Σάββατο 18 Ιουνίου 2016

Εδουάρδο Γκαλεάνο, o ανεξάντλητος ποιητής (συνέντευξη)

από Το Περιοδικό


Η τελευταία συνέντευξη του Εδουάρδο Γκαλεάνο

Επιλογή και μετάφραση: Χρήστος Σιορίκης 
Με αφορμή της έκδοσης στην Ελλάδα του τελευταίου βιβλίου του Εδουάρδο Γκαλεάνο, «Το Ποδόσφαιρο στη Σκιά και το Φως» (Εκδ. Πάπυρος), παραθέτουμε αποσπάσματα από την τελευταία συνέντευξη που έδωσε ο συγγραφέας στην εφημερίδα «La Nación» της Αργεντινής, τον Μάιο του 2013.

Στην συνέντευξη αυτήν, ο συγγραφέας έκανε μια βαθιά ανάλυση για την πραγματικότητα της Λατινικής Αμερικής και έδινε ακόμη τη γνώμη του σχετικά με την υποτιθέμενη «έχθρα» ανάμεσα σε Αργεντίνους και Ουρουγουανούς. «Δυστυχώς, μια ηλιθιότητα πολύ διαδεδομένη», σημείωνε.


Κάθε απόγευμα, ο Εδουάρδο Γκαλεάνο πίνει ένα καφέ με το Θεό. Ακουμπά με τους αγκώνες δίπλα στο παράθυρο του «Μπραζιλέρο» (το μπαρ που στην παρούσα φάση είναι σαν δεύτερο σπίτι του), εισπνέει βαθιά τη μυρωδιά του ξύλου και της αναμονής, υπομονετικός, μέχρι η ακτινοβολούσα Ανδαλουσιανή που σερβίρει αυτά τα τραπέζια – Άλμπα Μαρίνα* στο μικρό, Ντιός («Θεού») στο επίθετο – να του φέρει, ανάμεσα σε χαμόγελα, αστεία και εγκώμια για το νεαρό της θεότητάς της, τον καφέ της ημέρας. «Λίγοι έχουν το όνομα Ντιός» λέει, ευτυχής με το παιχνίδι αυτό, ο συγγραφέας που τόσες φορές τσακώθηκε με εκείνη την άλλη θεϊκή παρουσία, των βωμών και των εντολών. «Νομίζω ότι στην Κόρδοβα της Ισπανίας, από εκεί όπου αυτή κατάγεται, υπάρχουν μόνο πέντε.».

Δεν είναι περίεργο που τα πηγαίνει καλά με το Θεό. Η μανία με την οποία έχει γράψει σχετικά με τα της θρησκείας δεν είναι αυτή ενός άθεου.

«Όταν ήμουν μικρός ήμουν πολύ πιστός, πολύ μυστικός. Κι αυτό είναι σαν το κατακάθι του κρασιού στον πάτο του ποτηριού, σου μένει για πάντα. Δεν είναι ένα πράγμα που φεύγει∙ μεταπλάθεται, αλλάζει όνομα. Κατά βάθος, ψάχνει κανείς το Θεό στους άλλους. Ή στη φύση, νοούμενη ως μια όμορφη ενέργεια του κόσμου, που είναι συγχρόνως τρομερή και υπέροχη. Πού είναι εκείνος ο Θεός που είχα μικρός και μια μέρα μου ’πεσε από μια τρυπούλα της τσέπης και δεν τον ξαναβρήκα ποτέ; Αργότερα έμαθα πως τον καλούσα με άλλα ονόματα. Γι’ αυτό η λέξη «Θεός» μπορεί να ορίσει την όμορφη κοπέλα που μας φέρνει αυτούς τους καφέδες.»

Και πώς να μη βρίσκεται το θεϊκό σε μια θαλασσινή αυγή.

«Ακριβώς. Ή σε ένα δειλινό. Όταν ο ήλιος φεύγει και πέφτει να κοιμηθεί σ’ αυτή την αιώρα που λέγεται ορίζοντας, στην πιο όμορφη ώρα της μέρας. Πολλές φορές αναρωτιέμαι πόσο λυπηρό πρέπει να είναι να πεθάνεις και να μην βλέπεις το δειλινό. Γιατί, η ικανότητά του για ομορφιά, σου επιστρέφει την πίστη σε ό,τι μπορεί να την έχει πληγώσει ή να την έχει κάνει να χαθεί. Δεν υπάρχει κανένα δειλινό που να μοιάζει με το άλλο. Είναι όλα διαφορετικά, και στο Μοντεβιδέο είμαστε τόσο τυχεροί που το έχουμε μπροστά μας. Ο ήλιος πέφτει μπροστά στα μάτια μας.»
[…]

Πολλές από τις σύντομες ιστορίες του έχουν γεννηθεί στις σημειώσεις που κρατά σε μικροσκοπικά τετράδια, ενίοτε πάνω στο ίδιο τραπέζι του Καφέ Μπραζιλέρο, εδώ όπου τώρα μιλάει με το Περιοδικό (της «Nación»).

«Είμαι παιδί των καφέ -θα πει. Ό, τι ξέρω το οφείλω σ’ αυτά. Κυρίως την τέχνη της αφήγησης. Την έμαθα ακούγοντας, στα τραπέζια των μπαρ, αυτούς τους θαυμάσιους προφορικούς αφηγητές των οποίων τα ονόματα αγνοώ, που έλεγαν θαυμαστά ψέματα, και τα έλεγαν με τόσο ωραίο τρόπο που, όσα έλεγαν, συνέβαιναν ξανά, κάθε φορά που τα αφηγούνταν. Είμαι παιδί αυτών των καφέ και αυτού του Μοντεβιδέο όπου υπήρχε χρόνος για να χάνεις χρόνο.»

[…]

«Δεν το πιστεύω! Απίστευτο! Έχω όλα σας τα βιβλία!»

Μια κοπέλα διακόπτει ξαφνικά. Καθαρή, ανεξέλεγκτη συγκίνηση. Πλησιάζει τον Γκαλεάνο, δεν σταματά να του μιλά: «Μόνο για εσάς ήρθα να ζήσω εδώ, στο Μοντεβιδέο». Η φωνή της την προδίδει: είναι μεξικάνα. Είναι χωρίς αμφιβολία, πολύ συγκινημένη. Γνώστρια των συνηθειών του ειδώλου της, τριγύριζε στην περιοχή του Καφέ Μπραζιλέρο. Μόνο μια λεπτομέρεια της ξέφυγε: δεν έχει μαζί της κανένα βιβλίο για να καταγράψει το αυτόγραφο του συγγραφέα.

«Μα τι γεγονός» συνεχίζει, μαγεμένη. «Έχω όλα τα βιβλία σας. Και τα συστήνω».
Ο Γκαλεάνο χαμογελά και σχολιάζει: «Διαδίδοντας το μαρτύριο…». Βγάζει από την τσάντα ένα μικρό σημειωματάριο, της το δίνει: «Για να το γεμίσεις με τις βαθύτερες σκέψεις σου. Εδώ θα σου ζωγραφίσω ένα γουρουνάκι, απόδειξη της αυθεντικότητας της υπογραφής μου. Το όνομά σου;»

«Ντανιέλα», απαντά εκείνη.

«Λοιπόν, Ντανιέλα, θα σου φτιάξω το γουρουνάκι κι ένα λουλούδι κόκκινο», λέει ενώ σχεδιάζει, ο άνθρωπος που έκανε τα πρώτα του βήματα στον κόσμο του τύπου όχι ως δημοσιογράφος, αλλά ως εικονογράφος. Και δεν το ξεχνά.

Η Ντανιέλα, εκστασιασμένη, κάθεται λίγο ακόμη. Μιλάνε για τη χώρα της, τα ταξίδια, για αυτή την ιδιαίτερη περιοχή δημιουργίας ανάμεσα στη λαϊκή και θρησκευτική τέχνη: τα μεξικάνικα τέμπλα. Ο Γκαλεάνο ξεκινά καινούργια ιστορία: «Ξέρεις, το πρώτο τέμπλο που είδα στο Μεξικό ήταν σε μια μικρή εκκλησία ερειπωμένη. […] Θαμπώθηκα. Μου εξήγησαν ότι αυτά τα τέμπλα ήταν αναθήματα. Πλησίασα. Ήταν υπέροχο, αλλά δεν τόλμησα να το κλέψω. Ένεκα μάλλον της καθολικής παιδικής ηλικίας. Βέβαια, το τέμπλο δεν ήταν και πολύ άγιο, θα λέγαμε. Γιατί έλεγε: Παναγία μου, σ’ ευχαριστώ που όταν μπήκε ο στρατός του Πάντσο Βίγια στο χωριό, βίασαν την αδερφή μου κι όχι εμένα».

Σκάμε στα γέλια. Η μεξικάνα φαν τον αγκαλιάζει, τον φιλά. Τον αγκαλιάζει ξανά πριν φύγει με το σημειωματάριο, το αυτόγραφο και το σχέδιο, χωρίς ακόμα να μπορεί να πιστέψει πως, ό, τι συνέβη, συνέβη στ’ αλήθεια.

Είναι συχνές τέτοιες συναντήσεις;

«Ναι. Ο κόσμος είναι πολύ τρυφερός. Όχι μόνο εδώ. Είναι αλήθεια πως έχω και εχθρούς, αλλά όπως έλεγε ο Αμβρόσιος Μπηρς: «Όποιος δεν έχει εχθρούς, δεν αξίζει να έχει φίλους». Κι η αλήθεια είναι πως έχω πολλούς φίλους. Μάλιστα, άνθρωποι γίνονται φίλοι σου διαβάζοντας αυτά που γράφεις. Φαίνεται ότι οι λέξεις δραπετεύουν απ’ τις σελίδες κι έχουν δάχτυλα και αγγίζουν αυτόν που διαβάζει. Σε αγγίζουν, σε χαϊδεύουν, σε χτυπάνε καμιά φορά, σε γρατσουνάνε.»

«Εμένα, η αλήθεια είναι, πως το να γράφω, με σώζει» θα ομολογήσει έπειτα. «Γιατί μου επιτρέπει να βγω έξω από μένα. Αυτό με βοηθά να ζω και να πηδώ πάνω από κάποια εμπόδια που η ζωή σου βάζει, και φαίνονται αξεπέραστα».


Ποια;

«Αν τα ορίσω, θα πω ψέματα. Χειρότερα∙ αν τα ορίσω τα μετατρέπω σε εμπόδια χαζά. Και δεν είναι. Αλλά αποδεικνύονται πολύ πολύπλοκα για να τα πεις με μια λέξη. Γράφοντας, τα θέτω εκτός. Είναι σαν κάποιος να έχει μέσα στην ψυχή θραύσματα από γυαλί που τον πληγώνουν. Όλοι έχουμε κάποιο σπασμένο γυαλί στην ψυχή μας, που πληγώνει και τη ματώνει, έστω και μικρό. Έτσι, γράφοντας, νιώθω ότι βγάζω λίγα απ’ αυτά τα γυαλάκια έξω από μένα. Τα βάζω σ’ ένα χαρτί και πια δεν μου κάνουν κακό. Δεν μου κάνουν τη ζωή ανυπόφορη, αλλά την πολλαπλασιάζουν, επειδή μου επιτρέπουν να συνεννοούμαι καλύτερα με τους άλλους. Γιατί ο καθένας έχει τα γυαλάκια του που τον πονάνε [χαμογελά λίγο]. Πιστεύω πως η λογοτεχνία είναι επικοινωνία ή δεν είναι τίποτα. Δεν γράφω για μένα, γράφω για να επικοινωνήσω με άλλους, για να φτάσω στους άλλους που θα γίνουν φίλοι μου, ακόμα κι αν δεν τους γνωρίζω ακόμα.»

Στην παραλιακή λεωφόρου του Μοντεβιδέο έχει λίγο κόσμο. Λίγο μένει ακόμα για να δύσει ο ήλιος, μα το σούρουπο ήδη αναγγέλλεται. Ένα φως απαλό, μόλις ρόδινο, ακόμα προστατευτικό, τυλίγει το μεγάλο περιπατητή, το θαυμαστή των θαλασσινών δειλινών. Λέει πως έχει ξεκινήσει νέα σχέδια για δύο βιβλία ∙ πως δεν διστάζει να ετοιμάσει βαλίτσες όταν είναι να παρουσιάσει στο εξωτερικό κάποιο από τα ήδη εκδοθέντα. Λέει επίσης πως θα συμμετάσχει ως σύμβουλος σε μία σειρά αφιερωμένη στο ποδόσφαιρο, που θα μεταδοθεί από κανάλι «Encuentro». Είναι πιθανό, μέσα σ’ αυτό τον κύκλο, να πάρει συνέντευξη από τον Ντιέγο Μαραντόνα, ο οποίος -διαβεβαιώνει- πως θα δεχόταν να συμμετάσχει μόνο αν είναι να συνομιλήσει με τον ουρουγουανό συγγραφέα.

Ακούραστος, ο Γκαλεάνο αφήνεται να τον χαϊδεύει η απαλότητα ενός ήλιου που, ακόμα, δεν τον διαλύουν οι φλόγες του δειλινού. Στο «Βιβλίο των Εναγκαλισμών» είπε ότι, αν κοιτάξεις από ψηλά, οι άνθρωποι «είμαστε μια θάλασσα από μικρές φλόγες» ∙ ο ίδιος λάμπει όπως οι πιο απαραίτητες από αυτές τις φλόγες: αυτές που «καίνε τη ζωή με τόσο πάθος που δεν μπορείς να τις κοιτάξεις χωρίς να ανοιγοκλείσεις τα μάτια, και που όποιος τις πλησιάζει, πιάνει φωτιά».

* Το όνομα αυτό σημαίνει «θαλασσινή αυγή». Το ονοματεπώνυμο λοιπόν της κοπέλας μπορεί να μεταφραστεί ως «θαλασσινή θεϊκή αυγή».

Παρασκευή 17 Ιουνίου 2016

Είναι πλέον επίσημο: η Γερμανία μαχαίρωσε, πυροβόλησε και σκότωσε την Ευρώπη για τρίτη φορά σε έναν αιώνα...(αναδημοσίευση


Ποιος μαχαίρωσε, πυροβόλησε κι εν τέλει σκότωσε τη Βρετανίδα βουλευτή Τζο Κοξ; Η απάντηση πως πρόκειται για έναν ψυχοπαθή νεοναζί οπαδό τού Brexit και "λευκό εθνικιστή" είναι, απλώς, μια επίπλαστη άφεση αμαρτιών για όλους εκείνους που οπλίζουν τα χέρια ανθρώπων οι οποίοι είναι επιρρεπείς, για διάφορους λόγους-ατομικούς και κοινωνικούς-, σε ακραίες συμπεριφορές. Ναι, ο Τόμας Μέιρ είναι ο φυσικός αυτουργός τού εγκλήματος, αλλά δεν είναι ο ηθικός αυτουργός. Στην περίπτωση, μάλιστα, της Ευρώπης- γιατί αυτή μαχαιρώθηκε και πυροβολήθηκε για μια ακόμα φορά το απόγευμα της Πέμπτης στην Αγγλία- είναι πολλοί, έχουν πρόσωπα, ονόματα, διευθύνσεις και πολλή ακόμα μισαλλοδοξία, σκοταδισμό, ρατσισμό, νεοφιλελευθερισμό κι εθνικισμό για να διαχύσουν. Είναι αυτοί που αφού επέτρεψαν στον καπιταλισμό να γίνει ανεξέλεγκτος, στη συνέχεια έστειλαν το λογαριασμό σε αυτούς που ωφελήθηκαν λιγότερο από τη "φούσκα" του. Είναι αυτοί που αφού ενεπλάκησαν σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους, αρνήθηκαν μετά να πληρώσουν το μάρμαρο για τους πρόσφυγες που δημιούργησαν. Είναι αυτοί που εξευτέλισαν την ευρωπαϊκή ιδέα προκειμένου να κυριαρχήσουν οι ελίτ των χωρών τους πάνω στους ευρωπαϊκούς λαούς...

Κάθε ελεύθερος άνθρωπος χάρηκε με την πτώση τού τείχους τού Βερολίνου, το οποίο συμβόλισε και το τέλος απολυταρχικών καθεστώτων που ασέλγησαν πάνω στη μαρξιστική θεωρία. Ο καταναγκασμός, η βία και η απειλή της, η λογοκρισία, η γραφειοκρατία, ο συγκεντρωτισμός δεν δικαιολογούνται ως κρατική επιλογή στο όνομα οποιασδήποτε ιδεολογίας ή θρησκείας. Η Ιστορία το απόδειξε, μολονότι στον Περισσό δεν το έχουν πάρει ακόμα χαμπάρι, πως ο σοσιαλιστικός τύπος ανθρώπου μπορεί να ανθίσει μόνο σε συνθήκες ελευθερίας κι όσο πιο γίνεται άμεσης δημοκρατίας, με ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δημιουργεί ταξικά συνειδητοποιημένους πολίτες κι όχι πρόβατα. Πάντως δεν χτίζεται με το να παρακολουθεί ο ένας τον άλλο ή πάνω στις πολιτικές διώξεις και στην κατάργηση της ελευθερίας τού λόγου...

Πολλοί πίστεψαν στις αρχές τής δεκαετίας τού '90 πως οι Γερμανοί δεν θα επαναλάμβαναν τα λάθη που οδήγησαν σε δύο χαμένους γι' αυτούς Παγκόσμιους Πολέμους- αν υπάρχουν, βεβαίως, νικητές όταν μιλάμε για εκατομμύρια νεκρών από όλες τις πλευρές- και θα ηγούνταν στην προσπάθεια ολοκλήρωσης της ενωμένης Ευρώπης. Όλοι αυτοί διαψεύστηκαν οικτρώς: η ενωμένη πλέον Γερμανία αισθάνθηκε πιο δυνατή από ποτέ κι αντί να ανοίξει δρόμους για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση επιχείρησε, και σε πολύ μεγάλο βαθμό το έχει πετύχει, να επιβληθεί ως ο αφέντης τής Γηραιάς Ηπείρου...

Με προμετωπίδα τη δημοσιονομική πειθαρχία, η οποία βασίζεται στην άκαμπτη προτεσταντική ηθική, επέβαλε ένα ενιαίο νόμισμα κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της και πολιτικές που αποσκοπούσαν αποκλειστικώς στη συντήρηση του εξαγωγικού της "θαύματος". Το ευρώ δεν είναι τίποτα άλλο από το μάρκο σε μια πιο επεκτατική εκδοχή του, αφού και η ισοτιμία του πάνω στο γερμανικό νόμισμα βασίστηκε. Κι επειδή βεβαίως οι ηθικολάγνοι είναι οι μεγαλύτεροι υποκριτές, παραλλήλως με τα χαμηλά ελλείμματα και τη δογματική αντιπληθωριστική της πολιτική η Γερμανία λάδωνε όλη την Ευρώπη ώστε οι επιχειρήσεις της να κάνουν πάρτι με τα κατά τόπους δημόσια ταμεία...

Τώρα είναι πλέον η ώρα τού θερισμού τής θύελλας που έσπειραν οι διάφοροι Κολ, Σρέντερ, Μέρκελ και Σόιμπλε. Αν οι Βρετανοί την επόμενη εβδομάδα επιλέξουν το Brexit θα το κάνουν, πρώτα και κύρια, γιατί ο δικός τους μετα-αποικιοκρατικός σοβινισμός δεν τους επιτρέπει να ανέχονται άλλο μια γερμανική Ευρώπη, η οποία δεν ορρωδεί προ ουδενός. Κι αν η Ελλάδα ήταν πολύ μικρή κι αδύναμη για να πείσει το Βερολίνο πως αρμενίζει στραβά, δεν ισχύει το ίδιο και με τη Μεγάλη Βρετανία. Έτσι κι αλλιώς, ακόμα κι αν η Γηραιά Αλβιόνα παραμείνει στην Ε.Ε., η Ευρώπη έχει αρχίσει να θρυμματίζεται, αφού μοιάζει όλο και περισσότερο με γυναίκα που δέχεται την κακοποίηση του συζύγου της επί χρόνια, φοβούμενη να τον καταγγείλει στις αρχές, και η οποία κάποια στιγμή είτε θα επαναστατήσει είτε "απλώς" θα πεθάνει...

Ας μην παραπονιούνται, επομένως, όσοι προσβάλλονται όταν βλέπουν την καγκελάριο της Γερμανίας και τον υπουργό Οικονομικών της με στολές τού Γ' Ράιχ. Ναι, δεν στέλνουν τους Έλληνες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ούτε τους εκτελούν δίκην αντιποίνων, τουλάχιστον όχι με τον απροκάλυπτο και κυριολεκτικό τρόπο που το έκαναν οι Ες Ες. Αν, όμως, μέτρο σύγκρισης για τη σημερινή γερμανική πολιτική έχει καταντήσει πάλι ο χιτλερισμός, τότε όλοι καταλαβαίνουμε ποιος γκρεμός ανοίγεται μπροστά μας...

Χρεοκοπία (αναδημοσίευση)


πηγή: http://www.inred.gr/hreokopia/
Akis Xenakis

Χρεοκοπία. Λέξη μαγική. Απελευθερωτική. Λυτρωτική των φόβων και των ονειρώξεων μιας ζωής γεμάτης απο αδιέξοδα και ανασφάλειες. Μιας ζωής πνιγμένης στα δήθεν, με ανούσιους καθωσπρεπισμούς και ατέλειωτους συμβιβασμούς. Μιας ζωής στιγματισμένης από την πιο άγρια εκμετάλλευση της ανθρώπινης υπόστασης, με ασήκωτο το βάρος της συγκάλυψης της από πλαστικά και εντελώς ευτελή περιτυλίγματα.

Αλλά μια χρεοκοπία δεν χαρίζεται. Κερδίζεται. Είναι το αποτέλεσμα μιας εσωτερικής απελευθερωτικής ενέργειας που χρόνια επωάζει την οργή, ξεχύνεται έξω παντού, σκίζει όλα τα περιτυλίγματα, ξεγυμνώνει τα θέλω, γκρεμίζει τους φράχτες, ανοίγει τους δρόμους, καταχτάει το δικαίωμα της ζωής να εκφράζεται χωρίς αυταπάτες, στερεότυπα, σωτήρες, συμβιβασμούς και συμψηφισμούς.

