Aναρχικές κολεκτίβες* (αναδημοσίευση)

Περικλής Κοροβέσης - Εφημερίδα τών Συντακτών  (8.11.2014)

Ολοι ζούμε σε μια εικονική πραγματικότητα. Το σύμπαν μας είναι η τηλεόραση και το facebook με τους εκατοντάδες φίλους και φίλες, ζώντας σε μια ολοκληρωτική μοναξιά. Η κατανάλωση ήταν η μόνη πραγματικότητα που είχαμε ζήσει. Και τώρα που τη χάσαμε την αναπολούμε. Οι γεμάτες σακούλες με τα ψώνια, συχνά άχρηστα, είναι οι χαμένες πατρίδες. Ο καταναλωτής δεν είναι πολίτης. Είναι η βάση του καπιταλισμού. Και σε αυτό το εύφορο έδαφος γεννιέται ο φασισμός. Οσο πιο αδρανείς είμαστε τόσο περισσότερο ζητάμε μεσσίες για να μας σώσουν. Αλλά ευτυχώς που υπάρχουν και άλλοι που ζουν και βλέπουν την πραγματικότητα. Δυστυχώς είναι λίγοι και θεωρούνται περιθωριακοί. Και όμως αυτοί είναι η μόνη ελπίδα που έχουμε.

Ο Χέγκελ έκανε μια θαυμαστή διάκριση μεταξύ Σωκράτη και Χριστού. Ο πρώτος ήταν δάσκαλος. Προκαλούσε την αναζήτηση της γνώσης. Και όσοι ήταν πρόθυμοι για συζήτηση την έψαχναν μαζί. Ο δεύτερος ήταν ρήτορας που κήρυττε τη μόνη και μοναδική αλήθεια σε πιστούς μαθητές. Και όπου υπάρχει μια εξ αποκαλύψεως αλήθεια, υπάρχουν και διαφορετικές ερμηνείες. Οι τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες, ο ιουδαϊσμός, ο χριστιανισμός και ο ισλαμισμός, αναγνωρίζουν τον ίδιο Θεό. Αλλά δεν είναι μία θρησκεία. Είναι τρεις. Και καλύτερα να μη μιλήσουμε για τις «διασπάσεις» τής κάθε ομολογίας. Τότε θα έχουμε τις διασπάσεις του κάθε Κομμουνιστικού Κόμματος, μια που και αυτό εκφράζει τη μία και μοναδική αλήθεια, όχι της θρησκείας, αλλά της Ιστορίας και της Νομοτέλειάς της.

Για το Σύμπαν γνωρίζουμε μόνο ένα 5%. Και αυτό σημαίνει πως η αλήθεια του Σύμπαντος κατά 95% μάς είναι άγνωστη. Μήπως η αλήθεια είναι αυτό που δεν ξέρουμε; «Μήπως οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά;». Και να αληθεύει η άλλη ποιητική ρήση: «Διαβάτη, δεν υπάρχει δρόμος, τον φτιάχνεις περπατώντας». Με άλλα λόγια, μόνον όταν υπάρχει αντίδραση αποκαλύπτουμε ένα μέρος της αλήθειας. Ζούμε σε μια εποχή που ο πλανήτης Γη έχει φτάσει στα όριά του. Το 1% του πληθυσμού της κατέχει το 50% του παγκόσμιου πλούτου. Με άλλους υπολογισμούς είναι το 0,1%. Το υπόλοιπο 99% ή το 99,99% τι κάνει; Αντιδρά με μικρές μειονότητες. Οι μεγάλες πλειοψηφίες ζουν στη λήθη. Και όλα τα μεγάλα ΜΜΕ που έχουν οι ολιγάρχες πολλαπλασιάζουν το ψέμα και το παρουσιάζουν σαν τη μόνη δυνατή πραγματικότητα. Η Α-λήθεια είναι η μη λήθη. Και από εδώ πρέπει να ξεκινήσουμε, αν θέλουμε να ζήσουμε. Η καλή συνάδελφος Χριστίνα Πάντζου μάς έφερε καλά νέα από την Ισπανία («Εφ.Συν.» 1-2 Νοεμβρίου 2014). Πάνω από πενήντα χιλιάδες άνθρωποι ζουν από την αλληλέγγυα οικονομία που στόχο έχει τον άνθρωπο και όχι το κέρδος. Το κίνημα Podemos που ξεκίνησε από τις πλατείες έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις. Μοιάζει σαν η Ισπανία να ξαναβρίσκει τον εαυτό της και να γυρίζει στις ρίζες της.

Η Ισπανία του εμφυλίου πολέμου (1936-1939) είναι μια αναβίωση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Εχουν γίνει πολλές και θαυμαστές επαναστάσεις που κατέληξαν σε δυστοπίες. Αλλά στο λίγο που κράτησε το ισπανικό θαύμα, έχουμε τις αποδείξεις πως η ουτοπία ή αλλιώτικα η φαντασιακή κοινωνία μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Η FAI, η Αναρχική Ομοσπονδία Ιβηρικής, στηριζόταν στη φιλία και την αγάπη. Και αυτό ζητούσε μια απαιτητική συσπείρωση. Είναι λάθος να νομίζουμε πως η Αναρχία είναι ένα σκορποχώρι. Προϋποθέτει υψηλή οργάνωση για να μπορέσει ο καθένας να εκφράσει τον λόγο του και όλοι μαζί να αποφασίσουν. Αλλά για να το πετύχουν αυτό χρειάστηκαν 75 χρόνια εντατικής δουλειάς και αγώνων.

Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, που είχε ένα εκατομμύριο νεκρούς, περίπου δέκα εκατομμύρια άνθρωποι παρήγαν τον πλούτο της χώρας έμμεσα ή άμεσα. Είχαν στα χέρια τους σχεδόν όλη την αγροτική και βιομηχανική παραγωγή και σε πολλές περιπτώσεις είχαν καταργήσει και το χρήμα. Παράλληλα υπήρχε πολιτιστική άνθηση. Δεκάδες παλάτια βαρόνων είχαν απαλλοτριωθεί και είχαν γίνει πνευματικά κέντρα. Το Κ.Κ. Ισπανίας, αντί να ενισχύσει αυτές τις προσπάθειες, τις πολέμησε. Βασικός εχθρός του σοβιετικού κόμματος δεν ήταν ο Φράνκο, αλλά οι αναρχικοί και οι τροτσκιστές του PUM. Να σημειώσουμε πως τις ταξιαρχίες που σχημάτισε δεν τις έστειλε ποτέ στην πρώτη γραμμή. Τις κράτησε στα μετόπισθεν. Στην πρώτη γραμμή πολεμούσαν οι αναρχικοί και οι τροτσκιστές, με μια δημοκρατική κυβέρνηση ξεχαρβαλωμένη.

Ηθικόν δίδαγμα: Αν δεν πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας θα μπλεχτούμε στα δίχτυα τους, «και κανείς δεν θα μπορέσει να μας βγάλει».

* Από το βιβλίο του Sam Dolgof με τον ίδιο τίτλο. Εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη