Πέμπτη 30 Μαΐου 2013

Θανατηφόρα μοναξιά στην ψηφιακή εποχή: «Έρωτας ή τίποτα» (αναδημοσίευση)

...αποφθέγματα αστικής απόγνωσης από την ανάγκη για οικειότητα





Στο μετρό της Πράγας ένα στα πέντε βαγόνια κάθε συρμού θα είναι ειδικός χώρος γνωριμιών. Αυτό ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος της εταιρείας Ropid που διαχειρίζεται τις συγκοινωνίες της τσέχικης πρωτεύουσας. «Σήμερα οι άνθρωποι δεν έχουν μέρος να γνωριστούν. Ίσως σε κάποιο πάρτι ή στη δουλειά. Αν θέλουν, οι επιβάτες μπορούν να γνωρίζονται μεταξύ τους και να συνάπτουν σχέσεις. Αν δεν θέλουν, μπορούν απλώς να διαβάζουν».

Στην Ελλάδα, το θέμα που έπεσε στην Έκθεση στις πανελλαδικές εξετάσεις ήταν «η απομόνωση του ανθρώπου μέσα στην ψηφιακή εποχή». Στους δρόμους της Αθήνας, όλο και περισσότεροι λυρικοί ποιητές γράφουν συνθήματα απεγνωσμένης αγάπης: «ερωτευτείτε», «Έρωτας ή τίποτα» και άλλα τέτοια αποφθέγματα αστικής απόγνωσης. Ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης, μετρ της υπερβολής, ο Έλληνας που σίγουρα θα είδε τον «Υπέροχο Γκάτσμπυ» του Μπαζ Λούρμαν με δάκρυα ζήλιας στα μάτια, στην τελευταία ταινία του, που λοιδορήθηκε, αλλά έκοψε κοντά 1 εκατομμύριο εισιτήρια, έτρεχε στους δρόμους της Πλάκας φωνάζοντας το σκυλί του, χωρίς να ντρέπεται που το έλεγαν «Μοναξιά». Καθώς το κυνηγούσε, γνώρισε τον έρωτα της ζωής του, γιατί αυτά συμβαίνουν στο σινεμά.

Μοναξιά λοιπόν. Το θέμα μοιάζει μελό και ερωτικό, και κάπως σαν πολυτέλεια της ζωής. Στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετο. Η Τζούντιθ Σούλεβιτς, επιστημονική ρεπόρτερ του περιοδικού «NewRepublic», παρουσίασε μια έρευνα με τίτλο «Η θανατηφόρα μοναξιά». Δεν ήταν μια ρομαντική προσέγγιση στο θέμα, ήταν μια επιστημονική και κοινωνιολογική σπουδή, που θα έπρεπε να διανεμηθεί σε κάθε Έλληνα πολίτη, αν αυτός νιώσει έτοιμος να διαβάσει κάτι άβολο. Δεν είναι μόνο οι ήρωες ερωτικών κομεντί, οι χωρισμένοι και οι νταλκαδιασμένοι. Οι μοναχικοί είναι οι αουτσάιντερ της ζωής. Οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί, όσοι δέχονται επιθέσεις, όσοι νιώθουν διαφορετικοί και το σύστημα τους συμπεριφέρεται έτσι. Οι γυναίκες είναι πιο μοναχικές από τους άνδρες – αν και οι άγαμοι άνδρες είναι πιο μοναχικοί από τις άγαμες γυναίκες. Οι μετανάστες νιώθουν μεγαλύτερη μοναξιά από τους γηγενείς. Οι λιγότερο μορφωμένοι περισσότερο από τους απόφοιτους πανεπιστημίου. Οι άνεργοι και οι συνταξιούχοι περισσότερο απ’ όσους έχουν δουλειά.

Ποιος είναι ο ψυχολογικός ορισμός της μοναξιάς; Δεν είναι οι μοναχικές ώρες της δημιουργικής εργασίας, δεν είναι η στιγμή που είσαι άρρωστος και όλοι οι άλλοι φαίνεται να διασκεδάζουν, δεν είναι ένα χωρισμός – εκτός κι αν είναι πολλοί χωρισμοί. Η μοναξιά, έγραφε η έρευνα, δεν είναι καν το πένθος ούτε η κλινική κατάθλιψη, που μπορεί να έχει αυτό το σύμπτωμα, αλλά δεν είναι η αιτία. Η μοναξιά είναι – αλλά στην πραγματικότητα εξαιρετικά σύνθετα – «η ανάγκη για οικειότητα»!

Πριν από λίγα χόνια, η Ναόμι Αϊζενμπεργκ, κοινωνική ψυχολόγος στο UCLA, έκανε ένα απλό πείραμα. Κάλεσε ανθρώπους να παίξουν ένα on line παιχνίδι στον υπολογιστή με το όνομα Cyberball. Έπρεπε να πετάξεις μπροστά και πίσω μια μπάλα, παίζοντας με δυο άλλους ανθρώπους, οι οποίοι στην πραγματικότητα δεν ήταν άνθρωποι, αλλά ένα πρόγραμμα υπολογιστή. Οι «άνθρωποι» έπαιζαν για λίγο, αλλά κάποια στιγμή έπαυαν να ασχολούνται με τον πραγματικό άνθρωπο και έπαιζαν μεταξύ τους. Οι καλωδιωμένοι πραγματικοί άνθρωποι ένιωσαν εκείνη τη στιγμή της απόρριψης εγκεφαλικές διεργασίες ανάλογες με αυτές που συμβαίνουν και όταν χτυπάνε στο πόδι.

Αυτό δεν είναι ένα κείμενο για τον Έρωτα. Είναι ένα κείμενο για τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Αυτή, που έχοντας χάσει εδώ και καιρό τον ανθρωπισμό της, έχει για επίσημους συνομιλητές ναζιστές, κυνηγούς των αδυνάτων, ιερείς, όπως ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος, που μέσα στην προηγούμενη εβδομάδα ανήγγειλε ότι «θα χτυπάει πένθιμα τις καμπάνες σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ψήφιση του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου», και ενοχικούς, υποταγμένους πολιτικούς, ανίκανους όχι να μιλήσουν, αλλά και να σκεφτούν ανθρωπιστικά.

Γιατί η μοναξιά δεν είναι θανατηφόρα όταν χωρίζεις. Είναι θανατηφόρα όταν στοχοποιείσαι, είσαι ανεπιθύμητος, δέχεσαι διακρίσεις και σε κυνηγάει ένα ολόκληρο σύστημα. Είναι θανατηφόρα όταν άνθρωποι βρίσκονται στο στόχαστρο και γίνονται θύματα ενός πολέμου στον οποίο δεν έχουν καν λόγο ύπαρξης. Είναι θανατηφόρα όταν γίνεται πολιτική επιλογή για λόγους ψηφοθηρίας.

Αυτό είναι που δεν γίνεται εύκολα κατανοητό: πώς γίνεται να είσαι άνθρωπος και να στηρίζεις την ιδεολογία σου στην απομόνωση και στη σταδιακή αποξένωση των αδύναμων ανθρώπων; Πώς κοιμάσαι τα βράδια με την επιθυμία να εξεντώσεις τους αδύναμους; Και παρέα να έχεις, να ξέρεις πως είσαι μόνος σου, εσύ και το μίσος σου; Και αν δεν το ξέρεις, ακόμη χειρότερα για σένα.

[ΠΗΓΗ: Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Η θανατηγόρα μοναξιά στην Ελάδα δεν είναι ερωτικό θέμα αλλά πολιτική απόφαση – ΒΗMAGAZINO]

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Για οποιαδήποτε πληροφορία ή ερώτηση στείλτε email στο dikaexarchion@gmail.com.