Δεν τη ξορκίζει άδικα όλο το συστημικό οικοδόμημα «αξιών», «θεσμών», «θρησκειών» και εξουσίας. Είναι η κορυφαία έκρηξη κάθε υποταγμένης κοινωνίας κι η απαρχή μιας νέας γόνιμης επαναστατικής διαδικασίας που μπορεί να καταργήσει κάθε δουλεία και να αλλάξει τον κόσμο. Γιατί στην ουσία η χρεοκοπία αφορά όλους όσους κερδοσκόπησαν σε βάρος της ζωής και της ελευθερίας. Όσους κερδοσκόπησαν ιδεολογικά, φιλοσοφικά, οικονομικά, πολιτικά. Οι σκλάβοι δεν έχουν να χάσουν τίποτα περισσότερο από τις αλυσίδες τους.

Η «χρεοκοπία» είναι χρεοκοπία του συστήματος. Χρεοκοπία της εκμετάλλευσής μας. Χρεοκοπία της εξουσίας μιας μαύρης ολιγαρχίας. Όχι δική μας. Γι’ αυτό την ξορκίζουν, γι’ αυτό επιδιώκουν συμφωνίες, γι’ αυτό οι «έντιμοι συμβιβασμοί», γι’ αυτό οι «ιστορικοί συμβιβασμοί» γι’ αυτό η καλλιέργεια τόσου φόβου, γι’ αυτό όλα αυτά τα ουρλιαχτά από τα κοράκια που λεηλατούν τις ζωές μας καθημερινά.
Χρεοκοπία σημαίνει ελευθερία. Κοινωνική απελευθέρωση. 
 
Εάν δεν είμαστε έτοιμοι να χρεοκοπήσουμε, δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι για να ζήσουμε. Εάν είμαστε οφείλουμε και να την επιδιώξουμε και να την προκαλέσουμε με κάθε τρόπο. Να την οργανώσουμε και να την επιβάλλουμε.
Να τους χρεοκοπήσουμε και να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας.

Τετάρτη 15 Ιουνίου 2016

ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ-Δικαιούχοι όλων των παροχών οι ανασφάλιστοι, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες.


Από τις 8 Ιουνίου 2016 βάσει του Ν. 4368/2016 και της εγκυκλίου του Υπουργείου Υγείας στις 31/5/2016 όλοι όσοι έχουν ΑΜΚΑ έχουν πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας: σε νοσοκομεία, στις δομές του ΕΟΠΥΥ/ΠΕΔΥ (πρώην ΙΚΑ).
-Μπορούν να εξετάζονται δωρεάν, να κάνουν δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις και να τους συνταγογραφούνται φάρμακα με εξαμηνιαίες συνταγές.
-Δεν γίνεται καμία διάκριση μεταξύ ασφαλισμένων και ανασφάλιστων.
-Στα νοσοκομεία έχουν άμεση πρόσβαση ανεξαρτήτως ΑΜΚΑ οι νεφροπαθείς, οι καρκινοπαθείς, οι έγκυες και τα παιδιά έως 18 ετών.
-Όλοι όσοι έχουν ετήσιο εισόδημα έως 6.000 ευρώ δικαιούνται δωρεάν φάρμακα. Το σύστημα συνδέεται με το taxisnet και η δυνατότητα υπάρχει χωρίς επιπλέον ενέργειες των ασθενών.
-Δωρεάν για όλους είναι και συγκεκριμένα φάρμακα, όπως αντικαρκινικά, για σκλήρυνση κατά πλάκας, αλλά και ινσουλίνες και ψυχοφάρμακα.
-Στις υπόλοιπες περιπτώσεις οι ασθενείς καταβάλουν 10 ή 25% συμμετοχή, ανάλογα με το φάρμακο. Σε καμία περίπτωση η συμμετοχή δεν ξεπερνά τα 30 ευρώ ανά συνταγή.
-Η συνταγογράφηση για τους ανασφάλιστους γίνεται δωρεάν μόνο στις δημόσιες δομές και στους συμβεβλημένους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ μέχρι το 200ο τους ραντεβού.

Διευκρινήσεις: μηχανογραφημένες συνταγές προς το παρόν δεν μπορούν να έχουν από τον ΟΚΑΝΑ και το ΚΕΘΕΑ

-ΑΜΚΑ μπορούν να εκδώσουν σε ΚΕΠ όλοι όσοι διαμένουν στην Ελλάδα νόμιμα. Επιπλέον οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που έχουν καταγραφεί όταν μπήκαν στη χώρα, έχουν πρόσβαση στις δημόσιες δομές με το χαρτί της πρώτης αυτής καταγραφής. Το ίδιο ισχύει και για όσους έχουν προσωρινή άδεια παραμονής ή άσυλο.
-Όσοι μετανάστες χωρίς χαρτιά βρίσκονται 7 τουλάχιστον χρόνια στην Ελλάδα και μπορούν να αποδείξουν ότι αυτό το διάστημα νοσηλεύτηκαν, μπορούν να κάνουν αίτηση για ανθρωπιστικό άσυλο και να διαμένουν νόμιμα πλέον.

Όλη η ερμηνευτική εγκύκλιος  στο link 
http://www.nomotelia.gr/photos/File/39364-16.pdf

Σάββατο 11 Ιουνίου 2016

Φοβάμαι. Μα πιο πολύ φοβάμαι, μη συνηθίσω τους φόβους μου

Από τον Marios Marli 
Δεν ξέρω για σας, αλλά εγώ πάντως φοβάμαι πολύ και χωρίς τους Τζιχαντιστές. Φοβάμαι ας πούμε, να μην υπογράψω, την καινούρια σύμβαση εργασίας που μας έφερε ο εργοδότης. Φοβάμαι να διεκδικήσω δικαστικά, τα δεδουλευμένα που μου χρωστάνε. Φοβάμαι τη «δικαιοσύνη» τους. Φοβάμαι τη μισθωτή σκλαβιά, αλλά φοβάμαι και την ανεργία. Φοβάμαι τις επιθέσεις εκλεκτών στο μετρό. Φοβάμαι να πιω νερό στις Σκουριές. Φοβάμαι το: «ζητείται νέα και εμφανίσιμη...» στις αγγελίες που διαβάζει η κόρη μου. Φοβάμαι το δελτίο ειδήσεων και την «έγκριτη δημοσιογραφία». Φοβάμαι τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Φοβάμαι τις ουρές στα ΑΤΜ, τις κλειστές τράπεζες, αλλά και τις ανοιχτές τράπεζες. Φοβάμαι τον ταχυδρόμο. Φοβάμαι να ανοίξω τον φάκελο. Φοβάμαι τις ομοιόμορφες ντομάτες. Φοβάμαι, όταν μου λένε στο τηλέφωνο, ότι η συνομιλία μας καταγράφεται. Φοβάμαι την κατάργηση του ασύλου. Φοβάμαι την κατάργηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Φοβάμαι τις πλαστικές χειροπέδες. Φοβάμαι τη Μαριάννα Βαρδινογιάννη, τον Σάκη Ρουβά και τον μητροπολίτη Άνθιμο. Φοβάμαι όταν ακούω τη λέξη πατρίδα. Φοβάμαι όταν κατεβαίνουν θεατρικές παραστάσεις. Φοβάμαι τη στιγμή, που οι ματατζήδες, βάζουν τις αντιασφυξιογόνες μάσκες τους. Φοβάμαι τους σωτήρες και τους πολίτες που τους εμπιστεύονται. Φοβάμαι όταν ακούω να μου λένε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική. Μα πιο πολύ φοβάμαι, μη συνηθίσω τους φόβους μου…

Ιδού εγώ ο μετανάστης

της Ηλέκτρας Αλεξαδροπούλου*
το βρήκαμε στο http://ithaque.gr/idou-egw/

Ιδού εγώ ο Μετανάστης, ο Ξένος, ο Εξόριστος, ο Πρόσφυγας, ο Άπατρις, ο Εκτοπισμένος αυτός που δεν θέλετε να δείτε αυτός, που δεν έχει όνομα, αυτός που πέρασε τη θάλασσα, αυτός που άφησε πίσω του τη λεπτή κόκκινη γραμμή, αυτός που φέρνει τους νεκρούς του μαζί του, πάνω του, μέσα του, αυτός που δεν ήθελε να πολεμήσει, εγώ που ήξερα τι θα πει ya habib και τώρα ξεχνάω σιγά σιγά και μαθαίνω ο λαός: Volk εγώ ο «ευγενής άγριος», εγώ που έθαψα παιδιά και πατεράδες κάτω από τα ερείπια, εγώ που τώρα ζω σαστισμένος ανάμεσά σας, εγώ που έρχομαι από έναν κόσμο που διαλύεται σ” έναν κόσμο που δεν ξέρω πόσο θα αντέξει ένας εγώ που θέλω πάντα να επιστρέψω εκεί κι ένας άλλος εγώ που θα μείνει για πάντα εδώ, μαζί σας, εγώ που ονειρεύομαι κάθε βράδυ το παζάρι στη Δαμασκό και το παγωτό φυστίκι, τη μουσική και το ποτάμι στο Χαλέπι, τα νέι και τα βιολιά να μπερδεύονται με τα μαλλιά του, την Αμίρα που την έχασα μέσα από τα χέρια μου στη διαδήλωση, στη Χομς (έβρεχε λίγο θυμάμαι), τα χιονισμένα ερείπια στην Καμπούλ, τους γαλάζιους τρούλους να καίγονται τα μεσημέρια στην Κανταχάρ, τα φρούτα που κόβαμε από τα δέντρα στους κήπους της Τζαλαλαμπάντ, τα ερείπια της Βαβυλώνας κοντά στη Βαγδάτη, εκεί που πήγαινα εκδρομή με τον μπαμπά και τη μαμά και τ” αδέρφια μου όλα, και τσακωνόμασταν και φωνάζαμε και τρέχαμε και ήτανε δικά μας, τις σκονισμένες όχθες του Ευφράτη στη Φαλούτζα, τους ουρανοξύστες να λάμπουν φωτισμένοι το βράδυ στην Τεχεράνη, τους πράσινους λόφους στο Ισλαμαμπάντ και τη θάλασσα στη Ραμσάρ, εγώ τα θυμάμαι ακόμα, εγώ που δεν ξέρω τώρα πια πως με λένε, εγώ που θέλω να είμαι εδώ μαζί σας ο εαυτός μου, εγώ που ελπίζω ακόμα, εγώ που είμαι τώρα εδώ που έφτασα που ήρθα.  
Εικονογράφηση: Γιώργος Τραγάκης 
*Από το βιβλίο του ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ «Το πιο κρύο καλοκαίρι», τρεις εικονογραφημένες αληθινές ιστορίες προσφύγων. 

Ο λόγος του Καμύ κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ (1957).

πηγή:Εκδόσεις Καστανιώτη
Μετάφραση: Θανάσης Θ. Νιάρχος.

