάσεων για δράσεις αλληλεγγύης και στήριξης του αγώνα τους.

Αποφασίστηκαν τα εξής:

- Η συμμετοχή της Πρωτοβουλίας στο μπλοκ των εργαζομένων της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής στην πορεία της ΔΕΘ, στις 8/9, στην Καμάρα.

- Η διοργάνωση εκδήλωσης-συζήτησης στην Αθήνα με συμμετοχή εργαζομένων της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής και εργαζόμενου από την αυτοδιαχειριζόμενη Ζανόν της Αργεντινής.

- Η διοργάνωση μεγάλης συναυλίας αλληλεγγύης και οικονομικής στήριξης των εργαζομένων της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής.

- Η πραγματοποίηση νέας ανοιχτής συνέλευσης, τη Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου, 8:00 μμ, στο Πολυτεχνείο.

- Η οργάνωση εξορμήσεων ενημέρωσης σε χώρους δουλειάς και γειτονιές, με το παρακάτω κείμενο που διαμορφώθηκε στη συνέλευση:

Μπορούμε χωρίς αφεντικά!

Αυτοδιαχείριση τώρα!

Οι εργαζόμενοι της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής στη Θεσσαλονίκη, απλήρωτοι από τον Μάιο του 2011 και σε επίσχεση εργασίας, αγωνίζονται να κάνουν πράξη ότι εμείς οι εργαζόμενοι μπορούμε χωρίς αφεντικά. Αγωνιζόμαστε μαζί τους στηρίζοντας την απόφασή τους να περάσει το εργοστάσιο στα χέρια των εργαζομένων, για την αυτοδιαχείριση του εργοστασίου, ως λύση για να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας και τα δεδουλευμένα των εργαζομένων.

Ο αγώνας αυτός αφορά ολόκληρη την κοινωνία, καθώς θέτει άμεσα επί τάπητος το δρόμο της αυτοδιαχείρισης και του αμεσοδημοκρατικού εργατικού συνεταιρισμού ως απάντηση στην κρίση και στην επίθεση του κεφαλαίου και του κράτους. Ως το αναγκαίο βήμα για να πάρουμε εμείς, οι δημιουργοί του πλούτου, την παραγωγή και ολόκληρη τη ζωή μας στα χέρια μας.

Όπως δείχνουν και πολλά υπαρκτά και επιτυχημένα παραδείγματα σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι ένας δρόμος ανταγωνιστικός προς τις υπάρχουσες σχέσεις εκμετάλλευσης, ανισότητας και ιεραρχίας, που δεν επιζητεί απλώς να περισώσει την προηγούμενη κατάσταση αλλά να ανοίξει παράθυρα προς μια διαφορετική οργάνωση της παραγωγής και κατανομή των προϊόντων της με κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες και όχι το κέρδος των λίγων.

Παράλληλα είναι ένας δρόμος που ρίχνει τα τείχη των συντεχνιακών περιχαρακώσεων και των διαιρέσεων των εργαζομένων, αφού μπορεί να κινητοποιήσει και να συνενώσει όλο το «περιττό» για το κεφάλαιο εργατικό δυναμικό, από τους νεολαίους της επισφάλειας μέχρι τους εργαζόμενους στις βιομηχανικές ζώνες, από τους ανέργους μέχρι τους μετανάστες, για την επιβίωση, τη δημιουργία και την ελευθερία μέσω μιας άλλης αλληλέγγυας και συνεργατικής οικονομίας.

Βεβαίως πρόκειται για δύσκολο δρόμο που βρίσκεται και θα βρίσκεται όλο και περισσότερο αντιμέτωπος με το κεφάλαιο και το κράτος. Γι' αυτό η πλατιά κοινωνική ουσιαστική αλληλεγγύη και στήριξη είναι προϋπόθεση για την επιτυχία κάθε τέτοιου εγχειρήματος, και ταυτόχρονα κάθε νίκη σε αυτόν τον αγώνα μπορεί να λειτουργεί πολλαπλασιαστικά για την εξάπλωση και την ενδυνάμωση του παραδείγματος της αυτοδιαχείρισης.

Καλούμε τα σωματεία, τις εργατικές συλλογικότητες, τις συνελεύσεις γειτονιάς, όλους τους εργαζόμενους και τους ανέργους να στηρίξουν με κάθε μέσο τον δίκαιο αγώνα των εργατών της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής. Να πλαισιώσουν την Ανοιχτή Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης και τον κοινό μας αγώνα. Να συμβάλλουμε όλοι μας στη δημιουργία ενός πανελλαδικού δικτύου πολιτικής και οικονομικής υποστήριξης του πολύμορφου αγώνα και της ίδιας της αυτοδιαχειριζόμενης λειτουργίας του εργοστασίου.

Το ζήτημα έχει τεθεί: Δεν μπορείτε εσείς; Μπορούμε εμείς!

Ανοιχτή Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης (Αθήνας)

στον αγώνα των εργαζομένων στη Βιομηχανική Μεταλλευτική

Καταληψίες της γης ενάντια στην κυριαρχία του καπιταλισμού (αναδημοσίευση)

Από εφημερίδα Δράση (http://efimeridadrasi.blogspot.gr)

Περισσότεροι από 15.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν πριν λίγες ημέρες στην Puebla de la Sierra στην Μαδρίτη, για να προωθήσουν την δημιουργία ενός δικτύου ομάδων καταληψιών της γης. Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Puebla de la Sierra για τέσσερις ημέρες έγινε ένας χώρος δημιουργικής συνάντησης για την ανταλλαγή εμπειριών, και τον προβληματισμό σχετικά με τους περιορισμούς, τα κίνητρα και τους στόχους του κινήματος κατάληψης χωριών και αγροτικών κοινοτήτων, που λειτουργούν με πλήρη αυτονομία, συνδέοντας τη ζωή στη φύση με την αξιοποίηση των φυσικών πόρων. 

Η ομάδα που φιλοξένησε την συνάντηση ήταν ο συνεταιρισμός «Los Apisquillos de la Puebla» από την Μαδρίτη, που για δύο χρόνια εργάζεται για τη δημιουργία ενός δικτύου σε όλη την Ισπανία, που θα χρησιμεύει για την προώθηση της αμοιβαίας υποστήριξης, τη διάδοση εμπειριών και την ενίσχυση νέων μοντέλων ζωής ενάντια στην κυριαρχία του καπιταλισμού, τον καταναλωτισμό και τον ατομικισμό. 

Στις 14 θεματικές που αναπτύχθηκαν, συζητήθηκαν θέματα όπως ο αγροτικός τομέας την εποχή της κρίσης, ο αντικαπιταλισμός και η αντιπατριαρχική κοινωνία, οι μη αυταρχικές μορφές εκτροφής, η επισιτιστική κυριαρχία, η ενεργειακή ανεξαρτησία, κλπ. και αναζητήθηκαν τρόποι λειτουργίας (οριζόντια συγκέντρωση, αυτοδιαχείριση, κλπ) των διαφόρων εγχειρημάτων, όπως των καταλήψεων γης «Sieso de Jaca» (Ουέσκα), «Arizkuren» (Ναβάρα), Hontanillas (Γκουανταλαχάρα), των αγροτικών κοινοτήτων «Los Apisquillos» (Μαδρίτη), «Manzanares» (Σορία), «La Artesa de Villasur» (Μπούργκος), «BAH!» (Βαγιαδολίδ), των καταλήψεων χώρων «Casa Calabaza» (Γρανάδα), «Can Masdeu», «Can Pascual», «Kan Mussol» και «Can Piella» (Βαρκελώνη) κλπ, που προτιμούν να βρίσκονται έξω από τις πόλεις για να παρεμβαίνουν και να οικοδομούν γέφυρες μεταξύ αστικών και γεωργικών περιοχών. 

Οι συμμετέχοντες υπερασπίστηκαν την επανοικειοποίηση της γης και τη νομιμότητα των καταλήψεων ενάντια στην κερδοσκοπία της αγοράς ακινήτων και του τουρισμού, καθώς και τη συμμετοχή στους ποικιλόμορφους κοινωνικούς αγώνες που αναπτύσσονται σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Όπως ειπώθηκε, σήμερα στην Ισπανία υπάρχουν περισσότερα από 9.000 έρημα χωριά, ενώ τονίστηκε ότι θα πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ «ακατοίκητου» και «εγκαταλελειμμένου» προκειμένου να αναζητηθούν νέοι τρόποι κοινής χρήσης της γης. 

Οι ομιλητές ανέφεραν ότι μέσα από τις καταλήψεις της γης και τις νέες αγροτικές κοινότητες πρέπει να ξεκινήσει η ριζική σύγκρουση με το σημερινό μοντέλο της κοινωνικοποίησης των χωριών που χρησιμοποιούνται ως ψυχαγωγία για τους ανθρώπους της πόλης, καθώς και με την η Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ, ενώ στάθηκαν στην ανάγκη να γίνεται καθημερινή πράξη το σύνθημα «Δρω τοπικά, σκέφτομαι παγκόσμια».

Επίσης, στάθηκαν στην αναγκαιότητα συντονισμού μεταξύ των παλιών εγχειρημάτων που ξεκίνησαν την δεκαετία του ’70 (κατάληψη «Matallana» Γκουανταλαχάρα, «Bergua» (Ουέσκα), «Matavenero» (Λεόν) με τις καινούριες αγροτικές κολλεκτίβες που αναπτύσσονται ως παρακαταθήκη του κινήματος 15 Μ, καθώς και του εμπλουτισμού και της ανταλλαγής των μεταξύ τους εμπειριών. Τέλος, αναζητήθηκαν τρόποι χρηματοδότησης των διαφόρων συλλογικών προσπαθειών, οι οποίοι όπως τονίστηκε πρέπει να συνδέονται με την ιδέα της κοινωνικής οικονομίας καθώς και με τις κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις που αναπτύσσονται σε κάθε κοινότητα, και να αφήνουν έξω τους κλασικούς θεσμικούς φορείς (κυβέρνηση, κόμματα, συνδικάτα) και τους διάφορους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. 

Η επόμενη συνάντηση του δικτύου αποφασίστηκε να γίνει το χειμώνα στο αγρόκτημα «Somonte» στην Κόρδοβα, ενώ ο επόμενος στόχος είναι η δημιουργία ενός ευρύτερου δικτύου των σχετικών προσπαθειών (συνεταιριστικές πρωτοβουλίες, ομάδες εργασίας, καταλήψεις γης, παραγωγοί μικρής κλίμακας, κλπ) που αναπτύσσονται στον ευρωπαϊκό Νότο.

Δημήτρης Γκιβίσης
Πηγή: http://periferiastereas.blogspot.gr

Χίος: Το Ολοκαύτωμα (του Γιάννη Μακριδάκη)

Τούτο το νησί ακόμη και στο ξεψύχισμά του μοσχοβολά μαστίχα και θυμάρι*.

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης γράφει από το μαρτυρικό νησί για την πύρινη τραγωδία 

Κάτι τέτοιες ώρες παρακαλάω να ήμουνα άπατρις. Σκέφτομαι πόσο καλύτερα θα ήταν να έχω γεννηθεί και να ζω στην τσιμεντούπολη, να μην ξέρω τίποτα, να είμαι ένας ανυποψίαστος αστός καταναλωτής και να έχω πλήρη άγνοια για τη ζωή και τη φύση.

Στα δεκαπέντε χρόνια που εξέδιδα το περιοδικό Πελινναίο, είχα περπατήσει βήμα προς βήμα ολόκληρο το νησί. Από την ψηλότερη κορφή μέχρι το πιο βαθύ σπήλαιο κι από την καρδιά του πυκνότερου δάσους ίσαμε την πιο απόμερη ακρογιαλιά. Η Χίος μού αποκαλυπτόταν αργά και ηδονικά, τόσο που την ερωτεύτηκα παράφορα και δεν την πρόδωσα ποτέ. Εφτασα στο σημείο να νιώθω πως ο κυριότερος λόγος για τον οποίον ήρθα στη ζωή ήταν για να δω αυτό το θαύμα της φύσης γύρω μου, για να ρουφήξω κάθε εικόνα, κάθε μυρωδιά και κάθε ήχο αυτού του υπέροχου τόπου. Εγινε για μένα Ιδέα η Χίος...

.