ΕΝΩ ΔΕΧΟΜΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ η ελεύθερη ακαδημία σας θέλησε να με τιμήσει, η ευγνωμοσύνη μου γινόταν τόσο πιο βαθιά όσο αναμετρούσα ως ποιο σημείο η ανταμοιβή αυτή ξεπερνούσε την προσωπική μου αξία. Κάθε άνθρωπος και, κατά μείζονα λόγο, κάθε καλλιτέχνης θέλει ν’ αναγνωριστεί. Το θέλω κι εγώ. Αλλά μου ήταν αδύνατον να δεχτώ την απόφασή σας χωρίς να συγκρίνω την απήχησή της σε σχέση μ’ αυτό που πραγματικά είμαι. 
ΠΩΣ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΧΕΔΟΝ ΝΕΟΣ, με μοναδικό πλούτο τις αμφιβολίες του κι ένα έργο που ακόμη πλάθεται, συνηθισμένος να ζει μέσα στη μοναξιά της εργασίας ή στο καταφύγιο της φιλίας, θα μπορούσε να μην πανικοβληθεί από μια απόφαση που τον έφερνε ξαφνικά, αυτόν τον μοναχικό και κλεισμένο στον εαυτό του άνθρωπο, στο φως των προβολέων; Με ποια καρδιά επίσης μπορούσε να δεχτεί αυτή την τιμή, την ίδια ώρα που στην Ευρώπη άλλοι συγγραφείς, απ’ τους καλύτερους, είναι καταδικασμένοι στη σιωπή, κι ακόμη, την ίδια εποχή που η γενέθλια γη του γνωρίζει ατέλειωτη δυστυχία; 
ΓΝΩΡΙΣΑ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΥΓΧΥΣΗ κι αυτή την εσωτερική ταραχή. Για να ξαναβρώ την ειρήνη έπρεπε να σταθώ στο ύψος της γενναιόδωρης μοίρας μου. Κι επειδή δεν μπορούσα να τη φτάσω με το να στηρίζομαι στην προσωπική μου αξία, δεν ανακάλυψα τίποτε άλλο για να με βοηθήσει παρά αυτό που με είχε στηρίξει στις πιο αντίξοες συνθήκες, σε όλο το μάκρος της ζωής μου: την ιδέα που έχω για την τέχνη μου και για τον ρόλο του συγγραφέα. Επιτρέψτε μου μονάχα να σας πω, με αίσθημα τιμής και φιλίας, όσο πιο απλά μπορώ, ποια είναι αυτή η ιδέα. 
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΖΗΣΩ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΜΟΥ, αλλά δεν τοποθέτησα ποτέ την τέχνη αυτήν πάνω απ’ όλα. Αν, αντίθετα, μου είναι απαραίτητη, αυτό συμβαίνει γιατί είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους ανθρώπους, και μου επιτρέπει να ζω, έτσι όπως είμαι, στο ίδιο επίπεδο με όλους τους άλλους. 
Η ΤΕΧΝΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ μοναχική απόλαυση, είναι μέσο να συγκινεί κανείς τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ανθρώπων, προσφέροντάς τους προνομιούχα εικόνα των κοινών πόνων και ευχαριστήσεων -δεν επιτρέπει στον καλλιτέχνη ν’ απομονωθεί, τον υποτάσσει στην πιο ταπεινή και την πιο παγκόσμια αλήθεια. Και συχνά αυτός που διάλεξε τη μοίρα του καλλιτέχνη, γιατί αισθανόταν διαφορετικός, μαθαίνει πολύ γρήγορα πως δεν θα θρέψει την τέχνη του όντας διαφορετικός, αλλά ομολογώντας την ομοιότητά του με τους άλλους. 
Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΦΥΡΗΛΑΤΕΙΤΑΙ ΜΕΣΑ Σ’ ΑΥΤΟ το συνεχές πηγαινέλα από τον εαυτό του στους άλλους, ανάμεσα στην ομορφιά, που δεν μπορεί να την αρνηθεί, και την κοινότητα, απ’ όπου δεν μπορεί να ξεριζωθεί. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι αληθινοί καλλιτέχνες δεν περιφρονούν τίποτε· υποχρεώνονται να κατανοήσουν αντί να κρίνουν. Και αν πρέπει να πάρουν μια θέση σ’ αυτόν τον κόσμο, δεν μπορεί να είναι παρά η θέση σε μια κοινωνία όπου, σύμφωνα με τον μεγάλο λόγο του Νίτσε, δεν θα βασιλεύει πια ο κριτής αλλά ο δημιουργός, είτε είναι διανοούμενος, είτε εργάτης. 
Μ’ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ δεν είναι άμοιρος υποχρεώσεων -από τη φύση του δεν μπορεί να μπει σήμερα στην υπηρεσία αυτών που δημιουργούν την ιστορία: είναι στην υπηρεσία αυτών που την υπομένουν· διαφορετικά μένει μόνος του και η τέχνη του δεν έχει καμιά σημασία. Όλα τα στρατεύματα της τυραννίας με τα εκατομμύρια των ανθρώπων τους δεν θα τον απαλλάξουν από τη μοναξιά, ακόμη κι αν στέρξει ν’ ακολουθήσει τον βηματισμό τους. Αλλά η σιωπή ενός φυλακισμένου, άγνωστου, εγκαταλειμμένου στους εξευτελισμούς, στην άλλη άκρη του κόσμου, αρκεί για να βγάλει ένα συγγραφέα απ’ την απομόνωση, υπό τον όρο τουλάχιστον, κάθε φορά που ο ίδιος απολαμβάνει το προνόμιο της ελευθερίας, να μη λησμονεί αυτή τη σιωπή, να την κάνει ν’ αντιλαλεί με τα μέσα της τέχνης. 
ΚΑΝΕΙΣ ΑΠΟ ΕΜΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΜΕΓΑΛΟΣ για ανάλογη αποστολή. Αλλά μέσα σ’ όλες τις συνθήκες της ζωής, αφανής ή προσωρινά διάσημος, ριγμένος στα σίδερα της τυραννίας ή ελεύθερος για ένα διάστημα να εκφραστεί, ο συγγραφέας μπορεί να ξαναβρεί το αίσθημα μιας ζωντανής κοινότητας που θα τον δικαιώσει, με τον μοναδικό όρο πως αποδέχεται, όσο μπορεί, τα δύο βάρη που αποτελούν το μεγαλείο του επαγγέλματός του: την υπηρεσία της αλήθειας και την υπηρεσία της ελευθερίας. Αφού το καθήκον του είναι να συνενώσει τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ανθρώπων, δεν μπορεί να ευχαριστιέται με το ψέμα και με τη δουλεία, τα οποία, όπου βασιλεύουν, ευνοούν τη μοναξιά. Οποιεσδήποτε κι αν είναι οι προσωπικές μας δοκιμασίες, η ευγένεια του επαγγέλματός μας θα έχει πάντα τις ρίζες της στις δύο δυσβάσταχτες υποχρεώσεις: την άρνηση να πει ψέματα για κάτι που γνωρίζει και την αντίσταση στην καταπίεση. 
ΧΑΜΕΝΟΣ ΜΕΣΑ ΣΕ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ που κράτησε πάνω από είκοσι χρόνια, χωρίς βοήθεια, όπως όλοι οι άνθρωποι της ηλικίας μου, μέσα στις πολιτικές ταραχές της εποχής, με στήριξε η κρυφή αίσθηση πως το να γράφει κανείς ήταν τιμή, τόσο περισσότερο μάλιστα που η πράξη αυτή δημιουργούσε υποχρεώσεις κι όχι μόνο την υποχρέωση να γράψεις. Με υποχρέωνε ιδιαίτερα να υπομένω, όποιος κι αν ήμουν και όποιες κι αν ήταν οι δυνάμεις μου, μαζί μ’ όλους αυτούς που ζούσαν την ίδια ιστορία, τη δυστυχία και την ελπίδα που μοιραζόμασταν. Αυτοί οι άνθρωποι που γεννήθηκαν στην αρχή του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, που ήταν είκοσι χρόνων τη στιγμή που αναρριχήθηκε ο Χίτλερ στην εξουσία και έγιναν οι πρώτες δίκες των επαναστατών, που συμμετείχαν μετά, για να «τελειοποιηθεί» η «εκπαίδευσή» τους, στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που βρέθηκαν στην οικουμένη των στρατοπέδων συγκέντρωσης, στην Ευρώπη των βασανιστηρίων και των φυλακών, οφείλουν σήμερα ν’ αναθρέψουν τα παιδιά τους και να δημιουργήσουν το έργο τους σ’ έναν κόσμο που απειλείται με πυρηνική καταστροφή. 
ΚΑΝΕΙΣ, ΝΟΜΙΖΩ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΖΗΤΗΣΕΙ να είναι αισιόδοξοι. Και είμαι της γνώμης πως οφείλουμε να κατανοήσουμε, χωρίς να σταματήσουμε ν’ αγωνιζόμαστε εναντίον της, την πλάνη αυτών που σε μια κρίση απελπισίας έχασαν την εντιμότητά τους και ξέπεσαν στον μηδενισμό της εποχής. Αλλά οι περισσότεροι από μας, στη χώρα μου και στην Ευρώπη, αρνήθηκαν αυτόν τον μηδενισμό και αναζήτησαν δημιουργική νομιμότητα. Χρειάστηκε να σφυρηλατήσουν μια τέχνη για να επιζήσουν απ’ την καταστροφή, να γεννηθούν για δεύτερη φορά και ν’ αγωνιστούν μετά, χωρίς καμιά προφύλαξη, ενάντια στο ένστικτο του θανάτου, που είναι πανίσχυρο στην ιστορία μας. 
ΚΑΘΕ ΓΕΝΙΑ, ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΑ, ΘΕΩΡΕΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΗΣ προορισμένο να ξαναφτιάξει τον κόσμο. Η δική μου γνωρίζει πως δεν θα τον ξαναφτιάξει. Ίσως όμως η αποστολή της να είναι δυσκολότερη: να εμποδίσει να καταστραφεί ο κόσμος. Κληρονόμος μιας διεφθαρμένης ιστορίας, όπου συνυπάρχουν ανάμεικτα ξεπεσμένες επαναστάσεις, παράφρονες τεχνολογίες, πεθαμένοι θεοί και αποδυναμωμένες ιδεολογίες, όπου ακόμη και μέτριες δυνάμεις μπορούν να καταστρέψουν τα πάντα, αλλά δεν μπορούν πια να πείσουν, όπου η νοημοσύνη ταπεινώθηκε ως το σημείο να γίνει υπηρέτρια του μίσους και της καταπίεσης, η γενιά αυτή όφειλε, τόσο στον εαυτό της όσο και στους άλλους, ν’ αποκαταστήσει με τις αρνήσεις της κάτι απ’ αυτό που δίνει αξιοπρέπεια στη ζωή και στον θάνατο. 
Σ’ ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΕΙΤΑΙ ΜΕ ΔΙΑΛΥΣΗ, όπου υπάρχει ο κίνδυνος οι μεγάλοι μας ιεροεξεταστές να εγκαταστήσουν για πάντα το βασίλειο του θανάτου, η γενιά μας γνωρίζει πως πρέπει, μετά από μια ξέφρενη κούρσα ενάντια στον χρόνο, να παγιώσει ανάμεσα στα έθνη μια ειρήνη που να μην ταυτίζεται με τη δουλεία, να συμφιλιώσει πάλι την εργασία και την πνευματική καλλιέργεια και να ξαναφτιάξει μ’ όλους τους ανθρώπους ένα ενιαίο τόξο. Δεν είναι βέβαιο αν θα μπορέσει να ολοκληρώσει ποτέ αυτό το τεράστιο έργο, είναι όμως βέβαιο πως παντού μέσα στον κόσμο υπάρχει ήδη το διπλό στοίχημα της αλήθειας και της ελευθερίας και, σε κάθε περίπτωση, γνωρίζει να πεθαίνει χωρίς μίσος γι’ αυτό. Αυτή η γενιά αξίζει να επευφημείται και να ενθαρρύνεται παντού όπου βρίσκεται, ιδιαίτερα όταν θυσιάζεται. Σίγουρος για την ανεπιφύλακτη συμφωνία σας, θα ήθελα να μεταθέσω την τιμή που μου κάνατε σ’ αυτή τη γενιά. 
ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΡΟΠΟ, ΑΦΟΥ ΜΙΛΗΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΕΙΑ του επαγγέλματος του συγγραφέα, θα επανατοποθετήσω τον τελευταίο στην αληθινή του θέση· αυτόν τον συγγραφέα που δεν έχει άλλους τίτλους από κείνους που μοιράζεται με τους συντρόφους του στον αγώνα, τρωτός αλλά πείσμων, άδικος αλλά παθιασμένος με το δίκιο, που οικοδομεί το έργο του χωρίς ντροπή ή περηφάνια μπροστά στα μάτια όλων, ενώ νιώθει τον εαυτό του μοιρασμένο ανάμεσα στην οδύνη και την ομορφιά αλλά και προορισμένο να βγάλει απ’ αυτή τη διφυή του ύπαρξη τα έργα που προσπαθεί απεγνωσμένα να ανασύρει μέσα από τον καταστροφικό ρου της ιστορίας. Ποιος μετά απ’ αυτά θα μπορούσε να περιμένει απ’ αυτόν λύσεις πλήρεις και ανεπίληπτες ηθικά; Η αλήθεια είναι μυστηριώδης, ασύλληπτη, απρόσιτη. 
Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ, σκληρή να τη ζει κανείς αλλά και υψηλόφρων. Οφείλουμε να εργαστούμε για την εκπλήρωση αυτών των σκοπών, επίμονα και αποφασιστικά. Ποιος συγγραφέας από δω και μπρος θα τολμούσε, με καθαρή συνείδηση, να γίνει κήρυκας της αρετής; Όσο για μένα, πρέπει για μια ακόμη φορά να πω ότι δεν είμαι τίποτε απ’ όλα αυτά. Δεν μπόρεσα ποτέ να παραιτηθώ από το φως, την ευτυχία της ύπαρξης, της ελευθερίας με την οποία μεγάλωσα. Αλλά αν αυτή η νοσταλγία εξηγεί πολλές από τις πλάνες και τα λάθη μου, με βοήθησε αναμφισβήτητα να καταλάβω καλύτερα τη δουλειά μου, με βοηθά ακόμη να κρατιέμαι τυφλά στο πλάι όλων αυτών των σιωπηλών ανθρώπων που καταφέρνουν να επιβιώνουν μέσα στη δύσκολη ζωή, που άλλοι τούς έχουν επιβάλει, μόνο με την ανάμνηση ή την επιστροφή σε σύντομες, ελεύθερες, ευτυχισμένες στιγμές. 
ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΕΤΣΙ Σ’ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΜΑΙ, στα όριά μου, στις υποχρεώσεις μου και στη δύσκολη πίστη μου, αισθάνομαι περισσότερο ελεύθερος να σας δείξω, τελειώνοντας, την έκταση και τη μεγαλοψυχία της διάκρισης που μου απονείματε, περισσότερο ελεύθερος να σας πω ότι θα ήθελα να τη δεχτώ ως μια διάκριση που αποδίδεται σ’ όλους εκείνους που μοιράζονται τον ίδιο αγώνα, χωρίς να έχουν δεχτεί κανένα προνόμιο, αλλά γνώρισαν, αντίθετα, τη δυστυχία και την καταδίωξη. Μου μένει λοιπόν να σας ευχαριστήσω απ’ το βάθος της καρδιάς και να σας δώσω δημόσια, ως προσωπική μαρτυρία ευγνωμοσύνης, την ίδια και παλιά υπόσχεση πίστης που κάθε αληθινός καλλιτέχνης, κάθε μέρα, επαναλαμβάνει στον εαυτό του μέσα στη σιωπή. 

Πέμπτη 9 Ιουνίου 2016

Μπάουμαν: Ζούμε σ' ένα μεσοδιάστημα (συνέντευξη)


Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα El Pais και μεταφράστηκε από τον Κώστα Κατριό για το Doctv.gr 
Πηγή: www.doctv.gr
 
...Βρισκόμαστε σ' ένα μεσοδιάστημα, μεταξύ μιας εποχής 
που οι άνθρωποι είχαν βεβαιότητες και μιας άλλης, 
όπου οι παλιές μέθοδοι πλέον δεν λειτουργούν...
 
Έχετε περιγράψει την ανισότητα ως «μετάσταση». Βρίσκεται η δημοκρατία σε κίνδυνο; 
Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε αυτό που συμβαίνει αυτό τον καιρό ως κρίση της δημοκρατίας, ως κατάρρευση της εμπιστοσύνης· την πεποίθηση πως οι ηγέτες μας δεν είναι απλά διεφθαρμένοι ή ανόητοι, αλλά ανίκανοι. Οι πράξεις απαιτούν την εξουσία, τη δυνατότητα να κάνεις πράγματα, και χρειαζόμαστε και την πολιτική που είναι η ικανότητα να αποφασίσουμε τι πρέπει να γίνει. Όμως αυτός ο γάμος μεταξύ εξουσίας και πολιτικής στο πλαίσιο του εθνικού κράτους έχει τελειώσει. Η εξουσία έχει παγκοσμιοποιηθεί αλλά η πολιτική είναι όσο τοπική ήταν πάντα. Στην πολιτική κόπηκαν τα χέρια. Οι άνθρωποι δεν πιστεύουν πλέον στο δημοκρατικό σύστημα, γιατί δεν κρατά τις υποσχέσεις του. Αυτό το βλέπουμε για παράδειγμα με την προσφυγική κρίση -πρόκειται για παγκόσμιο φαινόμενο, όμως ακόμη δρούμε τοπικιστικά. Οι δημοκρατικοί μας θεσμοί δεν έχουν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση καταστάσεων αλληλεξάρτησης. Η παρούσα κρίση της δημοκρατίας είναι μια κρίση των δημοκρατικών θεσμών. 
 
Προς ποια κατεύθυνση κινείται αυτή τη στιγμή το εκκρεμές που περιγράφετε, μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας; 
Αυτά είναι δύο αγαθά τα οποία είναι τρομερά δύσκολο να συμβιβαστούν. Αν θέλεις περισσότερη ασφάλεια, θα πρέπει να αναγκαστείς να δώσεις ένα ορισμένο ποσοστό ελευθερίας, αν θέλεις περισσότερη ελευθερία, θα πρέπει να εγκαταλείψεις την ασφάλεια. Αυτό το δίλημμα θα συνεχίζεται για πάντα. Σαράντα χρόνια πριν, πιστεύαμε ότι η ελευθερία έχει θριαμβεύσει και ξεκινήσαμε ένα όργιο καταναλωτισμού. Τα πάντα έμοιαζαν δυνατά μέσω του δανεισμού χρημάτων. Σπίτια, αυτοκίνητα… και απλώς τα πλήρωνες αργότερα. Το ξυπνητήρι του 2008 ήταν πικρό, όταν τα δάνεια στέρεψαν. Η καταστροφή, η κοινωνική κατάρρευση που ακολούθησε, χτύπησε τη μεσαία τάξη ιδιαίτερα σκληρά, παρασύροντάς την σε μια αβέβαιη κατάσταση, όπου και παραμένει. Οι άνθρωποι δεν ξέρουν αν η εταιρία τους θα συγχωνευθεί με άλλη και θα απολυθούν, δεν ξέρουν αν αυτά που αγόρασαν τους ανήκουν στ' αλήθεια. Η σύγκρουση δεν είναι πλέον μεταξύ τάξεων, αλλά μεταξύ κάθε ατόμου και της κοινωνίας. Δεν υπάρχει μόνο έλλειψη ασφάλειας αλλά και ελευθερίας. 
 
Λέτε πως η πρόοδος είναι μύθος, επειδή οι άνθρωποι δεν πιστεύουν πλέον ότι το μέλλον θα είναι καλύτερο από το παρελθόν...
Βρισκόμαστε σε ένα μεσοδιάστημα, μεταξύ μιας εποχής που οι άνθρωποι είχαν βεβαιότητες και μιας άλλης, όπου οι παλιές μέθοδοι πλέον δεν λειτουργούν. Δεν γνωρίζουμε τι θα ακολουθήσει. Πειραματιζόμαστε να λειτουργούμε με νέες μεθόδους. Η Ισπανία προσπάθησε να αμφισβητήσει τα πράγματα μέσω του κινήματος της 15ης Μαΐου, όταν οι άνθρωποι κατέλαβαν τους δημόσιους χώρους, διαφωνώντας και προσπαθώντας να αντικαταστήσουν τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες με ένα είδος άμεσης δημοκρατίας. Αυτό δεν κράτησε πολύ. Οι πολιτικές λιτότητας θα συνεχιστούν, κανείς δεν μπορούσε να τις εμποδίσει, αλλά οι άνθρωποι μπορούν ακόμη να είναι σχετικά αποτελεσματικοί στο να βρίσκουν νέους τρόπους να κάνουν πράγματα. 
 
Έχετε υποστηρίξει πως τα κινήματα όπως το παγκόσμιο κίνημα Occupy και το κίνημα της 15ης Μάη γνωρίζουν «πώς να ανοίξουν τον δρόμο αλλά όχι πώς να δημιουργήσουν κάτι σταθερό». 
Οι άνθρωποι παραμέρισαν τις διαφορές τους για λίγο στις πλατείες, για έναν κοινό σκοπό. Αν αυτός ο σκοπός είναι αρνητικός, το να θυμώσεις με κάποιον, τότε έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Θα μπορούσε να είναι μια έκρηξη αλληλεγγύης κατά κάποιο τρόπο, οι εκρήξεις όμως είναι πολύ ισχυρές αλλά και βραχύβιες. 
 
Πιστεύετε πως, εκ φύσεως, δεν υπάρχει χώρος για ηγεσίες στους συνασπισμούς ετερόκλητων χώρων; 
Ακριβώς επειδή τέτοια κινήματα δεν έχουν ηγεσίες, μπορούν και επιβιώνουν. Για τον ίδιο λόγο όμως είναι που δεν μπορούν και να μετατρέψουν τους σκοπούς τους σε πράξεις. 
 
Στην Ισπανία, το κίνημα της 15ης Μάη βοήθησε να δημιουργηθούν νέες πολιτικές δυνάμεις. 
Αντικαθιστώντας ένα κόμμα με ένα άλλο, δεν θα λυθεί το πρόβλημα. Το πρόβλημα δεν είναι ότι τα κόμματα κάνουν λάθη, το πρόβλημα είναι πως δεν ελέγχουν τίποτα. Τα προβλήματα της Ισπανίας είναι μέρος ενός παγκόσμιου προβλήματος. Είναι λάθος να νομίζεις πως μπορείς να λύσεις τα πράγματα εκ των έσω. 
 