Η πρώτη φωτιά: Το φοβόμουν επί πολλά χρόνια, κάθε καλοκαίρι, αλλά το ξόρκιζα το κακό. Είχα γνωρίσει από μικρό παιδί τον τρόμο και τον φασισμό της πύρινης λαίλαπας. Δεκαεφτά ετών ήμουνα, όταν ένα καλοκαιρινό απόγευμα που πήγαινα για την απογευματινή μου βόλτα στα καφέ της προκυμαίας, με σταμάτησε η Τροχαία και μου επέδωσε ένα χαρτί πολιτικής επιστράτευσης. Με έστειλαν στο σπίτι μου να αλλάξω περιβολή και κατόπιν με φόρτωσαν σε ένα στρατιωτικό όχημα. Με στείλανε στο μέτωπο μιας πυρκαγιάς που κατέκαιγε τα δάση της Νέας Μονής. Η νύχτα έπεσε γρήγορα κι απόμεινα μες στο φλεγόμενο δάσος, να βλέπω τους αιωνόβιους πεύκους που γίνονταν παρανάλωμα, οι φλόγες να γλείφουν τ’ αστέρια της καλοκαιρινής νύχτας κι εγώ να κλαίω με δάκρυ πιο μαύρο κι από το κάρβουνο, να μην μπορεί η ψυχή μου να βαστάξει τόσο πόνο. Οι δασοπυροσβέστες τρώγανε σουβλάκια και πίτσες, γελούσανε σαν να βρίσκονταν σε γλέντι και λέγανε σε μένα τον πρωτάρη ότι τη νύχτα δεν μπορείς να κάνεις τίποτα, ότι την αφήνεις τη φωτιά να κάψει ό, τι είναι να κάψει ώσπου να ξημερώσει και να ’ρθουν τ’ αεροπλάνα. Τους άκουγα, τους έβλεπα με φόντο τις φλόγες που καρβούνιαζαν τους πεύκους και με κυρίευε η θλίψη και η οργή. Βγήκα στον δρόμο, σταμάτησα ένα διερχόμενο όχημα και έφυγα. Πήγα στο κρεβάτι μου και δεν κοιμήθηκα καθόλου όλη νύχτα. Με το πρώτο φως της μέρας, καβάλησα το παπί και ξαναπήγα στο μέτωπο της φωτιάς, αυτή τη φορά δίχως χαρτί πολιτικής επιστράτευσης στην τσέπη. Εθελοντής δασοπυροσβέστης.

Ο αβάσταχτος πόνος: Από τότε έχουν περάσει είκοσι και βάλε χρόνια, στη διάρκεια των οποίων συμμετείχα εθελοντικά σε όλες ανεξαιρέτως τις κατασβέσεις πυρκαγιών που άναψαν στο νησί. Και πάντα έλεγα πως άμα ποτέ, ω μη γένοιτο, αρπάξει φωτιά το δάσος του Αναβάτου, δεν θα έχω το ψυχικό σθένος να είμαι παρών, να δω το αποτρόπαιο θέαμα. Κι ήρθε ο Αύγουστος του 2012 να μου δώσει αυτή τη μεγάλη πίκρα, να δοκιμάσει τις αντοχές μου. Με την αναγγελία της πυρκαγιάς ένιωσα τους πρώτους πόνους στο στομάχι. Δεν τόλμησα να πάω στον τόπο της καταστροφής, ούτε νομίζω πως θα τολμήσω ποτέ πια. Ο πόνος είναι αβάσταχτος.

Η φωτιά δεν αρκέστηκε μόνο σ’ αυτό το όμορφο πυκνό δάσος. Συνέχισε την ξέφρενη πορεία της. Η Χίος αφανίστηκε. Η καταστροφή είναι ολοσχερής. Ιδια σε μέγεθος με αυτήν που προξένησαν οι ορδές των Οθωμανών το 1822 σφαγιάζοντας και πυρπολώντας το νησί, δημιουργώντας όμως ταυτόχρονα κι ένα πανευρωπαϊκό κίνημα φιλελληνισμού και συμπαράστασης στην ελληνική επανάσταση. 

Διακόσια σχεδόν χρόνια μετά και ενώ η Ελλάδα είναι πάλι υπόδουλη, της αυτοκρατορίας των «Αγορών» αυτή τη φορά, η Χίος υφίσταται ξανά ολοκαύτωμα, με υπαίτιους την ελληνική κυβέρνηση και τις ορδές των τοπικών πολιτικών και ψηφοφόρων, οι οποίοι όλα αυτά τα χρόνια έβλεπαν το νησί ως οικόπεδο προς «αξιοποίηση και ανάπτυξη». 

Εύχομαι και ελπίζω ότι ούτε αυτή η θυσία του τόπου μου θα πάει χαμένη. Οτι θα ξυπνήσει συνειδήσεις και θα κάνει τους ανθρώπους πιο ταπεινούς και πιο συνετούς. Οσο για μένα, θα συνηθίσω στη θλίψη. 

* Ο Γιάννης Μακριδάκης είναι συγγραφέας και ο ιδρυτής του Kέντρου Xιακών Mελετών με σκοπό την έρευνα, αρχειοθέτηση, μελέτη και διάδοση των τεκμηρίων της Χίου. Κείμενά του στο προσωπικό του ιστολόγιο: http://yiannismakridakis.gr/           

* Φωτογραφία, λεζάντα από τη φίλη Ξένια (http://fractalx.blogspot.gr/)