Τι πιστεύετε για το πρόγραμμα ανεξαρτητοποίησης της Καταλονίας; 
Θεωρώ πως ακολουθούμε ακόμη τις αρχές των Βερσαλλιών, όταν εισήχθη για πρώτη φορά η ιδέα πως κάθε έθνος έχει δικαίωμα να αυτοδιοικείται. Αλλά αυτό ανήκει στη φαντασία στη σημερινή εποχή, όταν πλέον δεν υπάρχουν ομοιογενείς περιοχές. Σήμερα κάθε κοινωνία είναι ένα σύνολο από ανθρώπους της διασποράς. Οι άνθρωποι διαλέγουν τις κοινωνίες στις οποίες είναι πιστοί και πληρώνουν τους φόρους τους, αλλά την ίδια στιγμή δεν θέλουν να αφήσουν την ταυτότητά τους. Η σύνδεση του πού ζεις, με την ταυτότητα που έχεις, έχει διαρραγεί. Η κατάσταση στην Καταλονία, όπως στη Σκωτία ή τη Λομβαρδία, είναι μια αντίφαση μεταξύ φυλετικής ταυτότητας και πολιτικής ιθαγένειας. Είναι Ευρωπαίοι αλλά δεν θέλουν να μιλάνε στις Βρυξέλλες μέσω Μαδρίτης αλλά μέσω Βαρκελώνης. Η ίδια λογική αναδεικνύεται σε όλες σχεδόν τις χώρες. Ακολουθούμε τις ίδιες αρχές που ορίστηκαν στο τέλος του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, αλλά έχουν συμβεί πολλές αλλαγές στον κόσμο από τότε. 
 
Είστε δύσπιστος με τον τρόπο που οι άνθρωποι διαμαρτύρονται μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, τον λεγόμενο ακτιβισμό του καναπέ, και λέτε πως το Internet μας αποχαυνώνει με φτηνή ψυχαγωγία. Θα λέγατε λοιπόν πως τα κοινωνικά δίκτυα είναι το νέο όπιο του λαού; 
Το ερώτημα της ταυτότητας έχει αλλάξει -από κάτι με το οποίο γεννιέσαι, έχει γίνει μια αποστολή: πρέπει να δημιουργήσεις τη δική σου κοινότητα. Οι κοινότητες όμως δεν δημιουργούνται, είτε ανήκεις σε μία είτε όχι. Αυτό που μπορούν να κάνουν τα κοινωνικά δίκτυα είναι να δημιουργήσουν ένα υποκατάστατο. Η διαφορά ανάμεσα σε ένα δίκτυο και μια κοινότητα είναι ότι σε μια κοινότητα ανήκεις ενώ ένα δίκτυο ανήκει σε σένα. Αισθάνεσαι ότι έχεις τον έλεγχο. Μπορείς να προσθέσεις φίλους, αν το θέλεις, μπορείς να τους διαγράψεις. Έχεις τον έλεγχο των σημαντικών ανθρώπων με τους οποίους θα συνδέεσαι. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι νιώθουν λίγο καλύτερα, γιατί η μοναξιά, η εγκατάλειψη, είναι ο μεγάλος φόβος της ατομιστικής μας εποχής. Είναι όμως τόσο εύκολο να προσθέσεις ή να αφαιρέσεις φίλους στο Internet, που οι άνθρωποι δεν μαθαίνουν ποτέ τις πραγματικές κοινωνικές δεξιότητες που χρειάζεσαι όταν βγαίνεις στον δρόμο, όταν πηγαίνεις στη δουλειά σου, όταν βρίσκεσαι με διάφορους ανθρώπους με τους οποίους θα χρειαστεί να έχεις μια εύλογη αλληλεπίδραση. Ο πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος είναι ένας σπουδαίος άνθρωπος, έδωσε την πρώτη του συνέντευξη μετά την εκλογή του στον Ευγένιο Σκαλφάρι, έναν Ιταλό δημοσιογράφο ο οποίος είναι δηλωμένος άθεος. Έδωσε ένα μήνυμα: ο αληθινός διάλογος δεν είναι να μιλάς με ανθρώπους που πιστεύουν το ίδιο με σένα. Τα κοινωνικά δίκτυα δεν μας μαθαίνουν τον διάλογο, γιατί είναι τόσο εύκολο να αποφύγεις την αντιπαράθεση… Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα για να ενωθούν, να ανοίξουν κι άλλο τους ορίζοντές τους αλλά, αντιθέτως, για να φτιάξουν για τους εαυτούς τους μια ζώνη άνεσης, όπου οι μόνοι ήχοι που ακούγονται είναι η ηχώ της φωνής τους και το μόνο που βλέπουν είναι αντανακλάσεις του δικού τους προσώπου. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι πολύ χρήσιμα, παρέχουν ευχαρίστηση, αλλά είναι παγίδα. 
 

Παρασκευή 3 Ιουνίου 2016

Εγέρθητι (αναδημοσίευση)


by ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ

Τα αρχαία ελληνικά είναι μια νεκρή γλώσσα. Κάθε γλώσσα που δεν χρησιμοποιείται, δηλαδή δεν μιλιέται, είναι νεκρή γλώσσα. Σχεδόν με δυσκολία την προφέρουμε και με δυσκολία την μελετάμε.

Αυτό δεν σημαίνει πως οι νεκρές γλώσσες είναι για τα μουσεία και τις βιβλιοθήκες. Είναι σπουδαίο να ξέρουμε το παρελθόν της γλώσσας μας και τη φύτρα των αρωμάτων της.

Είναι σπουδαίο να ξέρουμε όλα τα μυστικά περάσματα της πλούσιας αρχαίας ελληνικής γραμματείας τα οποία είναι άκρως γοητευτικά και σπουδαία.

Αν δεν μάθουμε όμως, εμείς, έστω και σ’ ένα στρατοκρατούμενο σύστημα, να καλλιεργούμε στους ανθρώπους το δικαίωμα της επιλογής, αλλά μιλάμε για επιβολή και καταργήσεις εκτοξεύοντας μαλακιούλες συναισθηματικής κοπής και χρυσαυγίτικης απόχρωσης, τότε γινόμαστε χειρότεροι απ’ το σύστημα που υποτίθεται θέλουμε να χτυπήσουμε.

Το σχολείο θα πρέπει να παρέχει τα πάντα μέσα σ’ ένα Επικούρειο γνωστικό κήπο δίνοντας στους ανθρώπους το ιερό δικαίωμα της επιλογής.

Κανένας ξεμωραμένος εθνικιστής δεν θέλω να με μάθει τα αρχαία ελληνικά του και να με μυήσει στα νέα του αιμοσταγή καμώματα. Κανένας σάτυρος φιλόλογος δεν θέλω να μου μάθει γραμματική και συντακτικό σαν να εκπαιδεύει λυκόπουλα στους προσκόπους.

Στο διάολο όλα τα μαθήματα αν δεν μου γνωρίσουν τον κόσμο και δε μου μάθουν την περιπλάνηση. Στο διάολο τα μαθήματα αν δεν με οδηγούν στη χαρά της ζωής και στην καύλα της ανακάλυψης.

Το πρόβλημα της εκπαίδευσης δεν είναι αν θα μαθαίνονται ή όχι τα αρχαία ελληνικά αλλά πως θα μαθαίνονται όταν επιλέξω να τα μάθω.

Μια παπαδοκρατούμενη εκπαίδευση διδάσκει χρόνια τώρα παπαδίστικα αρχαία. Ταλαιπωρία παπαγαλίστικη και Άνδρα μη έννεπε, Μούσα, πολύτροπον.

Απονευρωμένα, αποκομμένα απ’ το ιστορικό τους πλαίσιο και το ανθρωπολογικό περιβάλλον της εποχής. Μια γραφειοκρατική εκπαίδευση διδάσκει τη γραφειοκρατία της αρχαίας γλώσσας αφού πρώτα την έχει περάσει απ’ τον αποχυμωτή της ακαδημίας.

Αφού τυραννικά και προγραμματικά με όλο το φορμαλιστικό υπερεγώ του σπουδαγμένου μαλάκα ξερόλα καθηγητή βάζει μπουρλότο σε κάθε ανήσυχο μυαλουδάκι που σκάει από χυμούς και απορίες. Αλλά αντί για απαντήσεις εισπράττει βεβαιότητες και έτσι πρέπει και έτσι είναι και στις εξετάσεις μπαίνει αυτό.

Κάθε πολιτικό γκεμπελικό μόρφωμα βάζει τα διλήμματα την ώρα που τα έχει ανάγκη και την ώρα που μπορεί να τα χρησιμοποιήσει προς ίδιον όφελος. Σ’ ένα άκρως ταξικό και σκοταδιστικό σχολείο που δεν ενδιαφέρεται για τους μαθητές αλλά τους απασχολεί κάποιες ώρες για να μην πάρουν αμπάριζα και τα γαμήσουν όλα, το λιγότερο είναι αν θα διδάσκονται ή όχι τα αρχαία ελληνικά.

Και μην οδύρεστε άλλο μάνες αρχαιοελληνίδες, κι εσείς δάσκαλοι του έθνους, μισθοφόροι διανοούμενοι του σκάι, σηκώστε τα πνευματικά σας φουστάνια. Μπαίνουμε στην κόλαση.

Η δικτατορία που έρχεται (αναδημοσίευση)

από antisystemic

«Το χέρι υπέγραψε συνθήκη, γέννησε πυρετό,
θέρισε η πείνα κι έπεσε ακρίδα
μέγα το χέρι που έχει τόση εξουσία στον άνθρωπο, 

με τ’ όνομα του ορνιθοσκαλισμένο».
Ντύλαν Τόμας, Το χέρι που υπέγραψε

Στις 8 Ιουλίου 2015, το Ευρωκοινοβούλιο με 432 ψήφους υπέρ, 241 κατά και 32 αποχές, ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο προετοιμάζεται το έδαφος για την υπογραφή συνθήκης ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ με την επωνυμία «Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων» (TTIP).[i] Πρόκειται για ένα αποφασιστικό βήμα προς την ολοκλήρωση αυτού που ο Κ. Πολάνυι αποκαλούσε «μεγάλο μετασχηματισμό» της καπιταλιστικής κοινωνίας. Δηλαδή, την ολοκλήρωση της ιστορικής διαδικασίας που αποβλέπει στην πλήρη αγοραιοποίηση της κοινωνικής ολότητας και την υπαγωγή όλων των πτυχών του οργανωμένου κοινωνικού βίου στην δικτατορική κυριαρχία του κεφαλαίου, μέσω της κατάργησης των συλλογικών ελέγχων που οι κολεκτιβιστικές τάσεις είχαν επιβάλλει προκειμένου να προστατευτούν τα ασθενέστερα στρώματα από τις καταστροφικές συνέπειες της οικονομίας της αγοράς.[ii] 
Πέρα ωστόσο από την αρνητική όψη της άρσης των κοινωνικών ελέγχων, η διαδικασία αγοραιοποίησης έχει και «θετικό», δηλαδή ενεργητικό, περιεχόμενο το οποίο θα μπορούσαμε, κάπως σχηματικά, να το συνοψίσουμε ως εξής: σε ανθρωπολογικό επίπεδο, συνεπάγεται την εξύψωση της άντλησης οικονομικής ωφέλειας σαν μοναδικού ορθολογικού κινήτρου για την ανθρώπινη συμπεριφορά (homo economicus). Η άτυπη τάση προς την ψυχρή οικονομίστικη λογική που ανέκαθεν συνιστούσε χαρακτηριστικό του τρόπου σκέψης και της ψυχοσύνθεσης του ανθρωπολογικού τύπου του μπουρζουά, και που η ιστορική αστική τάξη πάσχιζε να συγκαλύψει μέσω της λογοτεχνίας, της τυπολατρικής ηθικής και της ψεύτικης θρησκευτικής ευλάβειας της, τείνει στην νεοφιλελεύθερη νεωτερικότητα να προσλάβει διαστάσεις κανονιστικής αρχής της ορθολογικότητας, μιας οικουμενικής αλήθειας που είναι αυθύπαρκτη στην «φύση» του ανθρώπου και ως τέτοια οφείλει να καθρεφτίζεται στα συστήματα αξιών και στις πολιτισμικές πεποιθήσεις που αναπαράγονται από τους θεσμούς κοινωνικοποίησης του κυρίαρχου κοινωνικού παραδείγματος (π.χ. σχολεία, παν/μια, ΜΜΕ). 
Η μετεξέλιξη αυτή βρίσκει έκφραση και στο πνεύμα οργάνωσης της ετερόνομης κοινωνικής ολότητας που αναγνωρίζει την αρχή της κερδοφορίας σαν την μοναδική ορθολογική αρχή γύρω από την οποία θα πρέπει να οργανωθεί η συλλογική ύπαρξη της κοινωνίας. Η τάση για ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και για εμπορευματοποίηση του συνόλου των κοινωνικών αγαθών μέσω της μαζικής εξαγοράς τους από έναν πανίσχυρο και υπερδιογκωμένο ιδιωτικό τομέα δεν είναι παρά η λογική προέκταση του σκεπτικού που αναφέραμε προηγουμένως. Η εξυπηρέτηση του στενού εγωιστικού συμφέροντος και η επιδίωξη της ατομικής κερδοφορίας, εκλαμβάνονται σαν οι μοναδικοί παράγοντες που μπορούν να διασφαλίσουν την ομαλή διεκπεραίωση των ζωτικών κοινωνικών λειτουργιών. Σύμφωνα με αυτό το πνεύμα, ακόμη και η παροχή και κατανάλωση νερού και ηλεκτρικού ρεύματος, η εξόρυξη στρατηγικής σημασίας πρώτων υλών, ή η αποκομιδή σκουπιδιών, είναι λειτουργίες που θα πρέπει να περιέλθουν στον έλεγχο της αγοράς προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι λειτουργίες αυτές θα εξακολουθήσουν να επιτελούνται σωστά και με την μέγιστη οικονομική παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα. Τέλος, ερχόμαστε στην καθολική υποκατάσταση των οργανικών κι αδιαμεσολάβητων κοινωνικών σχέσεων από απρόσωπες νομικές σχέσεις που τελούν υπό την αιγίδα του Κράτους και στην αποθέωση του χρήματος ως μοναδικού μέσου για την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών κι επιθυμιών.

Η TTIP προβλέπει την πλήρη απορρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς σε όλους τους τομείς, στα πρότυπα του αχαλίνωτου καπιταλισμού που κυριαρχεί στις ΗΠΑ. Θα πούμε μόνο ένα παράδειγμα ως προς το τι μπορεί να συνεπάγεται αυτή η διαδικασία για τα ετεροκαθοριζόμενα στρώματα. Στην Ευρώπη υπάρχουν 1.200 ουσίες που απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν στην παρασκευή καλλυντικών, επειδή οι ουσίες αυτές απέτυχαν να περάσουν τα εργαστηριακά τεστ στα οποία υποβλήθηκαν για να αποδειχτεί ότι δεν είναι ζημιογόνες για την υγεία των καταναλωτών. Από την άλλη, στις ΗΠΑ οι ουσίες που απαγορεύονται φτάνουν με το ζόρι τις… 12. Αυτό συμβαίνει διότι ενώ στην Ευρώπη το προϊόν πρέπει πρώτα να αποδειχτεί ότι πληρεί τις προδιαγραφές για την προστασία της δημόσιας υγείας και μετά να κυκλοφορήσει στην αγορά, στις ΗΠΑ η νομοθεσία προβλέπει ότι το προϊόν θεωρείται αβλαβές μέχρι αποδείξεως του εναντίου! Δηλαδή, αν κάποιος πελάτης δεν υποβάλλει επίσημο παράπονο το οποίο θα πρέπει να είναι και σε θέση να το αποδείξει, οι εταιρείες θεωρείται ότι φέρουν την ευθύνη για την ποιότητα των εμπορευμάτων που λανσάρουν στην αγορά και επαφίεται αποκλειστικά σε αυτές να συμπεριφερθούν «ηθικά». Και φυσικά ο καταναλωτής θα πρέπει μετά να καταθέσει μήνυση και να κοντραριστεί δικαστικά με την τάδε ή δείνα εταιρεία, με ότι αυτό συνεπάγεται για την πελώρια ανισότητα των μέσων που έχει στη διάθεση του ο μέσος ιδιώτης και ένας εταιρικός κολοσσός που εμπλέκονται σε δικαστική διαμάχη.

Πρόκειται για μια άλλη έκφανση της κυρίαρχης συστημικής ιδεολογίας, σύμφωνα με την οποία η σύμβαση που υπογράφεται ανάμεσα σε έναν εργαζόμενο και έναν εταιρικό κολοσσό συνάπτεται «ελεύθερα» κι εθελοντικά από δύο «ισότιμα» μέρη. Αυτή η λογική της ίσης αντιμετώπισης από τον αστικό νόμο επιστρατεύτηκε στις αρχές του αιώνα για να κηρύξει παράνομες τις πρώτες μαζικές απεργίες εργατών στις ΗΠΑ, αφού σύμφωνα με το σκεπτικό των πολιτικών και δικαστικών ελίτ, ήταν οι εργάτες αυτοί που χρησιμοποιούσαν αθέμιτα μέσα εξαναγκασμού κατά της επιχείρησης, συνασπιζόμενοι εναντίον της σε ένα κοινό απεργιακό μέτωπο.[iii] Κατόπιν τούτου, οι δυνάμεις καταστολής του Κράτους καλούνταν από τους «πληγέντες» εκατομμυριούχους για να επέμβουν δυναμικά και να συντρίψουν τις κινητοποιήσεις χρησιμοποιώντας, δολοφονική πολλές φορές, βία και λειτουργώντας απροκάλυπτα και χωρίς περιστροφές σαν νόμιμοι μπράβοι των οικονομικών ελίτ. Δεν τίθετο θέμα ταξικής μεροληψίας, δεδομένου ότι οι προλετάριοι ήταν εκείνοι που είχαν παραβιάσει και καταπατήσει τις διατάξεις του, ιερού για την αρπακτική μπουρζουαζία, δικαίου των συμβάσεων. 
Στην περίοδο της νεοφιλελεύθερης νεωτερικότητας, βλέπουμε ότι αυτή η εξουσιαστική νοοτροπία και οι ανορθολογικές αντιλήψεις επιστρέφουν ξανά, ισχυρότερες από πριν. Άλλωστε, δεν έχει περάσει πολύς καιρός από την σφαγή των απεργών ανθρακωρύχων στο Κέιπ Τάουν,[iv] ενώ μόλις πρόσφατα αποκαλύφτηκε ότι ο πολυεθνικός κολοσσός της Walmart στρατολόγησε τις κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας των ΗΠΑ (FBI) σε μια προσπάθεια να καταστείλει στην γέννηση του το κίνημα που ξέσπασε ανάμεσα στους 1,3 εκατομμύρια ανοργάνωτους εργαζόμενους της επιχείρησης υπέρ της ένταξης τους σε εργατικές ενώσεις.[v] Κατά τα άλλα, η ζοφερή πραγματικότητα της ανισοκατανομής της δύναμης και της ιεραρχικής ταξικής δομής της ετερόνομης καπιταλιστικής κοινωνίας συγκαλύπτεται επιμελώς κάτω από τον μύθο μιας χιμαιρικής τυπικής ισονομίας και μιας ψευδεπίγραφης ατομικής ελευθερίας.

Μια παρόμοια χαλάρωση των προστατευτικών διατάξεων προβλέπεται από την TTIP και στον τομέα των επεξεργασμένων τροφίμων, όπου οι μεγάλες πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στο κομμάτι των agro-business θα έχουν επιτέλους την ευκαιρία να κατακλύσουν την ευρωπαϊκή αγορά με μεταλλαγμένα διατροφικά προϊόντα. Μάλιστα, καμία σημασία δεν θα έχει αν τα επίμαχα προϊόντα θα υποχρεωθούν να φέρουν ειδική προειδοποιητική ετικέτα που θα εφιστά την προσοχή του καταναλωτή στο γεγονός ότι περιέχουν γενετικά τροποποιημένες ουσίες. Όπως και σε άλλα πράγματα, η θρυλούμενη ελευθερία της ατομικής επιλογής του καταναλωτή στην οικονομία της αγοράς δεν είναι παρά ένας ιδεολογικός μύθος. Καταρχάς, η επιλογή αυτή προσκρούει στα πολύ πραγματικά όρια του χρήματος που ο κάθε άνθρωπος έχει στην κατοχή του προκειμένου να μπορέσει να ικανοποιήσει τις όποιες ανάγκες και επιθυμίες του. Με την σειρά της, η αγοραστική δύναμη επιδρά πάνω στον μηχανισμό των τιμών, ο οποίος, παρ’ όλο που κατά μια έννοια λειτουργεί ως εργαλείο ροής πληροφοριών από τον καταναλωτή προς τον παραγωγό, ταυτόχρονα επιδρά και ο ίδιος στη διαθεσιμότητα ενός προϊόντος μέσω της αύξησης της τιμής. Το αποτέλεσμα είναι ότι καταγράφοντας αύξηση της ζήτησης, στην πραγματικότητα περιορίζει την ικανοποίηση της καταγεγραμμένης ανάγκης στη βάση κριτηρίων οικονομικής δύναμης, δηλαδή στα οικονομικά ισχυρά στρώματα της κοινωνίας. Έτσι, ενώ στο πλαίσιο της οικονομίας της αγοράς έχουμε ίσως μια αντικειμενική καταγραφή των προτιμήσεων του καταναλωτή μέσω των τιμολογιακών διακυμάνσεων, δεν έχουμε όμως ικανοποιητική και δίκαιη κατανομή των αγαθών, αφού μόνο οι εύπορες τάξεις μπορούν να καταναλώνουν και να ικανοποιούν τις ανάγκες τους για αγαθά που παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση. Έτσι, φτάνουμε σε ένα ανορθολογικό σύστημα παραγωγής και κατανομής των αγαθών, στο πλαίσιο του οποίου όσο πιο μεγάλη είναι η ανάγκη της κοινωνίας για ένα συγκεκριμένο προϊόν, τόσο πιο περιορισμένα τα μέσα που έχει στη διάθεση της για να την ικανοποιήσει! Από εκεί και πέρα, οι μεγάλες εταιρείες agro-business, εξαιτίας των οικονομιών κλίμακας που είναι σε θέση να πετυχαίνουν και χάρη στην πρόσβαση που διαθέτουν στα πιο εξελιγμένα τεχνολογικά μέσα, έχουν την δυνατότητα να πουλούν ελκυστικότερο προϊόν σε τιμές που είναι περισσότερο προσιτές από αυτές των ανταγωνιστών τους. Έτσι, είναι ζήτημα χρόνου τα ακριβότερα και σπανιότερα βιολογικά προϊόντα να εξαφανιστούν από την ευρωπαϊκή αγορά, εκτός αν οι ευρωπαίοι καταναλωτές, των οποίων η αγοραστική δύναμη ολοένα και μειώνεται, αποφασίσουν για κάποιον ανεξήγητο λόγο, να δράσουν όλοι μαζί ανορθολογικά, από την άποψη μιας αναγκαίας ανάλυσης κόστους-οφέλους που υποχρεωτικά ρυθμίζει την ικανοποίηση των αναγκών σε μια αγοραία οικονομία, και να αγοράζουν ακριβότερα προϊόντα την στιγμή που το εισόδημα τους μειώνεται. Το πολύ, πολύ τα βιολογικά προϊόντα να μετατραπούν σε είδος πολυτελούς κατανάλωσης διαθέσιμα μόνο για τα προνομιούχα κοινωνικά στρώματα, πράγμα που έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει σε κάποιο βαθμό. Γίνεται αντιληπτό, ότι τα πέραν του Ατλαντικού σκουπίδια θα ενσκήψουν σαν γάγγραινα πάνω στους ανυποψίαστους ευρωπαίους, κυριεύοντας τις αγορές και θέτοντας τις επικρατούσες τάσεις ως προς το πρότυπο της παραγωγής και την κατανάλωσης. Ήδη, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, στις ΗΠΑ «το 70% όλων των επεξεργασμένων τροφίμων που πωλούνται στα αμερικανικά σούπερ μάρκετ περιέχουν πλέον γενετικά τροποποιημένα συστατικά».[vi]

Αυτή η ζοφερή πρόγνωση περί των συστημικών τάσεων που δρουν «αντικειμενικά» ευνοώντας τις οικονομίες κλίμακας, βασίζεται κατά ένα μέρος στην άδοξη κατάληξη που είχε ο νόμος για το 35ώρο στην Γαλλία. Ο «προοδευτικός» νόμος που είχε ψηφιστεί από την κυβέρνηση Σοσιαλιστών – Πρασίνων το 2000, ουδέποτε καταργήθηκε επίσημα από την εθνοσυνέλευση. Ωστόσο, συμπληρώθηκε το 2004 (κεντροδεξιά κυβέρνηση Ραφαρέν) από μια καινούρια νομοθετική διάταξη η οποία αύξανε υπέρογκα τις εργατοώρες των υπερωριών κι επέτρεπε την «ευέλικτη», κατά περίπτωση εφαρμογή του επτάωρου, ανάλογα με τις προτιμήσεις του εργοδότη και την ατομική αξιολόγηση των παραγωγικών αναγκών της επιχείρησης του. Λίαν συντόμως, τα αφεντικά που έκαναν εθελοντική χρήση αυτής της νομοθετικής ρύθμισης, μπόρεσαν να κατοχυρώσουν ότι οι επιχειρήσεις τους θα λειτουργούσαν με παρατεταμένο ωράριο χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να προβούν σε αντίστοιχη αύξηση δαπανών ως προς την μισθοδοσία. Με αυτόν τον τρόπο, εξασφάλισαν το στρατηγικό πλεονέκτημα απέναντι στους ανταγωνιστές τους. Όσοι θέλησαν να μείνουν πιστοί στην εφαρμογή του επτάωρου τέθηκαν μπροστά στο δίλημμα είτε να υποκύψουν στον ανταγωνισμό και να αφανιστούν, είτε να ακολουθήσουν την ίδια τακτική κατάργησης στην πράξη του επταώρου προκειμένου να καταστήσουν τις επιχειρήσεις τους εκ νέου ανταγωνιστικές. Η τάση γενικεύτηκε και ο νόμος περιέπεσε σε αχρηστία, σε σημείο που να έχει υποστεί απανωτές αναθεωρήσεις προς το χειρότερο από το γαλλικό κοινοβούλιο και πλέον να έχει καταστεί ως επί το πλείστον συμβολικός.[vii]

Τέλος, ένα ακόμη τερατούργημα που προβλέπεται να θεσπιστεί από την TTIP είναι ο λεγόμενος Μηχανισμός Επίλυσης Διαφορών μεταξύ Επενδυτών και Κρατών (Investor-State Dispute Settlements). Η θεσμοποίηση ενός μηχανισμού διαιτησίας ανάμεσα σε κράτη και επενδυτές υποδηλώνει πως στα μάτια των υπερεθνικών κέντρων πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, η ανάγκη της προστασίας του δημόσιου συμφέροντος, ουδόλως υπερτερεί της ανάγκης για την προστασία της κερδοφορίας των πολυεθνικών. Θα λέγαμε πως, οδηγώντας την νεοφιλελεύθερη αντίληψη στην λογική της κατάληξη, οι τεχνοκράτες που εμπνεύστηκαν το θεσμικό πλαίσιο της TTIP καταλήγουν ότι είναι πρακτικά αδύνατο να γίνει διάκριση ανάμεσα στα εταιρικά συμφέροντα από την μία, και το συμφέρον του κοινωνικού «συνόλου» από την άλλη, μιας και οι επιχειρήσεις, και ειδικότερα οι πολυεθνικές, είναι οι κατεξοχήν φορείς της οικονομικής ανάπτυξης στο σύστημα της διεθνοποιημένης οικονομίας της αγοράς, οι οικονομικές ατμομηχανές της δημιουργίας πλούτου και θέσεων εργασίας. Αυτή η εγγενής, αντικειμενική τάση του συστήματος κατοχυρώνεται νομικά από τον μηχανισμό ISDS, ο οποίος αναγνωρίζει εξορισμού ότι η διαφύλαξη των συμφερόντων των «επενδυτών» είναι εξίσου σημαντική με την προάσπιση της κοινωνίας από μονομερείς ενέργειες παραγόντων που συγκεντρώνουν στα χέρια τους τεράστια οικονομική δύναμη. Έτσι, σε μια πλήρη αντιστροφή της επικρατούσας άποψης της σοσιαλδημοκρατικής περιόδου, αντί να αναγνωρίζεται ρητά το δικαίωμα της κοινωνίας να αυτοπροστατεύεται ως συλλογικό σώμα από τις ατομοκεντρικές εγωιστικές μηχανορραφίες των μεμονωμένων καπιταλιστών που αποβλέπουν μόνο στην μεγιστοποίηση του προσωπικού τους κέρδους, αντίθετα αναγνωρίζεται το δικαίωμα του κάθε καπιταλιστή αετονύχη να διεκδικήσει αποζημίωση από μια κυβέρνηση σε περίπτωση που θεωρήσει ότι τα συμφέροντα του ζημιώθηκαν από τις ενέργειες της. Ήδη κάποια παράσιτα του διεθνοποιημένου καπιταλισμού έχουν σπεύσει να κάνουν χρήση αυτή της διασταλτικής ερμηνείας του δικαίου, όπως η σουηδική πολυεθνική Vatenfall. Η εν λόγω εταιρεία υπέβαλε μήνυση κατά της γερμανικής κυβέρνησης απαιτώντας αποζημίωση έξι δισεκατομμυρίων ευρώ, επειδή μετά το πυρηνικό ατύχημα στην Φουκουσίμα, η κυβέρνηση διέταξε το κλείσιμο των πυρηνικών μονάδων παραγωγής ενέργειας στο Κρούμελ και στο Μπρουνσμπούτελ στις οποίες η Vatenfall είχε επενδύσει χρήματα.[viii] Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς, ότι με τα όργανα διαιτησίας που συγκροτούνται στο υπερεθνικό επίπεδο να αποφαίνονται μαζικά υπέρ των εταιρειών, ακόμη και η ανάγκη απεμπλοκής από οικολογικά καταστροφικές πηγές ενέργειας όπως η πυρηνική, θα καταστεί οικονομικά ασύμφορη για τα μεμονωμένα κράτη και κατ’ επέκταση για τους υπηκόους τους που συνιστούν την φορολογική τους βάση. Στην περίπτωση αυτή, θα έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα στην επιταχυνόμενη οικολογική καταστροφή που απειλεί να καταστήσει τον πλανήτη μη-βιώσιμο στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, ή στην οικονομική καταστροφή των προλετάριων μέσω της υπερχρέωσης των μεμονωμένων κρατών. Σε κάθε περίπτωση, τα όπλα μαζικής καταστροφής που οι ελίτ κρατούν στα χέρια τους για να μας εκβιάζουν φαίνεται να πολλαπλασιάζονται, ενώ οι ταξικές άμυνες της κοινωνίας φαίνεται ολοένα ότι εξασθενίζουν.

[i] https://www.theparliamentmagazine.eu/articles/news/ttip-eu-parliament-vote-paves-way-new-isds.
[ii] Κ. Πολάνυι, Ο μεγάλος μετασχηματισμός (Νησίδες).
[iii] «Εκείνη την εποχή ιδρύονται τα πρώτα εργατικά σωματεία […]. Τα δικαστήρια αποφάνθηκαν ότι τα σωματεία ήταν συνωμοτικές οργανώσεις που είχαν σκοπό την παρεμπόδιση του εμπορίου και τα κήρυξαν παράνομα. Ένας δικαστής της Νέας Υόρκης επέβαλε πρόστιμο στα εικοσί πέντε μέλη μιας Ένωσης Εμποροραφτών, δηλώνοντας: ‘Σ’ αυτή την προνομιακή χώρα, η οποία διαθέτει νόμους και ελευθερία, ο δρόμος της προόδου είναι ανοικτός σε όλους… Κάθε Αμερικανός γνωρίζει ή θα έπρεπε να γνωρίζει ότι ο νόμος είναι ο καλύτερος του φίλος και ότι δεν έχει ανάγκη από τεχνητές μορφές προστασίας’ […]». Στο H. Zinn, Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών (Αιώρα), σελ. 250.
[iv] Marikana mine shootings revive bitter days of Soweto and Sharpeville, http://www.theguardian.com/world/2012/sep/07/marikana-mine-shootings-revive-soweto.
[v] Walmart Recruited FBI and Lockheed Intelligence Unit for Surveillance of Employee Union Activity, http://www.allgov.com/news/controversies/walmart-recruited-fbi-and-lockheed-intelligence-unit-for-surveillance-of-employee-union-activity-151127?news=857944.
[vi] TTIP/TPP: Ζήτω η παντοκρατορία των πολυεθνικών!, Άπατρις, Οκτώβριος – Νοέμβριος 2015.
[vii] In France, New Review of 35-Hour Workweek, http://www.nytimes.com/2014/11/27/business/international/france-has-second-thoughts-on-its-35-hour-workweek.html?_r=0.
[viii] Vatenfall sues Germany over phase-out policy, http://www.world-nuclear-news.org/C-Vattenfall-sues-Germany-over-phase-out-policy-16101401.html.